Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 czerwca 2017 r. w G.

sprawy z powództwa B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G.

przeciwko J. R.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  nakazuje ściągnąć od powoda B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 222,60 zł (dwieście dwadzieścia dwa złote 60/100) tytułem zwrotu kosztów opinii biegłego wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 1079/15

UZASADNIENIE

Powód B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wystąpił w dniu 23 maja 2013 r. przeciwko J. R. z pozwem, wnosząc o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 25.158,30 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 21 lipca 2007 r. pozwany zawarł z (...) Bank S.A. umowę pożyczki gotówkowej. (...) Bank S.A. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny przeciwko pozwanemu i zainicjował postępowanie egzekucyjne, które zostało umorzone wobec bezskuteczności egzekucji. W dniu 27 kwietnia 2012 r. (...) Bank S.A. zawarł z powodem umowę sprzedaży ww. wierzytelności. Na mocy ww. umowy powód nabył wierzytelność przeciwko pozwanemu w łącznej kwocie 21.173,15 zł, na którą składają się następujące sumy: 15.675,85 zł tytułem kapitału, 4.953,19 zł tytułem odsetek umownych, 543,81 zł tytułem kosztów poniesionych przez bank w związku z uruchomieniem, bieżącą obsługą kredytu i windykacją w wysokości określonej w umowie. Po nabyciu wierzytelności powód kontynuował naliczanie odsetek za opóźnienie w spłacie wymagalnego kapitału oraz opłat dodatkowych, zgodnie z treścią umowy zawartej między cedentem a pozwanym. Zaległość z tego tytułu w dniu wniesienia pozwu wynosiła 3.985,15 zł. Powód dokonał kapitalizacji tych odsetek według stanu z dnia wniesienia pozwu, wskutek czego wysokość żądanej kwoty opiewa na 25.158,30 zł. Powód zawiadomił pozwanego o dokonanej cesji, ponadto pozwany był wzywany do zapłaty. W ocenie powoda bieg terminu przedawnienia został przerwany wskutek złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu (dalej jako (...)) w dniu 25 listopada 2009 r., nadania klauzuli wykonalności (...) postanowieniem z dnia 11 stycznia 2010 r., złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji w dniu 25 marca 2010 r., umorzenia postępowania egzekucyjnego w dniu 4 października 2010 r. i wreszcie wniesienia pozwu w dniu 25 maja 2013 r.

(pozew, k. 2-6, 10-13, pismo przygotowawcze, k. 136-139)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 28 listopada 2013 r. w sprawie o sygn. akt I Nc 1038/13 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

(nakaz zapłaty, k. 35)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zaprzeczył twierdzeniom powoda co do zasady i wysokości dochodzonego roszczenia. Wskazał, że powód nie wysłał w żadnej formie wezwań ani upomnień w czasie poprzedzającym wniesienie wniosku do sądu. Podniósł okoliczność, że od 2007 r. nie pracował z powodu poważnego stanu zdrowia, od 2008 r. posiadał umiarkowany stopień niepełnosprawności na stałe, znaczny stopień niepełnosprawności przedłużaną co rok posiada od 2010r. Pobierał zasiłek stały, celowy oraz inne zasiłki celowe. Pozwany był chory na raka, nerki i inne choroby towarzyszące. W ocenie pozwanego wysokość żądanej kwoty nie została wykazana przez powoda. Ponadto powód podniósł zarzut przedawnienia.

(sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 75-77, pisma przygotowawcze, k. 176, 189-190)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 lipca 2007 r. pozwany zawarł z (...) S.A. w P. Oddział w Polsce z siedzibą w W. (dalej: (...) Bank S.A.) umowę kredytu odnawialnego. W dniu 2 października 2009 r. Bank dokonał wypowiedzenia umowy kredytu a w dniu 25 listopada 2009 r. wystawił przeciwko pozwanemu bankowy tytuł egzekucyjny opiewający na łączną kwotę 18.936,86 zł wraz z odsetkami ustawowymi w wysokości 13% w stosunku rocznym liczonymi od kwoty 15.675,85 zł, począwszy od dnia 26 listopada 2009 r. do dnia zapłaty. (...) nadano klauzulę wykonalności. (...) Bank S.A. zainicjował postępowanie egzekucyjne, które zostało umorzone w dniu 4 października 2010 r. wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

(dowód: umowa, k. 19-20, bankowy tytuł egzekucyjny, k. 2, postanowienie w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności (...), k. 22, wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, k. 23-24, postanowienie o umorzeniu postępowania, k. 25-26, zeznania pozwanego, k. 246-247)

