Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Włodzimierz Czechowicz

Protokolant: protokolant sądowy Urszula Kalinowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 maja 2017 r. w Warszawie

sprawy M. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania M. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 3 czerwca 2016 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 1008/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 czerwca 2016 r. (znak: (...)), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił ubezpieczonej M. S. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W treści ww. decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczona udowodniła łączny staż pracy, tj. okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 5 lat, 5 miesięcy i 12 dni. Rozstrzygnięcie decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych oparł na przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Stwierdził, że ubezpieczona nie spełnia trzeciego warunku określonego w art. 57 cyt. ustawy, albowiem Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 20 kwietnia 2016 r. uznał, że jest ona trwale częściowo niezdolna do pracy od dzieciństwa, przy czym niezdolność ta nie powstała w okresie ubezpieczenia lub 18 miesięcy od jego ustania (decyzja z dnia 3 czerwca 2016 r., znak: (...), k. 75 a.r.).

M. S. w dniu 22 czerwca 2016 r. złożyła odwołanie od ww. decyzji z dnia 3 czerwca 2016 r., znak: (...). Uzasadniając swe stanowisko ubezpieczona zakwestionowała przyjętą przez organ rentowy datę powstania u niej niezdolności do pracy. Wskazała, iż nie jest prawdą, że występujące u niej schorzenie natury laryngologicznej w postaci niedosłuchu istnieje od dzieciństwa, albowiem w trakcie leczenia w Instytucie (...) z siedzibą w W. nie miała dużych problemów ze swobodnym porozumiewaniem się. Zaznaczyła, że jak wynika z przedłożonej przez nią dokumentacji medycznej w postaci historii choroby z lat 2011/2016, znaczne pogorszenie słuchu nastąpiło u niej od momentu podjęcia pierwszego zatrudnienia w 2010 r., przy czym już rok później nastąpiła niewielka poprawa stanu jej zdrowia w powyższym zakresie. Stwierdziła, że w związku z pogorszeniem się stanu jej receptorów słuchowych, ma problemy ze znalezieniem pracy z uwagi na trudności z komunikacją interpersonalną. Z uwagi na dużą wadę wymowy oraz słuchu, nie może znaleźć stałego zatrudnienia m.in. w charakterze opiekunki w przedszkolu. Podkreśliła, że problemy ze znalezieniem pracy, brak środków do życia oraz konieczność pozostawania na utrzymaniu innych osób powodują u niej obniżenie poczucia własnej wartości i pogłębiają jej problemy emocjonalne. Jej zdaniem, powoływanie się przez organ rentowy na brak wymaganego okresu składkowego nie ma zastosowania w niniejszej sprawie, albowiem Zakład Ubezpieczeń Społecznych, przyjął, że niezdolność do pracy istnieje u niej od dzieciństwa, podczas, gdy jej choroba skutkująca wskazaną niezdolnością, rozwijała się na przestrzeni kilku lat, natomiast znaczne pogorszenie stanu zdrowia pod względem schorzeń natury neurologicznej nastąpiło w 2011 r. Na tej podstawie odwołująca zwróciła się o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie na jej rzecz prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (odwołanie z dnia 22 czerwca 2016 r. k. 2 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. , w dniu 7 lipca 2016 r. zajął stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy powtórzył argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, wskazując, że ubezpieczona została w toku postępowania skierowana do Lekarza Orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 20 kwietnia 2016 r. uznał, że jest ona trwale, częściowo niezdolna do pracy od dzieciństwa. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił, że odwołująca nie spełnia warunku z art. 57 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, albowiem stwierdzona u niej niezdolność do pracy nie powstała w okresie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia. Jednocześnie organ rentowy nadmienił, że ubezpieczona udowodniła łączny staż pracy, tj. okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 5 lat, 5 miesięcy i 12 dni oraz wskazał, iż w treści odwołania od zaskarżonej decyzji, ubezpieczona nie powołała żadnych nowych okoliczności dotyczących stanu jej zdrowia, mogących skutkować zmianą wydanego rozstrzygnięcia. Na tej podstawie organ rentowy odmówił odwołującej przyznania na jej rzecz prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (odpowiedź na odwołanie z dnia 7 lipca 2016 r. k. 3-4 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. S., urodzona w dniu (...), w okresach: od dnia 11 czerwca 2010 r. do dnia 31 grudnia 2012 r., od dnia 1 marca 2013 r. do dnia 28 lutego 2015 r., od dnia 1 kwietnia 2015 r. do dnia 18 września 2015 r. oraz od dnia 18 września 2015 r. do dnia 28 lutego 2017 r. była zatrudniona w firmie (...) z siedzibą w W. na stanowisku pracownika fizycznego w wymiarze czasu pracy, wynoszącym ½ etatu. W okresie od dnia 1 sierpnia 2013 r. do dnia 30 września 2013 r. ubezpieczona była także zatrudniona w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. w wymiarze pełnego etatu na stanowisku pracownika serwisu sprzątającego, a w okresie od dnia 26 października 2015 r. do dnia 25 stycznia 2016 r. wykonywała pracę na rzecz Fundacji (...) z siedzibą w W. na podstawie umowy o uczestnictwo w stażu rehabilitacyjnych, w ramach, którego została skierowana do pracy w Przedszkolu(...) z siedzibą w W. (umowa o pracę z dnia 1 kwietnia 2015 r. k. 13-14, umowa o uczestnictwo w stażu rehabilitacyjnym Nr (...) k. 15-21, świadectwo pracy z dnia 18 września 2015 r. k. 23-26, świadectwo pracy z dnia 28 lutego 2015 r. k. 27-30, umowa o pracę z dnia 1 marca 2013 r. k. 31-34, świadectwo pracy z dnia 30 września 2013 r. k. 35-36, świadectwo pracy z dnia 31 grudnia 2012 r. k. 37-38 a.r.).

