Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 września 2017r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach w IV Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Sewer Skumiał

Protokolant: E. S.

w obecności Prokuratora: Marka Dutkowskiego

po rozpoznaniu w dniu 22 września 2017r.

sprawy:

S. P. (P.), syna K. i J. z domu K., urodzonego w dniu (...) r. w G.

skazanego orzeczeniami wydanymi i uprawomocnionymi przed 1 lipca 2015r.:

I.  wyrokiem Sądu Rejonowego w T. z dnia 30 lipca 2010r. o sygn. VII K 1119/10 za przestępstwo z art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk przy zast. art. 11 § 2 kk popełnione 13 maja 2004r. na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz grzywnę z art. 33 § 2 kk w wysokości 80 stawek dziennych przy stawce równoważnej kwocie 10 zł , przy czym kara pozbawienia wolności została warunkowo zawieszona na okres próby 3 lat (okres próby upłynął), natomiast grzywnę zamieniono na karę zastępczą 40 dni pozbawienia wolności;

II.  wyrokiem Sądu Okręgowego w G. z dnia 15 stycznia 2014r., sygn. akt IV K 204/13, za cztery przestępstwa popełnione w okresie od 23 lutego 2012r., a to: za czyn z art. 258 § 1 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności, za czyn z art. 56 § 1 kks w zw. z art. 7 § 2 kks i art. 9 § 1 i 3 kks, art. 23 § 1 i 3 kks oraz 38 § 2 kks na karę 4 lat pozbawienia wolności oraz 300 stawek dziennych grzywny przy stawce równoważnej kwocie 100 zł, za czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 65 § 1 kk na karę 3 lat pozbawienia wolności oraz grzywnę z art. 33 § 2 kk w wysokości 200 stawek dziennych przy stawce równoważnej kwocie 100 zł oraz za czyn z art. 299 § 1 i 5 kk w zw. z art. 65 § 1 kk na karę 1 roku i 1 miesiąca pozbawienia wolności oraz grzywnę z art. 33 § 2 kk w wysokości 200 stawek dziennych przy stawce równoważnej kwocie 100 zł i, ostatecznie – karę łączną 4 lat pozbawienia wolności oraz 370 stawek dziennych grzywny przy stawce równoważnej kwocie 100 zł, przy czym pierwotnie karę pozbawienia wolności warunkowo zawieszono (art. 343 § 2 pkt. 2 kpk) na okres próby 6 lat, natomiast postanowieniem z dnia 22 października 2015r. SO w K. zarządził jej wykonanie a pozostałą do wykonania grzywnę zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności w wymiarze 184 dni;

III.  wyrokiem Sądu Rejonowego w T. z dnia 17 marca 2015r., sygn. akt VII K 680/14, za czyn z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk, popełniony w dniu 22 marca 2014r., na karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywa od dnia 18.12.2016r. do nadal;

IV.  wyrokiem Sądu Rejonowego w T. z dnia 21 kwietnia 2015 r., sygn. akt VII K 85/15, za przestępstwo z art. 178a § 1 kk, popełnione w dniu 21 stycznia 2015r. na karę 8 miesięcy ograniczenia wolności, zamienione później na karę 120 dni pozbawienia wolności, której odbywania jeszcze nie rozpoczął;

V.  wyrokiem SR w T. z dnia 20 kwietnia 2014r., sygn. akt VII W 74/14 za wykroczenie z art. 94 kw i art. 98 kw w zw. z art. 9 § 2 kw

stosując przepisy sprzed nowelizacji, która weszła w życie 1 lipca 2015r. orzeka:

1.  na mocy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k oraz art. 87 kk. łączy kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności orzeczone wyrokami opisanymi w punktach III i IV części wstępnej niniejszego wyroku i wymierza skazanemu S. P. karę łączną 1 (jeden) roku 4 (cztery) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  na mocy art. 577 k.p.k. na poczet wymierzonej kary łącznej pozbawienia wolności zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie SR w T. VII K 680/14, a to od 18 grudnia 2016r. do nadal;

3.  na podstawie art. 576 § 1 k.p.k. stwierdza, że pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w połączonych wyrokach podlegają odrębnemu wykonaniu;

4.  na mocy art. 572 kpk umarza postępowanie w przedmiocie objęcia wyrokiem łącznym kar orzeczonych w wyrokach opisanych w punktach: I, II i V części wstępnej niniejszego wyroku;

5.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej I. D. kwotę 147,60 (sto czterdzieści siedem i 60/100) zł, w tym 23 % podatku VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej skazanemu z urzędu;

6.  na mocy art. 624 § 1 k.p.k. zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych, obciążając nimi Skarb Państwa.

sygn. akt IV K 136/17

UZASADNIENIE

Sąd ustalił, iż S. P. został skazany prawomocnymi wyrokami:

