Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR (del.) Robert Masznicz

Protokolant: sekretarz sądowy Kamila Osica

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2017 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa osób o imionach i nazwiskach

E. T. oraz L. T.

przeciwko pozwanemu przedsiębiorstwu państwowemu pod nazwą

Przedsiębiorstwo (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

1)  oddala powództwo w całości;

2)  zasądza od powodów na rzecz pozwanego kwotę 10.259,00 zł (dziesięć tysięcy dwieście pięćdziesiąt dziewięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym:

a)  3.600,00 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, stanowiących wynagrodzenie pełnomocnika procesowego,

b)  17,00 zł (siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów opłaty skarbowej od złożonego pełnomocnictwa procesowego,

c)  6.642,00 zł (sześć tysięcy sześćset czterdzieści dwa złote) tytułem zwrotu poniesionych przez pozwanego kosztów sądowych w toku postępowania;

3)  obciąża powodów kosztami sądowymi, stanowiącymi niepokryte zaliczkami wydatki Skarbu Państwa w postępowaniu w sumie 4.405,75 zł (cztery tysiące czterysta pięć złotych 75 groszy) i nakazuje powodom uiszczenie tej kwoty na rzecz Skarbu Państwa – na rachunek Sądu Okręgowego w Warszawie.

Sygn. akt IV C 1229/09

UZASADNIENIE WYROKU

Pozwem z dnia 21 sierpnia 2009 r. (data pieczęci biura podawczego Sądu Okręgowego w Warszawie – k. 2) E. T. oraz L. T. (powodowie) wnieśli o zasądzenie od przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) z siedzibą w W. (pozwany) solidarnie na ich rzecz kwoty 135.295,30 zł oraz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazali, że dochodzą wskazanej kwoty dla pokrycia przyszłych niezbędnych kosztów dla zapewnienia właściwej ochrony akustycznej nieruchomości przy ul. (...) w miejscowości M. (nieruchomość powodów), dla której VI Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Pruszkowie prowadzi księgę wieczystą o oznaczeniu (...).

(pozew – k. 2 i n., pismo powodów – k. 47)

W odpowiedzi na pozew złożonej dnia 17 listopada 2009 r. (data nadania w urzędzie pocztowym – k. 66) pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie solidarnie od powodów na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(odpowiedź na pozew – k. 58 i n.)

W toku procesu strony podtrzymały stanowiska procesowe.

(protokół rozprawy – k. 751)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

Rozporządzeniem Wojewody (...) nr 50 z dnia 7 sierpnia 2007 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. (rozporządzenie) utworzono obszar ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W..

Rozporządzenie zostało wydane na podstawie art. 135 ust. 2 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska i weszło w życie dnia 25 sierpnia 2007 r.

Zgodnie z § 1 ust. 2 rozporządzenia, w obszarze ograniczonego użytkowania wyróżniono strefę ograniczeń zabudowy mieszkaniowej, zwaną dalej „strefą M”.

Zgodnie z § 4 ust. 2 rozporządzenia, w strefie M dopuszczono zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub w części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji o warunkach zabudowy.

Zgodnie z § 4 ust. 1 tego rozporządzenia, w obszarze ograniczonego użytkowania zabroniono:

1)  przeznaczania nowych terenów pod szpitale, domy opieki oraz zabudowę związaną ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży, a w strefie M także pod zabudowę mieszkaniową;

2)  zmiany sposobu użytkowania budynków w całości lub w części na szpitale i domy opieki oraz na stały lub wielogodzinny pobyt dzieci i młodzieży, a w strefie M - także na cele mieszkaniowe – z zastrzeżeniem ust. 2.;

3)  budowy nowych szpitali, domów opieki, zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży, a w strefie M także budynków mieszkalnych, z zastrzeżeniem ust. 2.

Zgodnie z § 5 rozporządzenia, wprowadzono wymagania techniczne dotyczące budynków, stwierdzając, że:

1)  w nowoprojektowanych budynkach należy zapewnić izolacyjność ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów – zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi izolacyjności akustycznej przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych;

2)  w istniejących budynkach należy zastosować zabezpieczenia zapewniające właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach poprzez zwiększenie izolacyjności ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów - zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi ochrony przed hałasem pomieszczeń w budynkach.

Zgodnie z § 2 rozporządzenia, wykaz działek położonych w obszarze ograniczonego użytkowania określał załącznik nr 6 do rozporządzenia.

(Dziennik Urzędowy Województwa (...) z 2007 r., nr 156, poz. 4276)

Nieruchomość powodów została wymieniona w załączniku nr 6 do rozporządzenia, jako położona w obszarze ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., poza „strefą M”.

