Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie w XI Wydziale Karnym-Odwoławczym

w składzie: Przewodniczący: SSA w SO Tamara Pawlak – spr.

Sędziowie: SO Elżbieta Kowalska SO Katarzyna Żmigrodzka

Protokolant: prot. Katarzyna Zabielska

przy udziale Prokuratora Ewy Stelmach

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2013 roku

sprawy F. M., A. M. i D. M.

oskarżonych z art. 278 § 1 k.k. i in.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora i oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej

z dnia 22 maja 2013 r. sygn. akt VII K 727/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w części dotyczącej obowiązku naprawienia szkody w ten sposób, że na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzeka wobec F. M., A. M. i D. M. solidarnie obowiązek naprawienia szkody przez zapłatę na rzecz T. Z. kwoty 1.000 (tysiąca) złotych;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonych od wydatków postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt XI Ka 828/13

UZASADNIENIE

F. M., A. M. i D. M. zostali oskarżeni o to, że w dniu 1 marca 2012 roku w R., pow. (...), woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z terenu nieczynnego zakładu usług tartacznych dokonali demontażu i kradzieży elementów stalowych aluminiowych o wartości 1000 zł. powodując przy tym uszkodzenia w budynku suszarni na kwotę 20 000 zł. na szkodę T. Z., tj. o czyn z art. 278 §1 kk w zw. z art. 288 §1 kk w zw. z art. 11 §2 kk.

Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej po rozpoznaniu sprawy sygn. akt VII K 727/12 wyrokiem z dnia 22 maja 2013 roku uznał F. M., A. M. i D. M. za winnych tego, że w dniu 1 marca 2012 roku w R., pow. (...), woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z terenu nieczynnego zakładu usług tartacznych dokonali demontażu i kradzieży elementów stalowych i aluminiowych o wartości 1000 zł. na szkodę T. Z., tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 278 §1 kk i za to na mocy tego przepisu skazał każdego z nich na karę roku i dwóch miesięcy pozbawienia wolności;

na mocy art. 33 §1-3 kk orzekł wobec każdego z nich po pięćdziesiąt stawek dziennych grzywny ustalając wartość stawki na kwotę 10 (dziesięć) zł. każda;

na mocy art. 69 §1 i 2 kk, art. 70 §1 pkt 1 kk wobec F. M. i A. M., zaś na mocy art. 69 §1 i 2 kk, art. 70 §2 kk wobec D. M. wykonanie orzeczonych wobec nich kar pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres proby lat 3 (trzech) i na mocy art. 73 §2 kk oddał w tym okresie D. M. pod dozór kuratora;

na mocy art. 46 §1 kk nałożył na oskarżonych obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego T. Z. kwoty 1000 zł.

zasądził od każdego z oskarżonych po 400 zł. tytułem opłaty i po 98,16 zł. tytułem zwrotu poniesionych wydatków.

Apelację od powyższego wyroku wniósł prokurator Prokuratury Rejonowej w Białej Podlaskiej oraz oskarżyciel posiłkowy T. Z..

Prokurator zaskarżył orzeczenie w części dotyczącej nałożenia na oskarżonych obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, na ich niekorzyść. Zarzucił obrazę przepisów prawa karnego materialnego – art. 46 §1 kk – poprzez nieokreślenie przez Sąd kwoty, którą każdy z oskarżonych ma zapłacić na rzecz pokrzywdzonego tytułem naprawienia wyrządzonej mu szkody.

Podnosząc wyżej opisany zarzut apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez nałożenie na oskarżonych F. M., A. M. i D. M. obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego T. Z. kwoty 1000 zł. w częściach równych od każdego z nich.

Podczas rozprawy odwoławczej oskarżyciel publiczny skorygował wniosek końcowy apelacji w ten sposób, że wniósł o orzeczenie solidarnego naprawienia szkody.

T. Z. zaskarżył wyrok w całości nie wskazując konkretnych zarzutów stawianych kwestionowanemu orzeczeniu i wniósł o „ponowne rozpatrzenie sprawy”. W uzasadnieniu wniesionego prze siebie środka odwoławczego podniósł, iż w toku procesu zostały naruszone jego prawa jako oskarżyciela posiłkowego gdyż nie mógł on zadawać pytań oskarżonym albowiem byli oni nieobecni na rozprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja oskarżyciela publicznego jest zasadna a zmodyfikowany na rozprawie wniosek końcowy zasługiwał na uwzględnienie. Natomiast apelacja oskarżyciela posiłkowego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego w niniejszej sprawie są trafne i stanowią efekt zgodnej ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Dokonując oceny dowodów Sąd Rejonowy działał w ramach ustawowych uprawnień określonych w art. 7 k.p.k. Przedstawiony w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku sposób oceny materiału dowodowego nakazuje uznać, iż Sąd wyrokujący w sprawie nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów.

