Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Zabrocka

Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Szewczyk

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2013 r. w Gdańsku

sprawy J. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 14 maja 2013 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. i przyznaje ubezpieczonemu J. C. prawo do emerytury od dnia 1 marca 2013 r.

/ na oryginale właściwy podpis/

Sygn. akt VII U 1519/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 maja 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił wnioskodawcy J. C. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa przewidzianych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) tj. nieudowodnienia 15 letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury, w oparciu o uznanie, iż w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w G. wykonywał prace szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał argumentację prezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Ponadto wskazał, iż brak jest podstaw do zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w G..

Pismem procesowym z dnia 15 lipca 2013 r. ubezpieczony wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków J. S. i M. R..

( pismo z dnia 15.07.2013 r. k.11 akt)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. C., urodzony dnia (...)., w dniu 01 marca 2013 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o emeryturę.

Zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia 14 maja 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił wnioskodawcy J. C. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach, z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa.

Wnioskodawca, nie jest członkiem OFE, pozostaje w zatrudnieniu.

W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony udowodnił na dzień 01 stycznia 1999 r. staż ubezpieczeniowy wymiarze 25 lat, 1 miesiąca i 4 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Okoliczności bezsporne, vide : wniosek – k. 73 plik akt ubezpieczeniowych, karta przebiegu zatrudnienia – k. 79 plik akt ubezpieczeniowych, decyzja ZUS z dnia 14.05.2013. k. 80 plik akt ubezpieczeniowych,

Wnioskodawca z zawodu jest monterem instalacji wodno- kanalizacyjnych i gazowych.

J. C. od 17 maja 1974 r. do 31 maja 1992 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w G.. Przedsiębiorstwo zajmowało się układaniem rur kanalizacyjnych. Ubezpieczony rozpoczął pracę po wojsku. Służbę wojskową odbywał w okresie od 24.04.1972 r. do 10.04.1974 r.

W początkowym okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w G. ubezpieczony pracował jako kopacz tzn. za koparką pogłębiał wykop albo robił wykopy przy studzienkach. Wykopy miały głębokość do 3 m, były szalowane. Po wykopaniu wykopu następowało układanie rur, ubezpieczony wykonywał te czynności. Rury trzeba było połączyć na sznur tzn. rurę wkładało się w kielich i uszczelniało sznurem. Układanie rur obejmowało zakresem prac pracę montera.

W 1988 r. J. C. uzyskał dokumenty mistrzowskie montera instalacji wodno-kanalizacyjnej, przed tą datą wykonywał prace montera tj. układał rury, ale nie posiadał w tym zakresie stosownych uprawnień.

Do zadań ubezpieczonego jako montera instalacji wodno- kanalizacyjnych należało także stawianie studzienek w wykopach, i kolejno wymurowanie ich na określoną wysokość. Polegało to na wstawieniu w studzienkę kręgów a następnie uszczelnieniu tych kręgów betonem. Do zadań ubezpieczonego należało także szalowanie zbiorników, które odbywało się w głębokich wykopach do 4 metrów. Ubezpieczony wykonywał prace przy m.in. przy inwestycjach (budowach) położonych: w G. przy ul (...), gdzie wykonywał instalację wodną, burzową, kanalizacyjną, pracował przy wykopach do 4 m głębokości, na terenie Rafinerii, na terenie lotniska w G., w dzielnicy G. - O., G. – K. i G. – K., w K. w Fabryce (...).

Gdy na budowie nie było drogi umożliwiającej wjazd sprzętu ( teren był grząski) to pracownicy , w tym wnioskodawca , mieli za zadanie wykonanie drogi. Droga układana była z płyt drogowych układanych dźwigiem a wnioskodawca i inni pracownicy wykonywał prace kopacza. Po zakończeniu budowy drogi , ubezpieczony przystępował do pracy w wykopie. Układanie drogi zajmowało 2-3 godziny , czasami pół dnia i wykonywało się ją raz na miesiąc a czasami raz na pół roku.

