Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 maja 2017 r.

Sąd Rejonowy w Lidzbarku Warmińskim I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2017 r. w Lidzbarku Warmińskim na rozprawie

sprawy z powództwa R. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda R. K. kwotę 2069,64 zł (dwa tysiące sześćdziesiąt dziewięć 64/100) z odsetkami ustawowymi od dnia 1 marca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od powoda R. K. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1333,33 zł (jeden tysiąc trzysta trzydzieści trzy 33/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

4.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim: od powoda R. K. kwotę 897,96 zł (osiemset dziewięćdziesiąt siedem 96/100), a od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 193,26 zł (sto dziewięćdziesiąt trzy 26/100) tytułem zwrotu części wydatków;

5.  odstępuje od obciążania stron obowiązkiem zwrotu pozostałej części wydatków.

SSR Magdalena Maszlanka

Sygn. akt I C 16/15

UZASADNIENIE

Powód R. K. wniósł o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 11685,55 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 1 marca 2013 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 2 lutego 2012 r. pozwany zawarł z powodem umowę ubezpieczenia budynku mieszkalnego przy u. D. 17 w O. na okres od 3 lutego 2012 r. do dnia 2 lutego 2013 r., na mocy której pozwany zobowiązał się do pokrycia wszelkich kosztów wynikłych na skutek wystąpienia u powoda zdarzeń wymienionych w ogólnych warunkach ubezpieczenia. Sumę ubezpieczenia ustalono na 200000 zł. Na przełomie 20 i 21 lutego 2012 r. w budynku mieszkalnym powoda nastąpiła awaria instalacji wodnej. W efekcie zalaniu uległy pomieszczenia znajdujące się na parterze budynku, a także podpiwniczenia, garaż, kotłowania i przylegle pomieszczenia. Powód doznał szkody w wysokości 29838,84 zł, na którą składa się koszt przywrócenia budynku do stanu poprzedniego w wysokości 24580,27 zł, kwota 4028,57 zł jako koszt wymiany instalacji elektrycznej oraz 1230 zł kosztów badania uszkodzonej instalacji elektrycznej. Ostatecznie pozwany wypłacił powodowi łącznie 18153,29 zł. Zdaniem powoda pozwany niezasadnie przyznał odszkodowanie za instalację elektryczną w wartości netto, pozwany zaniżył też wartość materiałów i robocizny, jak również nie uwzględnił wszystkich materiałów i prac koniecznych i potrzebnych do naprawienia powstałej szkody, bowiem część materiałów (np. deski podłogowe) była na tyle zniszczona, że nie nadawała się do ponownego użycia.

W toku postępowania powód wniósł o rozliczenie uszkodzenie elektroniki pieca marki B., który znajdował się w garażu.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie. Przyznał, że ubezpieczał budynek mieszkalny powoda w zakresie obejmującym między innymi szkody spowodowane zalaniem. Zapłacił powodowi odszkodowanie w wysokości 18153 zł. Odszkodowanie zostało wyliczono kosztorysowo, gdyż powód udokumentował jedynie wydatek związany z pomiarami instalacji elektrycznej budynku, pozostałe koszty nie zostały udokumentowane. Zdaniem pozwanego kosztorys powinien być oparty na obmiarze wykonanych robót, a nie na ich przedmiarze, tak jak kosztorys sporządzony na zlecenie powoda. Pozwany nie kwestionował zakresu robót koniecznych do usunięcia szkody przyjętego w tym kosztorysie. Różnica w wartości kosztorysów stron była konsekwencją zawyżenia przez powoda cen materiałów względem średnich cen występujących w obrocie. W ocenie pozwanego wypłacone odszkodowanie naprawiło poniesioną przez powoda szkodę.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód R. K. i jego małżonka I. K. byli na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej właścicielami zabudowanej nieruchomości przy ul. (...) w O.

