Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2017 roku

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim,

Wydział V w składzie:

Przewodniczący: SSO Magdalena Marczyńska

Sędziowie: SSO Urszula Sipińska-Sęk

SSO Agnieszka Leżańska (spr.)

Protokolant: st.sekr.sądowy Marcelina Machera

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa S. C.

przeciwko Przedsiębiorstwu (...) Spółka z o.o. w R.

o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne

na skutek apelacji powoda S. C. od wyroku Sądu Rejonowego

w Radomsku IV Wydziału Pracy z dnia 16 sierpnia 2016r.

sygn. IV P 33/16

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że przywraca powoda S. C. do pracy na poprzednich warunkach w pozwanym Przedsiębiorstwie (...) Spółki z o.o. w R. oraz zasądza od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z o.o. w R. na rzecz powoda S. C. kwotę 360,00 ( trzysta sześćdziesiąt ) złotych tytułem zwrotu kosztów postepowania za I instancję;

2.  zasądza od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółka z o.o. w R. na rzecz powoda S. C. kwotę180,00 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postepowania za II instancję;

3.  nakazuje pobrać od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z o.o. w R. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 337,73 ( trzysta trzydzieści siedem 73/100 ) złotych tytułem zwrotu poniesionych tymczasowo kosztów postepowania.

Sygn. akt V Pa 85/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 2 maja 2016 roku, skierowanym przeciwko Przedsiębiorstwu (...) sp. z o.o. w R. powód S. C. wniósł o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego w dniu 29 kwietnia 2016 roku.

W odpowiedzi na pozew z dnia 19 maja 2016 roku, strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pełnomocnik powoda w piśmie procesowym z dnia 20 czerwca 2016 roku sprecyzował roszczenie wnosząc o przywrócenie powoda do pracy na poprzednich warunkach i zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 16 sierpnia 2016 roku, sygn. akt IVP 33/16, Sąd Rejonowy w Radomsku oddalił powództwo i nie obciążył powoda obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawą rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego były następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

powód S. C. został zatrudniony w pozwanym Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w R. od dnia 1 kwietnia 1998 r. na okres próbny do dnia 30 czerwca 1998 roku na stanowisku maszynista maszyn i urządzeń oczyszczalni ścieków. Kolejną umowę o pracę na czas określony strony zawarły w dniu 29 czerwca 1998 r października 2006 roku do dnia 30 czerwca 1999 roku. Następna umowa na czas określony obejmowała okres od 1 listopada 2008 roku do dnia 31 stycznia 2013 roku. W dniu 7 czerwca 1999 roku strony zawarły umowę na czas nieokreślony na podstawie, której powodowi powierzono obowiązki operatora maszyn i urządzeń oczyszczalni ścieków.

Ostatnio powód wykonywał pracę na stanowisku portiera. W dniu 30 marca 2016 roku powód po leczeniu szpitalnym i dłuższym okresie niezdolności do pracy z powodu choroby, otrzymał od pozwanego pracodawcy skierowanie na badania lekarskie. Orzeczeniem lekarskim nr (...) z dnia 6 kwietnia 2016 roku został uznany za zdolnego do pracy na stanowisku portiera z wyłączeniem pracy fizycznej i pracy w porze nocnej.

Pismem z dnia 21 kwietnia 2016 roku, Zarząd pozwanej spółki zawiadomił Komisję (...) (...) przy Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w R. o zamiarze wypowiedzenia powodowi stosunku pracy, z uwagi na przeciwskazania lekarskie do wykonywania dotychczasowej pracy przy jednoczesnym braku innych stanowisk pracy właściwych dla powoda, przy uwzględnieniu jego wykształcenia i stanu zdrowia. Pismem z dnia 25 kwietnia 2016 roku Komisja (...) (...) w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w R. wnosiła o zaniechanie zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę z powodem.

Pismem z dnia 27 kwietnia 2016 roku pozwane Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. w R. wypowiedziało powodowi S. C. umowę o pracę z zachowaniem trzy miesięcznego okresu wypowiedzenia wskazując jako przyczynę przeciwskazania lekarskie do wykonywania dotychczasowej pracy, przy jednoczesnym braku innych stanowisk pracy właściwych dla powoda, uwzględniając jego wykształcenia i stanu zdrowia

Stan faktyczny w sprawie Sąd I instancji ustalił na podstawie dokumentacji zgormadzonej w aktach osobowych powoda, a także zeznań M. B. (1) oraz zeznań samego powoda.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że powództwo nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Sąd I instancji wskazał, że dla dokonania merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy istotne jest zbadanie, czy dokonane wypowiedzenie jest uzasadnione według kryteriów określonych w art. 45 §1 k.p. W ocenie Sądu Rejonowego jednoznaczne ustalenia faktyczne pozwalają na stwierdzenie, że pozwany pracodawca w wypowiedzeniu umowy o pracę powodowi wskazał przyczyny prawdziwe, konkretne i rzeczywiste.

