Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Cz 443/17

POSTANOWIENIE

K., dnia 19 września 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Jacek Chmura

Sędziowie: SSO Barbara Mokras

SSO Janusz Roszewski (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2017 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. C. (1) i M. C. (2)

przeciwko F. T., B. T. i T. T. wspólnikom spółki cywilnej Cegielnia (...) s.c. (...), B. T., T. T. z siedzibą w S.

o zapłatę

w przedmiocie zażalenia powodów

na postanowienie Sądu Rejonowego w Kaliszu

z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt I C 2486/15

p o s t a n a w i a :

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że przyznać biegłemu sądowemu H. T. wynagrodzenie za sporządzenie opinii pisemnej z dnia 6 kwietnia 2017 r. w kwocie 4.978,42 zł (cztery tysiące dziewięćset siedemdziesiąt osiem złotych 42/100) oraz kwotę 456,58 zł (czterysta pięćdziesiąt sześć złotych 58/100) tytułem zwrotu wydatków za sporządzenie przedmiotowej opinii;

2.  oddalić zażalenie w pozostałym zakresie.

SSO Barbara Mokras SSO Jacek Chmura SSO Janusz Roszewski

Sygn. akt II Cz 443/17

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 15 maja 2017 r. Sąd Rejonowy w Kaliszu przyznał biegłemu sądowemu H. T. wynagrodzenie w kwocie 7.534,41 zł tytułem wynagrodzenia za sporządzenie pisemnej opinii w niniejszej sprawie, obejmujące zwrot wydatków w kwocie 456,58 zł.

Zażalenie na powyższe orzeczenie wnieśli powodowie, zaskarżając postanowienie – w istocie - w części, tj. w zakresie, w którym przyznane wynagrodzenie przekroczyło kwotę 3.767,20 zł.

Skarżący zarzucili zaskarżonemu postanowieniu – w istocie - naruszenie przepisu
art. 89 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz § 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym poprzez określenie wysokości wynagrodzenia biegłego w zawyżonej wysokości, nie odpowiadającej nakładowi i czasowi pracy biegłego potrzebnego do wydania opinii, oraz nieuzasadnione przyjęcie zwiększonej stawki za godzinę pracy biegłego, tj. w wysokości nie odpowiadającej złożoności opinii i charakterowi wykonanego przez biegłego zlecenia.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez przyznanie biegłemu sądowemu wynagrodzenia adekwatnego do nakładu pracy sporządzaniu opinii, tj. w wysokości nie większej niż połowa przyznanego wynagrodzenia, czyli w kwocie co najwyżej 3.767,20 zł.

W odpowiedzi na zażalenie biegła wniosła o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Analiza tezy dowodowej oraz treści pisemnej opinii z dnia 6 kwietnia 2017 r. sporządzonej przez biegłego sądowego H. T., specjalistę ds. budowlanych
i kosztorysowania, wskazuje, że została ona sporządzona na okoliczność rodzaju, charakteru
i rozmiarów oraz umiejscowienia ujawnionych mankamentów czy uszkodzeń
w konstrukcjach budowlanych na nieruchomości powodów oraz w materiale budowlanym pochodzącym od pozwanego, a użytym w tych konstrukcjach, przyczyn ich powstania,
w szczególności stwierdzenia, czy było to zależne od jakości użytego materiału i czy też miejsca, sposobu i technik jego użycia, a także do stwierdzenia, czy materiał budowlany dostarczony przez pozwanego był przeznaczony do wykorzystania przy wznoszeniu tego typu konstrukcji budowlanych na nieruchomości powodów, jaka była prawidłowa technika jego wykorzystania i stwierdzenia poprawności bądź zaistnienia wadliwości wykonania prac budowlanych dotyczących elementów konstrukcji budowlanych nieruchomości powodów przy użyciu materiału dostarczonego przez pozwanego, a ponadto do stwierdzenia, czy wymagane było po zamontowaniu materiału dostarczonego przez pozwanego w elementach - konstrukcjach budowlanych powodów stosowania środków zabezpieczających przed oddziaływaniem warunków wewnętrznych i zewnętrznych, w tym atmosferycznych, a jeżeli tak, to jakich, czy zostały one zastosowane i jaka była częstotliwość ich używania, jakie są celowe i konieczne materiały i techniki służące do przywrócenia elementów konstrukcyjnych nieruchomości powoda powstałych przy użyciu materiałów dostarczonych przez pozwanego do stanu sprzed zdarzenia i jaka jest ich wartość i czy z uwagi na rodzaj, charakter i rozmiar szkód w konstrukcjach budowlanych nieruchomości powodów uzasadniona ekonomicznie jest ich naprawa.

Przedmiotowa opinia jest umiarkowanie obszerna pod względem formy – obejmuje 37 stron napisanych w pojedynczych odstępach, w większości standardową czcionką, wraz
z załącznikami w postaci przede wszystkim pism biegłej adresowanych do powodów, notatek służbowych sporządzonych podczas dwóch oględzin nieruchomości kopii mapy zasadniczej przedstawiającej projekt zagospodarowania terenu, szkicu poglądowego ogrodzenia frontowego oraz 45 zdjęć wykonanych przez biegłą podczas oględzin nieruchomości.
Pod względem merytorycznym opinia zawiera odpowiedzi na pytania zadane przez Sąd Rejonowy w zleceniu sporządzenia opinii.

Jak wynika z przedłożonej przez biegłą karty pracy, do sporządzenia tej opinii nie było konieczne przeprowadzenie żadnych szczególnych czynności przygotowawczych poza standardowymi, koniecznymi do przeprowadzenia opinii w tej materii w zwykłym toku czynności, w tym zapoznania się z aktami sprawy oraz dokonania czynności poza miejscem pracy biegłej w postaci dwukrotnych oględzin nieruchomości.

