Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2017r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2017 r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 8 stycznia 2016 r. Nr (...)

w sprawie M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty socjalnej

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala ubezpieczonemu M. K. prawo do renty socjalnej od dnia 1 października 2015 r. do dnia 9 maja 2020 r.

Sygn. akt IV U 143/16

UZASADNIENIE

Decyzją z 8 stycznia 2016 r. Nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 982 ze zm.) odmówił M. K. prawa do renty socjalnej wskazując, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 28 grudnia 2015 r. nie stwierdziła, iż ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy.

Odwołanie od w/w decyzji złożył M. K. podnosząc, iż nie jest w stanie podjąć pracy zawodowej (odwołanie k. 1).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, przywołując argumentację wyrażoną w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k. 2-3).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczony M. K., urodzony (...), w dniu 29 kwietnia 2011 r. ukończył technikum w M. (świadectwo ukończenia technikum k. 4-5 akt rentowych). Ubezpieczony pracował przez 2 lata jako monter w gazowni, jednakże po upływie okresu, na jaki zawarto z nim umowę o pracę, nie przedłużono z nim stosunku pracy. M. K. podejmował nieudane próby zatrudnienia w sklepie oraz jako listonosz (bezsporne).

W dniu 29 października 2015 r. ubezpieczony złożył do (...) Oddział w S. wniosek o przyznanie prawa do renty socjalnej (k. 1-2 akt rentowych). Rozpoznając wniosek organ rentowy skierował M. K. na badanie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z 30 listopada 2015 r. ustalił, że ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy (k. 6 akt rentowych). M. K. wniósł sprzeciw od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS i został skierowany na badanie przez Komisję Lekarską ZUS, która w orzeczeniu z 28 grudnia 2015 r. ustaliła, że nie jest on całkowicie niezdolny do pracy (k. 8 akt rentowych).

Na podstawie powyższego orzeczenia, zaskarżoną decyzją z 8 stycznia 2016 r. (...) Oddział w S. odmówił ubezpieczonemu prawa do renty socjalnej (k. 9 akt rentowych).

Biegli sądowi psychiatra M. A. (1) i psycholog N. B. (1) rozpoznali u ubezpieczonego schizofrenię paranoidalną. Wskazali, iż M. K. jest leczony od grudnia 2010 r. Dotychczas był dwukrotnie, tj. w 2011 r. oraz w 2016 r., hospitalizowany psychiatrycznie. W czasie drugiej hospitalizacji rozpoznano u niego zespół paranoidalny, przy czym był on od września 2015 r. leczony psychiatrycznie ambulatoryjnie z podejrzeniem schizofrenii paranoidalnej. Pomimo leczenia farmakologicznego, u ubezpieczonego utrzymują się aktualnie objawy automatyzmu psychicznego w postaci uporczywych myśli, które nazywa on natręctwami. Schizofrenia paranoidalna jest ciężką chorobą psychiczną. Występujące u M. K. zaburzenia psychotyczne upośledzają jego codzienne funkcjonowanie. Unika on kontaktu z innymi osobami, wycofuje się z aktywności, odczuwa niepokój, lęk. Używane przez niego w przeszłości substancje psychoaktywne, zwłaszcza amfetamina i alkohol, nie mają wypływu na obecny stan zdrowia psychicznego badanego. Zdaniem biegłych, w przypadku ubezpieczonego, początek procesu psychotycznego należy datować na chwilę rozpoczęcia pierwszej hospitalizacji psychiatrycznej tj. na 25.03.2011 r. Już w tamtym czasie stan zdrowia psychicznego ubezpieczonego skutkował jego całkowitą niezdolnością do pracy. Świadczą o tym doznania psychotyczne ujawniane przez niego a opisane w historii choroby. Dwuletnie zatrudnienie ubezpieczonego po 2011 r. nie może być traktowane jako argument obalający przyjęte przez biegłych stanowisko o całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego, gdyż nie ma wiadomości na temat efektywności badanego w pracy. Nie są znane również inne uwarunkowania pozwalające na ocenę stanu zdrowia psychicznego ubezpieczonego w kontekście wykonywanej pracy zarobkowej. Okres zatrudnienia trwał krótko, zaś z ubezpieczonym nie przedłużono umowy o pracę. Rozpoznana u ubezpieczonego choroba psychiczna i jej nasilenie skutkuje jego całkowitą niezdolnością do pracy od 25 marca 2011 r. do dnia 30.11.2019 r. (opinia biegłych k. 51-52 akt sprawy).