Sąd Rejonowy skonstatował, że z wydanego orzeczenia lekarskiego, jak też z treści zeznań świadka M. B. wynika wprost, że powód po leczeniu szpitalnym, jak też długim okresie nieobecności, nie może świadczyć pracy fizycznej oraz pracy w porze nocnej. W sprawie nie budzi zdaniem Sądu I instancji wątpliwości fakt, iż pozwany pracodawca nie dysponuje stanowiskami pracy, które mogłyby zostać powierzone powodowi przy jego wykształceniu i staniu zdrowia. Sąd Rejonowy zaznaczył, że nie podziela stanowiska strony powodowej, która twierdziła, iż orzeczenie lekarskie zostało wydane przedwcześnie i jest niejasne.

W opinii Sądu I instancji orzeczenie lekarskie jest zrozumiałe i nie budzi wątpliwości interpretacyjnych. Sąd Rejonowy nie zgodził się też z zarzutem, że orzeczenie to zostało wydane przedwcześnie. Podkreślił bowiem, że po zwolnieniu lekarskim dłuższym niż 30 dni pracodawca ma obowiązek skierować pracownika na badania lekarskie. W przedmiotowej sprawie zaś brak jest zdaniem Sądu I instancji podstaw do czynienia zarzutów w zakresie przedwczesności wydania orzeczenia lekarskiego.

Mając na względzie powyższe ustalenia faktyczne i cytowane wyżej przepisy prawa, Sąd Rejonowy nie uwzględnił powództwa i orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik powoda podnosząc, iż zaskarża przedmiotowe orzeczenie w całości. Rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego strona powodowa zarzuciła błąd w ustaleniach faktycznych w zakresie uznającym istnienie przeciwwskazań zdrowotnych powoda do pracy fizycznej i pracy w porze nocnej, a tym samym błędne przyjęcie, jakoby wskazana przez pozwanego pracodawcę przyczyna wypowiedzenia powodowi umowy o pracę miała być prawdziwa, konkretna i rzeczywista. Pełnomocnik powoda zarzucił także bezzasadne zignorowanie wniosku dowodowego strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność stanu zdrowia powoda. W oparciu o tak skonstruowane zarzuty strona powodowa wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez przywrócenie powoda do pracy na poprzednich warunkach i zasądzenie na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie apelacyjne.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 12 września 2017 roku strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy dodatkowo poczynił następujące ustalenia faktyczne:

powód S. C. urodził się w dniu (...), w dacie wypowiedzenia mu umowy o pracę ukończył 62 lata, leczy się z powodu nadciśnienia tętniczego i choroby niedokrwiennej serca. Orzeczeniem z dnia 08.06.2016 roku (...) Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w R. zaliczył go do lekkiego stopnia niepełnosprawności wskazując, iż może korzystać z otwartego rynku pracy (dowód: orzeczenie k-33).

W okresie od dnia 27.01.2016 roku do dnia do 9.03.2016 roku odbył rehabilitację w Oddziale (...) w R., zakończoną wykonaniem próby wysiłkowej, której wynik był ujemny przy obciążeniu 7 MET. Po zakończonym okresie niezdolności do pracy powód stawił się u pozwanego pracodawcy. Wyrażając gotowość do podjęcia pracy (okoliczność bezsporna).W dniu 30.03.2016 roku pozwany pracodawca wydał powodowi skierowanie na badanie lekarskie, w którym wskazał, iż S. C. zatrudniony jest w systemie trzyzmianowym na stanowisku portiera- pracownika gospodarczego, zajmuje się ochroną obiektu oraz wykonuje drobne prace porządkowe. Pracodawca, jako czynnik szkodliwy, występujący na stanowisku pracy powoda, wskazał jedynie istnienie pyłów przemysłowych, innych zagrożeń nie wskazał (dowód: skierowanie na badanie k-26).

