Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 września 2017 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 września 2017 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w G.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. w G. kwotę 1.574,40 zł (tysiąc pięćset siedemdziesiąt cztery złote czterdzieści groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

II zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.412,51 zł (tysiąc czterysta dwanaście złotych pięćdziesiąt jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 732/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 lutego 2016 r. (...) spółka z o. o. w G. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S. A. w W. kwoty 1 574,40 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19.01.2016 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu. Dla uzasadnienia swojego żądania podała, że w dniu 10 września 2015 r. samochód należący do A. G. i K. G. został uszkodzony w wypadku komunikacyjnym, spowodowanym przez kierowcę, który posiadał, zawartą z pozwanym, umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. W wyniku wypadku uszkodzeniu uległ pojazd marki B. (...) o nr rej. (...) będący własnością poszkodowanych. Poszkodowani zgłosili szkodę i oddali samochód do naprawy w firmie (...) sp. z o.o. W czasie naprawy poszkodowani korzystali z pojazdu zastępczego z firmy naprawczej. Koszt najmu pojazdu zastępczego wynosił 245 zł netto za dobę. Najem pojazdu trwał 16 dni, albowiem tyle trwała naprawa uszkodzonego pojazdu, biorąc pod uwagę zarówno dni robocze jak i wolne od pracy.

W dniu 29.09.2015 r. poszkodowani dokonali cesji wierzytelności tj. prawa do zwrotu kosztów najmu auta zastępczego na rzecz (...) sp. z o.o., która z kolei w dniu 08.12.2015 r. dokonała przelewu wierzytelności na powoda.

Pozwany uznał swoja odpowiedzialność z tego tytułu na kwotę 3 247,20 zł.

(vide pozew k. 3-7)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwany (...) S.A. w W. został zobowiązany do zapłaty na rzecz powódki kwoty 1 574,40 zł z ustawowymi odsetkami od 19.01.2016 r. do dnia zapłaty oraz do zapłacenia kosztów procesu.

(nakaz na k. 56)

W ustawowym terminie pozwany złożył sprzeciw wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. Wniósł m. in. o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia średnich stawek za najem pojazdu zastępczego.

Pozwany wskazał, iż uznał za zasadny okres najmu pojazdu zastępczego na 16 dni ze stawką dobową 165 zł netto (202,95 zł brutto). Pozwany wskazał, iż nie ponosi odpowiedzialności za wyższe koszty najmu pojazdu zastępczego. Zakwestionował stawkę w kwocie 245 zł netto, podnosząc, że ceny najmu samochodów tej klasy co pojazd uszkodzony kształtują się na lokalnym rynku na poziomie znacznie niższym. Wskazał również, że pozwany nie skorzystał z możliwości bezpłatnego najmu pojazdu zastępczego w ramach sieci (...) S.A.

( sprzeciw k. 61-62).

W odpowiedzi na sprzeciw powódka podtrzymała powództwo, zakwestionowała zasadność ustalenia kosztów najmu w oparciu o średnie stawki występujące na rynku lokalnym

(pismo z dnia 16.05.2016 r. k. 71-73).

Sąd ustalił , co następuje :

W dniu 10.09.2015 r. w G.-D., doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym uszkodzony został samochód B. (...), o nr rej. (...), będący współwłasnością A. G. i K. G.. Sprawcą wypadku był kierowca, ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego.

(okoliczności bezsporne)

K. G. zgłosił szkodę telefonicznie w dniu 10.09.2015 r. W rozmowie telefonicznej oświadczył, że nie jest zainteresowany wynajmem pojazdu zastępczego w ramach ubezpieczenia sprawcy, bez dodatkowych kosztów. Podczas rozmowy telefonicznej K. G. przypuszczał, że naprawa nastąpi niezwłocznie, dlatego nie spodziewał się, że będzie mu potrzebny samochód zastępczy. Ubezpieczyciel poinformował poszkodowanego o kosztach wynajmu pojazdu zastępczego do klasy C. Uszkodzony pojazd należy do klasy D.

