Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie, Wydział VIII Gospodarczy,

w składzie:

Przewodniczący: SSO Leon Miroszewski (sprawozdawca)

Sędziowie: SSO Piotr Sałamaj

SSR (del.) Rafał Lila

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2017 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku dłużniczki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D.

o ogłoszenie upadłości

na skutek zażalenia dłużniczki na zarządzenie Przewodniczącego w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie z 13 marca 2017 roku w sprawie XII GU 19/17 o zwrocie wniosku o ogłoszenie upadłości

postanawia:

oddalić zażalenie.

Piotr Sałamaj Leon Miroszewski Rafał Lila

UZASADNIENIE

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D. złożyła wniosek o ogłoszenie jej upadłości. Sprawa została zarejestrowana w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie pod sygnaturą XII GU 336/16. Zarządzeniem Przewodniczącego z 17 listopada 2016 roku wniosek został zwrócony na podstawie art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2016 r. poz. 2171 – dalej jako „p.u.”).

Dłużniczka wniosła do Sądu Rejonowego pismo datowane na 9 grudnia 2016 r. zatytułowane jako „zażalenie”, w którym podniosła, że nie mając zawodowego pełnomocnika nie wiedziała, że istnieją braku wniosku podlegające uzupełnieniu. Dodała, że przedkłada brakującą dokumentację i wnosi o przyjęcie wniosku do rozpatrzenia. Jednocześnie uiściła opłatę od wniosku w kwocie 1.000 zł. Wezwana do wskazania, czy jej pismo z 9 grudnia 2016 r. należy traktować jako zażalenie, czy jako nowy wniosek o ogłoszenie upadłości, odpowiedziała, że wnosi o niezwracanie wniosku o ogłoszenie upadłości datowanego na 31 października 2016 r. i prowadzenie sprawy pod dotychczasową sygnaturą.

Na zarządzenie Przewodniczącego z 16 stycznia 2017 roku sprawę wpisano pod nową sygnaturę (XII GU 19/17) z datą wpływu 12 grudnia 2016 r. oraz zaliczono na poczet opłaty od wniosku kwotę 1.000 zł.

W dalszej kolejności na zarządzenie Przewodniczącego składu orzekającego w sprawie XII GU 19/17 zobowiązano dłużniczkę do uzupełnienia w terminie 7 dni wskazanych braków formalnych wniosku poprzez:

-

wskazanie miejsca, w którym znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika;

-

podanie informacji, czy dłużnik jest uczestnikiem podlegającego prawu polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami lub niebędącym uczestnikiem podmiotem prowadzącym system interoperacyjny w rozumieniu tej ustawy;

-

przedłożenie bilansu sporządzonego dla celów tego postępowania na dzień przypadający w okresie 30 dni przed dniem złożenia wniosku (tj. 30 dni przed 12 grudnia 2016 r.);

-

przedłożenie aktualnego wykazu majątku z szacunkową wyceną jego składników (wykaz powinien zawierać wszystkie posiadane przez dłużnika składniki majątkowe, m.in. ruchomości, nieruchomości, środki pieniężne, wierzytelności, akcje, udziały, papiery wartościowe, obligacje oraz osiągane dochody);

-

przedłożenie spisu wszystkich wierzycieli dłużnika zawierającego określenie wierzycieli w sposób umożliwiający ocenę ich zdolności prawnej lub organizacyjno-prawnej formy działalności;

-

przedłożenie listy zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, względnie informacji, że takich zabezpieczeń nie ustanowiono;

-

uzupełnienie spisu podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika o daty powstania poszczególnych wierzytelności i terminów zapłaty;

-

przedłożenie informacji o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych, zastawów skarbowych i hipotek morskich oraz innych obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych, administracyjnych, sądowo-administracyjnych oraz przed sądami polubownymi dotyczących majątku dłużnika;

-

przedłożenie oświadczenia o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku;

-

przedłożenie oświadczenia o prawdziwości danych zawartych we wniosku, co do danych uzupełnianych na podstawie zarządzenia.

Nadto zobowiązano dłużniczkę do uiszczenia zaliczki na poczet wydatków związanych z postępowaniem w przedmiocie ogłoszenia upadłości w kwocie 4.080,09 zł – w terminie 7 dni, pod rygorem zwrotu wniosku. Zobowiązanie doręczono dłużniczce 16 lutego 2017 r.

Dłużniczka złożyła do Sądu Rejonowego 23 lutego 2017 r. pismo, w którym wskazała, że przedkłada uzupełnienie żądanych przez Sąd Upadłościowy dokumentów, a jako załączniki do pisma wymieniła:

nr 1 – wskazanie miejsca, w którym znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika;

nr 2 – informację o tym, że dłużnik jest niebędącym uczestnikiem podmiotem prowadzącym system interoperacyjny;

nr 3 – aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników (wskazując w istocie w tym charakterze załącznik nr 7);

nr 4 – aktualny bilans na 12 listopada 2016 r. sporządzony dla celów postępowania (bilans oraz rachunek zysków i strat);

nr 5 – spis wierzycieli;

nr 6 – spis zabezpieczeń wierzycieli (wskazując w istocie w tym charakterze załącznik nr 8);

nr 7 – spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużniczki;

nr 8 – wykaz tytułów egzekucyjnych;

nr 9 – oświadczenie o spłatach wierzytelności z okresu 6 miesięcy przed złożeniem wniosku (przy czym w tym charakterze złożyła ewidencję nabycia VAT za okres od 1 maja 2016 r. do 12 listopada 2016 r.) oraz

nr 10 – oświadczenie o prawdziwości danych złożonych we wniosku.

Uiściła także zaliczkę na poczet wydatków w kwocie 4.080,09 zł.

Przewodniczący w Sądzie Rejonowym zarządzeniem z 13 marca 2017 roku zwrócił wniosek na podstawie art. 130 § 2 k.p.c. w zw. z art. 35 p.u. z uwagi na to, że:

-

nie przesłano informacji w zakresie „lub niebędącym uczestnikiem podmiotem prowadzącym system interoperacyjny w rozumieniu tej ustawy”;

-

na liście zabezpieczeń nie wskazano dat ustanowienia zabezpieczeń;

-

nie złożono oświadczenia o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku (gdyż nie spełnia tego wymogu przedłożenie ewidencji nabycia VAT);

-

nie złożono informacji o postępowaniach dotyczących ustanowienia na jego majątku dłużniczki hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych, zastawów skarbowych i hipotek morskich oraz prowadzonych innych postępowaniach sądowych, administracyjnych, sądowo-administracyjnych i przed sądami polubownymi dotyczących majątku dłużnika.

Odpis zarządzenia doręczono 20 marca 2017 r.

Dłużniczka złożyła 27 marca 2017 r. pismo zatytułowane „zażalenie do zarządzenia” – uiszczając jednocześnie opłatę w kwocie 200 zł -, w którym oświadczyła, że składa zażalenie na zarządzenie z 13 marca 2017 r. przedstawiając następującą argumentację:

co do załącznika nr 2 – że oświadczyła w nim, iż nie jest uczestnikiem systemu płatności lub systemu rozrachunków, co według niej jest równoznaczne z zapisem „lub niebędącym uczestnikiem podmiotem prowadzącym system interoperacyjny w rozumieniu tej ustawy”, jako kontynuacji zadanego pytania. Nadto oświadczyła, że załączyła jako zestawienie płatności wierzytelności za żądany okres ewidencję zakupów VAT, gdyż takie zestawienie jako jedyne odzwierciedla prowadzone płatności ze względu na metodę prowadzenia księgowości metodą kasową, wyznaczającą rejestrację transakcji po jej zapłaceniu, nadto rejestr VAT zawiera wszystkie dane czasowo-kwotowe do uzyskania odpowiedzi na postawione przez Sąd Rejonowy żądanie wskazania zapłaconych wierzytelności w żądanym okresie. Podniosła, że załączyła tabelę z wykazem zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli, w której rubryce 3 zawarta jest data ustanowienia zabezpieczenia.

Dłużniczka przyznała, że nie podała informacji co do postępowań dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych, zastawów skarbowych i hipotek morskich oraz innych obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych, administracyjnych, sądowo-administracyjnych oraz przed sądami polubownymi dotyczących majątku dłużnika, gdyż nie ma o nich wiedzy.

Konkludując dłużniczka wskazała, że wnosi o „nie zwracanie wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki z dnia 31.10.2016 roku oraz prowadzenie jej pod dotychczasową sygnaturą”, a zobowiązana zarządzeniem z 3 kwietnia 2017 r. do sprecyzowania, czy jej pismo należy traktować jako zażalenie na zarządzenie Przewodniczącego z 13 marca 2017 r., czy jako nowy wniosek o ogłoszenie upadłości powtórzyła w piśmie z 18 kwietnia 2017 r., że wnosi o „nie zwracanie wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki z dnia 31.10.2016 roku oraz prowadzenie jej pod dotychczasową sygnaturą”.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wymogi formalne, jakie musi spełniać wniosek o ogłoszenie upadłości składany przez dłużnika określa art. 22 ust. 1 oraz 23 ust. 1 p.u. Pierwszy z tych przepisów wymaga, aby wniosek zawierał nazwę dłużnika będącego osobą prawną oraz nr KRS, a w przypadku ich braku – inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację, siedzibę, adres, imiona i nazwiska reprezentantów, w tym likwidatorów, jeżeli są ustanowieni; wskazanie miejsca, w którym znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika; wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie; informację, czy dłużnik jest uczestnikiem podlegającego prawu polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami (Dz.U. z 2016 r. poz. 1224) lub niebędącym uczestnikiem podmiotem prowadzącym system interoperacyjny w rozumieniu tej ustawy; informację, czy dłużnik jest spółką publiczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1639). Z kolei art. 23 ust. 1 p.u. wymaga, aby dłużnik składający wniosek o ogłoszenie upadłości dołączył aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników, bilans sporządzony dla celów postępowania, na dzień przypadający w okresie trzydziestu dni przed dniem złożenia wniosku, spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty, a także listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na jego majątku wraz z datami ich ustanowienia, oświadczenie o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku, spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z adresami, z określeniem wierzytelności, daty ich powstania i terminów zapłaty, wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi, informację o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych, zastawów skarbowych i hipotek morskich oraz innych obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych, administracyjnych, sądowo-administracyjnych oraz przed sądami polubownymi dotyczących majątku dłużnika; informację o miejscu zamieszkania reprezentantów spółki i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni.

Stosownie do wyżej wskazanych wymogów dłużniczka została wezwana do uzupełnienia wniosku, jednak to wezwanie zostało wykonane jedynie w części (karty 10-29, 46-66, 9 i 68 akt sprawy). Trzeba zauważyć, że także w zażaleniu dłużniczka nie zakwestionowała oceny o niepełnym wykonaniu zobowiązania do uzupełnienia braków wniosku. W szczególności dłużniczka nie podała informacji dotyczących postępowań w sprawach ustanowienia na jej majątku hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych, zastawów skarbowych i hipotek morskich oraz innych obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych, administracyjnych, sądowo-administracyjnych oraz przed sądami polubownymi dotyczących majątku dłużnika, usprawiedliwiając się (dopiero w treści zażalenia) brakiem swojej wiedzy w tym zakresie – choć z uwagi na profesjonalnych charakter wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, winna dochowując staranności należytej przy prowadzeniu takiej działalności informacje takie posiadać. Niezależnie od tego, zgodnie z art. 23 ust. 3 p.u. jeżeli dłużnik nie może dołączyć do wniosku dokumentów, o których mowa w ust. 1, powinien podać przyczyny ich niedołączenia oraz je uprawdopodobnić.

Nie sposób również zgodzić się z argumentacją dłużniczki, że załącznik nr 8 do pisma uzupełniającego braki wniosku zawiera w przedstawionej tabeli daty zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli (w szczególności w rubryce, czy raczej kalumnie, nr 3 tej tabeli), albowiem tabela ta zawiera jedynie datę wydania danego tytułu egzekucyjnego wystawionego wobec dłużniczki, a nie daty ustanowienia na jej majątku zabezpieczenia stwierdzonych nimi wierzytelności, co było wymagane w świetle zarządzenia z dnia 13 marca 2017 r.

Za chybiony należało uznać także argument dłużniczki, że skoro w załączniku nr 2 oświadczyła, że nie jest uczestnikiem systemu płatności lub systemu rozrachunków w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami (Dz. U. z 2016 r. poz. 1224) w rozumieniu art. 1 pkt 9 i 10 tej ustawy, to a contrario jest niebędącym uczestnikiem podmiotem (w rozumieniu art. 1 pkt 19 ustawy) prowadzącym system interpretacyjny (w rozumieniu jej art. 1 pkt 3a). Przede wszystkim zaś uzasadnione wątpliwości budzi, czy dłużniczka faktycznie jest takim podmiotem – jak twierdzi w zażaleniu – albowiem art. 1 pkt 19 powołanej ustawy definiuje „podmiot prowadzący system” jako „partnera centralnego, agenta rozrachunkowego oraz izbę rozliczeniową, w tym w szczególności izbę rozliczeniową lub izbę rozrachunkową działająca na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, lub inny podmiot określający wspólne dla uczestników systemu zasady realizacji ich zleceń rozrachunku”, podczas gdy z wniosku dłużniczki wynika, że podstawowym przedmiotem jej działalności była budowa kanalizacji i wodociągów, a także roboty drogowe, co potwierdzają również wskazane przez nią w rejestrze przedsiębiorców KRS jako przedmiot działalności pozycje z Polskiej Klasyfikacji Działalności. Wskazane w omawianej w tym miejscu ustawie definicje użytych w niej pojęć „uczestnik” oraz „uczestnik pośredni” najprawdopodobniej również nie wskazują na to, ażeby dłużniczka była takim podmiotem, co pozwala przyjąć, że co najmniej w tym zakresie złożone przez nią oświadczenie – załącznik nr 2 do pisma uzupełniającego braki wniosku – jest zgodne z prawdą. Pozostaje to jednak bez wpływu na to, że dłużniczka również w tym zakresie nie zrealizowała obowiązku nałożonego przez nią zarządzeniem z 3 lutego 2017 roku, co z kolei oznacza, że uzupełnienie to mogłoby być wzięte pod uwagę w ramach na nowo zarejestrowanego wniosku, o co jednak dłużniczka, podtrzymując zażalenie, nie wniosła.

Odnosząc się wreszcie do nałożonego na dłużniczkę obowiązku przedłożenia oświadczenia o spłatach długów dokonanych w terminie 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku należy stwierdzić, że wymogów tego zobowiązania nie spełnia przedłożona przez dłużniczkę ewidencja zakupów VAT, albowiem wskazuje ono jednak na świadczeniach w gotówce, natomiast obowiązek świadczenia może polegać też na innym zachowaniu, w tym przewidzianym w art. 453 k.c. spełnieniu innego świadczenia ( datio in solutum - por. S. Gurgul, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2016, komentarz do art. 23 p.u.).

Mając na uwadze powyższe, należało uznać, że zaistniały podstawy do zarządzenia zwrotu wniosku stosownie do art. 130 § 2 k.p.c. w zw. z art. 35 p.u., tym samym zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 385 w zw. z art. 397 § 2 zdanie pierwsze k.p.c. w zw. z art. 35 p.u.

Piotr Sałamaj Leon Miroszewski Rafał Lila