Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 września 2017r.

Sąd Rejonowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSR Barbara Nowicka

Protokolant: E. B.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 06 września 2017r. w S. sprawy

z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko P. B.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego P. B. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 649,24 zł (słownie: sześćset czterdzieści dziewięć złotych 24/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie obliczanymi od kwoty 14.284,- zł (słownie: czternaście tysięcy dwieście osiemdziesiąt cztery złote i 00/100) od 15.12.2016r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego P. B. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 242,01 zł (dwieście czterdzieści dwa złote i 01/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 3277/16

UZASADNIENIE

(...) Sp. z o.o. w S. wniósł o zasądzenie od pozwanego P. B. kwoty 5.631,81 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu (15.12.2016r.) do dnia zapłaty, obliczanymi od kwoty 14.284,- zł.

Wniósł nadto o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, 17,00 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Na uzasadnienie powód argumentował, iż pozwany dopuścił się popełnienia przestępstwa na szkodę powódki, zaś jego odpowiedzialność twierdzono wyrokiem sądu karnego, w którym skazano pozwanego za popełnienie przestępstwa przywłaszczenia powierzonych mu rzeczy ruchomych (mebli) oraz zobowiązano go do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz powoda kwoty 14.284,- zł. W niniejszej sprawie powód domagał się skapitalizowanych odsetek za opóźnienie od powyższej kwoty, od dnia 01.02.2013r., tj. od dnia następnego po ostatnim dniu przestępstwa ciągłego, popełnionego od czerwca 2012r. do stycznia 2013r., do dnia 12.12.2016r. oraz dalszych odsetek od kwoty 14.284,- zł od dnia wniesienia pozwu (15.12.2016r.) do dnia zapłaty.

Powód argumentował, iż wartość towaru była znana pozwanemu od samego początku, od momentu przywłaszczenia powierzonego mienia i to pozwala przyjąć, że pozostawał w zwłoce już od dnia popełnienia przestępstwa i że nie zachodzi potrzeba wezwania go do zwrotu pieniędzy.

Powód wyjaśniał, iż prowadzone na podstawie wyroku karnego postępowanie egzekucyjne nie doprowadziło do zmniejszenia zasądzonej należności, bowiem niewielkie wpłaty pozwanego w toku egzekucji zaspokoiły dotąd jedynie koszty procesu oraz koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym.

Pozwany P. B. żądał oddalenia powództwa powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego z 2011r. stwierdzającego, iż nie można dochodzić przed sądem cywilnym odsetek ustawowych od sankcji karnej w postaci obowiązku naprawienia szkody w rozumieniu art. 46 § 1 kk. Argumentował, że z uwagi na złą sytuację materialną, istniejące inne zajęcia komornicze, może wpłacać jedynie niewielkie kwoty na konto komornika.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 27.04.2015r. sygn. akt III K 590/13, zmienionym - wskutek apelacji - wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 22.01.2016r., w sprawie XVII Ka 1048/15, P. B. został uznany za winnego tego, że w okresie od czerwca 2012r. do stycznia 2013r., w Komornikach, w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, dokonał przywłaszczenia powierzonego mu mienia w postaci mebli o łącznej wartości 14.562,- zł na szkodę (...) Sp. z o.o. w S.. Na podstawie art. 46 § 1 kk zobowiązano oskarżonego do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz (...) Sp. z o.o. w S. kwoty 14.284,- zł oraz zasądzono od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o.o. w S. kwotę 420,- zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

dowód: wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z 27.04.2015r. /k. 66-68 akt/, wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z 22.01.2016r. /k. 84-85 akt/.

W piśmie z dnia 06.04.2016r., doręczonym pozwanemu dnia 12.04.2016r., powód wezwał P. B. do zapłaty kwoty zasądzonej wyrokiem z dnia 22.01.2016r. przez Sąd Okręgowy w Poznaniu kwoty 14.284,- zł plus 420,- zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym, w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego pisma, pod rygorem zawiadomienia sądu o braku zapłaty oraz skierowania wniosku o wszczęcie egzekucji.

dowód: pismo z 06.04.2016r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru /k. 97-98 akt/.

