Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 129/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

SSA Janusz Jaromin

Sędziowie:

SA Małgorzata Jankowska

SA Piotr Brodniak (spr.)

Protokolant:

st. sekr. sądowy Jorella Atraszkiewicz

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Gryfinie del. do Prokuratury Okręgowej w Szczecinie Piotra Nowaka

po rozpoznaniu w dniu 28 września 2017 r. sprawy

K. W.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku łącznego Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 1 lipca 2016 r., sygn. akt III K 76/16

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Szczecinie
do ponownego rozpoznania.

Małgorzata Jankowska Janusz Jaromin Piotr Brodniak

Sygn. akt II AKa 129/17

UZASADNIENIE

K. W. został skazany prawomocnymi wyrokami:

1. Sądu Rejonowego w Drawsku Pomorskim z dnia 14 grudnia 2005 r. w sprawie
VI K 417/05

- za przestępstwo z art. 278 § 3 kk, popełnione w 8 września 2005 r. na karę
7 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie;

- za przestępstwo z art. 278 § 3 kk popełnione w dniu 14 września 2005 r. na karę
7 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie;

które to kary połączono i orzeczono karę łączną 11 miesięcy ograniczenia wolności
z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie, którą postanowieniem z dnia 16 lipca 2007 r. zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od
22 listopada 2007 r. do 16 kwietnia 2008 r.,

2. Sądu Rejonowego w Drawsku Pomorskim z dnia 16 lutego 2007 r. w sprawie
VI K 453/06 za przestępstwo z art. 178a § 1 kk popełnione w dniu 15 września 2006 r. na karę roku pozbawienia wolności, przy czym wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 4 lat próby, której wykonanie zarządzono postanowieniem Sądu Rejonowego w Drawsku Pomorskim z dnia 28 maja 2008 r., sygn. akt VI Ko 465/08, którą odbył w okresie od 16 kwietnia 2008 do
6 maja 2008 r., oraz od 5 grudnia 2008 do 15 listopada 2009 r.,

3. Sądu Rejonowego w Drawsku Pomorskim z dnia 6 lutego 2008 r. w sprawie
II K 356/07:

- za przestępstwo z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk popełnione w dniu
12 sierpnia 2007 r. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności,

- za przestępstwo z art. 217 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk popełnione w dniu
12 sierpnia 2007 r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

które to kary połączono i orzeczono karę łączną roku pozbawienia wolności, przy czym wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 4 lat próby, której wykonanie zarządzono postanowieniem Sądu Rejonowego w Drawsku Pomorskim z dnia 14 września 2011 r., sygn. akt II Ko 1016/11, którą odbył w okresie od 17 stycznia 2012 r. do 17 stycznia 2013 r.,

4. Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 8 marca 2012 r., w sprawie III K 280/11,
za przestępstwo z art. 55 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione
w dniu 30 września 2011 r., na karę 3 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności
i 100 stawek dziennych grzywny po 20 złotych, przy czym postanowieniem z dnia
12 września 2012 r karę grzywny zamieniono na karę pozbawienia wolności,
którą odbył w okresie od 28 listopada 2011 r. do 17 stycznia 2012 r., oraz
17 stycznia 2013 do 17 marca 2016 r.,

5. Wyrokiem łącznym z dnia 13 maja 2013 r., sygn. akt II K 972/12, którym Sąd Rejonowy w Drawsku Pomorskim połączył kary pozbawienia wolności oraz zakazy prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych orzeczone wyrokami:

- Sądu Rejonowego w Drawsku Pomorskim z dnia 18 kwietnia 2011 r., w sprawie
II K 6/11 za przestępstwo z art. 178a § 4 kk w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełnione w dniu 13 listopada 2010 r. na karę 2 lat pozbawienia wolności, przy czym wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 5 lat próby, której wykonanie zarządzono postanowieniem Sądu Rejonowego w Drawsku Pomorskim z dnia
7 maja 2012 r., sygn.akt II Ko 468/12 i orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 6 lat;

- Sądu Rejonowego w Drawsku Pomorskim z dnia 27 kwietnia 2011 r. w sprawie
II K 44/11 za przestępstwo z art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełnione
w dniu 21 października 2010 r. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności i orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat;

na karę łączną 2 lat i 5 miesięcy pozbawienia wolności, oraz zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych wykonywaną od 17 marca 2016 r.,

6. Sądu Rejonowego w Drawsku Pomorskim z dnia 26 lutego 2016 r., syg. akt.
II K 639/15 za przestępstwo z art. 190 § 1 k.k. popełnione w lipcu 2015 r. na karę
4 miesięcy pozbawienia wolności i zakaz zbliżania się do pokrzywdzonej D. O. na odległość mniejszą niż 100 metrów przez okres 3 lat.

Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 1 lipca 2016 r., wydanym w sprawie III K 76/16, na podstawie art. 85 § 1, 2 i 3 kk, art. 85a kk i art. 86 § 1 kk, połączył kary pozbawienia wolności wymierzone wyrokami opisanymi w punktach
5 oraz 6 i orzekł wobec K. W. karę łączną 2 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 577 kpk, na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności, Sąd Okręgowy zaliczył skazanemu okres pozbawienia wolności w sprawie II K 972/12 od 30 września 2011 r. do 28 listopada 2011 r. i od 17 marca 2016 r.