(okoliczność niesporna)

W dniu 2 lutego 2012 r. pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. zawarł z powodem R. K. umowę ubezpieczenia budynku mieszkalnego przy ul. (...) w O. z wariantem (...) w domu (...) na okres od 3 lutego 2012 r. do dnia 2 lutego 2013 r. Zgodnie z umową zakresem ubezpieczenia objęte zostały zdarzenia losowe, przepięcia, dewastacja, akcja ratownicza. Sumę gwarancyjną ustalono na 200000 zł. Budynek ubezpieczony był w wartości nowej. Wartość nowa była to wartość odpowiadająca kosztom przywrócenia ubezpieczonego mienia do stanu nowego, lecz nie ulepszonego - dla budynku mieszkalnego była to wartość odpowiadająca kosztom naprawy lub odbudowy określona zgodnie z zasadami kalkulacji i ustalania cen robót budowlanych, elektrycznych i naturalizacyjnych strychowanych w budownictwie z uwzględnieniem dotychczasowej konstrukcji, wymiarów i standardu wykończenia, przy zastosowaniu takich samych lub najbardziej zbliżonych materiałów.

Według ogólnych warunków ubezpieczenia wypadek ubezpieczeniowy w ubezpieczeniu (...) pomoc w domu obejmował awarię drzwi zewnętrznych, awarię instalacji, zdarzenie losowe, przepięcie, dewastacja, kradzież z włamaniem, nagłe pojawienie się w miejscu ubezpieczenia karaluchów, prusaków, myszy lub szczurów, awarię sprzętu RTV, AGD, PC. Sprzęt AGD stanowiły znajdujące się w miejscu ubezpieczenia kuchnie gazowe lub elektryczne, pralki, pralko- suszarki i elektryczne suszarki ubraniowe chłodziarko – zamrażarki, zamrażarki lub zmywarki, które nie były wykorzystywane do pracy zarobkowej, Sprzęt PC to znajdujące się w miejscu ubezpieczenia komputery stacjonarne wraz z monitorami lub komputery przenośne, które nie były wykorzystywane do pracy zarobkowej. Sprzęt RTV stanowiły znajdujące się w miejscu ubezpieczenia urządzenia audio-video zasilane wyłącznie z sieci elektrycznej, których zasilanie z baterii lub akumulatora nie jest możliwe, tj. odbiorniki telewizyjne, odtwarzacze, nagrywarki DVD, zestawy HI-FI, które nie były wykorzystywane do pracy zarobkowej.

W razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego pozwany pokrywał poniesione udokumentowane koszty uprzątnięcia miejsca ubezpieczenia po zaistnieniu szkody, łącznie z kosztami rozbiórki lub demontażu. Pozwany był też zobowiązany do zwrotu kosztów wynikających z zastosowania środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszeniu jej rozmiarów.

Wysokość odszkodowania- w odniesieniu do szkód innego rodzaju niż całkowite, według wartości nowej, ustalana była na podstawie rachunków z tytułu odbudowy lub naprawy ubezpieczonego mienia przedłożonych w terminie 12 miesięcy dnia powstania szkody, potwierdzonych kosztorysem powykonawczym sporządzonym przez podmiot dokonujący odbudowy lub naprawy, albo specyfikacją zakresu wykonanych robót sporządzoną przez podmiot dokonujący odbudowy lub naprawy- w przypadku szkody, której wysokość przed uwzględnieniem zużycia technicznego nie przekraczała 10000 zł, albo na podstawie kosztorysu odbudowy lub naprawy dokonanej systemem gospodarczym, przedłożonego w terminie 12 miesięcy od dnia powstania szkody, albo na podstawie kosztorysu sporządzonego przez pozwanego w oparciu o ekspercki system kosztorysowania robót i obiektów budowlanych lub na podstawce kosztorysu sporządzonego w oparciu o cenniki budowlane stosowanej przez pozwanego opracowanego prze podmioty wyspecjalizowane w zakresie budownictwa. Ustalenie wysokości odszkodowania na podstawie systemu eksperckiego lub cenników następowało w przypadku niepodejmowania przez ubezpieczonego odbudowy lub naprawy uszkodzonego lub zniszczonego mienia, braku rachunków lub braku kosztorysu. Pozwany na żądanie ubezpieczonego zobowiązany był udostępnić ekspercki system kosztorysowania robót i obiektów budowlanych lub cenniki budowlane do wglądu. Wysokość odszkodowania ustalana była na podstawie cen z dnia powstawia szkody, z wyjątkiem szkód udokumentowanych rachunkiem lub kosztorysem.

Ubezpieczony i ubezpieczyciel mogli powołać rzeczoznawcę w celu ustalenie przyczyny lub wysokości szkody. Każda z osób ponosiła koszty rzeczoznawcy, którego powołała.