W dniu 27 kwietnia 2012 r. powód nabył w drodze cesji wierzytelność przeciwko pozwanemu w łącznej kwocie 21.173,15 zł, na którą składają się następujące sumy: 15.675,85 zł tytułem kapitału, 4.953,19 zł tytułem odsetek umownych, 543,81 zł tytułem kosztów poniesionych przez bank w związku z uruchomieniem, bieżącą obsługą kredytu i windykacją w wysokości określonej w umowie. Po nabyciu wierzytelności powód kontynuował naliczanie odsetek za opóźnienie w spłacie wymagalnego kapitału oraz opłat dodatkowych, zgodnie z treścią umowy zawartej między cedentem a pozwanym. Zaległość z tego tytułu w dniu wniesienia pozwu wynosiła 3.985,15 zł.

(dowód: umowa sprzedaży wierzytelności wraz z załącznikami, k. 27-30, wyciąg z ksiąg rachunkowych, k. 31)

Zadłużenie pozwanego z tytułu pożyczki wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia 6 września 2016 r. wynosiło 26.435,94 zł.

(dowód: opinia biegłego, k. 270-272)

Sąd zważył co następuje:

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o dokumenty prywatne i dokumenty urzędowe przedłożone przez stronę powodową, albowiem żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności oraz nie zaprzeczyła, że osoby pod nimi podpisane złożyły oświadczenia w nic zawarte. Pozwany nie wykazał, aby oświadczenia zawarte dokumentach prywatne były niezgodne ze stanem rzeczywistym, a zatem Sąd uznał twierdzenia nimi objęte za prawdziwe. Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanego w zakresie, w jakim pokrywały się one z pozostałymi dowodami przeprowadzonymi w toku postępowania, bowiem były one spójne, logiczne i szczegółowe. Jednakże Sąd uznał, że pozwany nie wykazał wygaśnięcia zobowiązania skutek jego wykonania, mimo że spoczywał na nim ciężar dowodu na zasadzie art. 6 k.c., albowiem nie poparł on swoich twierdzeń żadnym innym dowodem, zaś zaprzeczenie istnieniu zobowiązania połączone z przedstawieniem innych okoliczności faktycznych, nieistotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, nie było wystarczające dla przyjęcia twierdzenia przeciwnego. Sąd ponadto nie dostrzegł z urzędu środków dowodowych, które mogłyby służyć poparciu twierdzenia pozwanego co do wygaśnięcia zobowiązania. Sąd uznał opinię biegłego za miarodajną dla ustalenia wysokości zobowiązania, bowiem była ona jasna i zupełna. Niemniej jednak, wobec podniesionego skutecznie przez pozwanego zarzuty przedawnienia okazała się nie mieć znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Powód w niniejszym postępowaniu wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 25.158,30 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty w związku z brakiem spłaty zobowiązania wynikającego z umowy kredytu odnawialnego zawartej w dniu 21 lipca 2007 r. z uprzednim wierzycielem tj. (...) Bank S.A. (...) Bank S.A. zawarł z powodem umowę sprzedaży, której przedmiotem była wierzytelność dochodzona niniejszym pozwem. Na podstawie tej umowy między (...) Bank S.A. a powodem doszła do skutku cesja wskazanej wierzytelności. Zgodnie z art. 509 §1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W rozpoznawanym przypadku nie zachodziły przesłanki wyłączające dopuszczalność cesji określone w tym przepisie. Art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe stanowi, że przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Podstawą prawną roszczenia dochodzonego niniejszym pozwem jest art. 509 §1 k.c. w zw. z art. 69 ust. 1 ustawy – Prawo bankowe.

Powództwo nie zasługiwało jednak na uwzględnienie, albowiem pozwany podniósł skutecznie zarzut przedawnienia roszczenia.

