Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2017 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

przy udziale Julity Podlewskiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniach 6 września 2017 r.

sprawy D. J.

syna M. i B. z domu S.

urodzonego (...) w B.

oskarżonego z art. 207 § 1 kk i art. 157 § 1 kk w związku z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie

z dnia 14 czerwca 2017 r. sygnatura akt II K 762/16

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe związane z postępowaniem odwoławczym, w tym wymierza 180 zł opłaty za to postępowanie.

Sygn. akt IV Ka 505 / 17

UZASADNIENIE

Prokurator Rejonowy w Dzierżoniowie oskarżył D. J. o to, że w okresie od kwietnia 2015 r. do 23 stycznia 2016 r. w D. znęcał się psychicznie i fizycznie nad K. U.w ten sposób, że sprawdzał jej połączenia telefoniczne, kontrolował jej sposób ubierania się oraz jej portale społecznościowe, usuwając z nich niektórych znajomych, wszczynał awantury, krzyczał i wyzywał słowami powszechnie uznawanymi za obelżywe, uderzył ręką w twarz, szarpał i popychał, a nadto w dniu 23 stycznia 2016 r. szarpał i ciągnął rękoma za włosy, kopał po głowie i ciele, uderzył pięścią w twarz, rzucał butami oraz popychał, doprowadzając w/w do dwukrotnego upadku ze schodów, przy czym swoim działaniem spowodował u pokrzywdzonej obrażenia pod postacią urazu głowy z dużym ubytkiem włosów w zakresie skóry owłosionej głowy, urazu twarzoczaszki ze złamaniem kości nosowych z przemieszczeniem wymagającej repozycji i ze złamaniem korony zęba 11, a także z odmą prawego oczodołu oraz tkanek miękkich prawej strony czaszki, stłuczeniem tkanek miękkich prawej strony twarzoczaszki, otarcia naskórka na kończynach dolnych i górnych, podbiegnięcia krwawego na twarzy, tułowiu i kończynach górnych naruszających czynności narządów ciała na okres powyżej dni siedmiu

to jest o czyn z art. 207 § 1 k.k. i art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie wyrokiem z dnia 14 czerwca 2017r. sygn. akt II K 762 /16:

I.  oskarżonego D. J. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku to jest występku z art. 207 § 1 k.k. i art 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł od oskarżonego D. J. na rzecz pokrzywdzonej K. U.nawiązkę w wysokości 15000 zł (piętnastu tysięcy złotych);

III.  na podstawie art. 41a § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego D. J. środki karne w postaci zakazu kontaktowania się z pokrzywdzoną K. U.oraz zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej na odległość mniejszą niż 50 metrów przez okres 3 (trzech) lat;

IV.  na podstawie art. 63 § 3 k.k. na poczet orzeczonych środków karnych w postaci zakazu kontaktowania się z pokrzywdzoną K. U.oraz zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej zaliczył oskarżonemu D. J. okres stosowania wobec niego środka zapobiegawczego w postaci zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej i kontaktowania się z nią, stosowanego od dnia 27 stycznia 2016 roku do dnia 14 czerwca 2017 roku;

V.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu D. J. okres jego zatrzymania od godziny 11:10 w dniu 26 stycznia 2016 roku do godziny 14:50 w dniu 27 stycznia 2016 roku przyjmując, iż jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności odpowiada jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

VI.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego D. J. od ponoszenia kosztów sądowych, zaliczając wydatki poniesione od chwili wszczęcia postępowania na rachunek Skarbu Państwa.

Z wyrokiem tym w całości nie pogodził się oskarżony, wnosząc apelację własną.

Apelujący wyrokowi temu zarzucił:

a)  naruszenie przepisów prawa formalnego, mające wpływ na treść wyroku poprzez zinterpretowanie wszystkich okoliczności na niekorzyść oskarżonego, co naruszyło zasadę domniemania niewinności, zasadę że nie dających się rozstrzygnąć wątpliwości nie można interpretować na niekorzyść oskarżonego.;

b)  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych przez Sad za podstawę wyroku polegający na uznaniu oskarżonego winnym znęcania się nad ówczesną partnerką K. U.w okresie od kwietnia 2015 do stycznia 2016 – mimo że nie pozwala na to zebrany materiał dowodowy.

Podnosząc powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie od postawionego zarzutu.

Apelację wywiódł także prokurator.

Apelujący na zasadzie art. 425 § 1 i 2 k.p.k i 444 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze w odniesieniu do kary zasadniczej na niekorzyść oskarżonego na zasadzie art. 438 pkt 3 k.p.k. i art. 427 § 2 k.p.k wyrokowi temu zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego D. J. kary zasadniczej 8 miesięcy pozbawienia wolności, wynikającą z niedostatecznego uwzględnienia okoliczności obciążających: właściwości osobistych, sposobu życia przed popełnieniem czynu, motywacji i sposobu popełnienia przestępstwa oraz zachowania oskarżonego po popełnieniu czynu, przez co orzeczona kara zasadnicza nie realizuje wobec oskarżonego celów zapobiegawczych i wychowawczych oraz nie kształtuje w sposób prawidłowy świadomości prawnej społeczeństwa.

