Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 sierpnia 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Graczyk

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 sierpnia 2017 r. w Warszawie

sprawy J. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania J. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

z dnia 30 listopada 2015 r. znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się J. D. prawo do emerytury pomostowej od dnia

1 listopada 2015 r.

UZASADNIENIE

J. D. dnia 31 grudnia 2015 r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń (...) Oddział w W. z dnia 30 listopada 2015 r., znak: (...), na mocy której organ rentowy odmówił mu prawa do emerytury pomostowej.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony podniósł, że organ rentowy niesłusznie nie zaliczył do okresu świadczenia przez niego pracy w warunkach szczególnych pracy na stanowisku funkcjonariusza pożarnictwa w stopniu młodszego chorążego, w okresie od 1 marca 1987 r. do 29 lutego 1988 r. ( odwołanie, k. 2 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. , w odpowiedzi na odwołanie z dnia 28 stycznia 2016 r., wniósł o jego oddalenie.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że odwołujący nie wykonywał po dniu 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Wskazał ponadto, iż odwołujący nie spełnia także przesłanek przyznania świadczenia na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009 r. nie udowodnił 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a jedynie 14 lat 8 miesięcy i 16 dni takiej pracy. Organ rentowy nie uwzględnił do zatrudnienia w szczególnych warunkach okresu od 1 marca 1987 r. do 29 lutego 1988 r., bowiem zakład pracy nie potwierdził, że w tym okresie odwołujący wykonywał tego rodzaju pracę ( odpowiedź na odwołanie z dnia 28 stycznia 2016 r., k.3 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący J. D. w dniu 4 listopada 2015 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o emeryturę pomostową (wniosek o emeryturę pomostową, k. 51 a.r., tom VII).

W oparciu o złożoną dokumentację oraz dokumentację znajdującą się w aktach rentowych, organ rentowy przeprowadził postępowanie administracyjne, a następnie w dniu 30 listopada 2015 r. wydał decyzję, znak: (...), którą odmówił odwołującemu prawa do świadczenia. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że odmówił przyznania emerytury pomostowej, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009 r. odwołujący nie udowodnił wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, wynoszącego co najmniej 15 lat. Organ rentowy zaznaczył, że łączny staż pracy odwołującego w szczególnych warunkach wyniósł 14 lat 8 miesięcy i 16 dni. Ogólny staż pracy odwołującego organ rentowy określił na 27 lat, 10 miesięcy i 16 dni. Ponadto organ wskazał, że do stażu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył odwołującemu okresu zatrudnienia od 1 października 1976 r. do 5 sierpnia 1979 r., od 1 marca 1987 r. do 29 lutego 1988 r., od 1 maja 2001 r. do 4 października 2004 r., bowiem płatnicy składek nie potwierdzają, że w tym okresie wykonywał on prace wymienione w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (decyzja z dnia 30 listopada 2015r., k.65 a.r., tom VII).

J. D. odwołał się od decyzji z dnia 30 listopada 2015r. roku inicjując niniejsze postępowanie sądowe ( odwołanie z dnia 31 grudnia 2015r., k.2 a.s.).

W toku postępowania przed tut. Sądem ustalono, iż odwołujący, urodzony (...), ukończył naukę w Szkole Chorążych Pożarnictwa i otrzymał tytuł technika pożarnictwa o specjalności ochrona przeciwpożarowa (dyplom ukończenia szkoły, k.9 a.s.).

Odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...):

-w okresie od 1 października 1976 r. do 5 sierpnia 1979 r., na stanowisku rzemieślnik specjalista,

- w okresie 6 sierpnia 1979 r. do 31 grudnia 1983 r., na stanowisku kierowca mechanik,

- 1 stycznia 1984 r. do 28 lutego 1987 r., na stanowisku kierowca operator sprzętu specjalnego ( świadectwo pracy, k. nienumerowana a.r., tom II).

Z dniem 11 maja 1985 odwołującemu został nadany stopień młodszego chorążego pożarnictwa (k.10 a.s.). Następnie z dniem 1 marca 1987 r. odwołującego mianowano na stanowisko starszego instruktora w Zakładzie (...) (k.12 a.s.).

