Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód B. W. wniósł pozew przeciwko pozwanemu W. S. domagając się zasądzenia kwoty 29.529 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25 marca 2011 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazał, że strony łączyła umowa zlecenia z dnia 19 lutego 2011 r. i dlatego powód wystawił za wykonane zlecenie fakturę nr (...) z terminem płatności 24.03.2011 r. Pozwany jednak nie zapłacił należności. W odpowiedzi na wezwania do zapłaty pozwany udzielił odpowiedzi, że jego zwłoka wynika z braku wpływu należności od jego kontrahentów.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym referendarz sądowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany wniósł sprzeciw przeciwko nakazowi i wywodził, że opóźnienie zapłaty dla powoda za 4 tablice, które powód postawił w złych miejscach oraz nieterminowo spowodowało, że reklamodawcy z tego powodu nie chcą mu zapłacić. W konsekwencji wskazał, że jest zmuszony wnieść sprawę do Sądu o wynagrodzenie za wykonane tablice.

Na rozprawie strony podtrzymały swoje stanowiska, a pełnomocnik pozwanego

wskazał, że brak zapłaty dla powoda wynika z faktu, że pozwany nie otrzymał swoich

należności za wykonane tablice.

Wyrokiem z dnia października 2012 r., sygn. akt VIII GC 1260/12 Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 29 520,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25 marca 2011 r. do dnia zapłaty. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.476,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd przyznał również pełnomocnikowi pozwanego ze Skarbu Państwa wynagrodzenie w kwocie 2.952,00 zł. tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu.

Sąd Rejonowy wydał rozstrzygnięcie w oparciu o następujące ustalenia i wnioski.

Pozwany zlecił wykonanie powodowi tablic reklamowych. Powód wykonał zlecenie i wystawił fakturę zgodnie z umową na kwotę dochodzona pozwem.

Pomimo upływu terminu zapłaty pozwany nie uregulował należności. Powód wezwał go do zapłaty pismem z dnia 27 kwietnia 2011 r. W odpowiedzi pozwany pisemnie zwrócił się do powoda o przedłużenie terminu do zapłaty. Nie kwestionował swojego zobowiązania i

powołał się na zwłokę w zapłacie przez jego kontrahenta. Zapewnił o chęci zapłaty po otrzymaniu swoich należności.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych od akt sprawy, których żadna ze stron nie kwestionowała i nie budziły one wątpliwości Sądu co do ich zgodności z prawdziwym stanem faktycznym.

Sąd Rejonowy podkreślił, że unormowania kodeksu postępowania cywilnego przywiązują duże znaczenie do zasad kontradyktoryjności i dyspozycyjności, co znajduje szczególny wyraz w tym, że to strony są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 6 kc, art. 3 i 232 kpc). W myśl ogólnych zasad, na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie powództwa (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982 r., w sprawie I CR 79/82, nie publ.).

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy nie miał wątpliwości co do tego, że okoliczności faktyczne podane przez powoda są zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy. Powód należycie udowodnił, że nawiązał współpracę z pozwanym oraz, że w ramach umowy wykonał na rzecz pozwanego usługę określoną w spornej fakturze VAT, a także że pozwany odebrała tablice reklamowe (pismo na k. 12), ale za usługę nie zapłacił. Natomiast pozwany w żaden sposób nie wykazała swoich zarzutów, opierając je jedynie na gołosłownych twierdzeniach zawartych w sprzeciwie od nakazu zapłaty, które w świetle przytoczonych wyżej zasad procesowych nie są wystarczające.

Mając powyższe okoliczności na uwadze na podstawie art. 627 kc w zw. z art. 481 § 1 i 2 zd. 1 kc Sąd zasądził dochodzona kwotę wraz z ustawowymi odsetkami.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc i art. 99 kpc, mając na uwadze fakt, że stroną przegrywającą proces jest pozwany, a powód poniósł koszty opłaty sądowej od pozwu w kwocie 1476 zł. zł

Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu pozwanego została ustalona w

oparciu o przepisy § 2 punkt 2 i 3 oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z

dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia

przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego

ustanowionego z urzędu - Dz.U. 2002 Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Apelację od wyroku wniósł pozwany domagając się zmiany wyroku w punkcie 1 poprzez rozłożenie zasądzonej kwoty na raty w wysokości 1.000,- zł. miesięcznie, jak również zmiany wyroku w punkcie 2 poprzez nie obciążenie pozwanego kosztami procesu. Skarżący zarzucił

naruszenie przepisu art. 320 kpc, poprzez nie rozłożenie zasądzonej kwoty 29.520,- zl na raty oraz art. 102 kpc poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu. Podniósł, że zaskarżony wyrok nie uwzględnia sytuacji zdrowotnej i materialnej pozwanego. Wskazał, że w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może bowiem nie obciążać strony kosztami oraz rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. W obliczu dramatycznej sytuacji materialnej pozwany skierował do Sądu takie wnioski, które nie zostały jednak uwzględnia.

Na rozprawie apelacyjnej powód wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelację pozwanego należało uznać za bezzasadną.