Na zasadzie art. 427 § 1 k.p.k oraz art. 437 § 2 k.p.k apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia w części dotyczącej kary zasadniczej i wymierzenie oskarżonemu D. J. kary zasadniczej w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności .

Sąd Okręgowy zważył co następuje;

Obie apelacje okazała się niezasadne.

Ad apelacji oskarżonego

Kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku wykazała, iż jego wydanie zostało poprzedzone prawidłowo przeprowadzonym postępowaniem dowodowym, wolnym od wad procesowych, zaś dokonana ocena dowodów nastąpiła z pełnym poszanowaniem zasad określonych w art. 7 kpk. Dlatego poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne i ocena prawna przypisanego oskarżonemu czynu, wypełniającego ustawowe znamiona występku kwalifikowanego z art. 207 § 1 kk i art. 157 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk są bezbłędne i jako takie nie budzą żadnych zastrzeżeń. Uzasadnienie pisemne wyroku zawiera prawidłowy wywód logiczny, odpowiada wszystkim wymogom art. 424 kpk, w tym także w zakresie wymiaru kary, wobec czego Sąd Odwoławczy aprobuje je w całej rozciągłości.

Apelujący powielił dotychczasową własną wersję relacji z pokrzywdzoną, przedstawiając się jako troskliwego partnera, dbającego o wygodę pokrzywdzonej, posiłki w pracy, dobre stosunki z jego córką, z poszanowaniem prawa pokrzywdzonej do swobody, zaprzeczył przypisanemu mu w wyroku kontrolowaniu kontaktów telefonicznych i na portalach społecznościach, a jednocześnie przyznał, iż o ile zawinił, to przepraszał pokrzywdzoną, a ona przeprosiny przyjmowała. Wszystkie te elementy wyjaśnień oskarżonego Sąd Rejonowy znał i prawidłowo ocenił jako nieskuteczną linię obrony, co bardzo szeroko uzasadnił, wskazując dowody, na których oparł swe stanowisko. Przywołał Sąd dowody obciążające w postaci zeznań pokrzywdzonej K. U.oraz świadków K. U. (1) I. U., P. S., B. M. i B. J.. Do oceny sądowej tych dowodów apelujący się nie odnosi, poza stwierdzeniem, że zeznania świadków mają charakter pośredni. Wszak tylko takie zastrzeżenie nie czyni zeznań świadków niewiarygodnymi, skoro w całej rozciągłości pozostają w relacjach zgodności i dopełnienia z zeznaniami pokrzywdzonej. Ani jednym słowem nie zakwestionował apelujący podstawowego i najważniejszego dowodu w postaci zeznań pokrzywdzonej, nie zarzucił im kłamliwości, tendencyjności, nie wskazał na jakiekolwiek powody, dla których pokrzywdzona miałaby go pomawiać o popełnienie przestępstwa na jej szkodę. Tak więc w oparciu o te dowody i wnioski opinii psychologicznej dotyczącej oskarżonego słusznie ustalił Sąd, iż w trakcie konkubinatu w okresie objętym zarzutem oskarżony nie tylko całkowicie podporządkował sobie pokrzywdzoną, wbrew jej woli kontrolował kontakty telefoniczne i na portalach społecznościowych, traktował jak swoją własność, kontrolował ubiór, zastraszał, wyzywał, wulgarnie i wywoływał awantury, posuwał się do aktów przemocy fizycznej, bił i szarpał. Apogeum jego przestępnych zachowań nastąpiło w dniu 23 stycznia 2016r. , kiedy to będąc pod działaniem alkoholu bez żadnego powodu wywołał awanturę i brutalnie pobił pokrzywdzoną, zadając wielokrotne ciosy pięściami, kopiąc nogami, zrzucając ze schodów, o którym to postępowaniu oskarżony najwyraźniej „zapomniał”, bo w apelacji nie odniósł się ani jednym zdaniem, podobnie jak i we wcześniejszych wyjaśnieniach. Wyrządzone pokrzywdzonej obrażenia ciała były bardzo dotkliwe, głównie uraz twarzoczaszki ( złamania kości nosowych z przemieszczeniem, złamanie zęba, odma oczodołu, duże ubytki włosów ) liczne stłuczenia, otarcia naskórka i podbiegnięcia krwawe na całej powierzchni ciała, które to obrażenia naruszyły czynności ciała pokrzywdzonej na okres powyżej dni 7-miu w rozumieniu art. 157 § 1 kk. W kontekście chociażby spowodowania tych obrażeń ciała deklarowane przez oskarżonego w apelacji silne uczucie miłości do pokrzywdzonej i negacja przestępstwu ocenić można jedynie za cyniczne oraz kłamliwe, będącej zarazem dowodem bezkrytycznej postawy oskarżonego wobec przestępstwa.