VI.  wyrokiem Sądu Rejonowego w T. z dnia 30 lipca 2010r. o sygn. VII K 1119/10 za przestępstwo z art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk przy zast. art. 11 § 2 kk popełnione 13 maja 2004r. na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz grzywnę z art. 33 § 2 kk w wysokości 80 stawek dziennych przy stawce równoważnej kwocie 10 zł , przy czym kara pozbawienia wolności została warunkowo zawieszona na okres próby 3 lat (okres próby upłynął), natomiast grzywnę zamieniono na karę zastępczą 40 dni pozbawienia wolności;

VII.  wyrokiem Sądu Okręgowego w G. z dnia 15 stycznia 2014r., sygn. akt IV K 204/13, za cztery przestępstwa popełnione w okresie od 23 lutego 2012r., a to: za czyn z art. 258 § 1 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności, za czyn z art. 56 § 1 kks w zw. z art. 7 § 2 kks i art. 9 § 1 i 3 kks, art. 23 § 1 i 3 kks oraz 38 § 2 kks na karę 4 lat pozbawienia wolności oraz 300 stawek dziennych grzywny przy stawce równoważnej kwocie 100 zł, za czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 65 § 1 kk na karę 3 lat pozbawienia wolności oraz grzywnę z art. 33 § 2 kk w wysokości 200 stawek dziennych przy stawce równoważnej kwocie 100 zł oraz za czyn z art. 299 § 1 i 5 kk w zw. z art. 65 § 1 kk na karę 1 roku i 1 miesiąca pozbawienia wolności oraz grzywnę z art. 33 § 2 kk w wysokości 200 stawek dziennych przy stawce równoważnej kwocie 100 zł i, ostatecznie – karę łączną 4 lat pozbawienia wolności oraz 370 stawek dziennych grzywny przy stawce równoważnej kwocie 100 zł, przy czym pierwotnie karę pozbawienia wolności warunkowo zawieszono (art. 343 § 2 pkt. 2 kpk) na okres próby 6 lat, natomiast postanowieniem z dnia 22 października 2015r. SO w K. zarządził jej wykonanie a pozostałą do wykonania grzywnę zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności w wymiarze 184 dni;

VIII.  wyrokiem Sądu Rejonowego w T. z dnia 17 marca 2015r., sygn. akt VII K 680/14, za czyn z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk, popełniony w dniu 22 marca 2014r., na karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywa od dnia 18.12.2016r. do nadal;

IX.  wyrokiem Sądu Rejonowego w T. z dnia 21 kwietnia 2015 r., sygn. akt VII K 85/15, za przestępstwo z art. 178a § 1 kk, popełnione w dniu 21 stycznia 2015r. na karę 8 miesięcy ograniczenia wolności, zamienione później na karę 120 dni pozbawienia wolności, której odbywania jeszcze nie rozpoczął;

X.  wyrokiem SR w T. z dnia 20 kwietnia 2014r., sygn. akt VII W 74/14 za wykroczenie z art. 94 kw i art. 98 kw w zw. z art. 9 § 2 kw

S. P., wystąpił z wnioskiem o wydanie wyroku łącznego obejmującego wszystkie opisane wyżej skazania.

Pierwszą czynnością Sądu było ustalenie, że wszystkie wyroki skazujące wobec S. P. zapadły i uprawomocniły się przed 1 lipca 2015r., zatem brak jest podstaw – przewidzianych w przepisach przejściowych nowelizacji, która weszła tego dnia w życie) – do kształtowania wyroku łącznego obejmującego wykonywane kary, natomiast dopuszczalna jest analiza w stanie prawnym poprzednio obowiązującym, czyli badanie istnienia zbiegów a w razie stwierdzenia, że takowe istnieją, do orzeczenia kary lub kar łącznych.

Jak wskazuje się w orzecznictwie, w świetle art. 569 § 1 kpk oraz art. 85 kk (w brzmieniu obowiązującym przed 1.07.2015r.; taki stan prawny będzie wskazywany każdorazowo przy powoływaniu artykułów kk) warunki do wydania wyroku łącznego zachodzą wówczas, gdy różnymi prawomocnymi wyrokami danej osobie wymierzono kary tego samego rodzaju lub inne podlegające połączeniu (np. krara pozbawienia wolności z karą ograniczenia wolności), za dwa lub więcej przestępstw popełnionych zanim zapadł pierwszy wyrok, choćby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw, bez względu na to, czy w wyrokach późniejszych, będących także podstawą dla wydania wyroku łącznego, wymierzono jedynie kary za przestępstwa popełnione przed datą wydania owego pierwszego wyroku, czy również kary za przestępstwa popełnione po jego wydaniu ( tak SN w wyroku z dn. 15.03. 2001r. , IV KKN 81/00, publ. LEX nr 51398).