Przede wszystkim podkreślić należy, że wbrew zarzutom apelacji pozwany nie składał

w postępowaniu pierwszoinstancyjnym wniosków w przedmiocie nieobciążenia pozwanego

kosztami procesu oraz rozłożenia na raty zasądzonego świadczenia. Takie wnioski nie zostały

złożone w sprzeciwie jak również w późniejszych pismach procesowych. Takie wnioski nie

zostały również złożone na rozprawie poprzedzającej wydanie zaskarżonego wyroku.

Pozwany w sprawie złożył wniosek o zwolnienie o od kosztów oraz wniosek o ustanowienie

pełnomocnika z urzędu. Sąd Rejonowy wnioski te uwzględnił. Dla pozwanego został bowiem

ustanowiony radca prawny z urzędu. Pozwany został również zwolniony z obowiązku

uiszczenia opłaty od apelacji. W tych decyzjach' Sąd Rejonowy uwzględnił sytuacje

majątkową i rodziną pozwanego. Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 320 kpc to wskazać

należy, że przepis ten jest stosowany przez sąd fakultatywnie i z urzędu to jednak

rozstrzygnięcie w tym zakresie wymaga dokonania oceny pozytywnej prognozy spłaty

zadłużenia. Celem bowiem uregulowania z art. 320 kpc jest zapewnienie dłużnikowi

możliwości spłaty zadłużenia. Pozwany w postępowaniu pierwszoinstancyjnym nie składając

wniosku w przedmiocie rozłożenia na raty zasądzonego świadczenia własnym działaniem

uniemożliwił Sądowi Rejonowemu dokonanie takiej oceny. Obowiązkiem pozwanego było

precyzyjne określenie swoich możliwości spłaty by można było określić, że zasądzone na raty

świadczenie spełni. Przy czym należy w tym miejscu podkreślić, że ochrona, jaką zapewnia

pozwanemu dłużnikowi art. 320 kpc, nie może być stawiana ponad ochronę wierzyciela w

procesie cywilnym i wymaga uwzględnienia wszelkich okoliczności sprawy, w tym

uzasadnionego interesu powoda jako podmiotu inicjującego proces. W niniejszej sprawie

powód również powoływał się na trudną sytuację materialną, a mimo tych okoliczności uiścił

wymaganą opłatę sądową w wysokości 1.476.00 zł. Również podkreślenia wymaga i to, że

rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty jest racjonalne, gdy dłużnik dysponuje środkami

umożliwiającymi wykonanie obowiązku w sposób odczuwalny ekonomicznie dla wierzyciela.

W niniejszej sprawie pozwany nie przedstawił w tym względzie żadnych konkretnych

dowodów.

W tych też względów na podstawie art. 385 k.p.c. apelację należało oddalić jako bezzasadną.

O kosztach orzeczono przy uwzględnieniu okoliczności, że w sprawie pozwany został

zwolniony od uiszczenia opłaty sądowej od apelacji i był reprezentowany przez radcę

prawnego ustanowionego z urzędu. Koszty w tym zakresie poniósł Skarb Państwa bowiem

nie istniały podstawy do obciążenia nimi powoda ( art.113 ust. 1 u.o.k.s.c). W sprawie nie

było podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem w wypadkach

szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów

albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Sam fakt osiągania niskich dochodów nie jest

przesłanka do zastosowania art. 102 k.p.c. ( zob. postanowienie S.A. w Katowicach z 17

stycznia 2007 r., I ACz 27/07, Lex nr 337333 - „ Okoliczności dotyczące złego stanu

majątkowego powoda i istnienie w związku z tym przesłanek do przyznania zwolnienia od

kosztów sądowych nie stanowią o względach słuszności, które przemawiają za

zastosowaniem art. 102 k.p.c. przez odstąpienie od obciążenia strony przegrywającej

kosztami procesu"). Odpowiedzialność strony przegrywającej wynika z art. 98 § 1 k.p.c.

statuującego zasadę, zgodnie z którą strona przegrywająca obowiązana jest na żądanie

wygrywającego zwrócić koszty procesu. Zatem skoro powód w pozwie zażądał zwrotu

kosztów procesu, zachodziła podstawa do ich zasądzenia. W sprawie nie występują bowiem

żadne okoliczności, które uprawniałyby do odstąpienia od zasady zwrotu kosztów. Należy tu

podkreślić, że podstawa pozwanego zmierzała do odroczenia płatności nawet części

należności mimo, że uzyskał od reklamodawców zaliczki za wykonane tablice. Brak płatności

spowodował konieczność wytoczenia procesu i poniesienia przez powoda opłaty sądowej.

Przy czym w sprawie koszty które pozwany ostatecznie poniósł wynoszą jedynie

równowartość opłaty sądowej od pozwu tj. 1476,00 zł. Powód bowiem w sprawie działał bez

pełnomocnika prawnego i tylko z tego tytułu pozwany nie miał obowiązku zwrócić

powodowi kosztów zastępstwa prawnego w łącznej kwocie 3600,00 zł. Również

ustanowienie dla pozwanego pełnomocnika z urzędu i zwolnienie od kosztów w zakresie

opłaty od apelacji spowodowało poniesienie tych kosztów przez Skarb Państwa w łącznej

wysokości 5904,00 zł..