Stanowisko swoje sąd meriti uzasadnił stosowanie do wymogów art. 424 § 1 kpk. W uzasadnieniu wyroku Sąd ten wskazał, jakie fakty uznał za udowodnione a jakie nie udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, argumentację tę uznać należało za logiczną (nie zachodzi zatem konieczność ponownego jej przytaczania).

Przechodząc do zarzutów apelacyjnych stawianych zaskarżonemu wyrokowi wskazać należy, iż treść środka odwoławczego złożonego w niniejszej sprawie przez oskarżyciela posiłkowego nie pozwala na przyjęcie, że skarżący wykazał błędy sądu pierwszej instancji w zakresie procedowania podczas rozprawy, w szczególności, iż naruszył on jego prawa jako strony poprzez uniemożliwienie mu zadawania pytań oskarżonym.

Zauważyć należy, iż w realiach sprawy oskarżeni złożyli wyjaśnienia w toku rozprawy głównej (k.104-105) w dniu 18 lutego 2013 roku, w których przyznali się do winy. Oskarżyciel posiłkowy mimo prawidłowego zawiadomienia o terminie tejże rozprawy nie pojawił się na niej. Usprawiedliwił swoją nieobecność informując sąd telefonicznie, że w drodze na rozprawę źle się poczuł i musiał wrócić do domu. Na kolejnym terminie rozprawy w dniu 22 maja 2013 roku nie stawili się oskarżeni, prawidłowo zawiadomieni o jej terminie. Sąd prowadził postępowanie dowodowe w dalszym ciągu albowiem zgodnie z treścią art. 377 § 3 kpk jeżeli oskarżony zawiadomiony osobiście o terminie rozprawy nie stawia się na nią bez usprawiedliwienia, sąd może prowadzić postępowanie bez jego udziału, chyba że uzna jego obecność za niezbędną. Obecny wówczas oskarżyciel posiłkowy złożył zeznania, jednakże jak wynika z zapisu protokołu nie składał on dodatkowych wniosków dowodowych, jak też nie wskazywał na potrzebę ponownego przesłuchania oskarżonych, w tym na konieczność zadawania im pytań a w przemówieniu końcowym wnosił jedynie o „zasądzenie oskarżonym obowiązku naprawienia szkody” (k.118).

W przedstawionych powyżej realiach procesowych sprawy zarzut podniesiony przez oskarżyciela posiłkowego w apelacji uznać należy za chybiony a apelację za bezzasadną.

Przechodząc do kontroli zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze i środku karnym stwierdzić należy, iż wymierzona oskarżonym kara mieści się w granicach sędziowskiego wymiaru kary i odpowiada dyrektywom, o jakich mowa w art. 53 kk. Wymierzona kara nie nosi znamion rażącej niewspółmierności.

Rację natomiast przyznać należy oskarżycielowi publicznemu, który trafnie podniósł, iż zaskarżony wyrok wprawdzie zawiera rozstrzygnięcie w przedmiocie naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego, jednakże nie precyzuje w jakiej części na każdym z oskarżonych obowiązek ten spoczywa, w sytuacji gdy zobowiązanych jest trzech. Wybór sposobu naprawienia szkody w wypadku współsprawstwa należy do sądu, który winien wskazać taki sposób, który w pełni zabezpieczy w postępowaniu karnym interesy pokrzywdzonego, uwzględniając przy tym zasadę odpowiedzialności indywidualnej każdego ze współsprawców. Sąd określił natomiast w wyroku tylko, że na podstawie art. 46 §1 kk nakłada na oskarżonych obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego T. Z. kwoty 1000 zł. Takiego rozstrzygnięcia nie można uznać za określające sposób naprawienia szkody przez każdego z oskarżonych.

Trafnie podnosi apelujący, że wszyscy trzej oskarżeni działali wspólnie i w porozumieniu a udział każdego z nich w wyrządzonej przestępstwem szkodzie pokrzywdzonemu jest porównywalny. Stąd też w ocenie sądu odwoławczego zasadnym jest zobowiązanie oskarżonych do solidarnego jej naprawienia poprzez zapłatę kwoty 1000 zł. na rzecz pokrzywdzonego. Takie rozstrzygnięcie, jak podnosi się w orzecznictwie, jest prawidłowe. Dominuje bowiem pogląd, iż w sytuacji wielosprawstwa dopuszczalnym jest solidarne zobowiązanie współsprawców przestępstwa do naprawienia wyrządzonej szkody w całości albo w części (vide uchwała SN z dnia 13 grudnia 2000 roku I KZP 40/00).

Mając na uwadze powyższe rozważania sąd dokonał zmiany zaskarżonego wyroku zgodnie ze zmodyfikowanym na rozprawie odwoławczej wnioskiem prokuratora, zmieniając zaskarżony wyrok w części dotyczącej obowiązku naprawienia szkody.

Z tych względów, nie stwierdzając nadto istnienia przesłanek z art. 439 § 1 kpk Sąd Okręgowy w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Orzeczenie o wydatkach za postępowanie odwoławcze uzasadniaj względy słuszności - art. 624 § 1 pkt i art. 634 kpk