Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

Protokolant:

po rozpoznaniu w dniu 7 lipca 2017 r. w Warszawie

sprawy R. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wysokość emerytury

z udziałem

na skutek odwołania R. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 30 kwietnia 2015 r. znak: (...)

Oddala odwołanie

UZASADNIENIE

R. W. w dniu 25 maja 2015 r. wniósł odwołanie za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga
w Warszawie od decyzji z dnia 30 kwietnia 2015 r., znak: (...). Odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez uwzględnienie okresu zatrudnienia od kwietnia 1963 r. do 31 maja 1984 r. i realnie uzyskiwanych w tym czasie przez niego wynagrodzeń
i odprowadzanych składek oraz dokonania przeliczenia świadczenia. Ubezpieczony wniósł
o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków oraz opinii biegłego specjalisty z zakresu rachuby i księgowości celem wydania opinii na podstawie zeznań świadków i załączonych dokumentów na okoliczność wyliczenia świadczenia według wynagrodzeń z lat 1963-1984
( k. 2-3 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi
na odwołanie z dnia 19 czerwca 2015 r. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. W ocenie organu rentowego nie ma możliwości wyliczenia wysokości wynagrodzenia, a co za tym idzie wysokości składek na ubezpieczenie społeczne oraz wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury w oparciu o wyliczenia hipotetyczne, uśrednione
lub wynikające z porównania do wynagrodzenia innych pracowników. Oddział wskazał,
że uśrednione obliczenie wysokości wynagrodzenia oparte na wynagrodzeniu otrzymanym przez innych pracowników nie może oddać indywidualnych cech właściwych dla danego stosunku pracy, a kwestia pobieranego wynagrodzenia musi zostać zatem udowodniona
w sposób bezwzględny ( k. 23-24 a. s.).

Sąd w postanowieniu z dnia 24 sierpnia 2016 r. dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i księgowości oraz zobowiązał do wyliczenia wynagrodzenia za pracę odwołującego w okresie od dnia 30 kwietnia 1963 r. do dnia 31 maja 1984 r. i wyliczenia emerytury z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu w oparciu o cały zebrany w aktach sprawy materiał dowodowy
( k. 124 a. s.).

Odwołujący w piśmie procesowym z dnia 23 stycznia 2017 r. wskazał, że nie zgadza się z treścią opinii biegłego sądowego, który przyjął wysokość dochodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w latach 1963-1977 w wysokości minimalnego wynagrodzenia. Ubezpieczony stwierdził, że biegły nie uwzględnił jego zeznań, w których przedstawił orientacyjną wysokość miesięcznych zarobków i stawki godzinowej. Powyższe skutkowało dopuszczeniem dowodu z opinii uzupełniającej biegłego sądowego
( k. 173-174 i 176 verte a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. W. w dniu 8 września 2003 r. złożył wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. o przyznanie prawa do emerytury ( k. 1 a. e.).

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 14 kwietnia 1978 r. i z dnia 22 kwietnia 1984 r. odwołujący był zatrudniony w (...) Fabryce (...) z siedzibą w W.
w okresie od dnia 30 kwietnia 1963 r. do dnia 14 kwietnia 1978 r. na stanowisku brakarza. Ubezpieczony otrzymywał wynagrodzenie w grupie IX, tj. 21,00 złotych na godzinę
wraz z premią regulaminową ( k. 13-15 a. e.).

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 23 stycznia 2002 r. odwołujący był zatrudniony w (...) Fabryce (...) z siedzibą w W. w okresie od dnia 17 kwietnia
1979 r. do dnia 31 maja 1984 r. na stanowiskach modelarza w metalu oraz kierownika magazynu modeli ( k. 17 a. e.).

Zgodnie z pismem z dnia 13 kwietnia 1966 r. odwołującemu z dniem 1 maja 1966 r. została przyznana VII grupa zaszeregowania według stawki 8,70 złotych wraz z premią według obowiązującego regulaminu premiowania ( akta osobowe).

Zgodnie z pismem z dnia 3 października 1966 r. odwołującemu z dniem 1 września 1966 r. przyznano VIII grupę osobistego zaszeregowania wraz ze zmianą stawki
z 8,70 złotych za godzinę na 11,60 złotych za godzinę wraz z premią zgodną z regulaminem premiowania ( akta osobowe).