Zawarty w art. 85 k.k. zwrot: "zanim zapadł pierwszy wyrok" odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa ( uchwała SN z dnia 25.02.2005 r. I KZP 36/04, publ. OSNKW 2005/2/13).

W przypadku S. P. warunki określone w art. 85 kk spełniają wyroki opisane wyżej w punktach III, IV. „Pierwszy wyrok” w tej sekwencji zapadł przed SR w T. w dniu 17 marca 2015r., sygn. akt VII K 680/14, natomiast czyn z „drugiego” wyroku (VII K 85/15 - zapadł 21.04.2015r.) nadającego się do połączenia został popełniony w dniu 21 stycznia 2015r. Konfiguracja taka jest dopuszczalna albowiem nie ma żadnych przeszkód prawnych, aby spośród skazań (…) utworzyć kolejną grupę obejmującą skazania za czyny popełnione zanim zapadł kolejny "pierwszy wyrok" - oczywiście "pierwszy" z punktu widzenia tej kolejnej grupy przestępstw (wyrok SN z dnia 21.01.2008r., sygn. akt V KK 212/07, publ. LEX nr 377209, teza 1).

Przystępując do wymierzania, w ramach dostrzeżonego zbiegu, kary łącznej, Sąd oparł się na art. 86 § 1 kk i art. 87 kk, zakładających, iż jej dolną granicą stanowi najwyższa z orzeczonych kar cząstkowych, natomiast górną – suma tych kar; przy czym w wypadku łączenia kary ograniczenia wolności przyjmuje się jeden miesiąc ograniczenia wolności za równoważny 15 dniom kary pozbawienia wolności (czyli każde dwa miesiące kary ograniczenia wolności są równoważne 30 dniom kary pozbawienia wolności, czyli jednemu, kodeksowemu miesiącowi).

W realiach niniejszej sprawy, jak podniesiono wyżej, chronologicznie pierwszym, nadającym się do połączenia wyrokiem, który zapadł wobec skazanego był wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 17 marca 2015r., sygn. akt VII K 680/14, za czyn z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk, popełniony w dniu 22 marca 2014r. Orzeczono nim prawomocnie, karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności (którą odbywa od dnia 18.12.2016r. do nadal). Przed datą jego wydania, skazany popełnił inny czyn, a to w dniu 21 stycznia 2015r. dopuścił się przestępstwa z art. 178a § 1 kk, za które został prawomocnie skazany wyrokiem SR w T. z dnia 21 kwietnia 2015 r., sygn. akt VII K 85/15 na karę 8 miesięcy ograniczenia wolności. Reguły określone w art. 86 § 1 kk i art. 87 kk wskazują, że minimalną wysokość kary łącznej w tym przypadku wyznacza najwyższa z orzeczonych, czyli 1 rok i 3 miesiące pozbawienia wolności, natomiast górny limit stanowi suma kary pozbawienia wolności i „przeliczonej” kary ograniczenia wolności, czyli 1 rok i 7 miesięcy pozbawienia wolności.

Akceptując utrwaloną praktykę, zakładającą równowagę reguł absorpcji i kumulacji w sytuacji, kiedy łączone są kary orzeczono co prawda za przestępstwa popełnione w zbliżonym czasie, niemniej godzące w rodzajowo różne dobra (zdrowie i bezpieczeństwo w ruchu), Sąd wymierzył karę łączną 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności, czyli znacznie poniżej dopuszczalnej górnej granicy. Brak całkowitej absorpcji wynika ze wspomnianego faktu różnorakich kwalifikacji prawnych, jak też wzięto pod uwagę fakt, iż skazany uprzednio naruszał porządek prawny o czym świadczą wcześniejsze skazania, co uzasadnia tezę, iż wcześniejsze kary nie do końca spełniły swa funkcję szczególnoprewencyjną. Jest to o tyle istotne, że przy miarkowaniu kary w wyroku łącznym, bada się miedzy innymi zachowanie skazanego przed i po popełnieniu czynów pozostających w zbiegu, zatem całkowita redukcja nie była możliwa, jakkolwiek uwzględniono fakty wynikające z opinii wydanej przez jednostkę penitencjarną o pozytywnym dla skazanego wydźwięku.