W okresie od 1 marca 1987 r. do 29 lutego 1988 r. odwołujący był zatrudniony w Zakładzie (...) na stanowisku starszego instruktora (obecnie (...) S.A.). Do zadań odwołującego na tym stanowisku należało m.in.: inicjowanie i realizacja zadań w zakresie przeciwpożarowego zabezpieczenia Zakładu zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz wytycznymi Głównego Inspektora Ochrony Przeciwpożarowej (...), przeprowadzanie okresowych i doraźnych kontroli stanu ochro­ny przeciwpożarowej w obiektach zakładu, wydawanie doraźnych zaleceń w sprawie poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego, udział w pracach komisji pożarowo-technicznej, udział w szkoleniu w zakresie ochrony przeciwpożarowej, organizowanie działalności propagandowo-uświadamiającej w za­kresie ochrony przeciwpożarowej, nadzór nad wyposażeniem obiektów w sprzęt gaśniczy, aktualizowanie instrukcji alarmowania na wypadek pożaru i regulaminu ochrony przeciwpożarowej ( zakres działania stanowiska pracy ds. ochrony przeciwpożarowej, k.14-15 a.s., świadectwo pracy, k.27-28 a.s.).

Następnie, dnia 4 marca 1988 r., odwołujący zawarł z Zakładem (...) umowę o pracę na czas określony. Na podstawie tej umowy odwołujący był zatrudniony do 31 grudnia 1988 r., na ½ etatu, na stanowisku starszego instruktora p.poż ( umowa o pracę., k.31-32 a.s., świadectwo pracy, k.34-35 a.s.).

W okresie od 1 maja 2001 r. do 4 października 2004 r. odwołujący były zatrudniony w (...) Zakładzie (...) (...), w pełnym wymiarze czasu pracy. Początkowo odwołujący był zatrudniony na stanowisku komendanta lotniskowej straży pożarnej. W wyniku wypowiedzenia zmieniającego od 1 października 2002 r. odwołujący był zatrudniony na stanowisku kierownika sekcji transportu i lotniskowej straży pożarnej działu eksploatacji (umowy o pracę, k.23-34 akt osobowych, wypowiedzenie zmieniające, k.35 a.s).

W toku postępowania Sąd Okręgowy postanowił dopuścić dowód z opinii biegłego z zakresu BHP celem ustalenia, czy zatrudnienie odwołującego w okresie: od 1 października 1976 r. do 5 sierpnia 1979 r. w (...), od 1 marca 1987 r. do 29 lutego 1988 r. w Zakładzie (...) oraz od 1 maja 2001 r. do 4 października 2004 r. w (...) Zakładzie (...) można uznać za zatrudnienie w warunkach szczególnych mając na uwadze art. 3 ustawy pomostowej i załączniki do tej ustawy (postanowienie SO, k. 70 a.s.).

Biegła z zakresu BHP M. M. w opinii z dnia 28 marca 2017 r. odnosząc się w pierwszej kolejności do zatrudnienia odwołującego w Zakładzie (...) wskazała, że zawód strażaka jest zawodem o bardzo wysokim ryzyku zawodowym. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe mogą być przyczyną niepełnosprawności, a nawet śmierci. Strażacy zazwyczaj pracują w szkodliwych i gwałtownie zmieniających się warunkach w narażeniu na różnorodne czynniki ryzyka. Z tych względów, w ocenie biegłej, praca odwołującego w Zakładzie (...), w okresie od 1 marca 1987 r. do 29 lutego 1988 r. spełnia wymogi pracy o charakterze szczególnym, w rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.

Opiniując zatrudnienie odwołującego w (...) Zakładzie (...) biegła zaznaczyła, że z dniem 1 października 2002 r. odwołującemu została zmieniona umowa o pracę w zakresie warunków pracy. Według nowej umowy o pracę zostało zmienione stanowisko pracy. Od tego dnia odwołujący nie wykonywał wyłącznie zadań związanych z ochroną przeciwpożarową. Biegła zaakcentowała, że zgodnie z pkt 5 art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych - za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust 3. W związku, z powyższym, okres pracy wnioskodawcy od 1 października 2002 r. do 4 października 2004 r. nie spełnia wymogu pracy o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.

Zdaniem biegłej wymogi art. 13 ust. 1. ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych spełnia praca odwołującego w (...) Zakładzie (...) w W. od 1 października 2001 r. do 31 września 2002 r. W okresie tym odwołujący był zatrudniony na stanowisku komendanta lotniskowej straży pożarnej. Niezależnie od tego, jak często pracownik jednostek ochrony przeciwpożarowej uczestniczy bezpośrednio w akcjach ratowniczych, to spełnia wymogi formalne ustawy z dnia 18 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, pod warunkiem, że nie łączy tej pracy z odmiennymi zadaniami zawodowymi. Biegła dodała, że prace pracowników jednostek ochrony pożarowej są także wymienione w załączniku nr 2 do ustawy pomostowej - prace pracowników jednostek ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1a-5 i 8 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, uczestniczących bezpośrednio w akcjach ratowniczych.