Tożsame wnioski wynikają również z drugiej opinii biegłych tych samych specjalizacji. Biegli psychiatra B. G. oraz psycholog L. S. rozpoznali u M. K. schizofrenię paranoidalną i uznali, iż powoduje ona całkowitą niezdolność do pracy, która powstała 25 marca 2011 r., tj. z chwilą pierwszej hospitalizacji psychiatrycznej, a przewidywany czas jej trwania to 9 maj 2020 r. Zdaniem biegłych, charakter oraz stopień nasilenia aktualnych objawów procesu schizofrenicznego rokuje źle. Powodem całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego są przewlekle utrzymujące się objawy psychotyczne oraz nasilone objawy negatywne procesu schizofrenicznego. Analiza dokumentacji medycznej, prowadzonej od 2010 r., oraz analiza funkcjonowania ubezpieczonego- załamanie linii życiowej w okresie nauki w technikum, przemawia za uznaniem, iż już przed 18 rokiem życia istniały u niego objawy prodromalne procesu schizofrenicznego. Opisywane przez ubezpieczonego objawy (m. in. natręctwa, objawy automatyzmu psychicznego) w okresie przed 18 rokiem życia, były pierwszymi objawami procesu schizofrenicznego, a ostrożność w rozpoznaniu schizofrenii wynikała z faktu używania przez niego środków odurzających. Aktualne badanie ujawniło zupełny brak krytycyzmu ubezpieczonego w stosunku do istniejących u niego objawów choroby psychicznej, co prawdopodobnie powoduje, iż nie leczy się regularnie psychiatrycznie, stąd niekorzystne rokowanie (opinia wraz z uzupełnieniem k. 84-85 i 102 akt sprawy).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie M. K. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1-3 wyżej wymienionej ustawy o rencie socjalnej, renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia, w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25 roku życia albo w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. Stosownie zaś do treści ust. 2 wskazanego przepisu, osobie, która spełnia warunki określone w ust. 1, przysługuje renta socjalna stała - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała lub renta socjalna okresowa - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa. Przepis art. 5 omawianej ustawy celem wyjaśnienia znaczenia pojęcia całkowitej niezdolności do pracy odsyła do ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2015r. poz. 748). Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 i 2 drugiej z wymienionych ustaw, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Rozstrzygnięcie o zasadności bądź nie, odwołania ubezpieczonego od zaskarżonej decyzji organu rentowego wymagało ustalenia czy M. K. jest osobą całkowicie niezdolną do pracy i czy niezdolność ta powstała w jednym z okresów wymienionych w art. 4 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej.

W tym celu Sąd zasięgnął opinii trzech zespołów biegłych składających się z psychiatry oraz psychologa i w dwóch opiniach biegli uznali ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy od 25.03.2011 r. (k. 51-52, 84-85, 102) W tym czasie ubezpieczony był uczniem technikum w Zespole Szkół nr (...) im. K. W. w M.. Całkowita niezdolność do pracy powstała u ubezpieczonego z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało w trakcie jego nauki w szkole, gdyż z dokumentacji medycznej wynika, że wymieniony leczony jest od grudnia 2010 r. z powodów psychicznych, a opisywane przez niego objawy (m.in. natręctwa, objawy automatyzmu psychicznego) w okresie przed 18-tym rokiem życia były pierwszymi objawami procesu schizofrenicznego.

