Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 lipca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił W. J. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 lipca 2015 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podał, że komisja lekarska Zakładu stwierdziła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Niniejszą decyzją uchylono decyzję z dnia 25 czerwca 2015 r.

Odwołanie od powyższej decyzji, w imieniu W. J., złożył jego pełnomocnik wnosząc o jej zmianę, bądź uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez organ rentowy.

Wyjaśnił, iż W. J. spełnia wszystkie prawem wymagane przesłanki do uznania, że jest osobą niezdolną do pracy. W 2013 r. po osunięciu raka (guza) krtani, skarżący przebywał na zwolnieniu lekarskim oraz świadczeniu rehabilitacyjnym. Po ustaniu świadczenia, starał się kontynuować działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług transportowych (rozwożenie leków dla jednej z hurtowni farmaceutycznych), a praca ta polegała min. na kontaktach bezpośrednich i telefonicznych z dyspozytorami, kierownictwem, działem reklamacji oraz pracownikami aptek. W wyniku przeprowadzonego zabiegu operacyjnego, ubezpieczony stracił możliwość normalnego (głośnego i wyraźnego) porozumiewania się z otoczeniem. W związku z problemami z mówieniem oraz występującą w konsekwencji nieprzychylnością pracodawcy, ubezpieczony musiał zrezygnować z prowadzenia działalności gospodarczej. Powyższa działalność gospodarcza była prowadzona wyłącznie na rzecz jednego zleceniodawcy, a po rezygnacji przez zleceniodawcę z usług należącej do odwołującego firmy, dalsze powadzenie działalności nie było możliwe. Na początku 2015 r. skarżący podjął próbę zatrudnienia się jako kierowca u prywatnego przedsiębiorcy, ale po upływie 6 miesięcy, pracodawca rozwiązał z nim umowę argumentując, że nie był w stanie komunikować się z nim zarówno przez telefon jak i osobiście (nie mógł zrozumieć wypowiadanych przez niego zdań). W. J. wykazuje chęć pracy i normalnego funkcjonowania w społeczeństwie, jednak otoczenie to, nie chce zaakceptować konsekwencji ciężkiej choroby. Przytoczone okoliczności wskazują, iż te same problemy z zatrudnieniem występują u ubezpieczonego niezależnie od miejsca i rodzaju pracy. W konsekwencji, biorąc pod uwagę tak szeroki zakres schorzeń występujących u odwołującego, nie sposób przyjąć, że nie implikuje on całkowitej lub przynajmniej częściowej niezdolności do pracy. Wobec zaś faktu, że legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze 47 lat, ma prawo oczekiwać, by w obliczu choroby i niezdolności do pracy otrzymać świadczenie.

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony W. J. urodził się (...), ma wykształcenie średnie w zawodzie technika mechanika – obróbki skrawaniem. Wykonywał prace ślusarza, ajenta stacji paliw, kierowcy, a także prowadził własną działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług transportowych.

(okoliczności bezsporne)

W okresie od 5 czerwca 2014 r. do 30 czerwca 2015 r. W. J. był uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 14 maja 2015 r. W. J. złożył wniosek o przedłużenie uprawnień do renty.

(wniosek k.90 – 91 plik I akt ZUS)

Lekarz orzecznik ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznał u ubezpieczonego: raka krtani – stan po operacji częściowego usunięcia krtani w styczniu 2013 r., zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne kręgosłupa bez zespołu korzeniowego, przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka. Orzeczeniem z dnia 10 czerwca 2015 r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

(opinia lekarska z dnia 10 czerwca 2015 r. k.22 – 23 plik IV akt ZUS, orzeczenie k.92 -93 plik I akt ZUS)

Decyzją z dnia 25 czerwca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił W. J. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(decyzja k.94 – 95 plik I akt ZUS)

W związku ze zgłoszonym sprzeciwem od orzeczenia lekarza orzecznika, sprawa W. J. została skierowana do komisji lekarskiej ZUS.

(okoliczność bezsporna)

Komisja lekarska ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania ubezpieczonego oraz po dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznała u ubezpieczonego: raka krtani – częściowe usunięcie krtani w styczniu 2013 r. – bez cech wznowy, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa bez upośledzenia sprawności ruchowej, przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka. Orzeczeniem z dnia 15 lipca 2015 r. komisja lekarska ZUS uznała, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

(opinia lekarska z dnia 15 lipca 2015 r. k.31 – 32 plik IV akt ZUS, orzeczenie k.98 - 99 plik I akt ZUS)

U ubezpieczonego rozpoznano raka prawego fałdu głosowego, po radyklanym chirurgicznym usunięciu w styczniu 2013 r., bez cech wznowy. Obecnie występują cechy upośledzenia funkcji mowy (chrypka, cichszy głos). Rokowania w stosunku do ubezpieczonego są dobre, a funkcja oddechowa (po przebytym leczeniu operacyjnym) krtani jest prawidłowa i wydolna.