(bezsporne, załącznik do rozporządzenia)

W chwili wejścia w życie rozporządzenia nieruchomość powodów stanowiła przedmiot ich małżeńskiej wspólności ustawowej i nadal pozostawała w ich majątku wspólnym w chwili zamknięcia rozprawy.

(bezsporne, odpis z księgi wieczystej – k. 20 i n.)

Izolacyjność akustyczna pomieszczeń w budynku znajdującym się na nieruchomości powodów w chwili objęcia jej obszarem ograniczonego użytkowania (...) im. (...) w W. na podstawie rozporządzenia spełniała wymagania, określone w § 5 rozporządzenia, tj. określone w polskiej normie PN-B-02151-3:1999 „Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach,. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania.”

(opinia z zakresu akustyki dotycząca nieruchomości powodów – k. 139 i n.)

Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny na podstawie przywołanych dokumentów urzędowych oraz dopuszczonej w sprawie opinii właściwego instytutu. W oparciu o te dowody Sąd Okręgowy poczynił odpowiednie ustalenia zgodnie z art. 244 i 278 oraz 290 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.), z uwzględnieniem faktów przyznanych i bezspornych, zgodnie z art. 229 i 230 k.p.c.

Zgodnie z art. 130 ⁴ § 4 i 5 k.p.c., Sąd Okręgowy w dnia 27 lipca 2017 r. postanowił pominąć dowód z kolejnej opinii uzupełniającej (k. 719), dopuszczony w dniu 17 stycznia 2017 r. (k. 658), lecz jeszcze nieprzeprowadzony, albowiem powodowie nie wpłacili w tym celu odpowiedniej zaliczki w terminie oznaczonym przez Sąd (k. 700). Powodowie w piśmie procesowym z dnia 24 marca 2017 r. (k. 704 i n.) wnosili o dokonanie reasumpcji postanowienia w przedmiocie oznaczenia zaliczki, jednakże ich wniosek został przez Sąd oddalony (k. 708).

Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 13 maja 2014 r. (k. 476) uchylił punkt 2 własnego postanowienia z dnia 18 grudnia 2009 r. w zakresie dopuszczenia dowodu z opinii biegłego ds. budownictwa i kosztorysowania na okoliczność wyceny nakładów niezbędnych do dostawania akustycznego budynku powodów (k. 77), a postanowieniem z dnia 27 lipca 2017 r. oddalił odpowiedni wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii z zakresu budownictwa i kosztorysowania (k. 719), albowiem z dwóch opinii instytutu naukowo-badawczego (k.139 i n. oraz k. 638 i n.) wynikało, że zabezpieczenia akustyczne zastosowane w nieruchomości powodów w chwili wprowadzenia nieruchomości powodów w obszar ograniczonego użytkowania spełniały wymagania określone w § 5 rozporządzenia. Przeprowadzenie dowodu w zakresu budownictwa i kosztorysowania byłoby w takim stanie bezprzedmiotowe, nie zmierzając do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia w rozumieniu art. 227 k.p.c., a powodując jedynie nieuzasadnione przewlekanie postępowania, czemu Sąd przeciwdziałał zgodnie z art. 6 § 1 k.p.c.

Niezadowolenie strony z wyników postępowania dowodowego oczywiście nie uzasadniało dopuszczenia oraz przeprowadzenia dowodu z opinii innego biegłego lub innego instytutu. Powodowie nie wykazali, aby opinie zostały sporządzone wbrew stanowi faktycznemu i aby podane w nich wnioski były sprzeczne z zasadami logicznego rozumowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Powództwo należało oddalić, albowiem powodowie nie wykazali, ażeby skutek ustanowienia na nieruchomości powodów obszaru ograniczonego użytkowania na podstawie rozporządzenia nr 50 zachodziła konieczność zastosowania jakichkolwiek zabezpieczeń akustycznych, które nie istniały w chwili wejścia w życie rozporządzenia nr 50, jak również nie wykazali, ażeby z tej przyczyny doszło do obniżenia wartości nieruchomości powodów.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowiły art. 129 w zw. z art. 136 ustawy – Prawo ochrony środowiska (ustawa) w związku z przepisami Kodeksu cywilnego (k.c.) stanowiącymi zasady naprawienia szkody, w szczególności art. 361 k.c., w związku z przepisami stanowiącymi zasady rozkładu ciężaru dowodu, w szczególności art. 6 k.c. w zw. z art. 3 k.p.c.

Zgodnie z art. 129 ust. 2 ustawy, w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę, przy czym szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości

Zgodnie z art. 136 ust. 3 ustawy, w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków, szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.