Zaznaczyć należy, iż w sprawie znajduje zastosowanie 3 letni termin przedawnienia, o którym mowa w art. 118 k.c., albowiem sporne roszczenie pozostawało w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej przez bank. Ponadto Sąd wziął pod uwagę, iż zgodnie z art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia w którym roszczenie stało się wymagalne. W realiach niniejszej sprawy, jak przyznał powód wypowiedzenie umowy pożyczki nastąpiło w dniu 2 października 2009 r., a zatem z tą też chwilą cała należność wynikająca z niespłaconej umowy pożyczki stała się wymagalna i rozpoczął bieg termin przedawnienia. Natomiast pozew w niniejszej sprawie został złożony dopiero 25 maja 2013 r., a zatem po upływie 3 letniego terminu przedawnienia. Podkreślić w tym miejscu należy, iż przeciwko pozwanemu w związku z brakiem spłaty przedmiotowego kredytu został wydany przez cedenta ( (...) Bank S.A.) bankowy tytuł egzekucyjny, któremu sąd nadał następnie klauzulę wykonalności. Co więcej, w oparciu o powyższy tytuł wszczęto egzekucję. W związku z tym rozważyć należało, czy nie doszło do przerwania biegu przedawnienia jak wskazywał powód. Zgodnie bowiem z art. 123 pkt. 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Nie ulega przy tym wątpliwości sądu, iż zarówno złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, jak i wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie takiego tytułu wykonawczego przerywa na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. bieg przedawnienia jako czynność przedsięwzięta bezpośrednio w celu egzekwowania roszczeń. Natomiast rozpoczęcie na nowo biegu przedawnienia następuje bądź z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania klauzulowego, bądź z chwilą zakończenia postępowania egzekucyjnego, w tym jego umorzenia (art. 826 k.p.c.) a wyjątek stanowi umorzenie na podstawie art. 823 lub 825 pkt 1 k.p.c. albo zwrot wniosku, które niweczą materialnoprawne skutki przerwy przedawnienia ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2015 r., III CZP 103/14, OSNC z 2015 r., nr 12, poz. 137).

Sąd w niniejszej sprawie zważył przy tym, iż w razie cesji wierzytelności na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, wszystkie właściwości, przywileje i braki, a więc ustawodawca zakłada identyczność wierzytelności cesjonariusza z wierzytelnością cedenta (art. 509 §2 k.c.). Co do zasady, nabywca wstępuje w sytuację prawną cedenta, w tym również w zakresie przedawnienia, zbycie wierzytelności jest bowiem irrelewantne dla jego biegu. Jak wskazał jednak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 czerwca 2016 r. (III CzP 29/16, Lex nr 2067028) w przypadku wierzytelności objętej bankowym tytułem wykonawczym sytuacja prawna cesjonariusza kształtuje się odmiennie od sytuacji prawnej nabywcy wierzytelności objętej innym tytułem wykonawczym. Uprawnienie do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przysługiwało bowiem jedynie bankom i tylko na ich rzecz mogła być nadana klauzula wykonalności. Nadanie klauzuli na rzecz cesjonariusza nie będącego bankiem nie było dopuszczalne, a zatem fundusz sekurytyzacyjny, który nie mógł się powołać na bankowy tytuł egzekucyjny musiał uzyskać nowy tytuł wykonawczy w drodze procesu sądowego i dopiero na jego podstawie egzekwować roszczenie. Ponadto podkreślić należy, iż przerwanie biegu przedawnienia na podstawie art. 123 §1 pkt 1 k.p.c. następuje, co do zasady, tylko pomiędzy stronami postępowania, jeżeli z istoty łączącego je stosunku prawnego wynika, że są materialnie zobowiązane lub uprawnione, a więc skutek przerwania zachodzi tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela (wyrok SN z dnia 19 listopada 2014 r., II CSK 196/14),

Mając powyższe rozważania na uwadze oraz ustalony stan faktyczny nie ulega wątpliwości Sądu, iż na skutek złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu w dniu 25 listopada 2009 r. a następnie wszczęcia egzekucji, bieg przedawnienia nie został przerwany w stosunku do powoda. Jeszcze raz bowiem należy podkreślić, iż czynność wszczęcia postępowań egzekucyjnych przez bank wywołuje materialnoprawny skutek przerwy biegu przedawnienia jedynie w stosunku do wierzyciela objętego bankowym tytułem wykonawczym, natomiast nabywca wierzytelności nie będący bankiem, nawet jeżeli nabycie nastąpiło po umorzeniu postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. i rozpoczęciu biegu terminu przedawnienia w stosunku do banku na nowo, nie może się powołać na przerwę biegu przedawnienia wywołaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez pierwotnego wierzyciela będącego bankiem. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane z wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela - banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem. W konsekwencji zdaniem sądu 3 letni termin przedawnienia upłynął z dniem 2 października 2012 r., a tym samym wniesiony w dniu 25 maja 2013 r. pozew był spóźniony, a objęte nim roszczenie podlegało oddaleniu, jako przedawnione.

Mając na względzie powyższe, Sąd na podstawie art. 509 k.c. w zw. z art. 69 ust. 1 ustawy – Prawo bankowe w zw. z art. 117 §2 k.c. w zw. z art. 118 k.c. oddalił powództwo w całości, o czym orzekł punkcie I wyroku.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 k.p.c. i wyrażoną tym przepisie zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, Sąd nakazał ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 222,60 zł tytułem zwrotu kosztów opinii biegłego wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa, o czym orzekł w punkcie II wyroku.