(opinia k.20 – 21 oraz opinia uzupełniająca k.34 biegłego sądowego onkologa S. F.)

U ubezpieczonego rozpoznano: przewlekłe zapalenie oskrzeli u osoby po radykalnym usunięciu fałdu głosowego z powodu raka (w dniu 31 stycznia 2013 r.), bliznę kostną 6 – go żebra prawego (po urazie przebytym przed ok. 30 laty). Przewlekłe zapalenie oskrzeli z okresowymi zaostrzeniami infekcyjnymi (występującymi 2-3 razy w roku i skutecznie leczonymi ambulatoryjnie w ramach krótkotrwałych niezdolności do pracy).

(opinia k.74-75 oraz opinia uzupełniająca k.92 biegłego sądowego pulmonologa A. M.)

U ubezpieczonego rozpoznano: zwężenie szpary głośni po połowiczej resekcji krtani z powodu złośliwego nowotworu prawej struny głosowej, bez cech wznowy procesu neoplazmatycznego oraz dysfonię. Stan krtani jest następstwem operacji połowicznego usunięcia krtani z powodu złośliwego nowotworu. Zniekształcenie okolicy szpary głośni jest trwałe, a samoistne poszerzenie szpary głośni jest niemożliwe.

(opinia k.39 – 41 odwrót, opinia uzupełniająca k.46 oraz opinia uzupełniająca k.89 biegłego sądowego A. L.)

U wnioskodawcy rozpoznano (z uwzględnieniem konsultacji foniatrycznej): zmianę przerostową w okolicach nalewki prawej (bez cech wznowienia choroby nowotworowej), stan po częściowej resekcji prawego fałdu głosowego z powodu zmiany nowotworowej (w 2013 r.), zaburzenie funkcji głosowej krtani to jest złą jakość głosu (męczliwość głosu) z zachowaną możliwością werbalnego komunikowania się oraz mową zrozumiałą dla otoczenia, skrzywienie przegrody nosa, obustronne uszkodzenie słuchu odbiorcze czuciowo – nerwowe z przewagą komponentu czuciowego, zawroty głowy o charakterze ośrodkowym, obustronne szumy uszne, zmiany zwyrodnieniowe kregosłupa (odcinka szyjnego), przebyty uraz głowy ze wstrząśnieniem mózgu i zranieniem lewej małżowiny usznej (wypadek komunikacyjny w 2015 r.; nie doszło do pourazowgo uszkodzenia wewnętrznego w tym części statycznej w postaci wstrząśnienia błędnika, jak również do pourazowego uszkodzenia słuchu).

Występujące schorzenia laryngologiczne nie powodują u ubezpieczonego całkowitej niezdolności do pracy zarobkowej. Ze względów zaś profilaktycznych, przeciwwskazne jest zatrudnienie ubezpieczonego na określonych stanowiskach to jest pracy na wysokości, przy niebezpiecznych maszynach w ruchu oraz hałasie (powyżej 85 db), jak również do pracy wymagającej wzmożonego wysiłku głosowego. Wskazania te nie oznaczają częściowej niezdolności do pracy, ponieważ ubezpieczony, mając wykształecenie średnie techniczne, może wykonywać szereg prac zgodnych z posiadanymi możliwościami zdrowotnymi i kwalifikacjami, jak również kontynuować pracę wcześniej wykonywaną (prowadzić działalność gospodarczą).

(opinia biegłego sądowego z zakresu laryngologii i audiologii S. K. k.108 – 114, opinia uzupełniająca k.158 - 160, opinia uzupełniająca k.180 – 181)

Ubezpieczony nie jest całkowicie ani częściowo niezdolny do pracy.

(opinie biegłych: pulmonologa A. M. k.74-75, k.92, onkologa S. F. k.20 – 21, k.34, laryngologa S. K. k.108 – 114, k.158 - 160, \k.180 – 181, laryngologa A. L. k.46, k.89)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów w postaci orzeczenia lekarza orzecznika i komisji lekarskiej ZUS, wniosku o przyznanie renty oraz opinii lekarskich.

W toku postępowania ubezpieczony zakwestionował ustalenia komisji lekarskiej ZUS wskazujące, że nie jest on niezdolny do pracy.

Celem weryfikacji stanowiska ubezpieczonego Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych: laryngologów, onkologa oraz pulmonologa.

Biegli wydali opinie po przeprowadzeniu stosownych badań i analizie dostępnej dokumentacji lekarskiej ubezpieczonego. Określili schorzenia występujące u ubezpieczonego oraz ocenili ich znaczenie dla jego zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych.