Zgodnie z wnioskiem do komisji kwalifikacyjnej z dnia 23 października 1969 r. odwołującemu z dniem 1 stycznia 1969 r. zmieniła się stawka osobistego zaszeregowania
na 12,90 złotych za godzinę pracy wraz z premią regulaminową ( akta osobowe).

Zgodnie z wnioskiem do komisji kwalifikacyjnej z dnia 26 stycznia 1973 r. odwołującemu z dniem 1 stycznia 1973 r. zmieniła się stawka osobistego zaszeregowania
na 15,00 złotych za godzinę pracy wraz z premią regulaminową ( akta osobowe).

Zgodnie z wnioskiem do komisji kwalifikacyjnej z dnia 19 lutego 1975 r. odwołującemu z dniem 1 marca 1975 r. przyznano IX grupę osobistego zaszeregowania wraz ze zmianą stawki z 15,00 złotych za godzinę na 17,00 złotych za godzinę wraz z premią zgodną z regulaminem premiowania ( akta osobowe).

Zgodnie z pismem z dnia 23 czerwca 1975 r. odwołującemu z dniem 1 lipca 1975 r. zmieniła się stawka osobistego zaszeregowania na 19,00 złotych za godzinę pracy
wraz z premią regulaminową ( akta osobowe).

Na podstawie umowy o pracę z dnia 13 kwietnia 1979 r. odwołujący w momencie zatrudnienia otrzymywał wynagrodzenie według IX grupy zaszeregowania w stawce godzinowej wynoszącej 22,50 złotych ( k. 29 a. e.).

Zgodnie z pismem z dnia 30 czerwca 1980 r. odwołujący z dniem 1 lipca 1980 r. otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 26,00 złotych za godzinę oraz dodatek
za wieloletnią pracę w wysokości 16% ( akta osobowe).

Zgodnie z pismem z dnia 26 listopada 1981 r. odwołujący z dniem 1 grudnia 1981 r. otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 5500,00 złotych wraz z 1200,00 złotych dodatku funkcyjnego oraz premię regulaminową ( akta osobowe).

Zgodnie z pismem z dnia 23 września 1982 r. odwołujący z dniem 1 października 1982 r. otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 7200,00 złotych miesięcznie wraz z premią regulaminową oraz dodatkiem funkcyjnym w wysokości 1200,00 złotych miesięcznie
( akta osobowe).

Zgodnie z pismem z dnia 24 maja 1983 r. odwołujący z dniem 1 kwietnia 1983 r. otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 7600,00 złotych miesięcznie wraz z premią regulaminową oraz dodatkiem funkcyjnym w wysokości 1200,00 złotych miesięcznie
( akta osobowe).

