Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 listopada 2013 r. w O.

sprawy z odwołania M. O. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania M. O. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 31 lipca 2012r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje M. O. (1) prawo do emerytury od 22 czerwca 2012r.;

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt III U 711/12

UZASADNIENIE

M. O. (1) wniósł odwołanie od decyzji O/ZUS w P. z dnia 31 lipca 2012r., którą to decyzją O/ZUS odmówił mu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych wskazując, że nie udowodnił on na dzień 1.01.1999r. wymaganego 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podniósł, że z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania przed organem rentowym wynika, że M. O. (1) nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, gdyż pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat i legitymowania się na 1.01.1999r. ponad 25-letnim ogólnym stażem pracy nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 czerwca 2012r. J. K. (ur. (...)) złożył w Oddziale ZUS wniosek o wcześniejszą emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Po rozpoznaniu tego wniosku decyzją z dnia 31 lipca 2012r. ZUS odmówił mu prawa do tego świadczenia wskazując, że nie udowodnił on 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dzień 1.01.1999r. M. O. (1) wniósł odwołanie od powyższej decyzji do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podniósł, że wprawdzie odwołujący się ukończył wymagany wiek 60 lat (ur. (...)) i legitymuje się wymaganym łącznym stażem pracy na dzień 1.01.1999r. (wynosi on 25 lat, 4 miesiące i 14 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 25 lat, 1 miesiąc i 26 dni okresów składkowych oraz 2 miesiące i 18 dni okresów nieskładkowych), ale nie udowodnił wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach, bo przedłożona dokumentacja nie pozwala na uznanie za okres pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia wnioskodawcy (...) Sp. z o.o. w W. od 8.05.1975r. do 14.06.1976r. na stanowisku krajacz na nożycach, krajacz - robotnik magazynu i od 15.06.1976r. do 30.09.1987 na stanowisku kierowca ciągnika, robotnik transportu- kierowca ciągnika oraz od 4.01.1988 do 30.04.1998r. na stanowisku kierowca – robotnik transportu.

M. O. (1) był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w W. od 8.05.1975r. do 14.06.1976r., od 15.06.1976r. do 30.09.1987 i od 4.01.1988 do 30.04.1998r.

W okresie od 15.06.1976r. do 30.09.1987 i od 4.01.1988 do 30.04.1998r. w czasie zatrudnienia w (...) Zakładzie Zespołów (...) w W. (później (...) Sp. z o.o.) pracował stale i w pełnym w wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych - w charakterze kierowcy ciągnika.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zeznania świadków J. N. (k.25 a.s.) i J. S. (k. 25-26 a.s.), W. Ś.( k. 26 a.s.)przesłuchanie odwołującego się M. O. (1) o w charakterze strony (k. 77, adnotacja 3:50 a.s.), dokumentację zawartą w aktach rentowych o numerze (...) i akta osobowe: M. O. (1) ( k.67).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku wynoszącego co najmniej 65 lat dla mężczyzn ( wg stanu prawnego obowiązującego na dzień zgłoszenia przez M. O. wniosku o emeryturę).

Według art. art. 184 ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego m.in. w art. 32 cyt. ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie tej ustawy (tj. w dniu 1.01.1999r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy (25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet).

Emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (art. 184 ust. 2 ustawy).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej ustawy ubezpieczonym, będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym przy czym wiek ten, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.).

Zgodnie z § 4 powołanego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany 25-letni okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zdaniem Sądu w świetle powyższych przepisów M. O. (1) spełnia przesłanki do uzyskania prawa do emerytury, gdyż osiągnął wymagany wiek oraz udokumentował wymagany ogólny staż pracy oraz wymagany okres pracy w szczególnych warunkach. Spełnianie przez odwołującego się warunków w zakresie wieku i ogólnego stażu pracy było niesporne (w dniu 22 czerwca 2012r. odwołujący się ukończył 60 lat, a na dzień 1.01.1999r. ZUS uwzględnił mu okres pracy w łącznym wymiarze 25 lat, 4 miesiące i 14 dni), sporne było natomiast, czy odwołujący się legitymuje się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, tj. zeznania świadków w połączeniu z dokumentacją zawartą w aktach osobowych odwołującego w pełni potwierdzają tę okoliczność, że w okresie od 15.06.1976r. do 30.09.1987 i od 4.01.1988 do 30.04.1998r. w czasie zatrudnienia w (...) Zakładzie Zespołów (...) w W. (później (...) Sp. z o.o.) pracował stale i w pełnym w wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych - w charakterze kierowcy ciągnika.

Ze świadectwa pracy za okres zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w W. – wystawionym przez (...) sp. z o.o.– następcy prawnego (...) wynika, że M. O. (1) był zatrudniony w (...) Zakładzie Zespołów (...) w W. (później (...) Sp. z o.o.) w okresach od 8.05.1975r. do 14.06.1976r., od 15.06.1976r. do 30.09.1987 i od 4.01.1988 do 30.04.1998r. W czasie zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę: od 8.05.1975r. do 14.06.1976r. krajacza na nożycach, krajacz - robotnik magazynu i od 15.06.1976r. do 30.09.1987 na stanowisku kierowca ciągnika, robotnik transportu- kierowca ciągnika oraz od 4.01.1988 do 30.04.1998r. na stanowisku kierowca – robotnik transportu.