Powód wystąpił do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu o wszczęcie egzekucji na podstawie wyroku Sądu Okręgowego z dnia 22.01.2016r. zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, celem wyegzekwowania pretensji głównej w kwocie 14.284,- zł oraz kwoty 420,- zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym, kwoty 120,- zł tytułem kosztów zastępstwa w postępowaniu klauzulowym, kosztów egzekucyjnych, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Komornik zawiadomił dłużnika w dniu 09.05.2016 roku o wszczęciu egzekucji o zapłatę kwoty należności głównej 14.284,- zł, kosztów sądowych 540,- zł i kosztów adwokackich w kwocie 1.200,-zł.

P. B. dokonywał miesięcznych wpłat na konto Komornika. Wszystkie wpłaty zostały zaliczone na poczet kosztów procesu i kosztów egzekucji. Na dzień orzekania w niniejszej sprawie nie zaspokojono należności głównej w żadnej części.

dowód: wniosek o wszczęcie egzekucji /k.133-135/, zawiadomienie z dnia 09.05.2016r. /k. 96/, obliczenia do sprawy Km 650/16 /k.131/, karta rozliczeniowa /k. 132/

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Na gruncie zgłaszanych w toku sprawy twierdzeń i zarzutów stron trzeba było w pierwszej kolejności zauważyć, iż nie było pomiędzy nimi sporu co do faktu skazania pozwanego prawomocnym wyrokiem sądu karnego oraz co do treści ustaleń wyroku skazującego.

Żądając oddalenia powództwa pozwany zarzucał niedopuszczalność dochodzenia przed sądem cywilnym odsetek ustawowych od sankcji karnej w postaci obowiązku naprawienia szkody, zasądzonego zgodnie z art. 46 § 1 kk.

W ocenie Sądu zarzut ten nie był trafny. W orzecznictwie ukształtowało się stanowisko kwestionujące możliwość uwzględnienia przez sąd karny przy ustalaniu wysokości odszkodowania także odsetek (por. np. wyrok SN z dnia 4 lutego 2002 r., II KKN 385/01, LEX nr 53028, por. też wyrok SN z dnia 3 września 2009 r., V KK 149/09, Prok. i Pr.-wkł. 2010, nr 9, poz. 10; czy też wyrok SA w Katowicach z dnia 3 marca 2011 r., II AKa 42/11, LEX).

Zgodnie natomiast z art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się w spełnieniu świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Jest to jedna z funkcji, jaką spełniają odsetki, a mianowicie funkcję odszkodowania za opóźnienie dłużnika w wykonaniu zobowiązania pieniężnego.

Należy przy tym zaznaczyć, że odsetki stanowią należność uboczną względem świadczenia głównego i wynikają z opóźnienia w jego spełnieniu. Nie było zatem przeszkód dla oddzielenia ich od wierzytelności głównej i dochodzenia w tym zakresie na drodze odrębnego procesu cywilnego.

Następnie Sąd zważył, że zobowiązanie sprawcy do naprawienia szkody spowodowanej czynem niedozwolonym, czyli również przestępstwem, jest świadczeniem bezterminowym. Dlatego też sprawca przestępstwa i szkody popada w opóźnienie, nie spełniając świadczenia pieniężnego niezwłocznie po wezwaniu do zapłaty (art. 455 k.c.). W takim zaś wypadku za opóźnienie w zapłacie należą się odsetki ustawowe od wyznaczonego terminu zapłaty (art. 481 w zw. z art. 359 § 1 i 2 k.c.; tak SN w wyroku z dnia 30 marca 1998 r., III CKN 330/97, OSNC 1998, nr 12, poz. 209; zob. także wyrok SA z P. z dnia 9 listopada 2006 r., I ACa 575/06, LEX nr 298549).

Zgodnie z prezentowanym w orzecznictwie poglądem (por. wyrok Sądu Najwyższego

z dnia 30 marca 1998 r. III CKN 330/97, OSNC 1998/12/209, Biul.SN 1998/9/14) w razie wyrządzenia szkody polegającej na zagarnięciu rzeczy ruchomych, wierzyciel może żądać odsetek od kwoty stanowiącej równowartość zagarniętych rzeczy od daty wezwania o zapłatę.

