Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku G. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania G. T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

z dnia 27 września 2011 r. sygn.(...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 1150/11

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 września 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. odmówił G. T. dalszego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS ustaliła, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji złożonym w dniu 2 listopada 2011 roku wnioskodawczyni wniosła o przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

G. T. urodzona (...) z zawodu jest krawcem odzieży lekkiej damskiej. W okresie aktywności zawodowej pracowała jako krawcowa-szwaczka, w tym m.in. w okresie od 1 stycznia 1998 roku do 20 grudnia 2005 roku od 3 lutego 2006 roku do 30 kwietnia 2006 roku, od 15 kwietnia 2008 roku do 17 października 2009 roku.

(dowód: zeznania wnioskodawczyni – protokół rozprawy z dnia 22 lutego 2013r. – od minuty 1.24 do minuty12.08, świadectwa pracy k. 7-10 akt rentowych , zaświadczenie k. 13 akt rentowych , zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 17-21 akt rentowych )

Wnioskodawczyni w okresie od 16 lutego 2009 roku (tj. od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego) do 31 stycznia 2011 roku uprawniona była do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

(dowód: decyzja z dnia 9.03.2009 r. k. 449 akt rentowych)

Następnie od dnia 1 lutego 2011 roku do dnia 31 lipca 2011 roku uprawniona była do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

(dowód: decyzja z dnia 17.01.2011 r. k. 57-58 akt rentowych)

W dniu 29 czerwca 2011 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(dowód: wniosek o rentę k. 63 akt rentowych )

Orzeczeniem z dnia 3 sierpnia 2011 roku lekarz orzecznik ZUS stwierdził, iż wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. Taki wniosek wywiódł ze stopnia zaawansowania rozpoznanych u niej schorzeń w postaci epizodu depresji umiarkowanej egzogennej, przebytej przed 3 laty mastektomii z następową chemioradioterapią z powodu raka piersi prawej bez wznowy.

(dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 3.08.2011. z dokumentacją

medyczną - k. 67 teczka)

Wnioskodawczyni wniosła sprzeciw od tego orzeczenia i sprawa została skierowana na komisję lekarską ZUS, która w dniu 15 września 2011 roku, po rozpoznaniu epizodu depresji umiarkowanej endogennej, raka prawego gruczołu piersiowego po zakończonym leczeniu bez cech wznowy, wydała orzeczenie zgodnie z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS, tzn. uznające, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

(dowód: orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 15.09.2011 r. k.81 7 akt ZUS wraz z dokumentacją medyczną teczka)

Aktualnie u wnioskodawczyni występują następujące schorzenia:

- rak piersi prawej T2N1 leczony mastektomią i uzupełniającą chemio i radioterapią w 2008 roku,

- niewielki obrzęk limfatyczny prawej kończyny górnej

- reaktywne zaburzenia depresyjno-lękowe o nasileniu łagodnym,

- astygmatyzm krótkowzroczny obu oczu,

- obustronny niedosłuch stopnia znacznego,

- nieotrzymanie moczu.

Stopień zaawansowania powyższych schorzeń nie czyni wnioskodawczyni niezdolną do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

(dowód: opinia biegłego onkologa J. O. k. 18-19,

opinia biegłego psychologa J. Ś. k. 26-27,

opinia biegłego psychiatry J. B. k. 35-37,

opinia biegłego onkologa S. F. k. 55-56verte,

opinia biegłego psychiatry A. R. k. 60-61,

opinia biegłej neurolog B. B. k. 65-65verte,

opinia biegłego medycyny pracy J. gruchały k. 69-741 wraz z opiniami uzupełniającymi k. 151-152, 164-165,

opinia biegłego okulisty A. C. k. 122-123,

opinia biegłego laryngologa M. Z. k. 126-+126verte,

opinia biegłego urologa M. P. k. 130)

Orzeczeniem Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w T. z dnia 26 listopada 2011 roku wnioskodawczyni została zaliczona do znacznego stopnia niepełnosprawności na okres od 26 listopada 2011 roku do 12 lutego 2013 roku z powodu choroby nowotworowej. Od dnia 13 lutego 2013 roku wnioskodawczyni posiada umiarkowany stopnia niepełnosprawności.

(dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dn. 26.11.2011 roku k. 44 akt, oświadczenie wnioskodawczyni złożone na rozprawie w dniu 12 września 2013 roku)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Z kolei przepisy art. 12 ust. 2 i 3 stanowią, że całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się po pierwsze stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz po drugie możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1) .

Stosownie do treści art. 57 ust. 1 powyższej ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt 10 lit. a), pkt 11-12, 13 lit. a), pkt 14 lit. a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że wnioskodawczyni nie spełnia przesłanki określonej w art. 57 ust. 1 pkt 1 powołanego przepisu.