Dowód: druk zgłoszenia szkody k. 178v-180v, transkrypcja nagrania zgłoszenia szkody k. 220v, zeznania świadka K. G. k. 230v

W dniu 21.09.2015 r. poszkodowany oddał pojazd do naprawy w warsztacie (...) sp. z o.o. w T.. Gdy okazało się , że naprawa wymaga dłuższego czasu, poszkodowany zdecydował skorzystać z pojazdu zastępczego oferowanego przez warsztat naprawczy. W dniu 29.09.2015 r. zawarł na czas naprawy umowę najmu pojazdu zastępczego klasy D – B. (...). Czynsz najmu ustalono na 245 zł netto za każdy dzień, w przypadku gdy czas trwania najmu będzie mieścił się w przedziale od 9 do 19 dni. W dniu 14.10.2015 r. poszkodowany zwrócił samochód i otrzymał fakturę VAT na kwotę 4 821,60 zł brutto. Po naprawie poszkodowany odebrał swój samochód w dniu 14.10.2015 r.

Dowód: zlecenie naprawy – k. 28 ,

Umowa najmu – k. 23,

Protokół odbioru pojazdu po naprawie - k. 39,

Protokół zdania pojazdu zastępczego – k. 40,

Faktura Vat – k. 29.

W dniu 29.09.2015 r. poszkodowani zawarli z (...) sp. z o.o. w T. umowę cesji wierzytelności - praw do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. W dniu 08.12.2015 r. (...) sp. z o.o. w T. zawarła umowę o przelew wierzytelności z powodem.

Dowód: cesja wierzytelności – 42,49.

Pismem z dnia 18.01.2016 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty odszkodowania w kwocie 4 821,60 zł. W dniu 10.12.2015 r. pozwany uznał swoją odpowiedzialność z tytułu najmu pojazdu zastępczego, przyznając odszkodowanie w kwocie 3 247,20 zł brutto za 16 dni najmu, ze stawką dzienną 165 zł netto.

Dowód : wezwanie do zapłaty k.54, informacja o przyznaniu kwoty 3 247,20zł -k. 53.

Koszty najmu pojazdu zastępczego należącego do klasy D we wrześniu 2015 r. kształtowały się od 160 zł brutto do 303,88 zł brutto za dobę.

Dowód: opinia biegłego – k. 247-249.

Sąd zważył , co następuje :

W niniejszej sprawie Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o dokumenty przedstawione przez strony, zeznania świadków A. G. i K. G. oraz opinię biegłego S. D..

Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów w całości, gdyż nie budziły one wątpliwości co do swojej prawdziwości, a żadna ze stron nie zakwestionowała ich skutecznie.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków A. G. (k. 206-206v) i K. G. (k. 230-230v), ponieważ były jasne, spójne oraz znalazły potwierdzenie w zgromadzonych dokumentach. Świadek K. G. przyznał, że ubezpieczyciel zaproponował mu samochód zastępczy. Wyjaśnił, że odmówił, ponieważ nie spodziewał się, że naprawa będzie trwać tak długo. Skorzystał z oferty najmu warsztatu, kiedy okazało się, że naprawa będzie trwać dłużej. Przyznał też, że nie porównywał stawek najmu.

Sąd dał również wiarę opinii biegłego sądowego S. D., a to przede wszystkim dlatego, że opinia biegłego była logiczna i wewnętrznie spójna, a żadna ze stron nie zakwestionowała opinii skutecznie.

Biegły mgr inż. S. D. jest długoletnim biegłym sądowym i sporządził na potrzeby tutejszego Wydziału dużą ilość opinii. Wszystkie opinie biegłego charakteryzowały się zawsze wnikliwością, rzetelnością i bezstronnością. Biegły posiada bardzo rozległą wiedzę z zakresu dziedziny, którą reprezentuje i potrafi w bardzo czytelny i przystępny sposób przedstawić trudne zagadnienia techniczne. W tym przypadku zadanie biegłego było stosunkowo proste skoro był on zobowiązany na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego- Sądu Gospodarczego w Toruniu z dnia 19.12.2016r. do ustalenia stawek stosowanych za najem pojazdu zastępczego odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego lub podobnego na rynku lokalnym z uwagi na miejsce zamieszkania poszkodowanego we wrześniu 2015 r. (vide: k. 230v).