Z kolei pierwszy zespół biegłych w opinii z dnia 09.08.2016 r. (k.36) również uznał ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy, z tym że od 09.05.2016 r. tj. od daty rozpoczęcia pierwszej hospitalizacji z rozpoznaniem schizofrenii, wskazując, że całkowita niezdolność do pracy nie powstała z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed 18-tym rokiem życia. Po analizie wszystkich trzech opinii i wniosków w niej zawartych, Sąd obdarzył wiarygodnością dwie opinie z dnia 16.12.2016 r. i z dnia 09.05.2017 r. (k. k. 51-52, 84-85, 102). Należy wskazać, że czym innym jest całkowita niezdolność do pracy, a czym innym naruszenie sprawności organizmu, które zaistniało u ubezpieczonego w trakcie nauki, które doprowadziło do powstania tej całkowitej niezdolności do pracy. Należy wskazać, iż skoro ubezpieczony rozpoczął leczenie psychiatryczne w grudniu 2010 r. opisując podczas wizyty objawy, które występowały u niego przed 18-tym rokiem życia, świadczące o występowaniu u niego objawów procesu schizofrenicznego, a podczas hospitalizacji od 25.03.2011 r. wskazywał, że od początku grudnia 2010 r. nastąpiła u niego zmiana dotychczasowego zachowania tj. z trudnością wychodził z domu, większość czasu spęczał sam w pokoju, unikał kontaktów towarzyskich, miał poczucie nasyłania myśli, i ich odsłonięcia, rozmawiał „sam ze sobą” gestykulując, dużo czasu spędzał obserwując się w lustrze, narastał u niego niepokój i bezsenność, to powyższe okoliczność świadczą bezspornie o tym, że całkowita niezdolność do pracy u ubezpieczonego powstała z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstał u niego w trakcie nauki w szkole średniej tj. w technikum, które ukończył 29.04.2011 r. w wieku 19 lat. W opiniach z dnia 16.12.2016 r. i z dnia 09.05.2017 r. dwa zespoły biegłych uznały ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy już od dnia 25.03.2011r., kiedy to ubezpieczony był jeszcze uczniem technikum, co również świadczy o tym, że proces chorobowy, który doprowadził do całkowitej niezdolności do pracy powstał wcześniej. Biegli sądowi opiniujący w dniach 16.12.2016 r., 09.05.2017 r. dokładnie przeanalizowali dokumentację medyczną ubezpieczonego, przeprowadzili jego badanie i doszli do właściwych wniosków, które zostały logicznie i rzetelnie uzasadnione. Biegli zaś opiniujący 09.08.2016 r. (k.36) ograniczyli się jedynie do stwierdzenia, że skoro schizofrenię paranoidalną rozpoznano u ubezpieczonego 09.05.2016 r. podczas hospitalizacji to od tej daty jest on całkowicie niezdolny do pracy, a brak całkowitej niezdolności do pracy przed tą datą powoduje, że ta niezdolność nie powstała z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed 18-tym rokiem życia. Powyższe wnioski biegłych nie zasługują na aprobatę. Wymienieni biegli nie przeanalizowali bowiem dokładnie procesu chorobowego ubezpieczonego, nie odnieśli się do tego jaki wpływ na orzeczoną całkowitą niezdolność do pracy miało rozpoczęte przez ubezpieczonego leczenie psychiatryczne w 2010 r., a nadto utożsamili datę początkową całkowitej niezdolności do pracy z naruszeniem sprawności organizmu, które doprowadziło do tej niezdolności. Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd odmówił wiarygodności powyższej opinii biegłych.

Reasumując, Sąd podzielając wnioski biegłych zawarte w opiniach z dnia 16.12.2016 r. i 09.05.2017 r. uznał ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało u ubezpieczonego w trakcie nauki w technikum co najmniej w grudniu 2010 r. Sąd uznał, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy od 25.03.2011 r. do 9 maja 2020 r. W obu wymienionych opiniach biegli orzekli, że przewidywany czas tej niezdolności do pracy to trzy lata od daty badania, i w związku z powyższym Sąd uznał, że skoro biegli opiniujący 09.05.2017 r. uznali, że stan zdrowia psychicznego ubezpieczonego nadal jest zły i źle rokuje to zasadnym jest ustalenie, że przewidywany czas orzeczonej niezdolności do pracy to 9 maja 2020 r.

Do opinii, które obdarzone zostały przez Sąd wiarygodnością organ rentowy zgłaszał zastrzeżenia, podając, iż ubezpieczony przez okres 2 lat świadczył pracę. Zdaniem Sądu, okoliczność ta nie podważa merytorycznej wartości opinii. Jak zasadnie podał zespół biegłych: M. A. i N. B., akta sprawy nie zawierają informacji na temat efektywności ubezpieczonego w pracy oraz nie są znane inne uwarunkowania pozwalające na ocenę stanu zdrowia psychicznego w kontekście wykonywanej pracy zarobkowej. W związku z powyższym okoliczność podnoszona przez organ rentowy w zastrzeżeniach nie podważa wniosków biegłych i nie stanowiła podstawy do uwzględnienia wniosku organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego zespołu biegłych tych samych specjalizacji.

Mając powyższe na uwadze ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki do przyznania renty socjalnego wskazane w art. 4 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej i w związku z powyższym Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do renty socjalnej od 1 października 2015 r. do 9 maja 2020 r.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który ma odpowiednie zastosowanie do ustawy o rencie socjalnej prawo do renty socjalnej zostało przyznane od miesiąca, w którym ubezpieczony złożył wniosek, mimo tego, że całkowita niezdolność do pracy istnieje od 25.03.2011 r.