Pozwany zobowiązywany był wypłacić świadczenie w terminie 30 dni, licząc od dnia otrzymania zawiadomienia o wypadku ubezpieczeniowym.

(umowa ubezpieczenia z dnia 2 lutego 2012 r. - k. 8, ogólne warunki ubezpieczenia – k. 15-34)

Na przełomie 20 i 21 lutego 2012 r. w budynku mieszkalnym powoda nastąpiła awaria instalacji wodnej. Przedstawiciel pozwanego przeprowadził oględziny szkody w dniu 19 marca 2012 r.

(informacja o szkodzie – k. 89-90, opis szkody raz z kosztorysem – k. 92-111)

Powód domagał się kosztu wymiany instalacji elektrycznej ustalonego kosztorysowo na 4028,57 zł brutto (3730,16 zł netto) oraz kosztów badania instalacji elektrycznej w wysokości 1230 zł, udokumentowanych fakturą.

Powód nie wyremontował budynku.

(kosztorys inwestorki – k. 59- 64, faktura VAT z dnia 21 stycznia 2013 r. - k. 66

Pozwany wypłacił powodowi 18153,29 zł, w tym 13193,13 zł na podstawie kosztorysu, 3730,16 zł kosztów wymiany instalacji elektrycznej i 1230 zł kosztów pomiarów. Pozwany nie uznał żądania zwrotu kosztów zużycia wody w wysokości 1173,42 zł oraz usługi wykonania kosztorysu instalacji elektrycznej – 499,38zł

(decyzja pozwanego z dnia 25 marca 2013 r. - k. 67)

W dniu 25 marca 2013 r. powód i I. K. sprzedali nieruchomość przy ul. (...) R. S. i W. S..

( umowa sprzedaży z dnia 25 marca 2013 r. - k. 10-14)

Wartość kosztorysowa robót budowlanych wynosiła 15362,77 zł.

(opinia pisemna biegłego M. S. – k. 168-211, ustna opinia biegłego marian S. – k. 237v-238)

W dniu 31 marca 2012 r. Przedsiębiorstwo (...) Spółka z o.o. z siedzibą w O. wystawiło fakturę VAT nr (...), w której stwierdziło, że zużycie wody w okresie do 19 lipca 2011 r. do 31 marca 2012 r. wynosiło 161 m3.

(faktura z dnia 31 marca 2012 r. - k. 248)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie częściowo.

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Jak stanowi paragraf 2 pkt 1 powołanego przepisu świadczenie ubezpieczyciela przy ubezpieczeniu majątkowym polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Stosownie do art. 817 § 1 k.c., ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1. (art 817 par. 2 k.c.).

Mając na uwadze zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, Sąd przyjął, że powód nie mógł domagać się zwrotu kosztów sporządzenia opinii przez powołanego przez siebie rzeczoznawcę, gdyż takiej możliwości jednoznacznie sprzeciwiał się zapis par. 53 ust. 3 ogólnych warunków ubezpieczenia.

W ocenie Sądu zakresem ubezpieczenia nie były również objęte koszty zużycia wody. Świadczyła o tym treść par. 19 ust. 1 pkt 2a, par. 21 w zw. z par. 2 pkt 74a ogólnych warunków ubezpieczenia. W świetle przywołanych zapisów odszkodowanie miało pokryć koszt naprawy lub odbudowy zniszczonego lub uszkodzonego mienia (w tym przypadku budynku mieszkalnego) i było ono ustalono na podstawie rachunków lub kosztorysowo. Zgodnie z par. 5 i 48 pkt 3owu, pozwany zobowiązany był także zwrócić poniesione udokumentowane koszty uprzątnięcia miejsca ubezpieczenia po zaistnieniu szkody, łącznie z kosztami rozbiórki lub demontażu oraz koszty wynikające z zastosowania środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszeniu jej rozmiarów. Regulacje umowne nie pozwalały na zastosowanie opisanej przez powoda zasady, że szkoda winna zostać ustalona w oparciu o metodę dyferencyjną, polegającą na porównaniu stanu mienia poszkodowanego istniejącego po zdarzeniu, z którego szkoda wynikła, z hipotetycznym stanem majątkowym. Przywołane wyżej postanowienia ogólnych warunków ubezpieczenia, stanowiące integralną część umowy zawartej między stronami, jednoznacznie wskazywały, jakie szkody były objęte ochroną i wedle jakich zasad miała zostać ustalona wysokość odszkodowania. Art 361 par. 2 k.c. nie mógł mieć w sprawie zastosowania. Innymi słowy, powód nie mógł żądać naprawienia wszelkich konsekwencji majątkowych zdarzenia z dnia 21 lutego 2012 r., a jedynie tych, które były objęte zakresem ubezpieczenia. Zużycie wody do nich nie należało.

