Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 lipca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 12 kwietnia 2016 roku, odmówił ubezpieczonemu A. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż Komisja Lekarska, orzeczeniem z dnia 22 czerwca 2016 roku, nie uznała ubezpieczonego za niezdolnego do pracy, wobec czego brak jest podstaw do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.

( decyzja k. 74 akt ZUS)

Wnioskodawca w dniu 18 sierpnia 2016 roku złożył odwołanie od w/w decyzji i wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazał, że nie zgadza się z orzeczeniem Komisji lekarskiej, bowiem jego stan zdrowia jest zły i wymaga opieki najbliższej rodziny w szczególności żony.

(odwołanie k. 2 –3 ).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 16 września 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, wywodząc jak w uzasadnieniu decyzji. Dodatkowo organ rentowy wskazał, iż wnoskodawca, na datę złożenia wniosku o rentę posiada wymagany staż ubezpieczeniowy.

(odpowiedź na odwołanie k. 5).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. S. urodził się (...).

(bezsporne)

Wnioskodawca jest z zawodu rolnikiem, ostatnio pracował jako robotnik stolarni (bezsporne)

Ubezpieczony posiada wymagane okresy składkowe i nieskładkowe.

(bezsporne).

Wnioskodawca pobierał zasiłek chorobowy w okresie od 21 maja do 18 listopada 2012 roku, świadczenie rehabilitacyjne w okresie od 19 listopada 2012 roku do 13 listopada 2013 roku a także rentę z tytułu niezdolności do pracy od 30 marca 2005 roku do 30 kwietnia 2008 roku.

(wniosek o wydanie orzeczenia k.39-40 akt ZUS).

Decyzją z dnia 2 stycznia 2014 roku, po rozpoznaniu wniosku z dnia 13 listopada 2013 roku, organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do renty.

(decyzja k.41-42 akt ZUS)

W okresie od 15 maja 2006 roku do 19 listopada 2015 roku wnioskodawca zatrudniony był w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł..

(świadectwo pracy k.50 akt ZUS).

W dniu 12 kwietnia 2016 roku ubezpieczony ponownie złożył wniosek o przyznanie prawa do renty.

(wniosek k.44-47 akt ZUS)

Lekarz Orzecznik ZUS, orzeczeniem z dnia 24 maja 2016 roku, uznał, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. Rozpoznał u wnioskodawcy miażdżycę uogólnioną zwłaszcza naczyń mózgowych, nadciśnienie tętnicze poddające się leczeniu, przebyte incydenty mózgowe w 2006 roku i 2012 roku, przewlekły nikotynizm, miażdżycę tt kończyn dolnych i organiczne zaburzenia zachowania.

(orzeczenie lekarza orzecznika ZUS – k. 64, opinia lekarska k. 90 dokumentacji medycznej).

W dniu 31 maja 2016 roku wnioskodawca złożył sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS.

(sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia k.92 dokumentacji medycznej akt ZUS).

Komisja Lekarska ZUS, orzeczeniem z dnia 23 czerwca 2016 roku, uznała ubezpieczonego za zdolnego do pracy. Komisja potwierdziła rozpoznanie Lekarza Orzecznika a dodatkowo wskazała, iż wnioskodawca nadużywa alkoholu.

(orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS – k. 73 akt ZUS, opinia lekarska k. 97 –99 dokumentacji medycznej).

Wnioskodawca przebył incydenty niedokrwienia mózgu, cierpi także na organiczne zaburzenia osobowości. W wykonanych badaniach KT głowy opisano zmiany poniedokrwienne. W badaniu neurologicznym nie stwordzono u odwołującego objawów istotnego ograniczenia sprawności ruchowej w postaci niedowładów lub porażenia kończyn. Dolegliwości te nie powodują niezdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

(opinia biegłego lekarza sądowego z zakresu neurologii dr. n. med. J. Z. k.37-38).