W przypadku grząskiego terenu do zdań wnioskodawcy należało także układanie w głębokich wykopach igłofiltrów w celu jego osuszenia.

Rodzaj prac świadczonych przez wnioskodawcę na poszczególnych budowach był powtarzalny. Tożsamy zakres prac wykonywany był przez ubezpieczonego przez cały rok, również zimą, z wyłączeniem okresów bardzo niskich temperatur.

W okresie zatrudnienia w (...) ubezpieczony przez pewien okres zajmował stanowisko brygadzisty, przy czym będąc zatrudnionym na stanowisku brygadzisty wykonywał wszystkie czynności na stanowisku montera i dodatkowo rozdzielał pracę dla ludzi z brygady.

Pracę w głębokich wykopach na stanowisku montera, murarza , kopacza wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

M. R. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w G. od 09.03.1973 r. do 01.02.1992 r. na stanowisku kierowcy i maszynisty koparki.

J. S. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w G. od 11.09.1973 r. do 30.04.1992 r. na stanowisku cieśli , pomocnika maszynisty i maszynisty koparki.

Dowód:



akta osobowe za okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w G. k.28 koperta w tym świadectwo pracy z dnia 29.05.1992r. świadectwo pracy z dnia 30.04.1992 r umowa o pracę z dnia 01.05.1992r., wniosek z dnia 31.05.1990 r., aneks do zakresu obowiązków z dnia 31.09.1990 r., umowa o pracę z dnia 30.09.1980 r. angaż z dnia 04.04.1979 r., angaż z dnia 31.12.1981r., angaż z dnia 01.03.1983r., angaż dnia 30.08.1985r.,angaż z dnia 14.12.1987r. , angaż z dnia 01.08.1989 r. angaż dnia 01.10.1988 r., angaż z dnia 18.10.1989 r., angaż z dnia 15.01.1990 r. ,angaż z dnia 20.10.1990 r., angaż z dnia 23.01.1991r., angaż z dnia 17.01.1992 r.



akta sprawy w tym zeznania świadka M. R. k. 31 akt wraz z nagraniem na płycie CD k. 33, zeznania świadka J. S. k. 30-31 wraz z nagraniem na płycie CD k. 33, zeznania wnioskodawcy k. 31-32 akt wraz z nagraniem na płycie CD k. 33 akt

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach ubezpieczeniowych pozwanego organu emerytalnego, aktach osobowych wnioskodawcy oraz aktach sprawy, których prawdziwości i rzetelności nie kwestionowała żadna ze stron postępowania. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu.

Podstawą ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadków M. R. i J. S. –współpracowników wnioskodawcy za sporny okres zatrudnienia, które zasługiwały na wiarę, albowiem były jasne, spójne, rzetelne i razem z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie tworzyły zwartą i logiczną całość. W poczet materiału dowodowego Sąd zaliczył także zeznania samego wnioskodawcy, które w pełni ocenił jako wiarygodne, wewnętrznie spójne i znajdujące odzwierciedlenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych odwołanie skarżącego J. C. zasługują na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia ustalenia prawa ubezpieczonego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Wyniki przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wykazały, że wnioskodawca legitymuje się wymaganym 15 – letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, co sprawia, że stanowisko organu emerytalnego odmawiające wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury, nie jest słuszne.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009, Nr 153 poz. 1227 ze zm.), zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1)legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat - dla mężczyzn, 60 dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3 ) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Podkreślenia wymaga, iż art. 184 ust 2, zmieniony został przez art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. ( Dz.U.2012.637) z dniem 1 stycznia 2013r., co skutkuje tym iż od 1 stycznia 2013r. aby uzyskać uprawnienia do emerytury w warunkach szczególnych nie ma konieczności spełniania przesłanki rozwiązania stosunku pracy.