Odwołujący w toku całego postępowania utrzymywał, że od samego początku zatrudnienia w (...)wykonywał prace w warunkach szczególnych, najpierw jako krajacz nożycami, potem zaś jako kierowca ciągnika (...), a dodatkowo też gdy skończył pracę kierowcy ciągnika w okresie od 4.01.1988 do 30.04.1998r. pracował jako operator ładowarko-koparki. Jako kierowca ciągnika pracował co najmniej przez 8 godzin dziennie, jako operator ładowarko-koparki o nazwie (...) ładował złom na przyczepy – pracę tę wykonywał po godzinach pracy traktorzysty.

Wiarygodność twierdzeń odwołującego potwierdzają takie dokumenty znajdujące się w jego dokumentacji osobowej np. wniosek o przeniesienie (k. 9) z dnia 27.05.1976r., w którym stwierdza się że z funkcji krajacza zostaje przeniesiony z dniem 15.06.1976r. na funkcję kierowcy ciągnika.

Wiarygodność twierdzeń odwołującego potwierdzili także słuchani w sprawie świadkowie.

Świadek J. N. zeznał, że pracował w razem z odwołującym się w dziale transportu. M. O. (1) przeszedł z działu produkcji do transportu. Na początku jeździł tylko ciągnikiem, potem pracował przy rozładunku także ładowarko-koparką. Pracowali przy rozładunku i załadunku stali, blachy i złomu. Odwołujący ciągnikiem woził te materiały. Stale pracowali w godzinach nadliczbowych, w soboty i niedziele – nieraz nawet do 20-stej. W święta mieli dyżury.

Świadek J. S. zeznał, że pracował z odwołującym w (...) przy transporcie – był brygadzistą odwołującego się. Wozili blachy, elementy stalowe. M. O. (1) był kierowcą ciągnika, wykonywał też czynności operatora ładowarko-koparki. Pracowali po 15 godzin dziennie, w niedzielę i święta mieli dyżury. Świadkowi zaliczono ten okres pracy do pracy w warunkach szczególnych.

Świadek W. Ś. zeznał, że pracował z odwołującym – był kierownikiem oddziału transportu. M. O. (1) pracował jako kierowca ciągnika dużego, przemysłowego oraz operatorem ładowarko-koparki O. . Czasami do ciągnika doczepiano jeszcze ładowacz tzw. cyklop. Pracowali przeważnie po 12 godzin dziennie.

Słuchany w charakterze strony odwołujący się M. O. (1) zeznał, że w (...), pracował najpierw jako krajacz, później przeszedł do transportu. W okresie od 15.06.1976r. do 30.09.1987r. pracował jako kierowca ciągnika przy przewożeniu towarów z wagonów do zakładu. Miał wpisane w dokumentach także stanowisko robotnik-transportu przed kierowcą ciągnika, gdyż to pozwalało na wyższą stawkę płacową. Jeździł ciągnikiem (...)i (...) z przednim i tylnym napędem – pracował ponad 8 godzin dziennie. Później był na urlopie bezpłatnym, po powrocie z niego w okresie od 4.01.1988r. do 30.04.1998r. wrócił na stanowisko kierowcy ciągnika, którym jeździł przez 8 godzin (od 7 do 14 lub 15-stej), a dodatkowo był operatorem ładowarko-koparki tj. pojazdu na kołach, który miał z przodu łyżkę do ładowania towaru, a z tyłu koparkę. Ładowarko-koparki używał do załadunku lub rozładunku blachy, stali.

Zdaniem Sądu zeznania świadków, jak również odwołującego się zasługują na wiarę, gdyż są one spójne, logiczne i korelują z dokumentacją zawartą w aktach osobowych odwołującego się. Pozwalają w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości stwierdzić, że w okresie od 15.06.1976r. do 30.09.1987r. i od 4.01.1988 do 30.04.1998r. odwołujący pracował stale i w pełnym w wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy ciągnika kołowego – traktorzysty.

Z treści wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynika, że praca kierowców ciągników zaliczona została do pracy w szczególnych warunkach (wymieniona została w dziale VIII pkt 3 wykazu), dlatego też należało uznać za pracę w szczególnych warunkach zatrudnienie odwołującego sięw (...) w okresie od 15.06.1976r. do 30.09.1987r. i od 4.01.1988 do 30.04.1998r. (w wymiarze 20 lat, 10 miesięcy i 28 dni ). Okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wynosi ponad 15 lat wymaganych przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że M. O. (1)przysługuje prawo do emerytury od dnia (...)tj. od dnia kiedy osiągnął wiek 60 lat i spełnione zostały warunki do ustalenia prawa do spornego świadczenia.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy na podstawie art. 4771 ⁴ § 2 k.p.c. dokonał stosownej zmiany zaskarżonej decyzji. Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie wszystkich okoliczności niezbędnych do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury. ZUS nie dysponował bowiem niezbędnymi i wystarczającymi dokumentami pozwalającymi na uznanie pracy odwołującego w spornym okresie jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Dopiero na etapie postępowanie sądowego po przeprowadzeniu stosownego postępowania dowodowego odwołujący w sposób niewątpliwy wykazał, że zgromadził wymagany ustawą 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.

1