Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 lutego 2017 r. Sąd Rejonowy w Kutnie oddalił powództwo (...) 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w G. skierowane przeciwko J. Ś. o zapłatę.

W stanie faktycznym Sąd I instancji ujawnił, że dnia 17 kwietnia 2012 r. J. Ś. pobrała w (...) Banku Spółce Akcyjna w W. kredyt w wysokości 5.900 zł. Wedle umowy Nr (...) należność miała być uregulowana w 24 miesięcznych ratach, z terminem spłaty do dnia 30 kwietnia 2014 r. Na dzień 16 marca 2015 r. zadłużenie pozwanej wynosiło: z tytułu należności głównej – 3.018,20 zł, z tytułu odsetek – 237,24 zł oraz w ramach kosztów wezwań i upomnień – 200 zł. Wysokość zadłużenia wynikała z wyciągu ksiąg rachunkowych Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W., będącego następcą prawnym kredytodawcy. W dniu 16 marca 2015 r. doszło do zawarcia umowy, na podstawie której Bank (...) z sprzedał funduszowi sekurytyzacyjnemu (...) wierzytelności opisane w załącznikach nr 2 do umowy. W wykazie sprzedawanych wierzytelności (k. 16) widnieje wierzytelność na kwotę 2.435,77 zł wobec kredytobiorcy J. Ś. z tytułu umowy kredytu zawartej w dniu 22 lutego 2012 r. W wezwaniu do zapłaty z dnia 18 stycznia 2016 r., skierowanym do pozwanej, strona powodowa zażądała od niej uiszczenia kwoty 8.267,51 zł wynikającej z zadłużenia z tytułu umowy nr (...) zawartej z Bankiem (...).

Sąd Rejonowy negatywnie ustosunkował się do twierdzeń strony powodowej, oddalając powództwo przede wszystkim ze względu na brak wykazania przez fundusz (...) swojej legitymacji czynnej do dochodzenia roszczenia. Zdaniem Sądu powód nie udowodnił bowiem, że skutecznie nabył od pierwotnego wierzyciela wierzytelność wobec pozwanej J. Ś.. W szczególności dowodem tego nie była załączona do pozwu umowa sprzedaży wierzytelności wraz z załącznikami. Na tym tle Sąd podkreślił daleko idące rozbieżności co do numerów umów kredytowych kreujących stosowne zobowiązania. Mianowicie inny numer umowy tj. (...) z dnia 17 kwietnia 2012 r. podano jako element podstawy faktycznej powództwa, zaś zupełnie inny numer tj. (...) dotyczący umowy z dnia 22 lutego 2012 r. figuruje na liście sprzedawanych wierzytelności. Tym samym w kontekście art. 509 k.c. nie sposób stwierdzić, czy powód nabył dochodzoną pozwem wierzytelność i wstąpił w miejsce dotychczasowego wierzyciela, co z kolei uprawniałoby go do żądania spełnienia świadczenia. Istniejące w tym zakresie poważne wątpliwości uzyskały jeszcze potwierdzenie w zeznaniach pozwanej, która oświadczyła, iż w (...) Banku zaciągnęła kilka kredytów. Co więcej nie potrafiła ona też zidentyfikować umowy, z której powód dochodzi swojego roszczenia w niniejszym postępowaniu. W konsekwencji Sąd uznał, iż strona powodowa nie wywiązała się ze spoczywających na niej obowiązków dowodowych, co rodziło konieczność oddalenia powództwa.

Powyższy wyrok został w całości zaskarżony przez fundusz sekurytyzacyjny (...). W ramach zarzutu podniesiono naruszenie prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść wyroku, tj. art. 233 § 1 k.p.c., art. 232 k.p.c., art. 227 k.p.c., art. 229 k.p.c. i art. 231 k.p.c. przez nierozważenie w sposób wszechstronny zebranego w sprawie materiału dowodowego i dokonanie w związku z tym błędnych ustaleń faktycznych opartych na wnioskach sprzecznych z zasadami doświadczenia życiowego oraz prawidłami logiki, a w szczególności:

● zakwestionowanie przekazania powodowi dokumentacji związanej roszczeniem opisanym pozwem przez wierzyciela pierwotnego – Bank (...), mimo braku podstaw faktycznych do przyjęcia takiego wniosku;

● wynikające z powyższego założenia nieuwzględnienie wykonania cesji przez bank jako okoliczności potwierdzającej w sposób oczywisty wolę stron umowy przeniesienia wierzytelności na powoda,

W konkluzji skarżący przede wszystkim wniósł o zmianę wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie dochodzonej pozwem kwoty. Oprócz tego powód zwrócił się o przyznanie zwrotu kosztów postępowania za obie instancje. Z kolei wniosek ewentualny dotyczył uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony powodowej nie zasługiwała na uwzględnienie.