Powód był zatrudniony w pozwanym Przedsiębiorstwie na terenie obiektu (...) Spółki z o.o. w R. na stanowisku portier-pracownik gospodarczy, gdzie korzystał z pomieszczenia portierni wyposażonego w węzeł sanitarny. Pracodawca wskazał, iż powód do pracy stosuje ręczne narzędzia gospodarcze: kosiarka, wykaszarka spalinowa oraz farby i rozcieńczalniki, narażony jest na hałas, zapylenie i zmienny mikroklimat. Do jego obowiązków należało: kontrola zamknięć obiektów i bram, rejestracja osób i pojazdów wjeżdżających na teren zakładu, prace porządkowe, konserwacja ogrodzenia, pielęgnacja zieleni oraz obsługa mechaniczna narzędzi ogrodniczych. Pracodawca ocenił poziom ryzyka zawodowego na stanowisku powoda jako „mały” (dowód: karta analizy ryzyka zawodowego k-93-95).

Obecnie S. C. czuje się dobrze, przyjmuje leki: A., N., E., doraź­nie D.. U S. C. zdiagnozowano: nadciśnienie tętnicze, przewlekłą chorobę niedokrwienną serca, ostre zapalenie żołądka w wywiadzie oraz stan po cholecystektomii laparoskopowej w 2007r.

Stan zdrowia powoda nie skutkował utratą przez zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy na stanowisku portiera – pracownika gospodarczego (dowód: karta leczenia szpitalnego k-20, wyniki badań k-28-30,35, opinia biegłej sądowej z zakresu kardiologii L. D., k. 102 – 104).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja jest zasadna i skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku.

Zgodnie z treścią art.32 § 1k.p. każda ze stron może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem.

Przepis art. 43 k.p. przewiduje zaś, że pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę koniecznych do jej wykonywania. Oczywiście jest to możliwe dopiero po zastosowaniu przez pracodawcę stosownej procedury, która w przedmiotowej sprawie, jak słusznie podnosi apelujący, została przeprowadzona w sposób wadliwy. Okolicznością bezsporną bowiem w sprawie jest, iż powód po trwającej ponad 30 dni nieobecności w pracy z powodu choroby, stawił się u pracodawcy i wyraził chęć podjęcia pracy. W takim przypadku obowiązkiem pracodawcy jest w pierwszej kolejności skierowanie pracownika na kontrolne badania lekarskie, przewidziane w art. 229 § 2 k.p. i tak też się stało w niniejszej sprawie, jednakże pracodawca wydał powodowi skierowanie na badanie lekarskie, w którym wskazał jedynie, że S. C. zatrudniony jest w systemie trzyzmianowym na stanowisku portiera- pracownika gospodarczego, zajmuje się ochroną obiektu oraz wykonuje drobne prace porządkowe, jako czynnik szkodliwy, występujący na stanowisku pracy powoda, wskazał jedynie istnienie pyłów przemysłowych, innych zagrożeń nie wskazał. Powyższe skierowanie nie spełnia warunków określonych w § 4 ust.2 Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy z dnia 30 maja 1996 r. (Dz.U. Nr 69, poz. 332) tj. z dnia 4 listopada 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 2067), zgodnie z którym skierowanie powinno zawierać: 1) określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane; 2) w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy - określenie stanowiska pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona; w tym przypadku pracodawca może wskazać w skierowaniu dwa lub więcej stanowisk pracy, w kolejności odpowiadającej potrzebom zakładu; 3) w przypadku pracowników - określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony; 4) opis warunków pracy uwzględniający informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy, o których mowa w pkt 2 i 3, czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub czynników uciążliwych i innych wynikających ze sposobu wykonywania pracy, z podaniem wielkości narażenia oraz aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach. Fakt niekompletności powyższego skierowania potwierdza złożona przez pozwanego pracodawcę, już w toku postepowania odwoławczego, karta analizy ryzyka zawodowego na stanowisku zajmowanym przez powoda, z której wynika, iż S. C. był zatrudniony w pozwanym Przedsiębiorstwie na terenie obiektu (...) Spółki z o.o. w R. na stanowisku portier-pracownik gospodarczy, gdzie korzystał z pomieszczenia portierni wyposażonego w węzeł sanitarny. Pracodawca wskazał, iż powód do pracy stosuje ręczne narzędzia gospodarcze: kosiarka, wykaszarka spalinowa oraz farby i rozcieńczalniki, narażony jest na hałas, zapylenie i zmienny mikroklimat. Do jego obowiązków należało: kontrola zamknięć obiektów i bram, rejestracja osób i pojazdów wjeżdżających na teren zakładu, prace porządkowe, konserwacja ogrodzenia, pielęgnacja zieleni oraz obsługa mechaniczna narzędzi ogrodniczych. Pracodawca ocenił poziom ryzyka zawodowego na stanowisku powoda, jako „mały”. Niewątpliwie taką treść winno zawierać skierowanie wydane powodowi w dniu 30.03.2016 roku, wówczas lekarz miałby możliwość rzetelnego wydania orzeczenia, które wszak ma duże znaczenie dla pracownika. Zgodnie bowiem z treścią § 3 wskazanego Rozporządzenia lekarz orzeka na podstawie wyników przeprowadzonego badania lekarskiego oraz oceny zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika, występujących na stanowisku pracy. Oceny zagrożeń, lekarz dokonuje na podstawie przekazywanej przez pracodawcę informacji o występowaniu czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych, w tym również o aktualnych wynikach badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących na stanowiskach pracy. Wskazane jest, aby lekarz uzupełnił informacje pracodawcy o spostrzeżenia z przeprowadzonych wizytacji stanowisk pracy. Skoro zaś powyższe warunki nie zostały spełnione przez pozwanego pracodawcę, nie można uznać, iż orzeczenie lekarskie z dnia 06.04.2016 roku mogło stanowić podstawę wypowiedzenia powodowi umowy o pracę i winno ono podlegać stosownej weryfikacji w toku postępowania sądowego, o co nieskutecznie wnosił przed Sądem I instancji powód. Podkreślić w tym miejscu należy, iż stanowisko Sądu Rejonowego jest wewnętrznie sprzeczne, albowiem ustalając, iż orzeczeniem lekarskim z dnia 6 kwietnia 2016 roku uznano S. C. za zdolnego do pracy na stanowisku portiera z wyłączeniem pracy fizycznej i pracy w porze nocnej, Sąd uznał, iż powód nie jest zdolny do pracy na stanowisku portiera. W tej sytuacji ustalenia faktyczne Sądu winny zawierać kategoryczne stwierdzenie o zdolności powoda do pracy na stanowisku portiera, bądź braku tej zdolności. Sąd nie wyjaśnił także niespójności stanowiska świadka - lekarza M. B. (1) ( na których Sąd Rejonowy opiera zresztą swoje stanowisko), która stwierdzając istnienie przeciwskazań do pracy powoda w porze nocnej, uznała jednocześnie powoda za zdolnego do pracy na stanowisku portiera.