Ponadto w ocenie Sądu ilości zużytej wody nie można było ustalić na podstawie przedłożonej faktury, która obejmuje tak wodę jak i odprowadzone ścieki (161 m3 x2, stąd 322m3), a poza tym dotyczyła zarówno okresu przed jak i po zdarzeniu, które wyrządziło szkodę.

Niezasadne były również żądanie zwrotu podatku VAT naliczonego od kosztów naprawy instalacji elektrycznej, gdyż koszty te nie zostały faktycznie poniesione przez powoda.

Z kolei kwestia pieca marki B. pojawiła się dopiero w czasie oględzin z udziałem biegłego M. S., a następnie w piśmie powoda z dnia 24 marca 2015 r. Element ten nie został ujęty w kosztorysie sporządzonym przez D. K., będącym podstawą formułowania roszczeń wobec pozwanego i sporządzonego pozwu. Zgromadzony materiał dowodowy nie zaś dał podstaw do ustalenia, gdzie znajdował się opisany wyżej piec, w jakim był stanie przed zdarzeniem, czy był stałym elementem budynku, jaki był jego wiek, bliższe dane techniczne, typ, numer seryjny, wartość. Z tych przyczyn element ten słusznie nie został uwzględniony w wysokości odszkodowania.

Z podobnych przyczyn niezasadne było żądanie powoda, by w kosztorysie ująć również drzwi garażowe.

Wartość robót budowlanych niezbędnych do naprawienia szkody została ustalona na podstawie pisemnej i ustnej opinii biegłego M. S.. Opinia ta była bardzo dokładna, jasna i precyzyjna. Wyliczenia i założenia przyjęte u ich podstaw nie budziły żadnych wątpliwości. Na rozprawie biegły szeroko odniósł się do zastrzeżeń sformułowanych przez powoda. Wyjaśnił, że przyjął średnią cenę desek i średni koszt lakierowania, co odpowiada wymogom stawianym przez ogólne warunki ubezpieczenia. Podkreślić bowiem należy, że podstawą ustaleń w sprawie nie mogą być żądną miarą oferty wykonania usługi przedłożone przez powoda. Wnioski biegłego M. S. dotyczące kosztów robocizny znalazły też wsparcie w opinii biegłego Z. Z. z dnia 13 marca 2017 r. Sąd oparł się zatem na opinii biegłego M. S. przy czynieniu ustaleń faktycznych.

W tych okolicznościach Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda różnicę między wartością robót wynikającą z opinii biegłego M. S. (15362,77 zł) a wartością kosztorysową przyjętą przez ubezpieczyciela (13193,13 zł), czyli 2069,64 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 marca 2013 r. do dnia zapłaty, o czym orzeczono na podstawie art. 805 par. 1 k.c. w zw. z art. 481 par. 1 i 2 k.c.

Dalej idące powództwo oddalono.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. zd. pierwsze. Powód poniósł koszty w wysokości 3702 zł (2400 zł kosztów zastępstwa procesowego, 585 zł opłaty od pozwu, 700zł wydatków, 17 zł opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa), pozwany poniósł koszty w wysokości 2417 zł- łącznie jest to 6119 zł. Pozwany przegrał w 17,71%. Powinien zapłacić1083,67 zł kosztów, a zapłacił 2417zł. Może zatem domaga się zwrotu różnicy między tymi kwotami, czyli 1333,33 zł.

O nieopłaconych wydatkach orzeczono na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Sąd obciążył strony wydatkami w wysokości 1091,22 zł, przy czym pozwanego do wysokości 193,26 zł, a powoda kwotą 897.36 zł, stosownie do stopnia, w jakim strony utrzymały się ze swoimi roszczeniami, oraz odstąpił od obciążania powoda i pozwanego wydatkami w pozostałym zakresie.