Biegły, w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości przedstawił, jakie stawki czynszu stosowane były we wrześniu 2015 r. (k. 248). Z opinii biegłego wynika, że stawki te wahały się w granicach od 160 zł do 303,88 zł brutto.

Opinię biegłego zakwestionował pozwany, podnosząc, że oferta firmy (...) przeliczana była z waluty euro, a okoliczność ta wskazuje, że nie była przeznaczona dla obywatela Polski, zatem powinna być wykluczona z analizy (k. 257). Na rozprawie w dniu 04.09.2017 r. biegły wyjaśnił, że firma (...) to największa międzynarodowa wypożyczalnia, funkcjonująca też na rynku polskim. Biegły wskazał, że firma ta w całej Europie przedstawia ofertę w walucie euro. Jest to jednolita oferta dla wszystkich klientów bez względu na narodowość, w tym również dla obywateli Polski.

W ocenie Sądu wyjaśnienia biegłego są jasne i nie budzą wątpliwości. Firma (...) jest firmą międzynarodową, a stosowane przez nią jednolite stawki najmu w walucie euro stanowią ofertę dla wszystkich klientów bez względu na narodowość. Brak jest zatem podstaw do wykluczenia oferty tej firmy z analizy stawek rynkowych. Ponadto zauważyć należy, że nawet wykluczenie oferty firmy (...) z analizy nie prowadziłoby do wniosku, że stawka stosowana przez warsztat wynajmujący pojazd zastępczy (245 zł netto = 301,35 zł brutto) odbiega rażąco od stawek stosowanych przez specjalistyczne podmioty na rynku lokalnym – stawki wahałyby się wówczas w granicach od 160 do 259 zł brutto.

Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.). Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych regulują przepisy ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003r., Nr 124, poz. 1152, ze zmianami), w dalszej części uzasadnienia nazywanej ustawą. Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Ustalenie odszkodowania z ubezpieczenia OC następuje według ogólnych zasad, określonych w art. 361-363 kc, z tym jedynie zastrzeżeniem, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest tylko do świadczenia pieniężnego, ograniczonego do wysokości, ustalonej w umowie, sumy gwarancyjnej (art. 822 § 1 kc i art. 36 ust. 1 ustawy).

W uchwale Składu Siedmiu Sędziów z 17.11.2011r., III CZP 5/11 Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego, niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej , obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że nie wszystkie wydatki, pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym, mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.). Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Za celowe i ekonomicznie uzasadnione mogą być – co do zasady – uznane wydatki poniesione na najęcie pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony i na czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu. Pogląd ten Sąd Rejonowy w całości podziela.

Najęcie pojazdu zastępczego jest normalnym następstwem uszkodzenia samochodu, wykorzystywanego w działalności gospodarczej, w wyniku wypadku komunikacyjnego. Zasadą jest zatem, że zobowiązany do odszkodowania powinien zwrócić poszkodowanemu całą, wydatkowaną na ten cel kwotę (art. 361 § 1 i 2 kc; z tym, że w przypadku podatnika podatku VAT - bez uwzględnienia jego wartości – v. uchwała Sądu Najwyższego z 17.05.2007 r. III CZP 150/06). Odszkodowanie może natomiast ulec zmniejszeniu jeżeli poszkodowany przyczynił się do zwiększenia szkody (art. 362 kc). Ciężar przytoczenia i udowodnienia okoliczności, uzasadniających obniżenie odszkodowania, obciąża dłużnika (art. 6 kc).

W niniejszej sprawie w sporna była jedynie wysokość stawki dziennej za korzystanie z pojazdu zastępczego.

Pozwany wypłacił odszkodowanie w wysokości czynszu za 16 dni najmu z czynszem dziennym 165 zł netto.