W tym stanie rzeczy należy uznać za zasadne stanowisko skarżących, że sporządzenie przedmiotowej opinii w deklarowanym przez biegłego czasie 153 godzin, który jest zbliżony do czterotygodniowego czasu pracowniczego, nie znajduje uzasadnienia. Należy zgodzić się ze stanowiskiem skarżących, że w sytuacji, w której biegły – jak wynika z karty pracy biegłego – poświęcił na czynności przygotowawcze do sporządzenia opinii, tj. wstępne zapoznanie się z aktami sprawy, szczegółową analizę dokumentacji projektowej, fotograficznej, pism i zeznań oraz poszukiwanie materiałów technicznych i literatury
31 roboczogodzin, to samo opracowanie przedmiotowej opinii w czasie aż 108 roboczogodzin należy ocenić jako nieadekwatne do czasu niezbędnego do opracowania tego rodzaju opinii przez specjalistę w danej dziedzinie. Zdaniem Sądu ad quem dokonanie tego rodzaju czynności, nie odbiegające od standardowo wykonywanych przy opracowywaniu opinii
w tym przedmiocie, nie powinno zajmować więcej niż około 10 dni pracy w pełnym, pracowniczym wymiarze pracy w ilości 8 godzin dziennie, a zatem łącznie 80 roboczogodzin.

Pozostałe zarzuty skarżących dotyczące ilości czasu poświęconych przez biegłego na kompletowanie czterech egzemplarzy opinii oraz przygotowanie ich do wysyłki w ilości 4 roboczogodzin nie zasługiwały na uwzględnienie. Należy uznać za zasadne wyjaśnienia biegłego, zawarte w odpowiedzi na zażalenie, że przedmiotowy czas nie obejmował jedynie ułożenie kartek przed ich zbindowaniem, ale także sprawdzenie teksu opinii, jej ponumerowanie, sporządzenie kserokopii załączników, nadanie opinii odpowiedniej szaty graficznej, jak również czas dojazdu do punków usługowych.

Tym samym Sąd Okręgowy uznał, że wystarczającym czasem do sporządzenia przedmiotowej opinii był wymiar 125 roboczogodzin.

Na uwzględnienie zasługuje również zarzut skarżących dotyczący przyznania biegłemu wynagrodzenia przy zastosowaniu podwyższonej maksymalnej stawki. Stosownie do § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 518) stawka wynagrodzenia biegłych powołanych przez sąd za każdą rozpoczętą godzinę pracy wynosi - w zależności od stopnia złożoności problemu będącego przedmiotem opinii oraz warunków, w jakich opracowano opinię - od 1,28% do 1,81% kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość określa ustawa budżetowa, zwanej dalej "kwotą bazową", która w 2017 r. wynosi 1.789,42 zł, a zatem kwotę od 22,90 zł do 32,38 zł. Zgodnie natomiast z § 4 powołanego rozporządzenia, w razie złożonego charakteru problemu będącego przedmiotem opinii, stawka może być podwyższona do 50%, jeżeli biegły ma dyplom ukończenia studiów wyższych lub dyplom mistrzowski oraz pełni funkcję biegłego sądowego nie krócej niż jedną kadencję lub funkcję rzeczoznawcy przez okres co najmniej pięciu lat. Należy przyznać rację skarżącym, że stopień złożoność problemu będącego przedmiotem opinii, który nie jest aż tak duży, oraz standardowe warunki, w jakich opracowano opinię, nie uzasadniają przyznania biegłej wynagrodzenia według podwyższonej maksymalnej stawki wynoszącej.

W ocenie Sądu Okręgowego zachodzą natomiast przesłanki do przyznania biegłemu sądowemu H. T. wynagrodzenia przy zastosowaniu maksymalnej standardowej stawki za roboczogodzinę. Wynika to z tego, że w myśl przepisu art. 89 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j. t. Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.) przy określaniu wysokości wynagrodzenia biegłego należy uwzględnić wymagane kwalifikacje biegłego, w tym jego staż i doświadczenie zawodowe.
W niniejszej sprawie biegły sądowy mgr inż. H. T. jest specjalistą do spraw budowlanych i kosztorysowania, posiadającym duże doświadczenie zawodowe, przejawiające się w wieloletnim stażu w pełnieniu tej funkcji. W ocenie Sądu Okręgowego wszystkie te okoliczności winny znaleźć odzwierciedlenie w ustaleniu wynagrodzenia biegłego według maksymalnej stawki 1,81 % kwoty bazowej, tj. w wysokości 32,38 zł za roboczogodzinę.

Tym samym, na podstawie powołanych wyżej przepisów oraz art. 89 ust. 4 cytowanej ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, wynagrodzenie biegłej należało ustalić w wysokości 4.978,42 zł (125 h x 32, 38 zł x 23% podatku VAT), o czym - na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. - Sąd Okręgowy orzekł, jak w punkcie 1 sentencji.

W pozostałym zakresie zażalenie skarżących podlegało oddaleniu na podstawie
art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

Wobec przedłożenia przez biegłego rachunku za usługę komputerową, Sąd Okręgowy uznał, iż - na podstawie art. 288 k.p.c., art. 89 ust. 1 cytowanej ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz § 8 powołanego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. - biegłemu należał się zwrotu całości poniesionych wydatków, jako niezbędnych do wykonania przedmiotowej opinii.

SSO Barbara Mokras SSO Jacek Chmura SSO Janusz Roszewski