Dlatego też, mając powyższe rozbieżności na uwadze, uwzględniając argumentację skarżącego zawartą w apelacji, Sąd Okręgowy uwzględnił wniosek powoda i dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu kardiologii L. D. na okoliczność utraty przez S. C. zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku po dokonaniu oceny zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika, występujących na stanowisku pracy, w szczególności występujących czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych wskazanych przez pracodawcę. Biegła po zapoznaniu się z całokształtem materiału dowodowego w sprawie, przede wszystkim ze złożoną przez pozwanego pracodawcę kartą analizy ryzyka zawodowego na stanowisku powoda oraz po przeprowadzeniu badania przedmiotowego powoda, wydała opinię, która nie została zakwestionowana przez strony, a którą Sąd uznał za zupełną i wiarygodną. W świetle powyższej opinii, nie budzi wątpliwości fakt, iż stan zdrowia powoda nie skutkował utratą zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy na stanowisku portiera – pracownika gospodarczego.

Powyższa konkluzja skutkuje uznaniem, iż wypowiedzenie umowy o pracę dokonane powodowi przez pozwanego pracodawcę było wadliwe, co skutkuje zastosowaniem przepisu art. 45 § 1 k.p., zgodnie z którym w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Dlatego też, Sąd na podstawie art. 386§1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i przywrócił powoda do pracy na poprzednich warunkach w pozwanym Przedsiębiorstwie (...).

Sąd nie znalazł przy tym podstaw do zadośćuczynienia żądaniu pełnomocnika pozwanego pracodawcy o odstąpieniu od przywrócenia powoda do pracy i zasądzenia na jego rzecz odszkodowanie, albowiem przepis art.45 § 3 k.p. wyłącza możliwość zastosowania § 2 art. 45 k.p. wobec powoda, jako pracownika, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego.

Na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.) orzekł o kosztach postepowania za I instancję.

O kosztach postępowania za II instancję sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z § 9 ust. 1 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.).

Na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z art.113 ust 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 167, poz. 1398) z późn. zm., Sąd orzekł jak w punkcie 3 wyroku.