W pełni uzasadnione jest przytoczenie w tym miejscu fragmentu uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 9 maja 2001r., sygn. akt II AKa 63/01, publ. Prok.i Pr.-wkł. 2002/7-8/20 - z astosowanie zasady absorpcji, aspiracji, czy kumulacji przy orzekaniu tak kary łącznej, jak i wydawaniu wyroku łącznego uwarunkowane jest przede wszystkim relacjami zachodzącymi pomiędzy prawomocnie osądzonymi czynami, objętymi tymże skazaniem. Relacje te sprowadzają się do określenia, jak bliski związek przedmiotowo-podmiotowy łączy te czyny oraz w jakich odstępach czasu zostały one popełnione. Im bliższe są te relacje, tym bardziej wyrok łączny powinien być zbliżony do dopuszczalnego minimum, uwarunkowanego wysokością kar orzeczonych za przestępstwa, objęte tym wyrokiem. W podobnym tonie wypowiedział się SA w Katowicach w wyroku z dnia 8.03.2001r., sygn. akt II AKa 59/01, publ. Prok.i Pr.-wkł. 2002/3/21, uznając, iż zasadę absorpcji stosuje się, gdy przestępstwa objęte realnym zbiegiem w liczbie nie więcej jak dwa, wskazują na bliską więź przedmiotową i podmiotową, są jednorodzajowe i popełnione zostały w bliskim związku czasowym i miejscowym, stanowiąc jeden zespół zachowań sprawcy, objęty jednym planem działania, mimo godzenia w różne dobra osobiste. Oba te jakże adekwatne orzeczenia odnoszą się do zbiegu przyjętego przez Sąd, akcentując warunki konieczne dla stosowania częściowej absorpcji.

Sąd podziela także pogląd wyrażony w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 20 września 2001r., sygn. akt II AKa 154/01, publ. Prok.i Pr.-wkł. 2002/4/26, iż orzeczenie kary łącznej nie musi przynosić skazanemu korzyści, to jest orzeczenia kary łącznej w wymiarze niższym od arytmetycznej sumy poszczególnych kar, czy też poprzez zastosowanie zasady absorpcji. Wymiar kary łącznej zależy od stopnia związku przedmiotowego i podmiotowego zbiegających się przestępstw. Decydujące znaczenie przy wymiarze kary łącznej ma także wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej. Popełnienie więcej niż dwóch przestępstw jest istotnym czynnikiem prognostycznym, przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji.

W ocenie Sądu tak orzeczona kara łączna jest sprawiedliwa, uwzględniają właściwości i warunki osobiste skazanego oraz jego zachowanie w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności. Nie jest ona nadmiernie surowa, jak też nie stanowi wyrazu nieuzasadnionej pobłażliwości. Kara ta odpowiada wymaganiom społecznego poczucia sprawiedliwości, stanowiąc adekwatną odpłatę za popełnione przestępstwa. Sąd wyraża przekonanie, że orzeczona kara spełni wobec skazanego swoje cele, zarówno w zakresie prewencji ogólnej jak i indywidualnej, a poprzez dalszy proces resocjalizacji doprowadzi do przestrzegania w przyszłości porządku prawnego przez skazanego.

Analizując dane o odbytych dotychczas karach i tymczasowym aresztowaniu oraz opinię o skazanym przyjęto, iż na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczeniu (art. 577 kpk) podlega okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie SR w T. VII K 680/14, a to od 18 grudnia 2016r. do nadal.

Pozostałe rozstrzygnięcie zawarte w łączonych wyrokach podlegają osobnemu wykonaniu.

Odnosząc się do wniosku S. P. o wydanie wyroku łącznego obejmującego także pozostałe – wskazane we wstępie skazania, Sąd zważył co następuje:

Opisane w punktach I, II i III wyroki nie podlegają łączeniu według reguł obowiązujących przed 1 lipca 2015r., jako że brak jest zbiegu umożliwiającego zastosowanie konstrukcji wyroku łącznego. Otóż, pierwszy z tych wyroków zapadł 30 lipca 2010r. (VII K 1119/10). Przed tą datą skazany nie popełnił żadnego innego przestępstwa, które zostałoby (nawet później) osądzone. Ergo – to orzeczenie nie podlega łączeniu z innymi. Drugi w kolejności jest wyrok SO w G. z dnia 15 stycznia 2014r. (skazania za przestępstwa popełnione w 2012r. czyli po dacie wyroku VII K 1119/10), który także nie pozostaje w zbiegu z jakimkolwiek innym skazaniem. Natomiast skazanie w sprawie VII W 74/14 dotyczy wykroczenia, gdzie orzeczonych kar nie można łączyć z karami orzeczonymi za przestępstwa. Z tych względów, przy braku możliwości wydania wyroku łącznego obejmującego inne skazania S. P. (nawet jeśli są obecnie wykonywane) – umorzono postępowanie w tym zakresie.

Rozstrzygając o kosztach postępowania Sąd, mając na uwadze bezmajętność skazanego i brak zatrudnienia w warunkach izolacji, zwolnił go od ponoszenia kosztów w sprawie wydania wyroku łącznego, w tym zasądzonych na rzecz adwokata z urzędu dotychczas nieopłaconych kosztów zastępstwa adwokackiego, które ustalono na mocy obowiązujących uregulowań na kwotę 147, 60 złotego (z uwzględnieniem podatku VAT).