Z kart zasiłkowych wynika, iż odwołującemu wypłacono: 319,20 złotych za 4 dni
(21 listopad 1969 r. – 24 listopad 1969 r.), 252,50 złotych za 3 dni (22 maj 1970 r. – 24 maja 1970 r.), 264,10 złotych za 3 dni (6 październik 1970 r. – 8 październik 1970 r.), 2504,00 złotych za 29 dni (17 listopad 1971 r. – 15 grudzień 1971 r.), 432,00 złotych za 5 dni
(16 grudzień 1971 r. – 20 grudzień 1971 r.), 474,00 złotych za 5 dni (17 kwiecień 1973 r. – 21 kwiecień 1971 r.), 490,00 złotych za 5 dni (17 maj 1974 r. – 21 maj 1974 r.), 502,00 złotych za 4 dni (19 październik 1974 r. – 22 październik 1974 r.), 627,00 złotych za 5 dni (4 listopad 1974 r. – 8 listopad 1974 r.), 431,00 złotych za 4 dni (17 styczeń 1975 r. – 20 styczeń
1975 r.), 433,00 złotych za 4 dni (14 marca 1975 r. do 17 marca 1975 r.), 439,00 złotych
za 3 dni (4 wrzesień 1975 r. – 6 wrzesień 1975 r.), 585,00 złotych za 4 dni (23 wrzesień
1975 r. – 26 wrzesień 1975 r.), 731,00 złotych za 5 dni (27 wrzesień 1975 r. – 1 październik 1975 r.), 757,00 złotych za 5 dni (4 grudzień 1975 r. – 8 grudzień 1975 r.), 2271,00 złotych
za 15 dni (9 grudzień 1975 r. – 23 grudzień 1975 r.), 1211,00 złotych za 8 dni (24 grudzień 1975 r. – 31 grudzień 1975 r.), 1666,00 złotych za 11 dni (1 styczeń 1976 r. – 11 styczeń
1976 r.), 2574,00 złotych za 17 dni (12 styczeń 1976 r. – 28 styczeń 1976 r.), 1969,00 złotych za 13 dni (29 styczeń 1976 r. – 10 lutego 1976 r.), 2726,00 złotych za 18 dni (11 luty 1976 r. – 28 luty 1976 r.), 1817,00 złotych za 12 dni (29 luty 1976 r. – 11 marca 1976 r.),
3029,00 złotych za 20 dni (12 marzec 1976 r. – 31 marzec 1976 r.), 1514,00 złotych za 10 dni (1 kwiecień 1976 r. – 10 kwiecień 1976 r.), 2726,00 złotych za 18 dni (11 kwiecień 1976 r.
– 28 kwiecień 1976 r.), 1817,00 złotych za 19 dni (29 kwiecień 1976 r. – 10 maj 1976 r.), 2726,00 złotych za 18 dni (11 maj 1976 r. – 28 maj 1976 r.), 1817,00 złotych za 12 dni
(29 maj 1976 r. – 9 czerwca 1976 r.), 2877,00 złotych za 19 dni (10 czerwiec 1976 r.
– 28 czerwiec 1976 r.), 1666,00 złotych za 11 dni (29 czerwiec 1976 r. – 9 lipiec 1976 r.),
622,00 złotych za 4 dni (8 październik 1976 r. – 11 październik 1976 r.), 622,00 złotych
za 4 dni (15 październik 1976 r. – 18 październik 1976 r.), 634,00 złotych za 4 dni (11 styczeń 1977 r. – 14 styczeń 1977 r.), 472,00 za 3 dni (23 czerwiec 1977 r. – 25 czerwiec 1977 r.), 1415,00 złotych za 9 dni (27 czerwiec 1977 r. – 5 lipiec 1977 r.), 944,00 złotych za 6 dni
(6 lipiec 1977 r. – 11 lipiec 1977 r.), 11323,00 złotych za 59 dni (19 lipiec 1977 r.
– 15 wrzesień 1977 r.) oraz za 13 dni (16 wrzesień 1977 r. – 28 wrzesień 1977 r.),
2674,00 złotych za 17 dni (29 wrzesień 1977 r. – 15 październik 1977 r.), 2674,00 złotych
za 17 dni (16 październik 1977 r. – 1 listopad 1977 r.), 1887,00 złotych za 12 dni (2 listopad 1977 r. – 13 listopad 1977 r.), 1101,00 złotych za 7 dni (14 listopad 1977 r. – 20 listopad
1977 r.), 3932,00 złotych za 25 dni (21 listopad 1977 r. – 15 grudzień 1977 r.),
2516,00 złotych za 16 dni (16 grudzień 1977 r. – 31 grudzień 1977 r.) ( k. 11-16 a. s. i 257-271 a. e.).

Zgodnie z zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawionym w dniu
30 listopada 2009 r. przez (...) S.A. z siedzibą w W., odwołujący w okresie zatrudnienia od dnia 30 kwietnia 1963 r. do dnia 14 kwietnia 1978 r. osiągnął łączną kwotę wynagrodzenia w wysokości 18261,00 złotych za 1978 r.
( k. 149-150 a. e.).

Zgodnie z zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawionym w dniu
29 grudnia 2009 r. przez (...) S.A. z siedzibą w W., odwołujący w okresie zatrudnienia od dnia 17 kwietnia 1979 r. do dnia 31 maja 1984 r. osiągnął łączną kwotę wynagrodzenia w wysokości 52862,00 złotych za 1979 r., 86388,00 złotych za 1980 r., 95539,00 złotych za 1981 r., 119360,00 złotych za 1982 r., 182467,00 złotych za 1983 r. oraz 65352,00 złotych za 1984 r. ( k. 161-162 a. e.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. decyzją z dnia 25 listopada 2003 r., znak: (...) przyznał odwołującemu prawo do emerytury od dnia
3 listopada 2003 r. Do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przyjęto 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 67,86% ( k. 58 a. e.)