Wobec powyższego we wnioskach opinii biegła wskazała, że praca odwołującego w Zakładzie (...), w okresie od 1 marca 1987 r. do 29 lutego 1988 r. oraz w (...) Zakładzie (...) w W. w okresie od 1 maja 2001 r. do 31 września 2002 r. spełnia wymogi pracy o charakterze szczególnym, w rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, natomiast praca odwołującego w okresie od 1 października 2002 r. do 4 października 2004 r., nie spełnia wymogów pracy o charakterze szczególnym (opinia biegłej z zakresu BHP, k. 82-90 a.s.).

Do powyższej opinii żadna ze stron nie wniosła zastrzeżeń ( pismo procesowe organu rentowego, k. 102-103 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych i osobowych odwołującego.

Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem wynikające z nich okoliczności należało uznać za mogące stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie, Sąd oparł się także na wskazanej powyżej opinii biegłej sądowej z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy M. M.. Odnosząc się do poszczególnych okresów zatrudnienia odwołującego, Sąd wziął pod uwagę fakt, że opinia ta uwzględnia i odnosi się do rzeczywistego charakteru pracy odwołującego w spornych okresach i wykonywanych przez niego obowiązków.

Wobec tego Sąd uznał przedmiotową opinię za przekonującą, rzeczową i merytorycznie uzasadnioną, a także zgodną z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Zdaniem Sądu zgromadzony materiał dowodowy był wystarczający do wydania orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie J. D. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 30 listopada 2015 r., znak: (...), jest uzasadnione i podlega uwzględnieniu.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 664) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1.  urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;

2.  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3.  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4.  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5.  przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;

6.  po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7.  nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Dodać należy, iż z wykładni art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych wynika obowiązek zaliczania do okresów pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze także zatrudnienia w takich warunkach w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 31 grudnia 2008 r. Artykuł ten zawiera dodatkowe warunki, aby praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana przed dniem 1 stycznia 1999 r. oraz po dniu 31 grudnia 2008 r., jednak nie zakreśla ram czasowych odnośnie do stażu 15 lat pracy w tych warunkach.

Z kolei art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych stanowi, że prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1) po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2) spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3) w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Ustawodawca wprowadzając powyższe uprawnienia dla osób wykonujących prace w warunkach szczególnych uzależnił możliwość otrzymania emerytury pomostowej na podstawie ww. ustawy od łącznego spełniania przez ubezpieczonego wszystkich przesłanek wymienionych w danym przepisie, co bezspornie wynika z ich treści.

Stosownie do definicji zawartej w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, mogące z wiekiem z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, stawiające przed pracownikami - mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej - wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Wykaz tych prac określa załącznik nr 1 do ustawy. Z kolei pod pojęciem prac o szczególnym charakterze ustawodawca rozumie, zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy, prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy zaznaczyć, iż w zaskarżonej decyzji organ rentowy uznał za udowodniony staż pracy odwołującego w szczególnych warunkach w wymiarze 14 lat 8 miesięcy i 16 dni takiej pracy. Sporne pomiędzy stronami pozostawało zatrudnienie odwołującego od 1 października 1976 r. do 5 sierpnia 1979 r. w (...), od 1 marca 1987 r. do 29 lutego 1988 r. w Zakładzie (...) oraz od 1 maja 2001 r. do 4 października 2004 r. w (...) Zakładzie (...).

Sąd Okręgowy zważył, iż ze zgromadzonego materiału dowodowego, w tym wiarygodnej opinii biegłego sądowego specjalisty z zakresu bhp wynika jednoznacznie, iż praca odwołującego w Zakładzie (...), w okresie od 1 marca 1987 r. do 29 lutego 1988 r. oraz w (...) Zakładzie (...) w W. w okresie od 1 maja 2001 r. do 31 września 2002 r. spełnia wymogi pracy w szczególnym charakterze, w rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.

Po doliczeniu powyższego okresu zatrudnienia do uznanego przez organ rentowy stażu pracy w szczególnych warunkach Sąd Okręgowy uznał, że odwołujący przed 1 stycznia 2009 r. w szczególnych warunkach pracował ponad 15 lat. Tym samym odwołujący spełnił wszystkie przesłanki do przyznaniu mu prawa do emerytury pomostowej.

Ustalenie terminu od jakiego Sąd Okręgowy uznał za zasadne przyznać odwołującemu prawo do emerytury pomostowej wynika z dyspozycji art. 15 ust. w zw. z art. 26 ust.1 ustawy o emeryturach pomostowych w zw. z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U. 2017, poz. 1383), w oparciu o które świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. J. D. złożył wniosek o prawo do świadczenia w dniu 4 listopada 2015 r, dlatego Sąd przyznał mu prawo do świadczenia od 1 listopada 2015 r.

Z tych też względów, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

SSO Marcin Graczyk

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)