Podkreślić także należy, iż dla uzyskania uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wymagane jest osiągnięcie wskazanego w przepisach wykonawczych wieku, a także przepracowanie określonej ilości lat w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa o emeryturach i rentach z FUS, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Stosownie do treści § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A – prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego – stanowiącym załącznik do rozporządzenia, w dziale V ( w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych) pod poz. 1 wskazano roboty wodnokanalizacyjne oraz budowę rurociągów w głębokich wykopach. Natomiast w załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 16 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowalnych z dnia 10 grudnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładzie pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wzrostu emerytury (Dz. Urz. MB z dnia 6 kwietnia 1984 r.) pod poz. 1 pkt 3 wskazano prace murarzy, pod poz.1 pkt 6 wskazano prace monterów a pod poz. 1 pkt 8 prace robotników budowlanych

wykonujących prace pomocnicze lub inne w głębokich wykopach.

Dodatkowo wskazać należy, iż zgodnie z przepisem § 2 ust 1 i 2 powołanego wyżej rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy natomiast, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2).

Trzeba jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z utartą praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Bezspornym jest, iż ubezpieczony na dzień 01 stycznia 1999 r. udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 25 lat, 1 miesiąc a i 4 dni oraz żadnego okresu pracy w szczególnych, nie jest członkiem OFE. Pozostaje w zatrudnieniu jednakże okoliczność ta po wprowadzeniu nowelizacji do art. 184 ustawy o FUS może jedynie warunkować datę przyznania świadczenia, gdy wniosek o świadczenie jest wcześniejszy niż data wprowadzonej nowelizacji z dnia 01.01.2013 r. Jednak okoliczność ta nie zachodzi w niniejszej sprawie, gdyż wniosek ubezpieczonego datowany jest na dzień 01.03.2013r.

Przedmiotem sporu pozostawało zatem jedynie ustalenie, czy za zatrudnienie w szczególnych warunkach może zostać uznany okresy od 17 maja 1974 r. do 31 maja 1992r. w Przedsiębiorstwie (...) w G..

Pozwany odmawiając zaliczenia spornego okresów zatrudnienia wskazywał, iż wnioskodawca nie udokumentował wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Podkreślenia wymaga, iż wynik przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego potwierdza w sposób nie budzących żadnych wątpliwości interpretacyjnych, iż wnioskodawca w okresie od 17 maja 1974 r. do 31 maja 1992 r., będąc zatrudnionym w Przedsiębiorstwie (...) w G. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach na stanowisku murarza, monterów oraz prace robotników budowlany wykonujący stale prace pomocnicze lub inne w głębokich wykopach, przy czym wszystkie te prace wykonywał w głębokich wykopach.

Okoliczności powyższe potwierdzają dokumenty z akt osobowych wnioskodawcy w tym świadectwo pracy z dnia 29.05.1992 r., świadectwo pracy z dnia 30.04.1992 r., umowa o pracę z dnia 01.05.1992 r., wniosek z dnia 31.05.1990 r., aneks do zakresu obowiązków z dnia 31.09.1990 r., umowa o pracę z dnia 30.09.1980 r., angaż z dnia 04.04.1979 r., angaż z dnia 31.12.1981 r., angaż z dnia 01.03.1983 r., angaż dnia 30.08.1985 r., angaż z dnia 14.12.1987 r., angaż z dnia 01.08.1989 r., angaż dnia 01.10.1988 r., angaż z dnia 18.10.1989 r., angaż z dnia 15.01.1990 r. ,angaż z dnia 20.10.1990 r., angaż z dnia 23.01.1991 r., angaż z dnia 17.01.1992 r. a także zeznania świadków M. R. i J. S.

oraz zeznania samego wnioskodawcy.

Świadkowie M. R. i J. S. powołani w sprawie byli współpracownikami wnioskodawcy za sporny okres zatrudnienia, pracowali w tym samym zakładzie znali specyfikę pracy, zakres obowiązków i charakter wykonywanego zatrudnienia. Świadkowie w sposób szczegółowy opisali zakres pracy wykonywanej przez wnioskodawcę a świadek J. S. wskazał także miejsca inwestycji- budowy na których wykonywane był prace świadczone przez wnioskodawcę i przez świadka określając je czy to nazwami instytucji, które były w budowie np. Rafineria, lotnisko czy też przez wskazanie dzielnic w których wykonywano budowy np. G. O., G. K., G. K. itp. Na uwagę zasługuje, także fakt, iż sam wnioskodawca w bardzo szczegółowy sposób opisał zakres prac świadczonych w czasie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w G. oraz charakter wykonywanego zatrudnienia.

