Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Marzena Głuchowska

Protokolant Anna Sobańska

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2013 r. w Kaliszu

odwołania M. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w (...)

z dnia 24 lipca 2013 r. Nr (...)

w sprawie M. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w (...)

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w (...) z dnia 24 lipca 2013 r. znak (...)w ten sposób, że przyznaje odwołującemu M. L.emeryturę począwszy od dnia 11 lipca 2013 r.

UZASADNIENIE

W dniu 24 czerwca 2013 roku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. został złożony wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach dla M. L..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.decyzją z dnia 24.07.2013 r. w sprawie (...)odmówił M. L.prawa do emerytury. Zdaniem ZUS w O.odwołujący nie spełnia przesłanek wskazanych w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2004 r., nr 39, poz. 353 ze zm.) tj. nie wykazał 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Od tej decyzji w dniu 01.08.2013 roku wniósł odwołanie M. L., w którym podniósł, iż wykonywana przez niego praca na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony i stanowisku montera konstrukcji stalowych w okresach od 28.05.1976 r. do 31.12.1992 r. i od 01.01.1993 r. do 08.06.1994 r. w (...) S.A.w O. (1), na których to stanowiskach wykonywał pracę stale, jest pracą na stanowiskach wymienionych w wykazie A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co uprawnia go do uzyskania wcześniejszego świadczenia emerytalnego.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS w O. podtrzymał argumentację wcześniej przedstawioną w zaskarżonej decyzji, podniósł, iż odwołujący nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach oraz wniósł o oddalenie odwołania M. L..

Sąd Okręgowy / Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący urodził się dnia (...). Wykazał staż pracy na dzień 01.01.1999 r. wynoszący 25 lat 8 miesięcy i 10 dni. Organ rentowy nie uznał odwołującemu okresu pracy w szczególnych warunkach w (...) na kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony i stanowisku montera konstrukcji stalowych w latach od 28.05.1976 r. do 31.12.1992 r. od 01.01.1993 r. do 08.06.1994 r. Odwołujący nie należy do OFE. Odwołujący posiadał status pracownika.

W niniejszej sprawie odwołujący zmierzał do wykazania okresu pracy w szczególnych warunkach w (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony montera konstrukcji stalowych w latach od 28.05.1976 r. do 31.12.1992 r. i od 01.01.1993 r. do 08.06.1994 r.

W okresie od 28.05.1976 r. do 31.12.1992 r. i od 01.01.1993 r. do 08.06.1994 r. odwołujący był zatrudniony w firmie (...) Spółka Akcyjnaw O. (1). Firma ta ulegała różnym przekształceniom a ostatnią formą jej działalności była Spółka Akcyjna (...). Firma zajmowała się przygotowywaniem konstrukcji dla budowy hal przemysłowych. W podaniu o pracę z dnia 14.05.1976 r. odwołujący wniósł o przyjęcie do pracy w charakterze kierowcy. W kwestionariuszu osobowym z dnia 18.05.1976 r. wskazano stanowisko odwołującego – kierowca. Podobnie w karcie obiegowej zmiany z dnia 27.05.1976 r., umowie o pracę z dnia 28.05.1976 r., angażu z kwietnia 1978 r., z 30.05.1979 r., 15.08.1979 r., w zaświadczeniu z dnia 23.12.1981 r., angażu z dnia 15.09.1980 r. W angażu z dnia 31.10.1980 stanowisko odwołującego określono jako kierowca samochodu J.. Stanowisko odwołującego jako kierowca określono w karcie obiegowej zmiany z dnia 04.01.1982 r. W okresie od 01.01.1982 r. do 31.12.1982 r. odwołujący pracował na kontrakcie. W umowie o pracę określono jego stanowisko jako kierowca. Podobnie w angażach z okresu tej umowy. W kartach wynagrodzeń za rok 1982,1983 stanowisko odwołującego określono jako kierowca. W okresie od 01.01.1983 r. do 31.03.1983 r. odwołujący pracował na kontrakcie. W umowie o pracę jego stanowisko określono jako kierowca. Podobnie w karcie obiegowej zmiany z dnia 01.04.1983 r., umowie o pracę z dnia 05.04.1983 r. W piśmie z dnia 13.10.1983 r. wskazano, iż odwołujący jest ukarany za uszkodzenie szkła przy transporcie. Stanowisko odwołującego jako kierowca określono w angażu z dnia 27.10.1986 r.