Pozostałe orzeczenia zawarte w wyrokach opisanych w punktach 5 i 6 pozostawił do odrębnego wykonania.

Na podstawie art. 572 kpk, Sąd Okręgowy umorzył postępowanie o wydanie wyroku łącznego w zakresie wyroków opisanych w punktach 1 - 4.

Nadto, Sąd Okręgowy rozstrzygnął o kosztach sądowych.

Apelację od wyroku wniósł obrońca K. W. i zarzucił mu naruszenie przepisów postępowania, co miało wpływ na wynik sprawy, a to art. 423 § 1 kpk
w zw. z art. 6 kpk, poprzez ograniczenie prawa skazanego do obrony, o którym mowa w treści art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, wyrażające się w braku możliwości podjęcia merytorycznej polemiki z wyrokiem Sądu pierwszej instancji, będącej wynikiem niesporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku, co uniemożliwia ustalenie, dlaczego Sąd dokonał takiego, a nie innego rozstrzygnięcia oraz jakie okoliczności miał na względzie przy wymiarze kary łącznej, przy czym, z uwagi na to, że uniemożliwiono skazanemu zapoznanie się z pisemnym uzasadnieniem orzeczenia, to w konsekwencji całkowicie wyłączono prawidłową kontrolę odwoławczą.

Formułując ten zarzut, obrońca K. W. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Szczecinie
do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jest zasadna.

Dokonując takiej oceny skargi, na wstępie należy przypomnieć uwarunkowania, które stanowią podstawę sformułowanego w niej zarzutu. Otóż Sąd pierwszej instancji, procedujący w niniejszej sprawie w składzie jednego sędziego, wydał zaskarżony wyrok, aczkolwiek nie sporządził jego uzasadnienia, przy czym perspektywa opracowania tego dokumentu jest, jeśli nie znikoma, to na pewno odległa w czasie. Tego rodzaju sytuacja jest zaś do tego stopnia wyjątkowa, że jej ewentualne zaistnienie nie zostało nawet przewidziane w ustawie karnej procesowej. W tym stanie rzeczy, odpowiadając na wywołane przez skarżącego pytanie o skutki wspomnianej sytuacji, w pierwszej kolejności wypada zauważyć, że brak uzasadnienia orzeczenia nie jest ani faktyczną, ani prawną przeszkodą do kontroli tegoż orzeczenia
w postępowaniach zainicjowanych nadzwyczajnymi środkami odwoławczymi.
Ów brak, w wypadku przewidzianym w art. 435 kpk, nie jest również przeszkodą
do uchylenia lub zmiany orzeczenia na korzyść współoskarżonych, którzy nie wnieśli środka odwoławczego. Przytaczając te przykłady stwierdzić jednak należy,
że ich wyjątkowy charakter nie jest konsekwencją takich okoliczności, które zmaterializowały się na gruncie przedmiotowej sprawy, lecz następstwem innych
i co istotne, przewidzianych przez ustawodawcę, uwarunkowań. Obok tych uwag trzeba jednocześnie zaakcentować to, co w świetle utrwalonego orzecznictwa Sądów Apelacyjnych oraz Sądu Najwyższego jest oczywiste, a mianowicie, że uzasadnienie wyroku, które nie odpowiada wymogom określonym w art. 424 § 1, 2 i 3 kpk utrudnia a częstokroć, wręcz uniemożliwia sądowi drugiej instancji kontrolę odwoławczą
tego wyroku i w konsekwencji pozbawia ten sąd możliwości ustosunkowania się
do zarzutów podniesionych w apelacji. Tego rodzaju uchybienie powoduje
zaś konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji. A zatem, skoro wadliwie sporządzone uzasadnienie wyroku utrudnia, bądź uniemożliwia jego instancyjną kontrolę, to tym bardziej jego brak powoduje, że przeprowadzenie owej kontroli nie jest możliwe. Wyrażając ten pogląd należy także zaakcentować inną, równie oczywistą tezę,
a mianowicie, że pozbawienie oskarżonego (w realiach niniejszej sprawy, skazanego) możliwości zapoznania się z motywami zapadłego wyroku, w efekcie odbiera mu sposobność do realizacji fundamentalnego prawa jakim jest prawo do obrony.

Reasumując wypada więc jedynie powtórzyć, że apelacja autorstwa obrońcy K. W. jest zasadna, a skoro tak, to zaskarżony nią wyrok należało uchylić, zaś sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Procedując w tej sprawie po raz wtóry Sąd Okręgowy obowiązany będzie ponownie przeprowadzić postępowanie dowodowe, wydać wyrok i jeżeli strony
o to wniosą, sporządzić jego uzasadnienie.

Natomiast odnosząc się do zawartego w apelacji wniosku o zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu, stwierdzić należy, iż jest on przedwczesny, a to dlatego, że wyrok wydany przez Sąd odwoławczy nie jest orzeczeniem kończącym postępowanie prowadzone w niniejszej sprawie.

Małgorzata Jankowska Janusz Jaromin Piotr Brodniak

II AKa 129/17

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE