Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 października 2013r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 października 2013r. w Suwałkach

sprawy W. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o wcześniejszą emeryturę

w związku z odwołaniem W. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 12 czerwca 2013 r. znak (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt III U 526/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12.06.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., powołując się na przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) oraz ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. z 2009r. Dz.U. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) odmówił W. J. prawa do wcześniejszej emerytury, z uwagi na brak 15 lat pracy w warunkach szczególnych. W tym zakresie organ rentowy nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 05.12.1974r. do 31.01.1980r. i od 01.02.1980r. do 31.01.1990r. z uwagi na brak świadectw pracy w warunkach szczególnych. Ponadto na podstawie zgromadzonej dokumentacji pracowniczej wynika, iż nie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych.

W odwołaniu odwołujący domagał się zmiany decyzji i przyznana prawa do wcześniejszej emerytury. Z uwagi na brak świadectw pracy w warunkach szczególnych wnioskował o dopuszczenie dowodów zeznań świadków, byłych współpracowników, na okoliczność pracy w warunkach szczególnych w spornych okresach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje :

W. J. (ur. (...)) w dniu 22.04.2013r. wystąpił z wnioskiem o emeryturę.

Na dzień 01.01.1999r. udowodnił 28 lat 2 miesiące i 27 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie uwzględnił żadnego okresu.

W okresie od 05.12.1974r. do 31.01.1980r. odwołujący był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w B. Oddział w S., jako mechanik napraw pojazdów samochodowych. Za ten okres nie posiadał świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Z akt osobowych wynika, iż przez cały okres zatrudnienia zajmował stanowisko mechanika samochodowego. Nie odnotowano przerw, ani dłuższych okresów nieobecności (akta osobowe koperta k. 11). W dniu 03.06.1978r. ukończył naukę w Zespole Szkół (...)w S. i uzyskał tytuł technika mechanika o specjalności naprawy i eksploatacji pojazdów samochodowych (k. 35 akt osobowych).

(...) miało na stanie ponad 50 samochodów typu Ż., N., S. i J., które były stale użytkowane. Transportowano nimi towary na terenie ówczesnego województwa (...) oraz z całej Polski. Przedsiębiorstwo miało również własny warsztat, który miał dwa kanały remontowe, jeden do mniejszych samochodów – osobowych i drugi większy. Ten ostatni nie był jednak przystosowany do remontu wszystkich samochodów ciężarowych i dlatego naprawy przeprowadzono również poza warsztatem, na powietrzu. Odwołujący pracował na stanowisku mechanika samochodowego i do jego zadań należało wykonywanie wszystkich prac remontowych oraz przeglądów pojazdów. Razem z wnioskodawcą pracowali wówczas, również jako mechanicy samochodowi m.in. D. K. (zeznania k. 19 odwr. 36:00-43:40) i H. K. (zeznania k.19 odwr. 43:53-58:17). Mechnicy nie mieli przydzielonych kanałów. Prace wykonywano w kanałach jak i poza nimi.

Powyższy okres nie został uwzględniony do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Od 01.02.1980r. do 31.01.1990r. odwołujący był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...)w S. ( (...)), jako mechanik samochodowy. Za ten okres odwołujący również nie dysponował świadectwem pracy w warunkach szczególnych. Przedsiębiorstwo dysponowało taborem średnio 20 aut. Składały się na nie samochody ciężarowe, dostawcze oraz osobowe. W początkowym okresie zatrudnienia odwołującego zakład dysponował jednym kanałem remontowym, natomiast po remoncie przeprowadzonym w 1982r. wybudowany został nowy budynek z dwoma kanałami remontowymi. Zakład zatrudniał 3 mechaników, w tym wnioskodawcę. Warsztat zajmował się naprawą samochodów znajdujących na stanie (...) w S. ale również jego filii np. w G. czy E.. Powyższe ustalono na podstawie zeznań świadków: M. W., który był dyspozytorem transportu (zeznania k. 19 odwr. 26:24-35:35) i J. H. – kierownika działu transportu w spornym okresie (zeznania k. 19 odwr. 20 58:34-01:09:22). Świadkowie utrzymywali, iż odwołujący stale pracował w kanałach remontowych.

Powyższego okresu również nie uwzględniono do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 184 ust.1 i 2 w zw. z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz.1227) prawo do emerytury w obniżonym wieku przysługuje ubezpieczonym urodzonym - tak jak wnioskodawca – po 31.12.1948r., jeżeli pracowali w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, posiadają staż ubezpieczeniowy w wymiarze 25 lat i ukończyli 60 rok życia (w przypadku mężczyzn). Ilość lat pracy warunkach szczególnych oraz wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych jest badana na dzień wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, czyli 01.01.1999r.

Zgodnie z dyspozycją art. 32 ust.2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS za pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych uważa się osoby, które były zatrudnione przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej, ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Przepis art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS odnośnie wieku, stażu pracy oraz charakteru wykonywanej pracy, uprawnionych do emerytury odsyła do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). W myśl § 1 ust. 1 rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami", w tym przypadku Wykazu A. Jak stanową §3 i 4 rozporządzenia, prawo do emerytury uzależniają od spełniania łącznie następujących warunków: posiadanie 25-letniego okresu zatrudnienia, w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach
i ukończenie 60 roku życia. Zgodnie z §2 ust.1 rozporządzenia w sprawie wieku…, zaliczeniu do okresów pracy w warunkach szczególnych podlegają te, w których praca była świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Rozważając uprawnienia odwołującego do wcześniejszej emerytury w związku z praca w warunkach szczególnych, Sąd miał na względzie stanowisko Sądu najwyższego, zawarte m.in. w uzasadnieniu wyroku z dnia 01.06.2010r. sygn. III UK 21/10 (LEX 619638), iż dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r.

Zgłoszone przez odwołującego okresy pracy - 05.12.1974r. do 31.01.1980r. i od 01.02.1980r. do 31.01.1990r., dotyczyły zatrudnienia w dwóch różnych zakładach pracy, a nie jak wskazywał to organ rentowy w jednym, to jednak zajmował wówczas identyczne Stanowska pracy – mechanika samochodowego. Z dokonanych przez Sąd Okręgowy ustaleń w przedmiocie czy odwołujący jako mechanik samochodowy wykonywał swoje obowiązki w kanałach remontowych w pełnym wymiarze czasu pracy, czy było to jego stałe miejsce pracy ora czy świadczył również prace w innych miejscach zakładu, wynika jednoznacznie, iż odwołujący nie pracował stale w kanałach remontowych.

W okresie zatrudnienia w (...) w S. odwołujący był jednym z mechaników, a zakład posiadał warsztat tylko z dwoma kanałami remontowymi. Były to kanały nieprzystosowane do naprawy większych samochodów dostawczych i dlatego cześć napraw musiał być wykonana poza warsztatem, na ziemi. Również niewielka ilość kanałów oraz ilość awarii powodowało, iż prace remontowe były wykonywane poza kanałami. Zaznaczenia wymaga również, iż mechanicy, w tym wnioskodawca dokonywali przeglądów pojazdów, które nie wymagały każdorazowo korzystania z kanału remontowego. Zdaniem Sądu Ilości mechaników i różnorodności napraw i remontów, jakie musieli wykonywać była niewspółmierna do ilości kanałów. O ile nie budzi wątpliwości, że odwołujący pracował w kanałach remontowych, o tyle nie można podzielić stanowiska odwołującego, iż prace w kanałach wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Ocena ta uwzględniała przerwy w naprawie związane z koniecznością opuszczenia kanału w celu przygotowania elementu do wymiany. Opuszczenie kanału w celu przygotowania części do wymiany i powrót w celu jej zamontowania stanowi integralną części pracy w kanale remontowym. Jednak z ustaleń poczynionych w sprawie, głównie w oparciu o zeznania świadków, byłych współpracowników wnioskodawcy, którzy również pracowali jako mechanicy w warsztacie (...) wynika, iż praca w kanałach nie była świadczona stale. Nie było to miejsce, gdzie odwołujący codziennie pracował. Nie ma znaczenia, iż remonty musiał wykonywać również w mniej przyjaznym środowisku, na zewnątrz warsztatu, na ziemi i w różnych warunkach pogodowych, gdyż Wykaz A takiego rodzaju prac nie uwzględnia. Wykaz ten nie wyszczególnia pracy mechaników samochodowych jako takiej, ale tylko tych pracujących w kanałach remontowych. Wynika to z faktu, iż wcześniejsza emerytura jest świadczeniem szczególnym.

Podobnie oceniono okres zatrudnienia odwołującego w (...). Jeżeli w momencie zatrudnienia odwołujący był jednym z trzech mechaników, a warsztat posiadał jeden kanał remontowych to nie można przyjąć za wiarygodne zeznań świadków, iż wnioskodawca cały czas pracował w kanale remontowym. Nie uszło również uwadze Sądu, iż świadkowie nie pracowali bezpośrednio z odwołującym, zatem nie mogli mieć pełnej wiedzy na temat codziennej pracy mechanika w warsztacie. W przedsiębiorstwie tym, podobnie jak w (...), tabor obejmował samochody dostawcze ale również osobowe. Doświadczenie życiowe wskazuje, iż nie wszystkie naprawy wymagają wykonania ich w kanale remontowym. Ponadto, ilość kanałów w (...) również była mniejsza niż ilość zatrudnionych mechaników. W 1982r. ilość kanałów wzrosła do dwóch, przy trzech mechanikach.

Konkludując, w oparciu o dokumentacje osobowa, w tym zakresie dotyczącym okresu zatrudnienia w (...) , a także na podstawie zeznań świadków Sąd ustalił, iż odwołujący pracował w spornych okresach jako mechanik samochodowy, jednak nie pracował stale w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych, o czym mowa w Wykazie A Dziale XIV poz. 16 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.

Odwołujący nie udowodnił stażu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat nie mógł zatem skutecznie ubiegać się o prawo do emerytury
w obniżonym wieku.

W świetle powyższego, na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 kpc orzeczono jak
w sentencji.

mt