W karcie obiegowej zmiany z dnia 03.01.1987 r. stanowisko odwołującego określono jako spawacz- monter. W okresie od dnia 05.01.1987 r. do 18.12.1987 r. i od 01.01.1988 r. do 15.05.1988 r. odwołujący pracował na kontrakcie. W umowie o pracę jego stanowisko określono jako spawacz- monter. Następnie wskazywano na urlopy bezpłatne odwołującego: 28.08.1987 r. do 31.08.1987 r., 01.10.1987 r. do 20.10.1987 r., 01.01.1988 r. do 11.05.1988 r. W tym czasie odwołujący po zakończeniu pracy na danej budowie zagranicą otrzymywał od pracodawcy urlop bezpłatny. W karcie obiegowej zmiany po kontrakcie stanowisko odwołującego określono jako kierowca. Podobnie w umowie o pracę po pracy w RFN od 29.05.1988 r. W angażu z dnia 20.04.1988 r. wskazano stanowisko odwołującego – kierowca samochodu ciężarowego. W piśmie z dnia 27.11.1991 r. wskazano, iż odwołujący kierował busem. W karcie obiegowej zmiany z dnia 30.04.1992 r. stanowisko odwołującego określono jako monter. W umowie o pracę na budowie eksportowej z dnia 30.04.1992 r. stanowisko odwołującego określono jako monter. Okres umowy ustalono do 16.05.1992 r. W umowie o pracę z dnia 09.06.1992 r. stanowisko odwołującego po kontrakcie ustalono na stanowisko kierowcy. Podobnie w karcie obiegowej zmiany z dnia 04.09.1992 r. W okresie od 06.09.1992 r. do 30.09.1992 r. odwołujący pracował na kontrakcie. Jego stanowisko określono jako monter. W umowie o pracę po kontrakcie z dnia 13.10.1992 r. stanowisko odwołującego określono jako robotnik kierowca. Z pisma z dnia 04.11.1992 r. wynika, iż odwołującemu od dnia 01.11.1992 r. powierzono obowiązki dozorcy mienia. Podobnie w karcie obiegowej zmiany z dnia 26.11.1992 r. W okresie od 26.11.1992 r. do 31.12.1992 r. odwołujący pracował na budowie eksportowej. Jego stanowisko określono jako monter. W świadectwie pracy z dnia 14.12.1992 r. dotyczącym okresu od 28.05.1976 r. do 31.12.1992 r. wskazano okresy pracy na kontrakcie: 01.01.1982 r. do 31.03.1983 r., 05.01.1987 r. do 15.05.1988 r., 03.02.1992 r. do 16.05.1992 r., 06.09.1992 r. do 30.09.1992 r., 26.11.1992 r. do 31.12.1992 r. i ostatnie stanowisko- monter. W umowie o pracę na kontrakcie od 01.01.1993r. do 30.06.1993r. stanowisko odwołującego określono jako monter, podobnie w umowie z dnia 28.05.1993 r. dotyczącej okresu od 01.07.1993 r. do 30.09.1993 r. pracy na kontrakcie oraz w umowach dotyczących okresów: od 01.10.1993 r. do 31.12.1993 r., 01.01.1994 r. do 31.03.1994 r., od 01.04.1994 r. do 15.05.1994 r., od 16.05.1994 r. do 08.06.1994 r. W okresie od 01.01.1993 r. do 08.06.1994 r. odwołujący pracował na kontrakcie jako monter. Tak określono jego stanowisko w świadectwie pracy dotyczącym okresu od 01.01.1993 r. do 08.06.1994 r.

Uprawnienia spawalnicze odwołujący uzyskał w dniu 17.12.1982 r.

Prawo jazdy odwołujący posiada od 1975 r.

Odwołujący wykonywał w (...) pracę jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyższej 3, 5 tony w okresach: w Polsce - od 28.05.1976 r. do 31.12.1981 r., od 01.04.1983 r. do 04.01.1987 r., od 29.05.1988 r. do 02.01.1992 r., od 09.06.1992 r. do 05.09.1992 r. oraz na kontrakcie zagranicą w okresie od 01.01.1982 r. do 31.03.1983 r. W zakładzie był dział transportu, który dysponował około 250 jednostkami samochodów i sprzętu ciężkiego. Przewożone były materiały stalowe i budowlane. Zakład miał także dział transportu w Niemczech, z którego wysyłano samochody ciężarowe z sprzęt na budowy zagranicą. Odwołujący wykonywał pracę jako monter i spawacz konstrukcji stalowych na wysokościach w czasie pracy zagranicą w okresach: od 05.01.1987 r. do 28.08.1987 r., od 21.10.1987 r. do 31.12.1987 r., od 03.02.1992 r. do 16.05.1992 r., 06.09.1992 r. do 30.09.1992 r., od 26.11.1992 r. do 31.12.1992 r., od 30.01.1993 r. do 25.01.1994 r. i od 30.01.1994 r. do 08.06.1994 r. Były to prace przy stawianiu wielkich konstrukcji stalowych: hut czy zakładów przemysłowych. Monterzy konstrukcje te łączyli skręcając lub spawając i stawiali z nich szkielety wielkich hal i budynków przemysłowych. Prace wykonywane były na wysokościach. Pozostałe okresy wyszczególnione jako praca na kontrakcie w ramach dłuższego okresu od 05.01.1987 r. do 15.05.1988 r. i od 01.01.1993 r. do 08.06.1994 r., czyli okresy: 28.08.1987 r. do 20.10.1987 r., 01.01.1988 r. do 15.05.1988 r., 02.01.1993 r. do 29.01.1993 r. i od 26.01.1994 r. do 29.01.1994 r. to okresy urlopu bezpłatnego (dowód: zeznania odwołującego, akta osobowe odwołującego, zeznania świadków A. M.i W. T.).