M. S., w dniu 7 marca 2016 r. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Do powyższego wniosku odwołująca dołączyła kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych, w którym wskazała na poszczególne okresy zatrudnienia (wniosek o rentę z dnia 7 marca 2016 r., informacja dotycząca okresów składkowych i nieskładkowych k. 9-12 a.r.).

W toku postępowania wyjaśniającego odwołująca została skierowana na badanie lekarskie do Lekarza Orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 20 kwietnia 2016 r. uznał, że M. S. jest trwale częściowo niezdolna do pracy z zaznaczeniem, że niezdolność ta istnieje od dzieciństwa. W oparciu o powyższe orzeczenie na mocy decyzji z dnia 3 czerwca 2016 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazał, że ubezpieczona udowodniła łączny staż pracy, tj. okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 5 lat, 5 miesięcy i 12 dni. Rozstrzygnięcie decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych oparł na przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Stwierdził, że ubezpieczona nie spełnia trzeciego warunku określonego w art. 57 cyt. ustawy, albowiem Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 20 kwietnia 2016 r. uznał, że jest ona trwale częściowo niezdolna do pracy od dzieciństwa, przy czym niezdolność ta nie powstała w okresie ubezpieczenia lub 18 miesięcy od jego ustania (orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 20 kwietnia 2016 r. k. 39-40, decyzja z dnia 3 czerwca 2016 r., znak: (...), k. 75 a.r.).

Od niekorzystnej dla siebie decyzji organu rentowego, M. S. złożyła odwołanie do tut. Sądu inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie z dnia 22 czerwca 2016 r. k. 2 a.s.).

W toku postępowania, Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza otolaryngologa celem ustalenia, czy odwołująca się jest osobą zdolną, czy też całkowicie lub częściowo niezdolną do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała, czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres, oraz do wskazania na czym polegała zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego, jeżeli taka nastąpiła oraz czy niezdolność ta powstała przed ukończeniem 18 roku życia (postanowienie z dnia 14 lipca 2016 r. k. 7 a.s.).

