Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

K., dnia 13 września 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Jacek Chmura

Sędziowie: SSO Janusz Roszewski (spraw.)

SSO Barbara Mokras

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2017 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy o sporządzenie spisu inwentarza po T. W.

z udziałem D. W., B. W., S. W., J. W. (1)

na skutek skargi J. W. (2) na czynność komornika w sprawie Km 1289/09

w przedmiocie zażalenia J. W. (2)

na postanowienie Sądu Rejonowego w Pleszewie
z dnia 6 kwietnia 2017 r., sygn. akt. I Co 60/17

p o s t a n a w i a :

oddalić zażalenie.

SSO Janusz Roszewski SSO Jacek Chmura SSO Barbara Mokras

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2017 r. Sąd Rejonowy w Pleszewie oddalił skargę J. W. (2) na czynność komornika podjętą w sprawie Km 1289/09 o sporządzenie spisu inwentarza po T. W. (pkt 1), kosztami postępowania obciążył skarżącego
w zakresie przez niego poniesionym (pkt 2) oraz polecił Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Pleszewie P. T. doręczenie odpisu postanowienia
z dnia 16 grudnia 2016 r. pozostałym uczestnikom spisu inwentarza (pkt 3).

Uzasadniając rozstrzygnięcie, Sąd Rejonowy wskazał m.in., że J. W. (2) złożył do Sądu Rejonowego w Pleszewie skargę na czynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Pleszewie P. T. — postanowienie z dnia 16 grudnia 2016 r.
o uzupełnieniu spisu inwentarza majątku spadkowego po T. W.. W skardze zarzucił: niepełność spisu pomimo złożonych w trakcie jego trwania wniosków o jego uzupełnienie przez nieuwzględnienie wartości nasadzeń pomidora i ogórka o wartości przynajmniej 2.000.000 zł (za okres produkcyjny); nieuwzględnienie pięciu tuneli foliowych o wartości przynajmniej 75.000 zł; niewyjaśnienie wierzytelności przynależnych do masy spadkowej, a wynikających ze sprzedaży nasadzeń rozsad w 2009 r.; błędne ustalenie biernej strony masy spadkowej przez przyjęcie 1/2 wartości nieruchomości i ruchomości po T. W. przy przyjęciu pełnej wartości kredytów na całe gospodarstwo ogrodnicze tj. na całe ruchomości i nieruchomości, a nie tylko na 1/2 część; niewyjaśnienie przez Komornika celu zaciągniętych kredytów przez wystąpienie do banków
o przedłożenie do poszczególnych kredytów wniosków kredytowych, biznes planów,
z których wynika cel zaciągniętych kredytów i ich spłata; niewystąpienie do Urzędu Skarbowego w P. o dostarczenie deklaracji podatkowej w związku z podatkiem spadkowym przez spadkobierców i nieuwzględnienie powyższego w spisie inwentarza co winno odzwierciedlić wartość masy spadkowej; błędne ustalenie zadłużenia na rzecz E. J. na kwotę 342.872 zł dokonane tylko i wyłącznie na podstawie oświadczeń i niezweryfikowanie powyższego w Urzędzie Skarbowym w P. oraz na podstawie dokumentów, w sytuacji gdy w pierwotnym spisie takiego zadłużenia nie było; niewystąpienie do Banku Spółdzielczego w P. o przedłożenie wniosków kredytowych i biznes planów na zaciągnięte kredyty, co winno wyjaśnić, że późniejszymi kredytami były spłacane kredyty wcześniejsze i kredyty były zaciągane na całe gospodarstwo ogrodnicze, a nie na 1/2 część. Mając na uwadze podniesione zarzuty, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia, zasądzenie kosztów skargi według norm przepisanych, uchylenie postanowienia w zakresie wyliczonych kosztów, albowiem jest ono nieprawomocne, jak również o zobowiązanie komornika do dokonania uzupełnienia spisu inwentarza poprzez: wyjaśnienie, jakie zmarły w dniu śmierci posiadał konta bankowe