Częściowa niezdolność do pracy polega na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 13 października 2009 roku, II UK 106/09, LEX nr 558589, z dnia 8 maja 2008 roku, I UK 356/07, OSNP 2009/17-18/238, z dnia 11 stycznia 2007 roku, II UK 156/06, OSNP 2008/3-4/45 i z dnia 25 listopada 1998 roku, II UKN 326/98, OSNAP 2000/1/36). Wyjaśnienie treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego), (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 roku, I UK 103/06 OSNP 2007/17-18/261).

Wnioskodawczyni z zawodu jest krawcową odzieży lekkiej damskiej i w swoim życiu zawodowym w takim właśnie charakterze pracowała.

Dla ustalenia, czy G. T. jest niezdolna do pracy w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS Sąd dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego psychologa J. Ś. i psychiatrów J. B. oraz A. R., a także onkologów J. O. i S. F., neurologa B. B., okulisty A. C., laryngologa M. Z., urologa M. P. oraz medycyny pracy J. G., biegłych z zakresów medycyny, w ramach których specjalności mieszczą się rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia.

Z jednoznacznych w swej treści opinii biegłych sądowych, sporządzonych po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną oraz po przeprowadzeniu osobistego badania wnioskodawczyni wynika, że charakter i nasilenie występujących u wnioskodawczyni schorzeń nie powoduje jej długotrwałej niezdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych przez nią kwalifikacji. Wszyscy biegli byli zgodni, iż wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zarobkowej.

Biegły onkolog J. O. rozpoznał u wnioskodawczyni raka piersi prawej po leczeniu radykalnym w 2008 roku. W trakcie czteroletniej obserwacji klinicznej nie stwierdzono progresji choroby nowotworowej (wznowa miejscowa, przerzuty). Również zastosowane leczenie nie spowodowało ograniczenia funkcji organizmu. Wnioskodawczyni sprawnie porusza kończyną górną i prawą i nie zgłasza dolegliwości lub ograniczenia funkcji tej kończyny. W ocenie biegłego operacja odtwórcza nie jest niezbędnym elementem leczenia onkologicznego w przypadku nowotworów złośliwych piersi. To wszystko przemawia za uznaniem wnioskodawczyni za zdolną do pracy.

Tożsamy wniosek w zakresie oceny zdolności do pracy wnioskodawczyni wyprowadził drugi biegły onkolog S. F.. Ten biegły po rozpoznaniu tożsamego schorzenia wskazał, że G. T. w 2008 roku przebyła operację usunięcia piersi prawej z powodu raka T2N1 po uprzedniej chemioterapii. Leczenie operacyjne było uzupełnione chemio i radioterapią. Uzyskano wyleczenie. Wnioskodawczyni okresowo kontrolowana w przychodni onkologicznej bez cech wznowy. Kończyna górna prawa z niewielkim obrzękiem limfatycznym ramienia i przedramienia z niewielkim ograniczeniem ruchomości w sprawnym stawie barkowym, symetrycznie umięśniona, nie ogranicza sprawności w stopniu kwalifikującym do niezdolności do pracy zarobkowej.

W przeprowadzonym przez biegłą psycholog J. Ś. badaniu psychologicznym nie stwierdziła ona u opiniowanej istotnych zaburzeń funkcji intelektualnych, w tym funkcji pamięciowych. Relacjonowane problemy z pamięcią nie osiągają poziomu powodującego dezorganizację codziennego funkcjonowania. W badaniu sfery osobowości uzyskała wynik wskazujący na reaktywne podłoże zaburzeń, zaznaczona agrawacja objawów psychopatologicznych – opiniowana prezentuje siebie jako osobę z bardzo wysokim poczuciem nieprzystosowania, pesymistyczną postawą wobec rzeczywistości, poczuciem krzywdy, wycofaną z relacji interpersonalnych , skupioną na dolegliwościach somatycznych z niską tolerancją stresu..