U skarżącego rozpoznano także chwiejne nadciśnienie tętnicze kontrolowane lekami. Wnioskodawca nie przechodził zawału mięśnia sercowego i nie był kwalifikowany do zabiegów kardiologicznych. Badanie USG serca (echo) wykazywało dobrą – prawidłową, funkcję skurczową mięśnia lewej i prawej komory serca. Nie wykazało innych, istotnych patologii układu krążenia poza przerostem lewej komory mięśnia serca. Dolegliwości te nie powodują niezdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Ewentualne zaostrzenia chorobowe winny być leczone w ramach czasowego zwolnienia lekarskiego.

(opinia pisemna biegłego lekarza sądowego z zakresu kardiologii i chorób wewnętrznych dr. n. med. R. G. k.39-42).

Wnioskodawca choruje na miażdżycę zarostową tętnic domózgowych bez upośledzenia przepływu krwi i bez zwężenia krytycznych tętnic, miażdzycę zarostową tętnic kończyn dolnych bez ojawów przewlekłego niedokrwienia kończyn, przewlekły nikotynizm i ZZA w wywiadzie. Odwołujący przebył także resekcję żołądka, appendoktomię i operację prawostronnej przepukliny pachwinowej. Dolegliwości te nie powodują niezdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

(opinia biegłego sądowego z zakresu chirirgii ogólnej, terakochirurgii i chirurgii naczyniowej em. prof. nadz. dr. n. med. M. G. k.43).

U skarżącego stwierdzono występowanie zaburzeń otępiennych według (...) stopnia średniego z trudnościami m. in. w zakresie orientacji co do czasu i miejsca oraz zaburzeń w zakresie pamięci bezpośredniej wzrokowej i znacznych zaburzeń w zakresie procesów uwagi na podłożu zmian organicznych w centralnym układzie nerwowym .

(opinia biegłego psychologa klinicznego G. J. k.107).

U odwołującego stwierdzono również otępienie wieloprzyczynowe, organiczne zaburzenia osobowości i nadużywanie alkoholu (w wywiadzie). Jest leczony psychiatrycznie od 8 lutego 2016 rok, hospitalizowany od 3 czerwca 2016 roku. Stopniowe pogorszenie stanu psychicznego i funkcjonowania następowało od około roku przed hospitalizacją. U badanego nie występują objawy z kręgu psychotycznego. Otępiały jest w stopniu średnim. Schorzenia te powodują częściową niezdolność do pracy, przy znacznym stopniu ograniczeniu zdolności w wykonywaniu pracy zarobkowej, na stałe, począwszy od 12 kwietnia 2016 roku.

(opinia biegłego sądowego z zakresu psychiatrii G. P. k.44-46, opinie uzupełniające k.106 i k.125).

Orzeczeniem, (...) do praw Orzekania o Niepełnosprawności w Ł., z dnia 27 września 2017 roku wnioskodawca zaliczony został do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z przyczyny 02-P. Jednocześnie stwierdzono, iż niepełnosprawność istnieje od 8 lutego 2016 roku a ustalony stopień niepełnosprawności od 18 sierpnia 2017 roku. Orzeczenie wydano do 30 września 2018 roku.

(orzeczenie k.123).

Przy ustalaniu stanu faktycznego sąd oddalił wniosek pełnomocnika organu rentowego o udzielenie terminu do ustosunkowania się do opinii uzupełniającej ewentualnie o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego z zakresu psychiatrii. Oba wnioski zmierzały, w ocenie sądu, jedynie do zbędnego przedłużenia postępowania. Opinia biegłego psychiatry G. P. była już drugą opinią uzupełniającą przy czym wszystkie zastrzeżenia zgłoszone były przez organ rentowy, a biegły nie zmienił swojej opinii wyjściowej.

Nadto wydana w sprawie opinia ( tak zakwestionowana jak i pozostałe) była jasna, jednoznaczna i przekonująca. Wskazać należy, iż zarzuty organu rentowego w stosunku do opinii biegłego psychiatry stanowią jedynie polemikę z wnioskami końcowymi wynikającymi z opinii podstawowej jak i uzupełniających i nie mogą odnieść skutku tylko z tego powodu, że strona jest niezadowolona z treści sporządzonych w niniejszej sprawie opinii. Nadto jak podkreślił sam biegły w swej drugiej opinii uzupełniającej, pełnomocnik ZUS przedstawiając swoje zastrzeżenia często sobie przeczy pisząc np. że „A. S. w czerwcu 2016 roku był zorientowany, ale wykazywał niepełną orientację co do czasu”. Opinia biegłego jest natomiast rzetelna, obiektywna i jasna, w sposób przejrzysty i wyczerpujący opisuje stan zdrowia wnioskodawcy. Zgodnie z ugruntowanym w tym zakresie orzecznictwem Sądu Najwyższego - które Sąd Okręgowy orzekający w niniejszej sprawie w całości podziela – żądanie ponowienia lub uzupełnienia dowodu z opinii biegłych jest bezpodstawne, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania. Sąd nie jest obowiązany do uwzględniania kolejnych wniosków dowodowych strony tak długo, aż udowodni ona korzystną dla siebie tezę i pomija je od momentu dostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy (tak w wyroku z dnia 9 stycznia 2012 r., I UK 200/11, z dnia 20 października 1999 r., II UKN 158/99, OSNAPiUS z 2001r., nr 2, pozycja 51 oraz w wyroku z 19 marca 1997 r., III CKN 211/97, OSNP 1998/1/24). Jeżeli w odniesieniu do ustaleń faktycznych wymagających specjalistycznej wiedzy Sąd zasięgnął opinii biegłych, to ewentualne powołanie jeszcze innych biegłych można by uznać za powinność sądu tylko wtedy, gdy pierwotna opinia budzi istotne i nie dające się usunąć wątpliwości, a zainteresowana strona wykazuje nieporadność w zgłaszaniu odpowiednich wniosków dowodowych (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 16 grudnia 1998 roku, II UKN 396/98 OSNAPiUS 2000 r., nr 4, pozycja 161). Z tych powodów Sąd uznał, że nie zachodzą przesłanki do wydania opinii przez innego biegłego z zakresu psychiatrii.

Wobec powyższego, w ocenie Sądu Okręgowego, nie było potrzeby dopuszczenia dowodu z opinii kolejnego biegłego psychiatry. Podkreślenia wymaga, że ogólne niezadowolenie strony z niekorzystnego dla niej wydźwięku konkluzji opinii nie może stanowić podstawy do dopuszczenia dowodu z kolejnych opinii biegłych sądowych, ale musi być następstwem umotywowanej krytyki dotychczasowej opinii, co w niniejszej sprawie nie występuje. Zwraca na to także uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z 8 lipca 1999 roku, II UKN 37/99 OSNAPiUS 2000/20/741 wskazując, że sąd nie jest obowiązany do uwzględniania kolejnych wniosków dowodowych strony tak długo, aż udowodni ona korzystną dla siebie tezę i pomija je od momentu dostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy (art. 217 § 2 k.p.c.).

W tym stanie faktycznym podejmowane czynności w zakresie dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego z zakresu psychiatrii, doprowadziłyby jedynie do przedłużenia się postępowania przed Sądem pierwszej instancji, w obliczu wyjaśnionych już okoliczności. Zatem wniosek jako nieuzasadniony podlegał oddaleniu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy jest zasadne i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 57 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku, Nr 887), renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

- jest niezdolny do pracy;

- ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

- niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z art. 12 powyższej ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się, stosownie do art. 13 ust 1 ustawy stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego: akt ZUS, akt sądowych, dokumentacji medycznej oraz z opinii biegłych w szczególności opinii biegłego psychiatry, decydującej z punktu widzenia występujących u wnioskodawcy schorzeń wynika, że wnioskodawca jest osobą częściowo, niezdolną do pracy, od 12 kwietnia 2016 roku na stałe.

Przyczyną częściowej niezdolności do pracy wnioskodawcy są otępienie wieloprzyczynowe i organiczne zaburzenia osobowości.

Opinie biegłych zostały doręczone zarówno organowi rentowemu jak i wnioskodawczyni z zobowiązaniem do ustosunkowania się do niej i złożenia ewentualnych pytań do biegłego.

Organ rentowy złożył zastrzeżenia do opinii biegłego psychiatry, do których ten odniósł się w opiniach uzupełniających.

W ocenie Sądu biegły w swych opiniach uzupełniających ustosunkował się do wszystkich zarzutów organu rentowego dotyczących złożonej przez niego opinii oraz udzielił odpowiedzi na pytania organu rentowego. Występujące u wnioskodawcy schorzenia zdiagnozowano już podczas hosptalizacji w czerwcu 2016 roku, jednak już w dokumentacji doyczącej tego leczenia odnotowano stopniowe pogarszanie stanu zdrowia w ciągu ostatniego roku

Brak jest, w ocenie Sądu, podstaw by kwestionować rzetelność i merytoryczną poprawność opinii. Zostały one bowiem sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot. Biegli na podstawie przedstawionej dokumentacji leczenia i badania wnioskodawczyni zdiagnozowali schorzenia, ocenili stopień ich zaawansowania, a przede wszystkim jednoznacznie wypowiedzieli się co do sprawności organizmu wnioskodawczyni i wpływu dolegliwości na jego zdolność do pracy. Sąd podzielił opinie pisemne jak i opinie uzupełniające biegłych uznając, iż są one pełne, jasne i nie prowadzą do sprzecznych wniosków.

Biegły psychiatra wnioski opinii oparł na dokumentacji medycznej zgromadzonej w postępowaniu rentowym oraz na badaniu przedmiotowym odwołującego, a dodatkowo również na opinii biegłego psychologa przeprowadzonej na wniosek organu rentowego. Z opinii jednoznacznie wynika, iż stan zdrowia odwołującego się daje podstawy do przyjęcia, że jest on osobą częściowo niezdolną do pracy. Podkreślić należy, iż początkowe zarzuty do opinii sprowadzały się do zastrzeżeń dotyczących niekompletnego badania psychologicznego, na jakim oparł się biegły. W związku z tymi zarzutami sąd dopuścił dowód z badania psychologicznego wnioskodawcy, którego wyniki potwierdziły początkową treść opinii biegłego psychiatry. Zupełnie niezrozumiałe są zarzuty dotyczące tego, iż biegły wydawał opinię dopiero w 2017 roku. Sąd pełni rolę kontrolną w stosunku do decyzji organu rentowego i z przyczyn oczywistych dowód z opinii biegłego może zostać dopuszczony dopiero w toku procesu. Nadto biegły podkreślił, odnosząc się do tego zarzutu, iż stan zdrowia wnioskodawcy oceniał całościowo a nie tylko biorąc pod uwagę stan zdrowia w dacie badania.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2000 roku, I CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84, Legalis nr 49256). Przy ocenie biegłych lekarzy Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87, (...)).

Reasumując biegły w swoich wnioskach końcowych precyzyjnie uzasadnił tezę, zgodnie z którą wnioskodawca jest osobą częściowo niezdolną do pracy.

Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Sąd Okręgowy przyznał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 12 kwietnia 2016 roku na stałe.

Data początkowa jest datą zarówno złozenia wniosku o rent jak również wynika z opinii biegłego psychiatry.

Mając powyższe na uwadze, wobec zaistnienia podstaw do uwzględnienia odwołania Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu wraz z aktami rentowymi.

9 XI 2017 roku.