Odwołujący w dniu 10 kwietnia 2015 r. złożył wniosek do organu rentowego
o przeliczenie wysokości pobieranej przez niego emerytury z ostatnich lat okresu pracy
w (...) Fabryce (...). W załączeniu do wniosku ubezpieczony przedstawił treść spisanych zeznań świadków oraz karty zasiłkowe ( k. 243-271 a. e.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w oparciu o własne ustalenia wydał zaskarżoną decyzję z dnia 30 kwietnia 2015 r., znak: (...),
w której dokonał przeliczenia emerytury odwołującego. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury wybrano przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne
z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Wskaźnik podstawy wymiaru wyniósł 70,05%. Podstawa wymiaru po waloryzacji w dniu 1 marca 2015 r. wyniosła 1946,48 złotych. Wysokość świadczenia wyniosła 1665,55 złotych ( k. 275 a. e.).

Odwołujący był zatrudniony w (...) Fabryce (...) na stanowisku kontrolera, a następnie do jego obowiązków pracowniczych należało sprawdzanie modeli.
W 1973 r. stawka modelarza wynosiła 12500,00 złotych. Kontroler zarabiał w granicach 11000,00 złotych. Ubezpieczony zarabiał podobnie do stawki 13,30 złotych na godzinę, którą otrzymywał świadek T. O.. W latach 1963-1978 pracownicy zakładu otrzymywali średnia pensję miesięczną, gdzie z każdym rokiem następowało podwyższenie wynagrodzenia od około 1,50 złotego do 2,00 złotych na godzinę. W latach 1979-1982 wynagrodzenie uległo podwyższeniu do 22-26 za godzinę, które zależało od normy czasowej. Odwołujący otrzymywał wynagrodzenie około 15000,00 złotych. W zakładzie pracy obowiązywał regulamin i lista płac. Do wynagrodzenia zaliczały się premie miesięczne, kwartalne i eskortowe oraz dodatki za pracę w warunkach szkodliwych. Premie eksportowe były ustalone prze zarząd. Możliwe, że wynosiły one około 400,00 złotych miesięcznie,
a przeciętnie kwartalnie nawet do 5000,00 złotych ( zeznania świadków S. Z., B. S., T. D. i T. O. oraz informacyjnie odwołującego – k. 111-113 i 123-124 a. s.).

Na podstawie opinii głównej i uzupełniającej biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i finansów Sąd ustalił, że wynagrodzenie osiągane przez odwołującego za lata 1978-1984 ustalono na podstawie zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu przedstawionym przez byłego pracodawcę odwołującego, natomiast w zakresie wynagrodzeń do 1977 r. na podstawie przedstawionej dokumentacji nie jest możliwe ustalenie wysokości wynagrodzenia. Ustalono jedynie godzinową stawkę zaszeregowania ubezpieczonego, jednakże brak jest informacji na temat liczby przepracowanych godzin, w związku z czym
nie można wiarygodnie ustalić wysokości wynagrodzenia R. W.. Do wyliczenia wynagrodzenia odwołującego za okresy, za które nie ustalono wynagrodzenia na podstawie dokumentacji, przyjęto wynagrodzenie minimalne zgodnie z art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej. Na podstawie kart zasiłkowych uzupełniono wynagrodzenie minimalne ubezpieczonego za lata 1969-1977 o kwoty wypłaconych zasiłków. Ustalone na podstawie dokumentacji i wartości wynagrodzenia minimalnego odwołującego, za wyjątkiem 1990 r.,
są takie same, jak wyliczone przez organ rentowy. (...) ustalony w wymiarze 70,05% jest taki sam, jak wyliczony przez Oddział. Wyliczona wartość świadczenia na dzień nabycia uprawnień emerytalnych odwołującego w listopadzie 2003 r. wynosiła 1116,50 złotych i jest taka sama, jak w przypadku wyliczonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w decyzji
z dnia 30 kwietnia 2015 r. Wartość zwaloryzowanego świadczenia na dzień wydania zaskarżonej decyzji wynosiła 1665,55 złotych i jest taka sama, jak wyliczona przez organ rentowy. Wartość zwaloryzowanego świadczenia począwszy od dnia 1 marca 2016 r. wynosiła 1669,55 złotych. Wyliczenia odwołującego wynikające z treści jego zeznań,
nie odzwierciedlałoby rzeczywistego poziomu otrzymywanej przez niego wysokości wynagrodzenia ( k. 134-160 i 185-191 a. s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o niekwestionowany przez strony materiał dowodowy zgromadzony w aktach rentowych, aktach osobowych i aktach sprawy oraz w oparciu o opinię główną i uzupełniającą biegłego sądowego P. B..
Z dokumentów, w zakresie jakim Sąd ustalił stan faktyczny jasno i przejrzyście wynikają grupy zaszeregowania odwołującego oraz stawki w wysokości godzinowej, a także kwoty wynikające z kart zasiłkowych, które ubezpieczony otrzymywał z tytułu pracy
w (...) Fabryce (...) w okresie od dnia 30 kwietnia 1963 r. do dnia 31 grudnia 1977 r. Natomiast wynagrodzenie ubezpieczonego za lata 1978-1984 ustalono na podstawie niekwestionowanych przez strony procesu zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawionych w dniach 30 listopada 2009 r. i 29 grudnia 2009 r. przez (...) S.A. z siedzibą w W..

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków S. Z., B. S., T. D. i T. O. oraz oświadczenia informacyjnie odwołującego, które w swej treści dotyczyły wysokości otrzymywanych przez R. W. kwot wynagrodzenia na przestrzeni lat w (...) Fabryce (...)
za sporny okres czasu. Zeznania świadków odnoszące się do kwot pobieranego wynagrodzenia przez ubezpieczonego były orientacyjne i były podane w przybliżeniu.

Sąd ocenił za w pełni wiarygodne opinię główną i uzupełniającą sporządzoną przez biegłego sądowego P. B.. Zdaniem Sądu rzetelność, jak i obszerność ww. opinii wskazuje na prawidłowość oceny biegłego sytuacji faktycznej ubezpieczonego w oparciu
o zgromadzonego dokumenty mając również na uwadze przepisy prawa. Biegły sądowy odnosił się do zastrzeżeń wyprowadzanych przez odwołującego, gdzie w sposób wyczerpujący uzasadniał każde swoje twierdzenie.

W związku z powyższym Sąd uznał zgromadzony materiał dowodowy
za wystarczający do wydania rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie R. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. z dnia 30 kwietnia 2015 r., znak: (...) jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Oś sporu niniejszego postępowania wyznaczało rozważenie, czy organ rentowy prawidłowo ustalił wysokość wynagrodzenia odwołującego, która miała bezpośredni wpływ na kwotę przyznanej emerytury na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 j.t.).

Sąd zważył, że zgodnie z przepisami ww. ustawy kapitał początkowy ma być odtworzeniem kwoty składek na ubezpieczenie społeczne, opłaconych przed dniem 1 stycznia 1999 r. Zasady ustalania podstawy wymiaru emerytury zostały określone w art. 15 ustawy emerytalnej, a wysokość kapitału początkowego, zależy od udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych, podstawy wymiaru świadczenia, współczynnika określonego przez proporcję wieku ubezpieczonego i ustawowo określonego wieku emerytalnego
oraz stażu. Natomiast do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia uwzględnia się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z okresu ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok zgłoszenia wniosku o emeryturę
lub z dowolnych 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku. W przypadku nieudowodnienia okresów składkowych i nieskładkowych, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. Dokumentem potwierdzającym wysokość wynagrodzenia jest zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, wystawione przez pracodawcę lub prawnego następcę pracodawcy na druku ZUS RP-7, ale również legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca odpowiednie wpisy o zatrudnieniu i wysokości wynagrodzenia dokonane przez pracodawcę lub następcę prawnego. Ustalenie kapitału początkowego następuje poprzez obliczenie hipotetycznej emerytury, jaką ubezpieczony otrzymałby w dniu 1 stycznia 1999 r., tj. w dniu wejścia w życie ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a następnie pomnożenie tej kwoty przez średnie dalsze trwanie życia osób ustalone na dzień 1 stycznia 1999 r.