Wykonywana praca spawacza na wydziale produkcji konstrukcji metalowych mieści się Dziale XIV poz. 12 wykazu A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U Nr. 8 poz. 43 z późn. zmianami), natomiast praca kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony mieści sie w Dziale VIII poz. 2.

U pracodawcy odwołującego obowiązywało Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.03.1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz Zarządzenie wewnętrzne (...)Dyrektora (...) z dnia 14.06.1988 r. w sprawie określenia stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przepisach tych wymienia się stanowiska montera urządzeń i konstrukcji metalowych na wysokości.

Odwołujący wykonywał zatrudnienie w szczególnych warunkach w okresie: od 28.05.1976 r. do 31.12.1981 r., od 01.04.1983 r. do 04.01.1987 r., od 29.05.1988 r. do 02.01.1992 r., od 09.06.1992 r. do 05.09.1992 r. i w okresie 01.01.1982 r. do 31.03.1983 r. jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz jako monter i spawacz konstrukcji stalowych na wysokościach w czasie pracy zagranicą w okresach: od 05.01.1987 r. do 28.08.1987 r., od 21.10.1987 r. do 31.12.1987 r., od 03.02.1992 r. do 16.05.1992 r., 06.09.1992 r. do 30.09.1992 r., od 26.11.1992 r. do 31.12.1992 r., od 30.01.1993 r. do 25.01.1994 r. i od 30.01.1994 r. do 08.06.1994 r.

Możliwość uzyskania emerytury przez mężczyzn przed ukończeniem 65 roku życia przewidywał do 31.12.2008 r. przepis art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(Dz. U. nr 39, poz.353 ze zmianami). Obecnie osoby urodzone po 31.12.1948 r., które osiągnęły wiek wymieniony w art. 32 i pracowały w szczególnych warunkach mogą przejść na emeryturę na warunkach przewidzianych w art. 184 wymienionej ustawy. Muszą, m.in. spełniać warunek wykazania stażu pracy 25 lat dla mężczyzn i 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dzień 01.01.1999 r. Przepis ten wymagał także dla spełnienia warunków do świadczenia rozwiązania stosunku pracy i braku przynależności do OFE. Od dnia 01.2013 r. nie ma wymogu rozwiązania stosunku pracy.

Dla celów ustalenia uprawnień do wcześniejszej emerytury za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Wiek emerytalny takich osób, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie ustawy oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, nr 8, poz. 43 ze zmianami), a także na podstawie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie wymienionych aktów.

Pierwszym z warunków jest brak przynależności do OFE i odwołujący ten warunek spełnia. Kolejnym warunkiem jest ukończenie 60 roku życia. Odwołujący osiągnął wymagany przez przepisy wiek w dniu (...). Następnym warunkiem jest przepracowanie wymaganego okresu zatrudnienia tj. co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Odwołujący wykazał okresy składkowe i nieskładkowe na okres ponad 25 lat na dzień 01.01.1999 r. Ostatnim warunkiem uzyskania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest przepracowanie co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na dzień 01.01.1999 r.

Aby wykonywaną pracę można było zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, musi to być rodzaj pracy wskazanej w załączniku A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Praca ta, zgodnie z brzmieniem § 2 ust 1 wymienionego rozporządzenia musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wymaganym na danym stanowisku. Stosownie do ustępu 2 § 2 w/w rozporządzenia okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Pracodawca odwołującego obecnie nie istnieje. Odwołującemu nie wystawiono świadectwa pracy w szczególnych warunkach na sporne okresy.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przedmiotem postępowania w sprawie o wcześniejszą emeryturę jest ustalenie tego świadczenia z uwagi na warunki pracy, co oznacza konieczność poczynienia ustaleń dotyczących rodzaju i wymiaru zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W świetle powołanego wyżej § 2 rozporządzenia Rady Ministrów zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody m. in. zeznania świadków (por. uchwała SN z 21 września 1984, sygn. akt III UZP 48/84 niepublikowana LEX nr 14630).

W rozpoznawanej sprawie, jak wyżej wskazano, pracodawca nie wystawił odwołującemu świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach za sporne okresy.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach: od 28.05.1976 r. do 31.12.1981 r., od 01.04.1983 r. do 04.01.1987 r., od 29.05.1988 r. do 02.01.1992 r., od 09.06.1992 r. do 05.09.1992 r. i w okresie 01.01.1982 r. do 31.03.1983 r. jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz jako monter i spawacz konstrukcji stalowych na wysokościach w czasie pracy zagranicą w okresach: od 05.01.1987 r. do 28.08.1987 r., od 21.10.1987 r. do 31.12.1987 r., od 03.02.1992 r. do 16.05.1992 r., 06.09.1992 r. do 30.09.1992 r., od 26.11.1992 r. do 31.12.1992 r., od 30.01.1993 r. do 25.01.1994 r. i od 30.01.1994 r. do 08.06.1994 r.

Odwołujący wykazał okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Odwołujący spełnił zatem warunki wymienionych w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd orzekł o zmianie zaskarżonej decyzji.