Mając na uwadze, że niniejsza sprawa podlegała rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym i Sąd drugiej instancji nie przeprowadzał postępowania dowodowego, to stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku zostaje ograniczone jedynie do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa. Z tego też względu poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutu apelacji, które jest całkowicie nietrafny i chybiony.

W pierwszej kolejności niezbędne jest przypomnienie, że na powodzie, jako podmiocie inicjującym postępowanie cywilne, ciąży obowiązek przedstawienia podstawy faktycznej dochodzonych roszczeń (art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c.) oraz dowodów na jej poparcie (art. 232 k.p.c.). Zaniechania na tej płaszczyźnie mogą prowadzić do stwierdzenia nieudowodnienia podnoszonych roszczeń i oddalenia powództwa, co miało miejsce w niniejszej sprawie w kontekście niewykazania przez powodowy fundusz (...) własnej legitymacji czynnej. Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, że zaproponowany przez powoda i przedstawiony w toku postępowania materiał dowodowy nie dawał podstaw do uwzględnienia powództwa wobec pozwanej J. Ś.. W tym zakresie Sąd Okręgowy w pełni podziela ocenę dokonaną przez Sąd I instancji oraz wywód poczyniony dla jej uzasadnienia, przyjmując je za własne.

Skarżący nie ma zatem racji powołując się na obrazę art. 233 § 1 k.p.c. związaną z błędną i niewszechstronną oceną zebranego w sprawie materiału dowodowego. Podkreślić tutaj należy, że sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Granice swobodnej oceny dowodów wyznaczają przepisy prawa procesowego, reguły logicznego wnioskowania, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego oraz zasad doświadczenia życiowego. Ocenę dowodów można skutecznie podważyć w apelacji tylko wówczas, gdyby w świetle dyrektyw płynących z art. 233 § 1 k.p.c. okazała się rażąco wadliwa, albo w sposób oczywisty błędna. Natomiast nie jest wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze dowodów i ich odmiennej ocenie. Wbrew zarzutowi skarżącego Sąd Rejonowy rozpoznał istotę sprawy i należycie ocenił zaoferowane dowody. Nie zachodzi sprzeczność poczynionych przez ten Sąd istotnych ustaleń w sprawie z treścią zebranego materiału dowodowego. Sąd Okręgowy w całej rozciągłości podziela więc stanowisko Sądu Rejonowego, iż powód nie wykazał istnienia wierzytelności wobec pozwanej oraz nie udowodnił faktu nabycia wierzytelności w dochodzonym w sprawie zakresie. W tej sferze strona powodowa ewidentnie nie sprostała swoim obowiązkom, dlatego też nie sposób się przychylić jej zapatrywań przedstawionych w apelacji. Dla rozstrzygnięcia o zasadności żądań pozwu, Sąd musi dysponować stosownymi danymi i informacjami. W myśl ogólnych zasad postępowania cywilnego strony mają obowiązek twierdzenia i dowodzenia tych wszystkich okoliczności (faktów), które stosownie do art. 227 k.p.c. mogą być przedmiotem dowodu. Ponadto z treści art. 232 k.p.c. wynika , że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Wbrew twierdzeniom skarżącego nie było też żadnych podstaw do kierowania się domniemaniami faktycznymi, dopuszczonymi do stosowania w procesie dowodzenia na mocy art. 231 k.p.c. Dla przypomnienia orzeczenie sądu może być oparte na domniemaniu faktycznym tylko wówczas, gdy domniemanie to stanowi wniosek logicznie wynikający z prawidłowo ustalonych faktów stanowiących jego przesłanki (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 1998 r., II UKN 465/97, opubl. baza prawna LEX nr 34488). W przypadku domniemań wnioskuje się zazwyczaj o nieznanych skutkach ze znanej przyczyny , a dla obalenia domniemania wystarczy przy tym wykazanie równego prawdopodobieństwa zaistnienia innego niż założony biegu zdarzeń. Domniemanie, o którym mowa w art. 231 k.p.c. jest w istocie wnioskowaniem; rozumowanie sądu orzekającego, którego konstrukcja, w odniesieniu do poszczególnych powiązanych ze sobą faktów, w sposób określony w tym przepisie podlega – co do jej przedstawienia w uzasadnieniu – regułom ustanowionym w art. 328 § 2 k.p.c., a więc zapewniający skontrolowanie prawidłowości zarówno co do ustalonych faktów, jak i wniosków z nich wynikających (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2000 r., I CKN 582/00, opubl. baza prawna LEX nr 1223573). Zarzut naruszenia art. 231 k.p.c. wymaga wskazania na dysharmonię pomiędzy wnioskowaniem Sądu o danym fakcie na podstawie innego, znanego mu dowodowo wykazanego. Tymczasem strona skarżąca tego typu zależności nie wykazała. W jej przekonaniu dysponowanie dokumentacją dotycząca roszczenia, przekazaną przez pierwotnego wierzyciela, samo przez się świadczy o nabyciu takiej wierzytelności. Taki tok rozumowania, choć z zastrzeżeniami dałoby się jeszcze zaakceptować przy przeniesieniu jednaj wierzytelności. Natomiast w realiach kontrolowanej sprawy doszło do zbycia całego portfela wierzytelności, wobec czego w tym zakresie była wymagana określona staranność odnośne wykazania tożsamości roszczenia. Podobnie trzeba też się zapatrywać na zarzut naruszenia art. 229 k.p.c. Po raz kolejny strona powodowa niezbyt dobrze odczytała to unormowanie. Co prawda przyznanie miało miejsce, jednakże w o wiele węższym zakresie aniżeli sugerował to skarżący. Mianowicie powódka w toku swoich zeznaniach ograniczyła się li tylko do stwierdzenia, iż pobrała w (...) Banku kilka kredytów, ale w żaden sposób ich nie przybliżyła ani sprecyzowała. Z tego nie da się zaś wyciągnąć wniosku, iż pozwana zaciągnęła ściśle określony i zindywidualizowany kredyt, odpowiadający swoją treścią żądaniu sformułowanemu w pozwie.