i w jakich bankach oraz jakie posiadał na tych kontach środki finansowe, jak też jakie posiadała konta bankowe jego żona B. W. oraz jakie na tych kontach posiadała środki finansowe w tym lokaty na podstawie wywiadu w Urzędzie Skarbowym w P., jak również jakie nieruchomości i ruchomości posiadał T. W. na dzień jego śmierci oraz jakie nieruchomości i ruchomości posiadała jego żona B. W. na dzień śmierci męża, kiedy i w jaki sposób zostały zbyte na podstawie wywiadu w Urzędzie Skarbowym
w P.; wystąpienie do banków opisanych w stanie biernym masy spadkowej w pkt
od a do f o nadesłanie wniosków kredytowych oraz biznes planów do zawartych umów kredytowych sporządzonych przez zmarłego i ewentualnie przez B. W. na okoliczność celu pobrania kredytów, ich zabezpieczeń oraz ich spłaty na dzień śmierci przez T. i B. W. z tym do Banku Spółdzielczego w P., jak również
o dostarczenie umów kredytowych, albowiem zdaniem skarżącego kredyty pobierane były na rozwój całego gospodarstwa ogrodniczego i na jego rozruch w poszczególnych latach,
a kredytami późniejszymi były spłacane kredyty wcześniejsze i brak było podstaw do ustalenia, że całość kredytów obciąża zmarłego, tj. stronę bierną spadku, a strona czynna spadku wynosiła tylko l/2 część; ustalenie wartości nasadzeń pomidora, ogórka i rozsad (wartość około 100.000 zł) na dzień śmierci T. W. w szklarniach 11.200 m2, jak też w pięciu tunelach foliowych 4.050 m2, w sytuacji gdy dwa ostatnie kredyty pobrane
w Banku Spółdzielczym w P. były pobrane na uruchomienie produkcji w 2009 r. której wartość stanowiła kwotę około 2.000.000 zł i winno powyższe być zaliczone do czynnej strony spadkowej; ustalenie czynnej i biernej masy spadkowej na podstawie deklaracji podatkowej złożonej przez spadkobierców T. W. w związku
z nabyciem spadku do Urzędu Skarbowego w P., o co Komornik w ramach swoich kompetencji winien wystąpić, a czego nie uczynił, z powyższego powinno wynikać co wchodzi w skład spadku i jakie wartościach i jakie były zadłużenia; uwzględnienie do czynnej strony masy spadkowej pięciu tuneli foliowych o wartości około przynajmniej 75.000 zł, które to nie zostały uwzględnione; uwzględnienie stanu zadłużenia E. J. na podstawie dokumentów i wyjaśnień Urzędu Skarbowego w P., za jaki okres powstały zadłużenia i na podstawie jakich dokumentów zostało to ustalone, albowiem skarżącemu wiadomo, że E. J., jako były pracownik Urzędu Skarbowego w P., dostarczała węgiel do gospodarstwa (...) również po śmierci jej męża, a więc gdyby faktycznie było zadłużenie to nie dostarczałaby dalej węgla, a co Komornik ustalił to tylko na podstawie oświadczeń. Nadto skarżący podniósł, że wydane postanowienie jest postanowieniem nierzetelnym i nie zwiera uzasadnienia poszczególnych pozycji, w związku z czym nie wiadomo, na podstawie jakich dokumentów ustalono poszczególne kwoty.

