Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2013 r.

w składzie:

Przewodnicząca: SSO Grażyna Załęska-Bartkowiak

Protokolant: sekretarz sądowy Emilia Kowalczyk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 września 2013 r. w O.

sprawy z odwołania T. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania T. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 20 lutego 2013 r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje T. M. prawo do emerytury począwszy od dnia 01.01.2013r.;

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt III U 563/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. decyzją z dnia 20.02.2013r. odmówił T. M. prawa do emerytury.

T. M. odwołała się od tej decyzji. Stwierdziła, że pracowała w szczególnych warunkach przez 15 lat.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. Stwierdził, że T. M. nie spełnia przesłanek z art.184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nie legitymuje się bowiem 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Dnia 28.01.2013r. T. M. złożyła wniosek odo ZUS o przyznanie jej prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach. ZUS uznał, że na dzień 01.01.1999r. T. M. zgromadziła 21 lat, 7 miesięcy i 7 dni okresów składkowych i nieskładkowych oraz 14 lat, 10 miesięcy i 2 dni pracy w szczególnych warunkach.

T. M.urodziła się dnia (...) Ubiegała się zatem przed ZUS-em o prawo do emerytury w oparciu o art.184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz.1227 ze zm.) w zw. z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Zgodnie z tymi przepisami prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonej urodzonej po 31.12.1948r., jeżeli:

- osiągnęła wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet,

- nie przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego lub złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodniła 20-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie zależne było zatem od ustalenia, czy T. M. pracowała przez co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych. W szczególności spór sprowadzał się do rozstrzygnięcia, czy zachodzą podstawy do zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach okresów: od dnia 27.08.1982r. do dnia 23.01.1983r., od dnia 28.10.1994r. do dnia 30.11.1994r. i od dnia 01.01.1995r. do dnia 31.12.1998r.

W spornych okresach odwołująca pracowała w Fabryce (...). Pracuje tam od dnia 30.05.1977r. do chwili obecnej, przy czym pracodawca przechodził reorganizacje i jego nazwa ulegała zmianom. Aktualnie jest to (...) sp. z o.o. w P.. ZUS uznał, że u w/w pracodawcy odwołująca pracowała w szczególnych warunkach przez 14 lat, 10 miesięcy i 2 dni. ZUS nie uznał pozostałych okresów wynikających ze świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach (k.7-8 a.e.), gdyż stwierdził, że stanowisko pracy: monter aparatury oświetleniowej i osprzętu elektrotechnicznego nie jest zgodne ze stanowiskiem pracy zawartym w załączniku nr 1 Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.03.1985r. - wykaz A, dział III, poz.45, pkt 18 tj. operator pras-tłoczarz.

Na okoliczność charakteru pracy odwołującej Sąd dopuścił dowód z zeznań świadka H. W. (k.24), zeznań odwołującej złożonych w charakterze strony (k.25-26), z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych odwołującej ze spornego okresu, z dokumentów znajdujących się w aktach IIIU 1179/10 z k.79-82 oraz z opinii biegłej z zakresu bhp.

W oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w sprawie Sąd w szczególności analizował okres od dnia 01.01.1995r. do dnia 31.12.1998r. Z angaży znajdujących się w aktach osobowych wynika, że w tym okresie T. M. świadczyła pracę na stanowisku montera aparatury i osprzętu elektroinstalacyjnego na Wydziale TP-1 (k.38 a.o.). Biegła uznała ten okres za pracę w szczególnych warunkach. Stwierdziła bowiem, że na Wydziale TP-1 obsługiwano prasy i wprowadzono montaż bezpieczników mocy. Biegła zwróciła uwagę, że w zaświadczeniu lekarskim z dnia 17.09.1998r. lekarz orzekł o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na stanowisku montera bezpieczników. Także w skierowaniu na badania lekarskie zakład pracy określił stanowisko odwołującej jako montera bezpieczników. Biegła wobec powyższego zaliczyła ten okres do prac wyszczególnionych w wykazie A, dziale III, poz.45 tj. obsługę agregatów do walcowania, tłoczenia i ciągnienia wraz z urządzeniami pomocniczymi i wykańczającymi w/w rozporządzenia. Natomiast w zarządzeniu resortowym tj. zarządzeniu nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.03.1985r. jest to stanowisko wymienione w wykazie A, dziale III, poz.45 pkt 18, czyli operator pras-tłoczarz.

Sąd podzielił ocenę dokonaną przez biegłą. Dodatkowo podnieść należy, że z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych wynika, że w tym okresie stanowisko odwołującej zamiennie określano jako tłoczarz-prasowacz lub monter aparatury i osprzętu. Zdaniem Sądu jest to dodatkowy argument przemawiający za tym, że we wskazanym okresie T. M. nie zajmowała się montażem opraw, lecz pracowała jako monter bezpieczników.

Organ rentowy złożył zarzuty do opinii biegłej, wskazując, że oparła ona swą ocenę na zeznaniach świadka M. Ł. złożonych w innej sprawie tj. IIIU 1179/10. Nadto nie zgodził się z oceną biegłej co do charakteru pracy odwołującej w spornych okresach. W konkluzji organ rentowy wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego.

