Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 września 2017r.

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie :

Przewodniczący Sędzia Sądu Rejonowego Anna Wołujewicz

Protokolant sekretarz sądowy Joanna Mucha

Po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 sierpnia 2017r. w Człuchowie

sprawy z wniosku C. B.

z udziałem Gminy Miejskiej C.

o zasiedzenie

p o s t a n a w i a :

1.  stwierdzić, że C. B. z dniem 1 października 2005 roku nabyła przez zasiedzenie nieruchomość gruntową położoną w Człuchowie przy ulicy (...), działkę numer (...), o powierzchni 676 m ², dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...);

2.  orzec, że wnioskodawczyni i uczestniczka postępowania ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Pobrano opłatę kancelaryjną

w kwocie zł – w znakach

opłaty sądowej naklejonych

na wniosku.

Sygn. akt I Ns 33/17

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni C. B., wniosła o stwierdzenie, że nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 października 2005 r., względnie z dniem 1 października 2010 r., nieruchomość gruntową położoną w C. przy ul. (...), oznaczoną w ewidencji gruntów jako działka numer (...), o powierzchni 675 m ^{( 2)}, wpisaną w księdze wieczystej numer (...), prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Człuchowie. W uzasadnieniu wniosku wskazała, że jej mąż J. B. 27 stycznia 1979 roku zwrócił się do Naczelnika Miasta C. z prośbą o oddanie w użytkowanie wieczyste działki, położonej w C. przy ul. (...), pod budowę zakładu betoniarskiego. Wnioskodawczyni wyjaśniła, iż nie precyzowano we wniosku ani konkretnej działki ani dokładnej powierzchni. W pierwszej połowie 1979 roku J. B. wystąpił do Naczelnika Miasta C. z prośbą o umożliwienie składowania niezbędnych materiałów budowlanych na działce, która w przyszłości miałaby stać się przedmiotem umowy użytkowania wieczystego. J. B. objął w posiadanie zarówno powierzchnię działki (...) jak i działkę (...). Po roku posiadania i korzystania przez małżonków B. z terenu ww. działek Naczelnik Miasta C. 12 lutego 1980 roku wydał decyzję nr (...), oznaczaną sygnaturą (...), na mocy której postanowił oddać państwu B. w użytkowanie wieczyste działkę numer (...), w celu budowy domu jednorodzinnego oraz zakładu betoniarskiego. W dniu 22 lutego 1980 roku została zawarta umowa o oddanie ww. terenu w użytkowanie wieczyste. Jak wynika z wniosku małżonkowie B. władali działką nr (...) jak i działką (...), na których wybudowali dom jednorodzinny i zakład betoniarski.

W związku z powyższym w ocenie wnioskodawczyni wniosek jest zasadny.

Uczestniczka postępowania Gmina Miejska C. wniosła o oddalenie wniosku w całości wskazując, iż przedmiotowa działka została wydzielona w 1993 roku na skutek decyzji administracyjnej, a tym samym nie można uwzględnić terminu wskazanego we wniosku. Podkreślono, że w 1993 roku J. B. i Z. H. zwracali się do zarządu miasta z prośbą o sprzedaż części działek (...) i (...). Uczestniczka zakwestionowała również, iż działka ta ogrodzona była w latach siedemdziesiątych zgodnie z twierdzeniem wnioskodawczyni.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. B. w dniu 27 stycznia 1979 r. zwrócił się do Naczelnika Miasta C. z prośbą o oddanie w użytkowanie wieczyste działki pod budowę w C. przy ul. (...) zakładu betoniarskiego oraz budynku mieszkalnego. Następnie w maju 1979 roku wystąpił z prośbą o umożliwienie składowania niezbędnych materiałów budowlanych na działce, która w przyszłości miałaby stać się przedmiotem umowy użytkowania wieczystego. Jego wniosek 22 maja 1979 r. został rozpoznany pozytywnie.

bezsporne, ponadto dowód: pisma k. 20, k. 21

J. B. objął w posiadanie zarówno teren działki nr (...) jak i teren przyległy, stanowiący obecnie działkę nr (...) o pow. 676 m ².

dowód: zeznania świadków: S. B. k. 101, A. P. (1) k101v, Ł. P. k. 102, Z. H. k. 102

W dniu 12 lutego 1980 r. została wydana decyzja na mocy której oddano w wieczyste użytkowanie C. i J. B. pod budowę domu jednorodzinnego oraz zakładu betoniarskiego działkę nr (...) o pow. 2218 m ² , dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę kw nr (...). W dniu 22 lutego 1980 r. została podpisana umowa o oddanie ww. terenu w użytkowanie wieczyste.

bezsporne, ponadto dowód: decyzja k. 22, akt k. 24 -25

Na przedmiotowym terenie J. B. prowadził zakład betoniarski, w którym produkował pustaki. Objął on w posiadanie działkę nr (...) jaki działkę nr (...). Ogrodził obie działki, jednakże na granicy pomiędzy jedną a drugą działką nie było postawione żadne ogrodzenie. Obie działki tworzyły jedną całość. Biegały tam psy, znajdowały się tam również pomieszczenia dla pracowników. Wśród sąsiadów J. B. i jego rodzina byli traktowani jak właściciele spornego terenu.

dowód: zeznania świadków: S. B. k. 101, A. P. (1) k101v, Ł. P. k. 102, Z. H. k. 102

Około 1985 roku małżonkowie B. rozpoczęli budowę domu. Część budynku została posadowiona na działce nr (...).

bezsporne, ponadto dowód: mapa k. 60

Pismem z dnia 14 kwietnia w 1993 roku sąsiad państwa B. Z. H. zwrócił się do z wnioskiem o nabycie części działki (...) wskazując, iż jest to droga, która nie jest użytkowana i stanowi nieużytki. Pismem z dnia 7 maja 1993 roku J. B. również zwrócił się do Burmistrza Miasta C. z prośbą o kupno części działki (...). Uzasadniając wniosek, iż jest tam niezagospodarowana część drogi. Działka nr (...) została podzielona i wyodrębniono działkę (...) o powierzchni 676 m, który to teren użytkowany był przez małżonków B..

dowód: pismo k. 17, decyzja k. 49,50

J. B. zmarł 9 lutego 1997 roku. Jego spadkobiercą została żona C. B..

bezsporne ponad to dowód: akt zgonu. k. 27

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z treścią art.172 k.c., w brzmieniu obowiązującym od 1990r., posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Jednakże po upływie trzydziestu lat posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Z powyższego wynika, iż koniecznymi przesłankami, które muszą być spełnione, aby można było nabyć prawo własności nieruchomości w drodze zasiedzenia jest posiadanie samoistne oraz odpowiedni okres czasu.

Posiadanie jest to stan faktyczny, polegający na faktycznym władztwie, przez które rozumie się samą możność władania rzeczą. Nie jest przy tym konieczne dla istnienia posiadania rzeczywiste korzystanie z rzeczy, lecz sama możność takiego korzystania (orzeczenie SN z dnia 3 czerwca 1966r., III CR 108/66, OSPiKA 10/67, poz.234).

Istotne jest również, aby posiadanie prowadzące do zasiedzenia miało charakter posiadania samoistnego. Charakteryzuje się ono tym, że posiadacz włada rzeczą w takim zakresie, jak to czyni właściciel, wykorzystując taką faktyczną możliwość władania rzeczą, do jakiej właściciel jest uprawniony.

W związku z powyższym tylko ten, kto rzeczą faktycznie włada, z zamiarem władania dla siebie, jest jej posiadaczem samoistnym.

Obok posiadania konieczną przesłanką do nabycia prawa własności w drodze zasiedzenia jest upływ czasu, aby władający nieruchomością był jej posiadaczem samoistnym przez określony w ustawie czas. Jest on różny w zależności od tego czy mamy do czynienia z posiadaniem samoistnym w dobrej czy złej wierze. W przypadku dobrej wiary jest to termin 20 letni, a w przypadku złej wiary – 30 letni. Dopiero po upływie tych terminów posiadacz samoistny jest właścicielem nieruchomości.

Dobra wiara polega na błędnym, ale w danych okolicznościach usprawiedliwionym przekonaniu posiadacza nieruchomości, że przysługuje mu wykonywane przez niego prawo.

W rozpoznawanej sprawie zasadniczą kwestią sporną było ustalenie czy wnioskodawczyni C. B. korzysta ze spornego gruntu jak posiadacz samoistny.

Powszechnie przyjmuje się, że rodzaj posiadania (samoistne lub zależne) zdeterminowany jest przede wszystkim zakresem faktycznego władztwa nad rzeczą oraz faktem, czy odbywa się ono za wyraźną lub dorozumianą zgodą innej osoby (w tym właściciela). Posiadanie samoistne to władztwo nad rzeczą z wyłączeniem innych osób i niezależne od wyraźnej lub dorozumianej zgody innej osoby, w tym w szczególności niezależne od zgody i woli właściciela. Każdy posiadacz samoistny obejmuje rzecz w posiadanie dlatego, że, z przyczyn usprawiedliwionych, uważa się za właściciela albo dlatego, że chce rzeczą władać dla siebie, jak właściciel, chociaż wie, że nie jest właścicielem ( por. m. in. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2007 r. I CSK 300/07, OSNC –ZD 2008/3/91).

Okoliczności uzyskania władania rzeczą nie mają więc znaczenia dla oceny tego władania jako posiadania samoistnego. Kwalifikacja władania nieruchomością jako posiadania samoistnego, stanowiącego przesłankę zasiedzenia nieruchomości uzależniona jest od sposobu władania rzeczą. Dla stwierdzenia posiadania samoistnego konieczne jest wykonywanie przez posiadacza czynności faktycznych wskazujących na samodzielny, rzeczywisty i niezależny od woli innej osoby stan władztwa ( tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 września 2003 roku, I CK 74/02, LEX Nr 141416).

W ocenie Sądu materiał dowodowy zebrany w sprawie jednoznacznie przesądza, że wnioskodawczyni i jej mąż byli samoistnymi posiadaczami nieruchomości objętej wnioskiem, albowiem ich posiadanie miało charakter władania rzeczą z zamiarem posiadania jej dla siebie. Ujawnili oni swą wolę posiadania przedmiotowego gruntu dla siebie w sposób jawny i dostrzegalny dla otoczenia realizując wszelkie prerogatywy właścicielskie takie jak: korzystnie z tej nieruchomości z wyłączeniem innych osób, samodzielna budowa ogrodzenia, wybudowanie części budynku mieszkalnego na tym terenie. Fakt , że J. B. był świadomy, iż nie posiada on tytułu prawnego do przedmiotowej nieruchomości – co podkreślała uczestniczka, a czego wyrazem był złożony wniosek w kwestii nabycia w drodze sprzedaży nieruchomości objętej wnioskiem, nie wyłącza w żaden sposób braku przymiotu samoistności posiadania nieruchomości.

Wskazać należy, że wnioskodawczyni wykazała, że jej rodzina posiadała przedmiotowy grunt od początku lat osiemdziesiątych. W ocenie Sądu z materiału dowodowego jednoznacznie wynika, ze J. B. z rodziną korzystał z niego jak właściciel. Świadczy o tym przede wszystkim fakt, że postawiono ogrodzenie oddzielające sporny grunt od pozostałych terenów, przyłączając go do działki, przyznanej J. B. i jego małżonce. Wybudowano także część domu na tym terenie, czemu nie sprzeciwiła się uczestniczka postępowania. Podkreślić należy, ze wnioskodawczyni i jej mąż przeprowadzając poszczególne prace polegające na budowie części domu (por. mapa k. 60), pracach porządkowych, ogrodzeniu przedmiotowego terenu czynili to samodzielnie, nie pytając i nie informując o tym nikogo. W ocenie Sądu zachowanie takie świadczy, że korzystali z gruntu w sposób samoistny, manifestowali w ten sposób, że władają tym gruntem z wyłączeniem innych osób i nie uwzględniając praw innych podmiotów. Powyższe ustalenia potwierdzają zeznania świadków : S. B. k. 101, A. P. (2) k101v, Ł. P. k. 102, Z. H. k . 102. Ich zeznania w tym zakresie są wiarygodne, albowiem są spójne, uzupełniają się tworząc logiczną całość. Potwierdza je materiał fotograficzny (k.69). Nieznaczne rozbieżności wytłumaczyć można upływem czasu, ale nie mają one wpływu na ich ocenę, zwłaszcza że uczestniczka postępowania nie zaoferowała żadnego materiału dowodowego, który podważyłby ich wiarygodność. Z zeznań wszystkich świadków jednoznacznie wynika, ze J. B. obejmując w posiadanie przedmiotowe grunty rozpoczął prace od ogrodzenia, które przez wszystkie lata nie zmieniało położenia. Świadek S. B. (k. 101) zeznał, że działka jest nadal ogrodzona w całości w miejscu jak było kiedyś, jedynie w miejsce starej siatki założono nową , jak i wymieniono bramę na nową. Świadek A. P. (2) (k. 101v) również wskazała, ze ogrodzenie odkąd pamięta znajdowało się w tym samym miejscu. Świadek Ł. P., który zeznał, ze na przedmiotowej działce pierwszy raz było około 25 lat temu, stwierdził, ze działka zawsze była ogrodzona i przez 25 lat nic się nie zmieniało. Powyższe potwierdził również sąsiad Z. H. (k. 102v), który zeznał, ze w miejsce starego płotu został postawiony nowy płot. Wszyscy świadkowie potwierdzili, ze J. B. od samego początku miał psy, które biegały luzem, co również przesądza, ze nieruchomość musiała być ogrodzona. Świadkowie wskazali również, że nic im nie wiadomo na temat, aby ktoś kwestionował prawa wnioskodawczyni do przedmiotowej nieruchomości.