Powód domaga się stawki 245 zł netto za dobę, natomiast w ocenie pozwanego winna być to maksymalnie kwota 165 zł. Powołany w sprawie biegły ustalił, że stawki najmu pojazdów odpowiadających klasą i standardem pojazdowi uszkodzonemu w wyniku kolizji na rynku lokalnym wahały się w granicach od 160 do 303,88 zł brutto. Analiza stosowanych stawek wskazuje, iż zastosowana w niniejszej sprawie przez poprzednika prawnego powoda stawka (245 zł netto = 301,35 zł brutto) nie jest rażąco wygórowana, ponadto poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania oferty najtańszej. Przyjęcie cen przeciętnych dla określenia wysokości przysługującego poszkodowanemu odszkodowania, niezależnie od samej metody ich wyliczenia, która może być zróżnicowana, nie kompensowałoby poniesionej przez poszkodowanego szkody, gdyby ceny wynajmu były wyższe od przeciętnych (por. wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 15.06.2015 r. w sprawie sygn. VI Ga 6/15). W niniejszej sprawie stawka najmu pojazdu zastępczego w kwocie 245 zł netto za dobę, była stawką rynkową mieszcząca się w przedziale cen stosowanych przez innych usługodawców działających na rynku lokalnym.

Pozwany zarzucił również, że wydatki, których zwrotu dochodzi powód, wyrażające się w wyższym koszcie najmu pojazdu zastępczego aniżeli najem proponowany przez pozwanego, zostały poniesione przez poszkodowanego dobrowolnie, bez dostatecznych podstaw do uznania ich za normalne następstwa zdarzenia wywołującego szkodę (uszkodzenia samochodu). Podkreślił, że poszkodowany dobrowolnie odstąpił od skorzystania z oferty bezpłatnego najmu pojazdu zastępczego w ramach sieci (...) S.A. Powód podnosił natomiast, że poszkodowany nie ma obowiązku najmu samochodu we wskazanym mu przedsiębiorstwie, a pozwany nie przedstawił szczegółowych warunków oferty najmu pojazdu zastępczego.

W ocenie Sądu ten zarzut pozwanego również nie zasługiwał na uwzględnienie. Jak wynika z zeznań poszkodowanego, nie skorzystał on z oferty najmu pojazdu zastępczego ubezpieczyciela, ponieważ nie spodziewał się, że naprawa będzie trwać tak długo. Trudno zatem zarzucać poszkodowanemu, że celowym działaniem przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody. Ponadto ubezpieczyciel nie poinformowała go jakie stawki dotyczą wynajmu pojazdów segmentu D, do którego należał pojazd uszkodzony. W tej sytuacji poniesione przez niego koszty najmu pojazdu zastępczego należy jednak uznać za normalne następstwa zdarzenia wywołującego szkodę (pozostające ze szkodą w adekwatnym związku przyczynowym). W świetle doświadczenia życiowego skorzystanie z oferty warsztatu naprawczego, w sytuacji wydłużającej się naprawy jest działaniem w pełni uzasadnionym.

Sąd zatem uznał za uzasadnione koszty najmu pojazdu zastępczego za okres 16 dni z czynszem 245 zł netto.

Zasądzona w punkcie I wyroku kwota 1 574,40 zł obejmuje kwotę wynikającą z różnicy między należnym odszkodowaniem za 16 dni najmu pojazdu zastępczego (4 821,60 zł) i wypłaconym odszkodowaniem (3 247,20 zł). Sąd zasądził nadto odsetki ustawowe od dnia 19.01.2016r. na mocy art. 481 kc.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc. Na zasądzoną kwotę składa się opłata od pozwu 79 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł, koszty zastępstwa procesowego 1200 zł (§2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz. U. z 2015 r., poz. 1804, w brzmieniu obowiązującym do dnia 27 października 2016 r. w zw. z §2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz. U. z 2016 r., poz. 1667), wypłacone z zaliczki powoda zwrot kosztów dojazdu świadka na rozprawę 35,25 zł oraz zwrot utraconego zarobku 81,26 zł.

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. pozwanego;

2.  Przedłożyć z wpływem lub za 21 dni wraz z zpo.

T., 20.09.2017