Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Łochowski (spr.)

Sędziowie: SO Paweł Iwaniuk, SR (del.) Anna Nisiobędzka

Protokolant: Martyna Perzyńska

po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2013 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa G. A. i M. A.

przeciwko C. P.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego C. P. od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie z dnia 18 maja 2012 r., sygn. akt I C 411/11

I. zmienia zaskarżony wyrok w części, tj. w pkt I. i IV. w ten sposób, że w pkt I. zasądza od C. P. solidarnie na rzecz G. A. i M. A. kwotę 4.739 zł 48 gr (cztery tysiące siedemset trzydzieści dziewięć złotych czterdzieści osiem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 14 listopada 2011 r. do dnia zapłaty, a w pkt IV. zasądza od C. P. solidarnie na rzecz G. A. i M. A. kwotę 641 zł 67 gr (sześćset czterdzieści jeden złotych sześćdziesiąt siedem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

II. oddala apelację w pozostałej części;

III. znosi wzajemnie koszty procesu w instancji odwoławczej.

Sygn. akt IV Ca 1506/12

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego C. P. jest częściowo zasadna, aczkolwiek nie z przyczyn w niej wskazanych.

Przede wszystkim należy podkreślić, że Sąd Okręgowy podziela większość ustaleń Sądu Rejonowego, szczegółowo opisanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (k.322-326) i przyjmuje je za własne. Nie można jedynie zgodzić się z ustaleniami Sądu I instancji co do wysokości poniesionej przez powodów szkody, a co za tym idzie – wysokości należnego powodom odszkodowania. W tej części zaskarżony wyrok zapadł z naruszeniem art. 361 § 2 k.c. w zw. z art. 363 § 1 k.c. W pozostałym zakresie Sąd Rejonowy dokonał trafnej oceny prawnej dochodzonego żądania, która zasługuje na akceptację.

Zgodnie z art. 378 § 1 k.p.c. sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji. Nie ulega przy tym wątpliwości, że sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego ( zob. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55). Mimo zatem braku zarzutów apelacji w tym zakresie, Sąd Okręgowy był zobowiązany wziąć pod rozwagę zagadnienie sposobu ustalenia przez Sąd Rejonowy wysokości szkody w kontekście art. 361 § 2 k.c. w zw. z art. 363 § 1 k.c.

Sąd I instancji przyjął, że pozwany ponosi wobec powodów odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie art. 471 k.c. Podstawą tej odpowiedzialności jest nienależyte wykonanie zobowiązania, polegające na wadliwym wykonaniu umówionych prac budowlanych. W konsekwencji, Sąd Rejonowy – bez szerszego uzasadnienia – uznał, iż „udowodniony przez powodów uszczerbek majątkowy obejmował uiszczone przez nich pozwanym wynagrodzenie za usługi, które powodowie będą zmuszeni zlecić ponownie innym wykonawcom” (uzasadnienie zaskarżonego wyroku – k.327). Z tego względu zasądził na rzecz powodów tytułem odszkodowania kwotę równą wysokości wynagrodzenia wypłaconego C. P. (k.312, 321, 327-328).

Nie można jednak zgodzić się z poglądem, że w wypadku wadliwego wykonania dzieła (prac budowlanych) kwota wynagrodzenia wypłacona przyjmującemu zamówienie (wykonawcy) wyznacza wysokość uszczerbku w majątku zamawiającego. Zgodnie z art. 361 § 2 k.c. naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Ponieważ w niniejszej sprawie powodowie nie domagali się odszkodowania w postaci utraconych korzyści pozostaje do rozważenia jaką ponieśli stratę. Powszechnie przyjmuje się metodę dyferencyjną (różnicową) jako sposób określenia uszczerbku majątkowego (szkody). Porównuje się dwie wartości – stan majątku poszkodowanego istniejący po zdarzeniu, z którego wynikła szkoda, z hipotetycznym stanem majątku poszkodowanego, który istniałaby, gdyby owo zdarzenie nie nastąpiło. Wysokość szkody jest różnicą między wartością tych stanów majątkowych ( zob. G.Karaszewski w: K.c. Komentarz, Warszawa 2013, s.603, t.18).