Nie zostało również wykazane, aby wnioskodawczyni bądź jej mąż korzystali z gruntu na podstawie jakiegokolwiek tytułu prawnego.

Sąd w niniejszej sprawie – jak powyżej wskazano - nie miał wątpliwości, ze J. B. w chwili objęcia w posiadanie gruntu był posiadaczem samoistnym, o czym świadczą wyżej przedstawione dowody.

Bezsporny jest fakt, że w okresie posiadania gruntu przez rodzinę B. przedmiotowy sporny grunt do 1993r. należał do Skarbu Państwa, a następnie od tego roku stanowił własność Gminy Miejskiej C..

Zgodnie z obowiązującym do dnia 1 października 1990r. artykułem 177 k.c. przepisów o nabyciu własności przez zasiedzenie nie stosowano, jeżeli nieruchomość była przedmiotem własności państwowej. Zakaz ten został uchylony na mocy ustawy z dnia 28 lipca 1990r. o zmianie ustawy – kodeks cywilny (Dz.U.Nr 55, poz. 321). Zgodnie z treścią art. 10 przedmiotowej ustawy jeżeli przed dniem wejścia w życie ustawy istniał stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisów obowiązujących po wejściu w życie tej ustawy prowadzi do zasiedzenia, zasiedzenie biegnie od dnia wejścia jej w życie; jednakże termin ten ulega skróceniu o czas, w którym powyższy stan istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę. W związku z powyższym bieg zasiedzenia spornego gruntu rozpoczął się z dniem 1 października 1990r. Biorąc pod uwagę fakt, że wnioskodawczyni i jej mąż posiadali sporny grunt w złej wierze czas zasiedzenia wynosi 30 lat. Wskazać należy, że do dnia zamknięcia rozprawy okres ten nie upłynął, jednakże na mocy cytowanego art. 10 ustawy termin ten ulega skróceniu o czas, w którym istniał stan wyłączający zasiedzenie czyli okres od dnia 22 lutego 1980r do dnia 1 października 1990r. W ocenie Sądu z materiału dowodowego wynika, ze wnioskodawczyni i jej mąż objęli w posiadanie jako właściciel sporny grunt, nie później niż w dniu 22 lutego 1980 r., albowiem w tym dniu została podpisana umowa oddania działki nr (...) w użytkowanie wieczyste, a teren został objęty w posiadanie wcześniej przed podpisaniem umowy (por. pismo k. 2). Jednakże od dnia 22 lutego 1980 r. traktowany był przez ww. niewątpliwie jak własny.

Biorąc pod uwagę, że na mocy art. 10 w/w ustawy okres czasu konieczny do zasiedzenia ulega skróceniu o czas, w którym istniał stan wyłączający zasiedzenie, lecz nie więcej niż o połowę, należało stwierdzić, ze wnioskodawczyni nabyła sporny grunt w drodze zasiedzenia z dniem 1 października 2005 r. – o czym Sąd orzekł w pkt 1 orzeczenia.

W pkt 2 postanowienia Sąd orzekł, na mocy art. 520 § 1 k.p.c., że wnioskodawczyni i uczestnicy ponoszą koszty postepowania związane ze swoim udziałem w sprawie.