W wyniku rozpoznania sprawy Sąd Rejonowy nie uwzględnił zarzutów skarżącego J. W. (2) i uznał, że brak jest podstaw prawnych do uwzględnienia skargi.

Od powyższego orzeczenia J. W. (2) wniósł zażalenie, zaskarżając je – w istocie – w zakresie pkt 1 i 2 i podnosząc zarzuty analogiczne, jak w rozpatrywanej skardze na czynność komornika.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do Sądu Rejonowego w Pleszewie do ponownego rozpoznania, względnie – o zmianę zaskarżonego postanowienia i nakazanie Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Pleszewie P. T. uzupełnienie spisu inwentarza majątku spadkowego po T. W. dokonanego postanowieniem z dnia 16 grudnia 2016 r. w sposób wskazany w skardze na przedmiotową czynność komornika,
po przeprowadzeniu zawnioskowanych przez skarżącego dowodów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i poczynione na ich podstawie rozważania prawne oraz uznaje je za własne.

Należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Rejonowego, że skarga na czynność komornika, o której mowa w przepisie art. 767 k.p.c., służy wyłącznie do eliminacji czynności komornika dokonanych z naruszeniem przepisów postępowania.

Postępowanie o uzupełnienie spisu inwentarza było prowadzone w oparciu
o obowiązujące w momencie jego wszczęcia przepisy rozporządzenia z dnia l października 1991 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania przy zabezpieczeniu spadku
i sporządzeniu spisu inwentarza (Dz.U. Nr 92, poz. 411 ze. zm.), co wynika z dyspozycji przepisu art. 7 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 539) . Z treści tych przepisów wynika, że Komornik nie ma obowiązku zawiadamiania wierzyciela o terminie spisu inwentarza, chyba że spis jest sporządzany na jego wniosek (§ 26 i 27). Komornik ustala z urzędu, jakie przedmioty powinny być wciągnięte do spisu, a następnie pozostawia je w posiadaniu spadkobiercy. Wciąga do spisu długi spadku, ustala wartość każdego z przedmiotu majątku spadkowego, a w tym zakresie może skorzystać z oszacowania rzeczoznawcy majątkowego.

Z prawidłowych ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że Komornik wciągnął do spisu długi zmarłego na podstawie oświadczeń jego wierzycieli, którzy ponoszą odpowiedzialność za prawdziwość informacji udzielonych komornikowi. Ustalone ruchomości zostały oszacowane przez biegłego sądowego, ujęto wszystkie tunele, jeśli zaś idzie o tunel foliowy o powierzchni 401,40 m ² znajdujący się na nieruchomości, to został on oszacowany w opinii dotyczącej nieruchomości i ujęty w pierwotnym spisie inwentarza.

Wszystkie wymagane przez przepisy czynności zostały zatem przez komornika dokonane, a czynienie ustaleń w oparciu o oświadczenia wierzycieli jest prawidłowe. Zaskarżone postanowienie nie budzi wątpliwości także w zakresie jego uzasadnienia, bowiem przepisy nie nakładają na komornika wskazywania w treści postanowienia dokumentów, na podstawie których ustalił wartość aktywów i długów spadkowych.

Należy zgodzić się z Sądem I instancji, że skarżący w skardze domaga się czynności, które nie są dokonywane w postępowaniu o sporządzenie spisu inwentarza, tj. ustalenie składu majątku żony zmarłego czy tego, na co były zaciągane kredyty przez zmarłego. Spis inwentarza dotyczy tylko i wyłącznie przedmiotów i długów zmarłego wg stanu na dzień jego śmierci, a nie stanowi poszukiwania majątku zmarłego, co następuje w toku odrębnej procedury zlecenia poszukiwania majątku dłużnika. Komornik ma jedynie obowiązek zweryfikować wszystkie uzyskane informacje o ewentualnym majątku spadkowym (aktywach i pasywach).

W tym stanie rzeczy należy uznać, że słusznie Sąd Rejonowy nie dopatrzył się
w czynności komornika uchybień w zakresie wskazanym przez skarżącego.

Nadto trafnie Sąd I instancji podniósł, że zarzuty skarżącego były już przedmiotem rozpoznania w sprawie ze skargi J. W. (2) na czynność Komornika w postaci postanowienia z dnia 8 stycznia 2015 r. wydanego w sprawie Km 1289/09, która toczyła się przed Sądem Rejonowym w Jarocinie pod sygn. akt I Co 498/15. Po rozpoznaniu tej skargi, Sąd Rejonowy w Jarocinie prawomocnym postanowieniem z dnia 5 maja 2015 r. polecił Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Pleszewie P. T. sprawdzenie, czy rzeczywisty stan zadłużenia w Banku Spółdzielczym w P. na dzień 18 mają 2009 r. wynosił 2.268.549,05 zł oraz dokonanie odpowiedniej korekty w spisie inwentarza, o ile zadłużenie było inne, oraz oddalił skargę w pozostałym zakresie (postanowienie z uzasadnieniem k. 72, 77-79 akt I Co 498/15). Komornik wykonał zalecane czynności.

W konsekwencji zasadnie Sąd a quo zważył, że skarżący, podnosząc te same zarzuty zmierza de facto do wzruszenia prawomocnego postanowienia z dnia 5 maja 2015 r., co jest niedopuszczalne i już tylko z tego względu skarga nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wobec powyższego, zdaniem Sądu Okręgowego, nie zachodzi w niniejszej sprawie konieczność sporządzenia dodatkowego uzupełniającego spisu inwentarza majątku spadkowego po T. W..

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.
i art. 13 § 2 k.p.c., orzeczono, jak w sentencji.

SSO Janusz Roszewski SSO Jacek Chmura SSO Barbara Mokras