O ile biegli w dziedzinie onkologii oraz pulmonologii byli zgodni, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy, o tyle biegły sądowy w dziedzinie laryngologii A. L. w początkowej fazie postępowania wskazywał, że schorzenia natury laryngologicznej powodują u ubezpieczonego niezdolność do pracy. Wprawdzie w końcowej opinii biegły A. L. przyłączył się do stanowiska biegłego sądowego onkologa oraz biegłego sądowego pulmonologa, to jednak Sąd, celem wyjaśnienia wszystkich okoliczności niniejszej sprawy, dopuścił dowód z opinii innego biegłego sądowego w dziedzinie laryngologii.

Biegły sądowy laryngolog i specjalista w dziedzinie audiologii S. K., wziąwszy pod uwagę wyniki konsultacji foniatrycznej, odniosła się szczegółowo do występujących u ubezpieczonego schorzeń oraz oceniła ich znaczenie pod kątem możliwości wykonywania przez niego pracy zarobkowej. Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania opinii wydanej przez ww. biegłego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z treścią art.57 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz.1383) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełni łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność powstała w okresach wymienionych w cytowanym przepisie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Brak choćby jednego z warunków wymienionych w art.57 ww. ustawy powoduje brak prawa do świadczenia.

W niniejszej sprawie spór między stronami ograniczał się do oceny stanu zdrowia ubezpieczonego pod kątem niezdolności do pracy.

Zgodnie z treścią art.12 ww. ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji i możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art.13 ust.1 ww. ustawy).

W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej, jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie tylko, jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy w ogóle, z uwzględnieniem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych.

Zdolność do pracy ma dwa elementy: biologiczny (ogólna sprawność psychofizyczna) i gospodarczy (przydatność na rynku pracy). Należało zatem ustalić, czy wnioskodawca jest zdolny do wykonywania pracy w dotychczasowym pełnym zakresie, czy jego kwalifikacje pozwalają na wykonywanie innej pracy, czy dla utrzymania aktywności zawodowej konieczne jest przekwalifikowanie.

Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy nie jest kryterium niezdolności do pracy w rozumieniu art.12 ww. ustawy. Brak możliwości wykonywania dotychczasowej pracy nie jest wystarczający do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy, gdy jest możliwe podjęcie innej pracy (w swoim zawodzie, bez przekwalifikowania lub gdy rokowanie, co do przekwalifikowania jest pozytywne). Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy jest warunkiem koniecznym do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym, jeżeli wiek, poziom wykształcenia, predyspozycje psychofizyczne dają podstawy do uznania, że jest możliwe podjęcie pracy w zawodzie albo po przekwalifikowaniu.

O częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, ale ocena czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnie z kwalifikacjami.

Ubezpieczony ma wykształcenie średnie w zawodzie technika mechanika – obróbki skrawaniem. Zajmował się wykonywaniem prac na stanowisku ślusarza, ajenta stacji paliw, kierowcy, a także prowadził własną działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług transportowych. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że rozpoznane u ubezpieczonego schorzenia nie ograniczają jego sprawności w stopniu znacznym, powodującym niezdolność do pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

Należy też wskazać, iż przyczyna niezdolności do pracy nie ma wynikać z choroby, a z naruszenia sprawności organizmu, czyli czynnika medycznego, który powoduje utratę zdolności do pracy. Wprawdzie występujące u ubezpieczonego schorzenia stanowią przeciwwskazanie do zatrudniania go na określonych stanowiskach to jest pracy na wysokości, przy niebezpiecznych maszynach w ruchu oraz hałasie (powyżej 85 db), jak również do pracy wymagającej wzmożonego wysiłku głosowego, to jednak istnienie tego typu przeciwwskazań nie jest automatycznie podstawą orzekania niezdolności do pracy. Podkreślić bowiem należy, że ubezpieczony może wykonywać szereg prac zgodnych z posiadanymi możliwościami zdrowotnymi i kwalifikacjami.

Należy także wskazać, iż dokonując oceny dowodów z opinii biegłych Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego. Odmienne ustalenie w tej mierze może być dokonane tylko na podstawie opinii innych biegłych lekarzy, jeżeli ich opinia jest bardziej przekonywująca oraz wszechstronnie przedstawia kwestię nasuwającą wątpliwości w sprawie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87). W niniejszej sprawie opinie biegłych co do oceny niezdolności ubezpieczonego do pracy są jednoznaczne. Biegli dokonali oceny stanu zdrowia ubezpieczonego pod kątem zdolności do pracy i uzasadnili swoje stanowisko.

Reasumując, z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż ubezpieczony nie spełnia wszystkich warunków do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy określonych w art.57 ww. ustawy o emeryturach i rentach. Wobec powyższego Sąd na postawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

S.B.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ubezpieczonego.

2.10.2017 r.