W konsekwencji, w ocenie Sądu Okręgowego, w wypadku wadliwego wykonania dzieła, szkoda, jaką ponosi zamawiający odpowiada wysokości wydatków, jakie muszą zostać poniesione, aby doprowadzić dzieło do stanu zgodnego z umową. Tym samym, po stronie powodów powstał uszczerbek majątkowy w wysokości odpowiadającej wartości prac, których wykonanie jest konieczne dla usunięcia wad. Nie budzi bowiem wątpliwości, że wydatkowanie takiej kwoty doprowadzi do sytuacji, gdy stan majątku powodów (pomijając wydatkowaną na usunięcie wad dzieła kwotę) będzie tożsamy ze stanem tego majątku, gdyby dzieło zostało wykonane należycie.

Biorąc pod rozwagę niekwestionowaną w tym zakresie opinię biegłego J. N., wartość prac koniecznych do usunięcia wad dzieła wykonanego przez pozwanego C. P. wynosi 4.739 zł 48 gr (poz. 1-4, 7-8 opinii – k.285-286). Zasądzenia takiej też kwoty powodowie mogli zasadnie się domagać w oparciu o art. 471 k.c. w zw. z art. 363 § 1 k.c.

Chybione są natomiast podniesione w apelacji zarzuty naruszenia art. 227 k.p.c. i art. 232 k.p.c. „polegające na pominięciu dowodów świadczących o zachowaniu pozwanego … nie dającego powodu do wytoczenia powództwa, a także dążeniu w czasie procesu do zawarcia ugody” (pkt 1. apelacji – k.337). Tego rodzaju okoliczności mogłyby rzutować co najwyżej na zastosowanie art. 101 k.p.c., gdyby pozwany uznał powództwo. Ponieważ skarżący nie uznał powództwa, rozważanie, czy dał powód do wytoczenia sprawy jest całkowicie bezprzedmiotowe.

Wobec nieuznania powództwa, całkowicie niezrozumiały jest zarzut naruszenia art. 101 k.p.c. (pkt 3. apelacji – k.337, 339). Skoro pozwany nie uznał powództwa, to brak było podstaw do zastosowania tego przepisu.

Niezasadny jest również zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. przez – jak należy rozumieć – wadliwą ocenę opinii biegłego J. N., a co za tym idzie błąd w ustaleniach faktycznych co do przyczyn wad w wykonanych przez skarżącego pracach (pkt 2. apelacji – k.337, 338).

Należy jednak zgodzić się z Sądem Rejonowym, że biegły J. N. jednoznacznie wskazał na obciążające pozwanego C. P. błędy w wykonanych pracach (uzasadnienie zaskarżonego wyroku – k.324). Biegły bez wątpliwości przyjął, że wykonany przez pozwanego podkład cementowy jest powierzchniowo słaby, pylisty i popękany, co zostało spowodowane utratą wilgoci w okresie hydratacji. Nadto, skarżący na mokry (wewnątrz) podkład cementowy wykonał wylewkę zaprawy wyrównującej, która powinna być stosowana tylko na podkład suchy (opinia – k.275). Przyczyniło się to następnie do odspojenia tej wylewki razem z klejem i parkietem (opinia – k.276). Takie same wnioski płyną również z opinii biegłego T. Z.. Biegły ten wprost stwierdził, że pozwany wykonał „masę samopoziomującą na zbyt mokry podkład” (opinia – k.161, wyjaśnienia biegłego – k.214-215). Nie sposób zatem podzielić poglądu skarżącego, że Sąd Rejonowy nie rozważył wszechstronnie stanowiska biegłych (apelacja – k.338). Trafnie zatem Sąd I instancji przyjął, iż umówione dzieło zostało przez pozwanego wykonane nienależycie w rozumieniu art. 471 k.c.

Dlatego też, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w pkt I. w oparciu o art. 471 k.c. w zw. z art. 361 § 2 k.c. w zw. z art. 363 § 1 k.c. zasądził od C. P. solidarnie na rzecz G. A. i M. A. kwotę 4.739 zł 48 gr wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 14 listopada 2011 r. do dnia zapłaty, a w pkt IV. na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 490) zasądził od C. P. solidarnie na rzecz G. A. i M. A. kwotę 641 zł 67 gr tytułem zwrotu kosztów procesu, przyjmując, że powodowie w tej części wygrali sprawę w 2/3 (suma kosztów w sprawie: (2 x 1.200 zł wynagrodzenie pełnomocników stron + 17 zł opłata skarbowa + 354 opłata od pozwu) / 3 = 929 zł 33 gr; przy czym powodowie ponieśli koszty w kwocie 1.571 zł) oraz na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację w pozostałej części, jako bezzasadną.

Nadto, Sąd Okręgowy, wobec tylko częściowego uwzględnienia apelacji, na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. zniósł wzajemnie koszty procesu w instancji odwoławczej.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji.