Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – SSO Wojciech Paluch

Protokolant: st. sekr. sądowy Dorota Lichocka

przy udziale

po rozpoznaniu w dniu 12 października 2017 r. w Tarnobrzegu

na rozprawie

sprawy W. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach

na skutek W. B.

od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 28 kwietnia 2017 r. nr (...)

I.zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy W. B. prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach począwszy od dnia 24 kwietnia 2017 r.,

II.zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na rzecz wnioskodawcy W. B. kwotę 180 zł (słownie: sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt III U 421/17

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 12 października 2017 roku

Decyzją z dnia z dnia 28 kwietnia 2017 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. (dalej: ZUS, organ rentowy) odmówił wnioskodawcy W. B. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. W uzasadnieniu organ rentowy podał, że ubezpieczony nie udowodnił na dzień 1 stycznia 1999 roku żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze. ZUS nie przyjął do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 1 sierpnia 1974 r. do 31 lipca 1990 r. w Zakładzie (...), ponieważ zapis dotyczący pracy w warunkach szczególnych znajdujący się w punkcie 8 przedłożonego świadectwa pracy nie spełnia wymogów formalnych.

W odwołaniu ubezpieczony domagał się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania mu prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych oraz zasądzenia kosztów postępowania. Ubezpieczony podniósł, że w Wytwórni (...) od dnia 1 sierpnia 1974 r. powierzono mu obowiązku ślusarskie przy użyciu narzędzi wibracyjnych i przez cały okres pracy ww. zakładzie, wykonywał te same czynności przy kształtowaniu detalu lotniczego na oprawkach przy użyciu urządzeń wibracyjnych. Odwołujący zaznaczył również, iż po dniu 31 lipca 1990 r. został skierowany do pracy
we Francji na okres jednego roku, gdzie również wykonywał te same czynności przy kształtowaniu detalu przy użyciu narzędzi wibracyjnych jak i również po powrocie
do zakładu.

W odpowiedzi na odwołanie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując dotychczasowe stanowisko, jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca W. B. urodził się (...), nie przystąpił do OFE, do 31 grudnia 1998 roku udowodnił ponad 25 lat okresów składkowych
i nieskładkowych. Wniosek o świadczenie emerytalne złożył w dniu 27 marca 2017 r.

Wnioskodawca w okresie od dnia 6 sierpnia 1973 r. do 30 kwietnia 1999 r. był zatrudniony w Wytwórni (...) Początkowo w ramach przyuczenia do zawodu ślusarza pracował w Ochotniczym Hufcu Pracy. Następnie od 1 sierpnia 1974 r. dostał angaż na stanowisko ślusarz – blacharz lotniczy. Odwołujący pracował na Wydziale 41 placówce 4, gdzie produkowano części do samolotów. Skarżący zajmował się wycinaniem nożycami pneumatycznymi - z arkuszy blachy- materiałów na detale. Następnie po wycięciu takiego detalu, wiercił w nim otwory wiertarką pneumatyczną i na tych otworach mocował materiał. Z kolei młotkiem pneumatycznym kształtował detale, celem uzyskania wymaganej formy. Następnie nożycami pneumatycznymi odcinał wygięty materiał na wymiar do rysunku technologicznego. Na końcu natomiast, przy użyciu szlifierki pneumatycznej wyrównywał krawędzie detali. Detale, które wykonał odwołujący trafiały następnie do hartowni a w następnej kolejności przechodziły do kontroli technicznej. Po przeniesieniu
w marcu 1992 r. na Wydział W52 odwołujący nadal wykonywał te same czynności.

Powyższe czynności wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Był przy tym narażonym na duże zapylenie oraz hałas. Na hali na której pracował odwołujący się pracowało blisko 200 osób. Wnioskodawca wykonując ww. detale narażony był na drgania, gdyż posługiwał się narzędziami, które wytwarzały wibracje.

W trakcie pracy w Zakładach (...) odwołujący się korzystał
z urlopu bezpłatnego w okresie od 1 czerwca 1989 r. do 30 czerwca 1989 r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o akta rentowe, zeznania świadków W. K., S. T. i zeznania ubezpieczonego w charakterze strony i w oparciu o jego akta osobowe. Zeznania świadków były logiczne i wzajemnie się uzupełniały. Świadkowie spójnie opisali prace wykonywane przez ubezpieczonego w spornym okresie. Wszyscy przesłuchani świadkowie pracowali razem z ubezpieczonym w analogicznym okresie, a zatem posiadali szczegółową wiedzę na temat pracy ubezpieczonego i jego zakresu obowiązków. Warto zaznaczyć iż świadek S. T. zajmował się przyuczeniem odwołującego do zawodu. Następnie od roku 1983 r. był mistrzem a później starszym mistrzem. Natomiast świadek W. K. wykonywał razem z odwołującym te same czynności na tej samej placówce, otrzymał tak samo wystawione świadectwo pracy co skarżący. W wieku 60 lat przeszedł na emeryturę, ZUS przyznał mu świadczenie z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 887), zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1) legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z brzmieniem art. 32 ww. ustawy, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3 (ust. 1). Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (ust. 2). Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4).

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. nr 8 poz. 43) – dalej „rozporządzenie”. Stosownie do treści § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Wskazać również należy, iż zgodnie z przepisem § 2 ust. 1 i 2 powołanego wyżej rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2).

W będącej przedmiotem osądu sprawie wnioskodawca dysponował ogólnym świadectwem pracy, gdzie w punkcie 8 tego dokumentu wpisano, iż w okresie od 1 sierpnia 1974 r. do roku 1990 wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako ślusarz a to zgodnie z Wykazem A Dział XIV poz. 18 pkt 9, pkt 2 i pkt 6. Niemniej dysponowanie takim wpisem w ogólnym świadectwie pracy, nie wyklucza możliwości jego zakwestionowania przez organ rentowy. Świadectwo pracy nie jest bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 k.p.c., nie korzysta zatem z domniemania prawdziwości i autentyczności, a jest tylko dokumentem prywatnym i jako taki stanowi jedynie dowód tego, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte (art. 245 k.p.c.). Świadectwo pracy samo przez się nie tworzy zatem praw podmiotowych ani ich nie pozbawia. Nadto odwołujący się podniósł, iż pracą w warunkach szczególnych świadczył również po 31 lipca 1990 r. argumentując tym, iż był przekonany, ze wpis w świadectwie pracy z dnia 30 kwietnia 1999 r. w pkt. 8 odnośnie czasookresu tj. od 1974 r. do 1990 r pracy w warunkach szczególnych jako, że obejmował nieco ponad 15 lat pracy, jest wystarczający i nie musi się domagać wpisu na dalszy okres.

Przeprowadzone przez Sąd Okręgowy postępowanie dowodowe, pozwoliło na ustalenie, iż odwołujący się od dnia 1 sierpnia 1974 r. do 31 grudnia 1998 r. pracował
w warunkach szczególnych opisanych wyżej (z wyłączeniem urlopu bezpłatnego od dnia
1 czerwca 1989 r. do dnia 30 czerwca 1989 r. i z wyłączeniem szkolenia we Francji od dnia
1 sierpnia 1990 r. do dnia 31 marca 1991 r.)

Niewątpliwie prace w takim charakterze (przy użyciu narzędzi pneumatycznych) były pracami wykonywanymi w uciążliwych dla zdrowia warunkach i jako takie są wymienione w wykazie A będącego załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43z późn.zm.), a mianowicie w Dziale XIV (prace różne) poz. 18 – prace polegające na obsłudze urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych. Stanowiska odpowiadające czynnościom jakie faktycznie wykonywał odwołujący tj. krajacz na nożycach młoteczkowych, operator młotka pneumatycznego, szlifierz szlifierkami pneumatycznymi zostały wymienione w Dziale XIV poz. 18 pkt 2,6 i 9 w załączniku nr 1 do zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. MG z 1985 roku, Nr 1, poz. 1).

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że odwołanie wnioskodawcy zasługuje
na uwzględnienie i na mocy powołanych przepisów w zw. z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzje, przyznając W. B. prawo do emerytury, począwszy
od dnia 24 kwietnia 2017 r. tj. osiągnięcia wieku 60 lat (punkt I wyroku). O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804). Zgodnie z wyżej powołanym rozporządzeniem stawka minimalna radcy prawnego w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego wynosi 180 zł (pkt. II wyroku).