Biegły psychiatra J. B. w oparciu o powyższą opinię psychologiczną stwierdził, iż nie jest ona niezdolna do pracy zarobkowej zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Rozpoznał u niej zaburzenia lękowo-depresyjne o charakterze reaktywnym w stopniu nie dezorganizującym codziennego funkcjonowania. Występujące u niej nasilenie zaburzeń depresyjnych jest na poziomie lekkim. Podobny wniosek wyprowadził również drugi biegły psychiatra A. R.. W uzasadnieniu swoje opinii biegła podała, że schorzenie w postaci reaktywnego zaburzenia depresyjno lękowego o nasileniu łagodnym wystąpiło jako reakcja na sytuację stresową, tj. niekorzystne zdarzenie zdrowotne. Nasilenie objawów nie osiąga znaczącego nasilenia. Brak jest wyraźnych schorzeń warunkujących organiczne, a więc trwałe, podłoże schorzenia. Odczuwane subiektywnie osłabienie pamięci i koncentracji uwagi nie osiąga znaczącego poziomu i nie dezorganizuje znacząco ogólnego funkcjonowania, co potwierdza również badanie psychologiczne. Opiniowana nie wymagała stosowania wyższych dawek leków p/depresyjnych ani hospitalizacji psychiatrycznej. Badanie psychiatryczne nie ujawnia zaburzeń psychotycznych.

Rozpoznane przez neurologa u wnioskodawczyni schorzenia w postaci stanu po prawostronnej mastektomii z nieznacznym osłabieniem siły mięśniowej prawej kończyny górnej i narastającymi parastezjami w jej obrębie, również nie czynią wnioskodawczyni niezdolną do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. W badaniu neurologicznym biegła nie stwierdziła odchyleń uzasadniających badanej za niezdolną do pracy. Biegła podkreśliła, że badana praktycznie do tej pory nie leczyła się neurologicznie, a stwierdzane odchylenia w badaniu przedmiotowym mają niewielkie nasilenie i nie wpływają za zakres sprawności kończyny górnej prawej.

Niezdolności do pracy wnioskodawczyni nie powodują także schorzenia okulistyczne. Biegła okulista A. C. stwierdziła u wnioskodawczyni wrodzoną wadę wzroku- astygmatyzm krótkowzroczny obu oczu poddający się kompensacji korekcją optyczną. Uzyskane skorygowane ostrości wzroku do dali i do bliży pozwalają badanej na wykonywanie pracy na dotychczasowym poziomie kwalifikacji. Wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego są niskie, lek stosowany skutecznie normalizuje ciśnienie. Obraz tarcz nerwów wzrokowych nie wykazuje cech uszkodzenia jaskrowego.

Podobnie wygląda ocena stanu zdrowia wnioskodawczyni z punktu widzenia schorzeń laryngologicznych oraz urologicznych. Schorzenia te nie skutkują niezdolnością do pracy. Nietrzymanie moczu wymaga jedynie leczenia ambulatoryjnego. Natomiast obustronny niedosłuch znacznego stopnia, przy zachowanej społecznej wydolności słuchu oraz braku cech trwałego uszkodzenia obwodowej części układu równowagi, wymaga okresowej kontroli laryngologicznej oraz ewentualnego zastosowania aparatownia słuchu.

Biegły medycyny pracy J. G. – po zapoznaniu się z opiniami biegłych sądowych w/w specjalności- nie uznał wnioskodawczyni za niezdolną do pracy zarobkowej zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi. Biegły podzielił wnioski opiniujących w sprawie biegłych z zakresu onkologii, psychiatrii, neurologii, okulistyki, laryngologii i urologii co do rozpoznanych przez nich schorzeń, stopnia ich nasilenia oraz oceny ich wpływu na zdolność ubezpieczonej do pracy. Biegły medycyny pracy stwierdził nawet, że G. T. z wysokim prawdopodobieństwem jest trwale wyleczona z choroby nowotworowej. Podniósł, że utrzymujący się łagodny obrzęk prawej kończyny górnej, stanowiący tzw. zespół po mastektomii nie wpływa w sposób istotny na sprawność ruchową i funkcjonalną powyższej kończyny. Również wrodzone schorzenie okulistyczne daje się z powodzeniem skorygować szkłami okularowymi, a słuch, mimo stwierdzonego znacznego niedosłuchu, jest wydolny społecznie.

W ocenie biegłego stan zdrowia wnioskodawczyni pozwala na wykonywanie przez nią dowolnej pracy fizycznej o charakterze produkcyjnym, usługowym i handlowym - głównie o charakterze pracy lekkiej. Prace ta biorąc pod uwagę wykształcenie wnioskodawczyni ( zasadnicze zawodowe) oraz pracę dotychczas wykonywaną (krawcowa) jest zgodna z posiadanymi przez nią kwalifikacjami zawodowymi. Wnioskodawczyni może pracować, jak podkreśla biegły medycyny pracy, również w dotychczasowym zawodzie krawcowej odzieży lekkiej damskiej. Jedynie profilaktycznie ubezpieczona nie powinna wykonywać ciężkiej pracy fizycznej oraz prac wymagających prawidłowego słuchu. A zatem nie powinna pracować w hałasie, jako kierowca, na wysokości oraz przy obsłudze niebezpiecznych maszyn będących w ruchu.