W uzasadnieniu Sąd Najwyższy podkreślił, iż zobowiązanie pieniężne może mieć charakter pierwotnie pieniężny lub formę naprawienia szkody (w ramach art. 363 § 1 k.c.). Określenie, kiedy dłużnik jest w opóźnieniu, wynika z art. 455 k.c. W pierwszej kolejności decyduje ustalony przez strony termin spełnienia świadczenia lub właściwość zobowiązania; w razie braku tych przesłanek decyduje wezwanie dłużnika do wykonania zobowiązania (art. 455 k.c.). Cechą charakterystyczną roszczeń wynikających z czynów niedozwolonych jest to, że na ogół ich wymagalność zbiega się z datą powstania szkody, chyba że data powstania szkody nie jest zbieżna z datą powzięcia przez poszkodowanego wiadomości o szkodzie i osobie sprawcy.

Wymagalność roszczenia nie jest jednak jednoznaczna z opóźnieniem dłużnika, dlatego też stan ich opóźnienia pojawia się dopiero wtedy, gdy dłużnik nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy nastąpiło zagarnięcie pieniędzy. Wówczas, jak to przyjęto w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1970 r. III PZP 18/70 (OSNCP 1971, z. 1, poz. 5) "wierzyciel może żądać odsetek od kwoty zagarniętej przez dłużnika od daty wyrządzenia szkody". Z istoty zagarnięcia pieniędzy wynika, że sprawca zagarnięcia wie, iż pieniądze w określonej kwocie należą do kogoś innego, a zatem jest w opóźnieniu od dnia popełnienia przestępstwa. Jest to wszakże wyjątek uzasadniony "właściwością zobowiązania", o której mowa w art. 455 k.c. Tej reguły nie sposób jednak stosować do każdej szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym. Brak ku temu dostatecznego uzasadnienia.

Podzielając w zupełności przytoczone stanowisko Sąd zważył, że z ustaleń prawomocnego wyroku karnego analizowanego w niniejszej sprawie wynikało, iż czyn niedozwolony pozwanego polegał na przywłaszczeniu mebli, którymi następnie rozporządził jak właściciel. Wysokość stwierdzonej szkody oraz ustalenie osób poszkodowanych uległy zmianie wskutek wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu, zmieniającego w tym zakresie wyrok sądu I instancji, poprzez obniżenie kwoty zobowiązania nałożonego na oskarżonego oraz wyeliminowanie z opisu czynu jednej z poszkodowanych osób.

Wzgląd na powyższe uniemożliwiał przyjęcie, iż stan opóźnienia zaistniał od daty popełnienia przestępstwa, jako uzasadniony właściwością zobowiązania, o której mowa w art.455 kc. W konsekwencji Sąd przyjął, iż dłużnik popadł w opóźnienie nie spełniając świadczenia w ciągu 7 dni od daty doręczenia mu wezwania do zapłaty (12.04.2016r. k.97 i 98 akt), tj. od dnia 20.04.2016r. Skapitalizowane - na wskazany przez powoda dzień 12.12.2016r. - odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 14.284,- zł wyniosły 649,24 zł, o czym orzeczono jak w pkt I sentencji, oddalając powództwo w pozostałym zakresie jak w pkt II wyroku.

O kosztach postępowania sądowego orzeczono w myśl art. 100 k.p.c., rozliczając je w stosunku do wyniku postępowania. Powód wygrał proces w 11,53%.

Powód poniósł koszty postępowania w wysokości: 1.800,00 zł tytułem wynagrodzenia radcy prawnego, 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa oraz 282,00 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu - łącznie 2.099,00 zł.

O wysokości kosztów zastępstwa prawnego orzeczono zgodnie z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015, poz. 1804).

Mając zatem na uwadze wynik procesu należało zasądzić od pozwanego kwotę 242,01 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w stosunku, w którym powód wygrał proces, o czym orzeczono w pkt III wyroku.