Zgodnie z art. 175 ust. 1 ustawy, postępowanie w sprawie ustalenia kapitału początkowego przebiega według zasad dotyczących ustalenia prawa do świadczeń przewidzianych w tej ustawie, co w szczególności dotyczy katalogu środków dowodowych, jakie służą ubezpieczonemu w postępowaniu przed organem rentowym do wykazania zarówno stażu ubezpieczonego, jak i wysokości przychodów. Sąd zważył, że niektórzy ubezpieczeni mają problemy z dostarczeniem dokumentacji spełniającej rygorystyczne wymogi formalne i w konsekwencji nie są w stanie udowodnić okoliczności faktycznego polegania ubezpieczaniu, czy też wysokości przychodów. W dacie wydania przez organ rentowy spornej decyzji możliwość dowodzenia była ograniczona rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania
o świadczenia emerytalno-rentowe ( Dz. U. z 2011 r., Nr 237, poz. 1412) – które zmieniło rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania
o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń ( Dz. U. z 1983 r., Nr 10, poz. 49 ze zm.). Zgodnie z obowiązującym § 21 ust 1 rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe ( Dz. U. z 2011 r., Nr 237, poz. 1412), środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument,
na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu
lub uposażenia.

Wyjątek od tej powyższej zasady przewidziany został w § 28 ust. 1 rozporządzenia,
w myśl którego środkiem dowodowym w postępowaniu przed organem rentowym mogą być również poświadczone za zgodność z oryginałem kopie dokumentów stwierdzających stan zdrowia oraz dotyczących okresów składkowych i nieskładkowych, a także wysokości wynagrodzenia, przychodu, dochodu i uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń, wydawane przez jednostki upoważnione do przechowywania dokumentacji zlikwidowanych lub przekształconych zakładów pracy.

Należy wskazać, że w postępowaniu sądowym strona jest obarczona wykazaniem,
za pomocą dostępnych jej dokumentów, zasadności podnoszonych roszczeń. ,,W przypadku braku dokumentacji płacowej istnieje możliwość ustalenia wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego w oparciu o dokumentację zastępczą, w której zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia, ale i także w oparciu o dowód z zeznań świadków czy opinii biegłych. Powyższe nie może być jednak dokonane w sposób dowolny, albowiem przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych obowiązuje ścisła zasada uwzględniania tylko takich składników wynagrodzenia, które faktycznie przysługiwały i od których została odprowadzona składka na ubezpieczenie społeczne. Wszystkie składniki wynagrodzenia, które mają być przyjęte do podstawy wymiary świadczenia muszą być wobec tego ustalone
w sposób pewny i nie budzący żadnych wątpliwości.’’ ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi
z dnia 29 września 2014 r., sygn. akt III AUa 2618/13) W ocenie Sądu brak było przesłanek zawartych w ww. orzeczeniu do podwyższenia wysokości przedmiotowego świadczenia odwołującego. Zgromadzony materiał dowodowy w postaci licznie przedstawionych dokumentów pracowniczych nie dał podstaw Sądowi do przeliczenia emerytury ubezpieczonego. Sąd doszedł do przekonania, że odwołujący nie udowodnił w sposób należyty, aby pobierał on wyższe wynagrodzenie za sporny okres, aniżeli te przyjęte przez organ rentowy i potwierdzony w opiniach przez biegłego sądowego P. B..