Nie uszło uwadze Sądu, iż wnioskodawca pomimo tego, iż jest osobą osobiście zainteresowaną wynikiem sprawy, słuchany jako strona w sposób rzetelny opisywał zakres wykonywanego zatrudnienia na stanowisku montera wskazując, iż uprawnienia do wykonywania zawodu montera uzyskał w 1988 r. a wcześniej wykonywał prace montera ale nie posiadał stosownych dokumentów w tym zakresie. Powyższe pozwala na uznanie, iż zeznania ubezpieczonego są spontaniczne a zarazem wiarygodne i co także należy podkreślić zbieżne z zeznaniami świadków.

Nie uszło uwadze Sądu, iż J. C. podobnie jak pozostali pracownicy wykonywał także prace przy budowie dróg na budowie, gdzie występowało grzęskie uwarunkowanie tereny a prace te wykonywane były na powierzchni a nie w głębokich wykopach, jednak co należy podkreślić prace wykonywane były sporadycznie raz na miesiąc lub raz na pół roku przez 2-3 godziny czasami pół dnia, co pozwala na uznanie, iż co do zasady występowały rzadko.

Natomiast sporny okres zatrudnienia od 17 maja 1974 r. do 31 maja 1992 r. w Przedsiębiorstwie (...) w G., co do zasady uznany przez Sąd Okręgowy w całości jako okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach wskazuje, iż przekracza on znacznie okres wymagany przez ustawodawcę w wymiarze 15 lat, gdyż obejmuje okres około 18 lat.

Powyższe w sposób nie buczących wątpliwości interpretacyjnych pozwala przyjąć, iż wnioskodawca J. C. będąc zatrudnionym w Przedsiębiorstwie (...) w G. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach przez co najmniej 15 lat.

Biorąc pod uwagę powyższe wskazać należy, iż niewątpliwie charakter pracy świadczonej przez wnioskodawcę w okresie od 17 maja 1974 r. do 31 maja 1992r. w Przedsiębiorstwie (...) w G. wykonywanej na stanowisku murarza, montera oraz jako robotnik budowlany wykonujący stale prace pomocnicze lub inne w głębokich wykopach kwalifikuje do pracy w szczególnych warunkach w oparciu o przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. tj. w oparciu o wykaz A – prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego – stanowiącym załącznik do rozporządzenia, w dziale V ( w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych) poz.1 oraz w oparciu o przepisy załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 16 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowalnych z dnia 10 grudnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładzie pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wzrostu emerytury (Dz. Urz. MB z dnia 6 kwietnia 1984 r.) poz. 1 pkt 3, 6,8.

W świetle powyższego, brak jest w ocenie Sądu jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania szczególnego charakteru pracy wnioskodawcy w spornym okresie czasu.

Biorąc pod uwagę, powyższe w ocenie Sądu ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki dla nabycia emerytury w obniżonym wieku, ponieważ ukończył 60 lat, na dzień 01 stycznia 1999 r. udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze, co najmniej 25 lat, nie jest członkiem OFE. Wynik przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wykazał, iż wnioskodawca legitymuje się 15 letnim stażem pracy w szczególnych warunkach wobec zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 17 maja 1974 r. do 31 maja 1992r. w Przedsiębiorstwie (...) w G..

W konkluzji, z wyżej przytoczonych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami, zmienił decyzje organu rentowego i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach od dnia 01 marca 2013 r. mając na uwadze datę złożenia wniosku tj. 01.03.2013 r. oraz datę ukończenia 60 r. ż tj. 26.04.2012r. oraz dyspozycję art. 129 w zw. z art. 100 ust. 1 cyt. ustawy emerytalnej, zgodnie z którą świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek a nadto mając na uwadze

SSO Elżbieta Zabrocka