Oceny wpływu schorzeń wnioskodawczyni na jej zdolność do pracy nie zmienia fakt legitymowania się przez nią orzeczeniem Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w T. z dniu 26 listopada 2011 r., mocą którego została ona zaliczona do znacznego stopnia niepełnosprawności do dnia 12 lutego 2013r. Stwierdzenie stopnia niepełnosprawności nie jest tożsame ze stwierdzeniem niezdolności do pracy w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Orzeczenie o niepełnosprawności nie stanowi przesłanki przyznania prawa do renty w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS. A zatem fakt posiadania takiego orzeczenia może być li tylko pośrednim dowodem na brak zdolności do pracy, o ile takie wnioski wypływają z oceny stanu zdrowia ubezpieczonej przez biegłych lekarzy i mają oparcie w dokumentacji medycznej.

Mając powyższe na względzie biegły medycyny pracy J. G. dokonał analizy orzeczenia wnioskodawczyni o stopniu niepełnosprawności przez pryzmat dowodów zgromadzonych w niniejszym postępowaniu w postaci opinii biegłych lekarzy i dokumentacji medycznej. Biegły wyjaśnił, że przyczyną uznania G. T. za osobę okresowo niepełnosprawną była choroba nowotworowa. Analizując dokumentację medyczną biegły medycyny pracy stwierdził, że w tym czasie G. T. była w stanie klinicznym dobrym, bez ograniczeń sprawności ruchowej, wydolna krążeniowo i oddechowo, o nieco obniżonym nastroju, przy utrzymującym się niewielkim (łagodnym) obrzęku prawej kończyny górnej, nie upośledzającym funkcji ruchowej. U wnioskodawczyni w tym czasie nie stwierdzano jakichkolwiek cech wznowy procesu nowotworowego, co wynika z badania mammograficznego z dnia 22 sierpnia 2011 r. Biegły podkreślił że wnioskodawczyni była konsultowana w dniu 29 lipca 2011 r. przez lekarza psychiatrę - konsultanta ZUS, który rozpoznał u wnioskodawczyni: epizod depresji umiarkowanej egzogennej, który także nie ograniczał w tym czasie zdolności w/w do pracy.

Stan zdrowia wnioskodawczyni mający oparcie w obiektywnej dokumentacji medycznej nie uzasadniał zatem uznania ubezpieczonej za osobę niezdolną zdolną do pracy w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W tej sytuacji zaliczenie wnioskodawczyni do osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym z przyczyn onkologicznych, jako nie mające oparcia w obiektywnych faktach medycznych (wynik mammografii z dnia 22 sierpnia 2011 r. o braku wznowy choroby nowotworowej), Sąd - na podstawie opinii biegłego medycyny pracy- uznał za nieprawidłowe. Zaliczenie wnioskodawczyni do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, oznaczałoby bowiem, jak podnosi biegły J. G., że w tym czasie jej ogólny stan zdrowia był na tyle zły, że wymagała ona stałej opieki osób drugich z powodu znacznego ograniczenia zdolności do samodzielnej egzystencji. Tymczasem taka sytuacja w odniesieniu do G. T. nigdy nie zachodziła, nawet w krótkim czasie po rozpoznaniu u niej choroby nowotworowej. Schorzenia, które niewątpliwie u ubezpieczonej występują nie są zatem na tyle nasilone, aby powodowały jej długotrwałą niezdolność do pracy zarobkowej.

Opinie sporządzone przez biegłych sądowych Sąd Okręgowy w całości podziela jako spójne i logiczne. Do podważenia opinii nie mogą prowadzić zarzuty wnioskodawczyni, iż nie zgadza się z opiniami biegłych, gdyż inaczej ocenia swój stan zdrowia, uważając że jest niezdolna do pracy. Takie zarzuty są li tylko gołosłowną polemiką z opiniami sporządzonymi przez specjalistów o niekwestionowanym poziomie wiedzy, praktyków z doświadczeniem klinicznym i jako takie nie mogą prowadzić do ich podważenia..

Występujące u 42- letniej wnioskodawczyni schorzenia, na obecnym etapie zaawansowania – zgodnie z opiniami biegłych sądowych - nie prowadzą do istotnego naruszenia sprawności organizmu będącego przesłanką orzeczenia długotrwałej niezdolności do pracy. Mimo ich występowania wnioskodawczyni ma zachowaną zdolność do wykonywania pracy zarobkowej na poziomie posiadanych kwalifikacji.

Z tych względów Sąd Okręgowy – w oparciu o przekonujące opinie biegłych sądowych - stwierdził, że wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.