,,Wysokość świadczenia emerytalnego zależna jest od wysokości ustalonej podstawy wymiaru świadczenia i pozostaje w związku z wysokością uzyskiwanych niegdyś dochodów, dlatego do jego wyliczenia nieodzownym jest ustalenie rzeczywistych zarobków, jako decydujących o rozmiarze opłacanej składki na ubezpieczenie społeczne. (…) Tylko dokumentacja (zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek) stanowi precyzyjny dowód w zakresie wysokości wynagrodzenia w postępowaniu sądowym. Nie ma możliwości wyliczenia wysokości wynagrodzenia, a co za tym idzie - wysokości składek
na ubezpieczenie społeczne oraz wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury
w oparciu o wyliczenia hipotetyczne, uśrednione, wynikające z porównania
do wynagrodzenia innych pracowników.’’ ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia
9 grudnia 2014 r., sygn. akt III AUa 277/14) Sąd ustalił, że w konsekwencji w sposób nieuprawniony odwołujący przyjmuje odmienną niż organ rentowy wysokość emerytury. Jak słusznie podnosi Sąd Apelacyjny, obowiązujące przepisy prawa uniemożliwiają wyliczenie jakiekolwiek świadczenia emerytalno-rentowego w oparciu o hipotetyczne i niepewne wartości wynagrodzenia w sytuacji, gdy nie jest znana liczba przepracowanych godzin przez ubezpieczonego. Na gruncie niniejszej sprawy ubezpieczony nie udowodnił za pomocą rzeczowego materiału dowodowego, aby osiągał inną wysokość wynagrodzenia, aniżeli przyjęta przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. ,,Pomimo braku ograniczeń dowodowych
w postępowaniu sądowym z zakresu ubezpieczeń społecznych nie można wysokości zarobków stanowiących podstawę do wyliczenia składek na ubezpieczenie społeczne ustalać w sposób hipotetyczny, oparty jedynie na domniemaniach. Przy obliczaniu wysokości podstawy świadczenia, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, bierze się pod uwagę dokładnie ustaloną wartość - wysokość uzyskiwanego wynagrodzenia w określonym czasie. Zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych
i precyzyjnych. (…) Aby móc wyliczyć wynagrodzenie wnioskodawcy naliczane w systemie akordowym potrzebne byłyby dokumenty potwierdzające wysokość stawki akordowej i ilości wykonanej pracy. Niewystarczające zaś są wszelkiego rodzaju odesłania np. do wynagrodzenia uzyskanego przez innych współpracowników, zwłaszcza zatrudnionych na innych stanowiskach. Innymi słowy na potrzeby wyliczenia świadczenia emerytalnego wysokość wynagrodzenia uzyskanego w akordzie wymaga udowodnienia, że w konkretnej wysokości zostało ono wypłacone. Wiarygodnym potwierdzeniem wysokości tego składnika pozwalającym na wyliczenie stawki i ilości wykonanej pracy, mogą być w zasadzie wyłącznie dokumenty, chociażby prywatne. Z uwagi na znaczny upływ czasu i zawodność ludzkiej pamięci w zasadzie pozbawionym waloru wiarygodności środkiem dowodowym
na tę okoliczność są zaś zeznania świadków czy też stron.’’ ( wyrok Sądu Apelacyjnego
w Gdańsku z dnia 31 sierpnia 2016 r., sygn. akt III AUa 1723/15) Sąd zważył, jak zostało podniesione powyżej, że odwołujący nie zdołał udowodnić wyższych zarobków osiąganych
z tytułu zatrudnienia w latach 1963-1984. Powyższa ustawa, jak również rozporządzenie
i poglądy wypracowane przez orzecznictwo nie pozwalają na hipotetyczne ustalenie niedookreślonych składników wynagrodzenia do wysokości emerytury wnioskodawcy. Organ rentowy w sposób prawidłowy wyliczył przedmiotowe świadczenie w oparciu
o zaświadczenia z dnia 30 listopada 2009 r. oraz z dnia 29 grudnia 2009 r. o zatrudnieniu
i wynagrodzeniu z lat 1978-1984. Z ww. dokumentów jasno i przejrzyście wynikają składniki, jak i przede wszystkim podana została ogólna wysokość osiąganego wynagrodzenia bez podziału na grupy zaszeregowania i związane z tym wysokości stawek za przepracowaną jedną godzinę pracy. Natomiast w pozostałym okresie zasadnie przyjął wynagrodzenie minimalne. Sąd doszedł do przekonania, że ustawa zabrania posiłkowania się zeznaniami świadków, gdzie przedmiot sporu odnosi się do ustalenia wysokości wynagrodzenia osiąganego przez wnioskodawcę w spornym okresie czasu. Co prawda świadkowie nieprecyzyjnie określili uśredniony poziom otrzymywanego wynagrodzenia przez ubezpieczonego, co miało podstawę w zebranej dokumentacji, jednakże w toku postępowania nie została udowodniona liczba przepracowanych godzin. W związku z brakiem odpowiedniego materiału dowodowego, Sąd nie miał możliwości ustalenia kwot faktycznego wynagrodzenia, które miałby pobierać odwołujący. Mając powyższe na uwadze organ rentowy prawidłowo wydał zaskarżoną decyzję.

Na marginesie rozważań prawnych Sąd wskazuje, że kolejne zastrzeżenia wniesione przez odwołującego do opinii biegłego sądowego P. B. były nietrafne
i stanowiły de facto powtórzenie poprzednich zarzutów. W ocenie Sądu biegły sądowy
w sposób wyczerpujący odniósł się do wszelkich wątpliwości, które zaistniały w toku niniejszego postępowania. Sąd uznał, że kolejne zastrzeżenia ubezpieczonego stanowiły jedynie nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi ustaleniami biegłego sądowego
i w konsekwencji dążyły do przedłużenia postępowania.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak
w sentencji.

Zarządzenie: (...)

(...)