Idąc dalej nie można przeczyć, iż wedle kluczowego w tej materii art. 509 k.c. przelew wierzytelności należy do czynności prawnych rozporządzających, bowiem przenosi na nabywcę wierzytelność przysługującą zbywcy, tj. prawo podmiotowe wierzyciela do żądania od dłużnika świadczenia (art. 353 k.c.). Okazuje się więc, że warunkiem skutecznej cesji wierzytelności jest istnienie tego prawa. Aby wierzytelność mogła być przedmiotem przelewu, musi być w dostateczny sposób zindywidualizowana poprzez dokładne określenie stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika. Judykatura przyjęła, że oznaczenie wierzytelności to wskazanie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Elementy te w momencie zawierania umowy przelewu powinny być oznaczone lub przynajmniej oznaczalne. Natomiast do chwili przejścia wierzytelności z majątku zbywcy do majątku nabywcy winno nastąpić dokładne sprecyzowanie pozostałych elementów stosunku zobowiązaniowego, w ramach którego istnieje zbywana wierzytelność (wyrok SN z dnia 11 maja 1999 r., III CKN 423/99, opubl. Biul. SN Nr 1/2000 s. 1). Na gruncie niniejszej sprawy

powód (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny w G. nie dopełnił opisanych warunków i wymogów. Wprawdzie powodowy fundusz przedłożył pewne dokumenty, ale uczynił to w wybiórczy, dowolny i wygodny dla siebie sposób. Tego typu postępowanie nie zasługuje na aprobatę, ponieważ w istocie rzeczy stanowi ono próbę obejścia ciążących na powodzie wymogów dowodowych. Strona powodowa zamiast nakreślenia jasnego i klarownego obrazu wydarzeń poprzestała jedynie na pewnych jego namiastkach, które nie pozwalały należycie odtworzyć losów zobowiązania zaciągniętego przez pozwaną.

Reasumując zadaniem powoda było przedstawienie stosownych dowodów w celu wykazania, że w przysługuje mu niezaspokojona wierzytelność względem pozwanej oraz właściwe udokumentowanie drogi nabycia wierzytelności. Natomiast po stronie powoda pojawiło się tutaj szereg uchybień i zaniechań, które ze względu na swoją rangę doprowadziły Sąd Rejonowy do konkluzji o braku legitymacji czynnej, co w ostatecznym rezultacie przełożyło się na oddalenie powództwa.

Z powyższych przyczyn Sąd Okręgowy na mocy art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.