Tak więc uznanie sprawstwa i zawinienia oskarżonego co do popełnienia przypisanego mu występku nie zostało w żaden sposób skutecznie podważone.

Zaaprobować także należy ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego jako dużego, wynikającego z dużej agresji działania oskarżonego, który wykorzystywał przewagę fizyczną i psychiczną nad pokrzywdzoną, brutalnego pobicia i spowodowania dotkliwych obrażeń, przy jednoczesnym braku wyrażenia skruchy. W świetle dyrektyw art.53 kk brak jest podstaw do uznania, by wymierzona kara 8 - miu miesięcy pozbawienia wolności nosiła cechy rażącej niewspółmiernie surowości ( przy maksymalnym zagrożeniu w art. 157 § 1 kk jak i art. 207 § 1 kk karą 5 lat pozbawienia wolności). Wręcz przeciwnie, karę taką można ocenić jako łagodną, ale nie w stopniu niewspółmiernym w rozumieniu art. 438 pkt.4 kpk, o czym będzie mowa dalszej części uzasadnienia, dotyczącej apelacji prokuratora.

Warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności w wymiarze do roku ma charakter fakultatywny. Nie każdy sprawca może skorzystać z tego dobrodziejstwa. Słusznie ocenił Sąd I instancji, iż w sytuacji oskarżonego jego właściwości i warunki osobiste, wynikające z bezkrytycznej postawy procesowej, ujawnionych negatywnych cech osobowości, nie dają gwarancji, iż zastosowanie probacji będzie wystarczającym dla osiągniecia celów kary. D. J. powinien być resocjalizowany w warunkach izolacyjnych, tym bardziej, że niniejsza sprawa nie jest incydentalnym łamaniem przezeń norm prawa karnego. Tych depozycji nie zmieniają przedstawione na rozprawie apelacyjnej pozytywna opinia z zakładu pracy ( dotycząca ostatnich 8 - miu miesięcy) oraz zaświadczenie o nauce w prywatnym liceum dla dorosłych.

Słusznym orzeczeniem jest nawiązka na rzecz pokrzywdzonej w wysokości 15 tys. złotych, która powinna choć częściowo wynagrodzić doznane od oskarżonego krzywdy na zdrowiu i cierpienia psychiczne.

Zważywszy na agresję i brutalny charakter przestępnego działania oskarżonego, trafnie orzekł także Sad Rejonowy środki karne ( pkt. III dyspozycji) zakazu kontaktowania się i zbliżania do pokrzywdzonej.

Ad. apelacji prokuratora.

Apelujący nie przedstawił uzasadnionych podstaw dla modyfikacji na niekorzyść oskarżonego orzeczenia o karze i podwyższenia jej do postulowanych 2-ch lat pozbawienia wolności, argumenty apelacji niestety nie przekonują.

I tak, przesłanka uprzedniej karalności sądowej oskarżonego za czyny podobne nie występuje, wszak wedle danych o karalności, znanych prokuratorowi, zatarcie skazania za czyn z art. 158 § 1 kk ( wyrok Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z dnia 14.11.2014 r. sygn. akt II K 374/11 k. 94 akt ) nastąpiło w dniu 10.10.2016r. , zatem jeszcze przed wniesieniem w dniu 26.10.2016r. aktu oskarżenia. Kolejne skazanie Sądu Rejonowego w Strzelinie uprawomocniło się 12.11.2016r., ale dotyczyło występku z art. 305 prawa o własności przemysłowej , wymierzono karę grzywny ( k. 297 akt).

Umyślny sposób działania oskarżonego, to jedyna dopuszczalna forma winy w przypadku występku znęcania, zaś zastraszenie pokrzywdzonej, typowe dla ofiar przemocy, zostało uwzględnione jako okoliczność obciążająca.

Nie przekonuje dowodzenie, że stwierdzone w opinii psychologicznej negatywne cechy osobowości oskarżonego jako osoby doświadczającej chronicznie złości i przejawiającej agresję fizyczną, silnie egocentrycznej, dominującej, nie skorej do wyrażenia żalu, stanowią okoliczności wpływające na podwyższenie wymiaru kary. Prawem oskarżonego jest negowanie winie, ale z tej postawy procesowej nie można wywodzić niekorzystnych skutków dla oskarżonego. Wymienione cechy osobowościowe i zachowania podlegają natomiast ocenie w kontekście warunków stosowania probacji, o której była mowa wyżej.

Orzeczona zaskarżonym wyrokiem kara jest łagodna, ale nie w stopniu niewspółmiernym. Nie można jednak wykluczyć, iż gdyby apelujący prokurator podniósł inne argumenty, to wymiar kary zostałby podwyższony.

O kosztach sądowych postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art.636 § 1 kpk i art. 627 kpk oraz na podstawie art.8 w zw. z art.2 ust.1 pkt. 3 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 23 czerwca 1973r./tj. DZ. U. Nr 49, poz. 223 z późn. zm./, obciążając nimi oskarżonego wobec przegrania apelacji.