Zgodnie z art. 129 ust. 4 ustawy, z odpowiednim roszczeniem odszkodowawczym można wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości.

Zgodnie z art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Warunkiem uwzględnienia powództwa było ustalenie, że wskutek objęcia nieruchomości powodów obszarem ograniczonego użytkowania zachodziła konieczność zastosowania dodatkowych zabezpieczeń akustycznych lub że z tej przyczyny powodowie ponieśli uzasadnione koszty.

Wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego (w szczególności dwie opinie instytutu naukowo-badawczego) nie wykazały, ażeby wskutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania zachodziła konieczność zastosowania dodatkowych zabezpieczeń akustycznych, dotychczas nieistniających w budynku położonym na nieruchomości powodów, które byłyby niezbędne dla zapewnienia w budynku właściwej ochrony akustycznej. Powodowie nie wykazali również, ażeby po ustanowieniu obszaru ograniczonego użytkowania ponieśli jakiekolwiek koszty, które byłyby niezbędne dla zapewnienia właściwej ochrony akustycznej według wymagań określonych w § 2 rozporządzenia.

Twierdzenia powodów, jakoby dochodziło do ciągłego nasilenia ruchu lotniczego na terenie (...) im. (...) w W. ze skutkiem wzrostu hałasu na nieruchomości powodów, nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonym przez materiale dowodowym.

Nawet gdyby – zgodnie z interesem powodów – Sąd Okręgowy pominął wszystkie niekorzystne dla powodów opinie sporządzone w sprawie, jedynym ustaleniem faktycznym byłoby stwierdzenie, że nieruchomość powodów znajduje się na obszarze ograniczonego użytkowania właściwego portu lotniczego poza „strefą M”. W takim wypadku, twierdzenia powodów o niedostatecznych zabezpieczeniach akustycznych nadal nie byłyby poparte żądnymi obiektywnymi dowodami, poza możliwym zeznaniem samych powodów, które nie byłoby wystarczające i miarodajne dla poczynienia ustaleń, wymagających wiadomości specjalnych w rozumieniu art. 278 k.p.c. Dlatego, również w razie pominięcia opinii niekorzystnych dla powodów, Sąd Okręgowy musiałby stwierdzić, że powodowie nadal nie wykazali, ażeby wskutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania odpowiedniego portu lotniczego konieczne było zastosowanie dodatkowych zabezpieczeń akustycznych na nieruchomości powodów lub że powodowie ponieśli koszty takich koniecznych dodatkowych zabezpieczeń.

W takim stanie, nie zostały udowodnione przesłanki odpowiedniego roszczenia, określone w ustawie.

Dlatego Sąd Okręgowy oddalił powództwo w całości.

Zgodnie z art. 108 zdanie pierwsze k.p.c., Sąd Okręgowy orzekł w wyroku o kosztach procesu na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c.

Na zasądzoną od powodów na rzecz pozwanego sumę 10.259,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu złożyły się kwoty następujące:

d)  kwota 3.600,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, stanowiącego stawkę wynagrodzenia pełnomocnika ustanowionego w osobie radcy prawnego;

e)  kwota 17,00 zł tytułem zwrotu kosztów opłaty skarbowej od złożonego pełnomocnictwa procesowego;

f)  kwota 6.642,00 zł tytułem zwrotu poniesionych przez pozwanego kosztów sądowych, stanowiących zaliczki uiszczone zgodnie z postanowieniami Sądu z dnia 18 grudnia 2009 r. (400,00 zł – k.77) oraz z dnia 5 stycznia 2012 r. (6.242,00 zł – k.159).

Kwota zasądzona od powodów na rzecz pozwanego z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego została określona odpowiednio do wartości przedmiotu sporu na podstawie właściwego rozporządzenia wykonawczego do ustawy o radcach prawnych, obowiązującego w chwili wszczęcia postępowania, a nadal mającego zastosowanie w sprawie na mocy odpowiednich przepisów przejściowych.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd Okręgowy obciążył powodów, jako stronę przegraną, również obowiązkiem poniesienia wszelkich kosztów sądowych, które nie zostały pokryte przez strony w toku postępowania. Na sumę 4.405,75 zł obciążającą powodów z tego tytułu złożyły się niepokryte zaliczkami wydatki Skarbu Państwa związane kosztami postępowania dowodowego, poniesionymi na podstawie postanowienia Sądu z dnia 22 maja 2012 r. (k. ….)

Z tych wszystkich przyczyn oraz na podstawie przywołanych przepisów prawa Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)