Sąd uznał, że zarzuty ZUS-u nie zasługują na uwzględnienie, a tym samym brak jest podstaw do dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego z zakresu bhp. W pierwszej kolejności podnieść należy, że rolą biegłej było dokonanie oceny charakteru pracy odwołującej w spornym okresie. Biegła, dokonując tej oceny, winna wziąć pod uwagę materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, ale także winna oprzeć swe ustalenia na wiedzy, którą posiada co do danego stanowiska pracy i specyfiki pracy na tym stanowisku. Biegła I. M. jest wielokrotnie powoływana jako biegła w sprawach dotyczących oceny, czy praca na danym stanowisku jest pracą wykonywaną w szczególnych warunkach. Także wielokrotnie powoływana była do oceny stanowisk pracy w (...) P.. Zatem jej wiedza jako biegłego – z każdą sprawą podlega wzbogaceniu. W niniejszej sprawie biegła tę wiedzę wykorzystała. Przy czym podnieść należy, że w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w innej sprawie, powzięła jedynie wiedzę o specyfice prac wykonywanych na Wydziale TP-1, na którym w tym okresie pracowała odwołująca. Natomiast należy podkreślić, że biegła oceny pracy odwołującej dokonywała w oparciu o dowody, które zostały zgromadzone w tej sprawie.

Sąd dopuścił dowód z dokumentu w postaci protokołu rozprawy z dnia 18.04.2011r. w sprawie IIIU 1179/10 (k.79-82), aby móc dokonać oceny opinii sporządzonej przez biegłą. Po analizie zapisu znajdującego się w tym dokumencie, Sąd uznał, że opinia sporządzona jest w sposób rzetelny i może stanowić podstawę orzekania.

Sąd przy ocenie opinii brał także pod uwagę to, że biegła uznała, że w okresach od dnia 28.10.1994r. do dnia 30.11.1994r. i od dnia 01.01.1995r. do dnia 31.12.1998r. odwołująca świadczyła pracę w warunkach szczególnych, natomiast pracy w okresie od dnia 27.08.1982r. do dnia 23.01.1983r. nie uznała za wykonywaną w szczególnych warunkach. Jest to o tyle istotne, że we wszystkich w/w okresach stanowisko pracy odwołującej było określone jednakowo. Biegła dokonała jednak rozróżnienia charakteru pracy T. M. na tych stanowiskach, biorąc pod uwagę Wydział, na którym odwołująca pracowała i różnice z tego wynikające - pomimo zbieżności w nazewnictwie stanowiska. Zdaniem Sądu świadczy to o dogłębnej analizie specyfiki pracy odwołującej dokonanej przez biegłą.

Nadto Sąd miał na uwadze, że potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii (tak wyrok SN z dnia 16.09.2009r., I PK 79/09, LEX nr 553670). Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 28.02.2012r. podniósł, że Sąd nie ma obowiązku dopuszczenia dowodu z opinii dalszych biegłych, jeżeli przedłożona już opinia nie zawiera luk, nie jest niekompletna, odpowiada na postawione tezy dowodowe, jest jasna, czyli należycie uzasadniona i weryfikowalna, pozwala zrewidować organowi orzekającemu zawarte w niej rozumowanie co do trafności wniosków końcowych, naświetla wyjaśniane okoliczności z punktu widzenia wiadomości specjalnych przy uwzględnieniu zebranego i udostępnionego biegłemu materiału sprawy (VI ACa 1124/11, LEX nr 1162565).

Mając to na uwadze, Sąd doszedł do wniosku, że brak jest podstaw do dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego z zakresu bhp, gdyż sporządzona opinia jest kompletna, odpowiada na pytania Sądu, jest jasna i należycie uzasadniona i nie zawiera luk. Wobec powyższego na mocy art.217§3 kpc Sąd oddalił wniosek organu rentowego, uznając że sporne okoliczności zostały już dostatecznie wyjaśnione.

Sporny okres od dnia 01.01.1995r. do dnia 31.12.1998r. wynosi 4 lata. Odwołująca wykazała dotychczas okres pracy w szczególnych warunkach w rozmiarze 14 lat, 10 miesięcy i 2 dni. Po zsumowaniu tych okresów – Sąd uznał, że spełniła ona warunek 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Sąd przyznał T. M. prawo do emerytury począwszy od dnia 01.01.2013r. stosownie do treści art.129 ust.1 w/w ustawy, gdyż wniosek o emeryturę został złożony dnia 28.01.2013r. Od dnia 01.01.2013r. ustawodawca nie wymaga rozwiązania stosunku pracy, zatem fakt kontynuowania przez odwołującą zatrudnienia pozostaje aktualnie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję.

Stosownie do treści art.118 ust.1 a w/w ustawy – Sąd, orzekając o prawie do emerytury, ma obowiązek stwierdzenia, czy organ rentowy ponosi lub nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji i przyznanie tego prawa na etapie postępowania administracyjnego. Sąd uznał, że w przedmiotowej sprawie ZUS nie ponosi takiej odpowiedzialności, albowiem dopiero postępowanie dowodowe przeprowadzone przed Sądem pozwoliło na uznanie, że sporne okresy były pracą w szczególnych warunkach.

Wobec powyższego w tym zakresie Sąd orzekł na mocy art.118 ust.1a w/w ustawy.