W opinii z dnia 28 sierpnia 2016 r. biegła sądowa z zakresu laryngologii i foniatrii dr n. med. E. J. rozpoznała u odwołującej głęboki niedosłuch obustronny odbiorczy o upośledzonej społecznej wydolności słuchu postępujący, szumy uszne oraz zaburzenia mowy związane z niedosłuchem. Uzasadniając swe stanowisko biegła na podstawie posiadanej dokumentacji medycznej stwierdziła, że słuch u ubezpieczonej uległ znacznemu pogorszeniu po 18 roku życia. Potwierdzają to wyniki badań audiometrycznych z lat 2011-2016. Biegła podkreśliła, że w 2011 r. ubezpieczona odbierała dźwięk w pełnym paśmie częstotliwości, natomiast w marcu 2016 r. jedynie do 3000 Hz w uchu prawym. Miesiąc później odbiór dźwiękowy występował do granicy 500 Hz, a stan narządu słuchu został określony, jako resztki słuchowe. Pogorszenie stanu narządu słuchu w uchu lewym miało miejsce w 2011 r., kiedy średni ubytek słuchu z częstotliwości pasma mowy, świadczący o społecznej wydolności słuchu wyniósł 87 dB, a w 2016 r. był już niepoliczalny z uwagi na głębokość niedosłuchu. Biegła wskazała, że przed 2010 r. stan narządu słuchu wydawał się stabilny, a załamanie się stanu zdrowia, czyli pogorszenie stanu narządu słuchu pojawiło się około 2011 r. Wraz z pogorszeniem słuchu wystąpiło znaczne pogorszenie rozumienia mowy i komunikacji oraz zaburzenie artykulacji i stopnia zrozumienia mowy dla otoczenia, czyli jej społecznej wydolności. W konkluzji opinii biegła stwierdziła, że ubezpieczona jest trwale częściowo niezdolna do pracy zarobkowej z tytułu głębokiego upośledzenia słuchu. Zdaniem biegłej można przyjąć, że niezdolność ta wystąpiła po 18 roku życia. Pogorszenie słuchu nastąpiło bowiem w 2011 r. wobec, czego za datę powstania niezdolności do pracy można przyjąć datę audiogramu z dnia 5 marca 2011 r., podobnie jak uczynił to Lekarz Orzecznik ZUS w konsultacji z dnia 12 kwietnia 2016 r. (opinia biegłej sądowej z zakresu laryngologii i foniatrii dr n. med. E. J. z dnia 28 sierpnia 2016 r. k. 21-25 a.s.).

Do powyższej opinii zastrzeżenia zgłosił organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 25 października 2016 r. Pełnomocnik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że badana urodziła się z dużym ubytkiem obustronnym słuchu w postaci etiologii wrodzonej i w związku z tym nie rozwinęła się u niej mowa spontaniczna. Aparaty słuchowe nosi od wczesnego dzieciństwa oraz ukończyła liceum dla niedosłyszących. Z tego powodu badana może być zatrudniona tylko na przystosowanym stanowisku pracy dla osób z niedosłuchem i niemotą. W tym przypadku nie ma natomiast znaczenia dalsze pogorszenie słuchu, ponieważ nawet pełna głuchota nadal uzasadnia ten sam stopień niezdolności do pracy, tj. częściową niezdolność do pracy. Możliwe są wówczas prace dla osób słyszących, takie same jak przy głębokim niedosłuchu. Nie są to jednak osoby całkowicie niezdolne do pracy. Organ rentowy dodał przy tym, że w orzecznictwie nie istnieje pojęcie pogorszenia w obrębie tego samego stopnia niezdolności do pracy, które jak w tym przypadku miałoby dać prawo do renty (pismo procesowe z dnia 25 października 2016 r. wraz z załącznikiem k. 37-38 a.s.).

W opinii uzupełniającej z dnia 2 grudnia 2016 r. biegła sądowa z zakresu laryngologii i foniatrii dr n. med. E. J. wskazała, że jak wynika z opinii laryngologicznej wydanej w dniu 28 sierpnia 2016 r. ubezpieczona jest osobą częściowo niezdolną do pracy z powodu schorzeń laryngologicznych, a mianowicie głębokiego niedosłuchu obustronnie odbiorczego o charakterze postępującym, szumów usznych oraz dyslalii audiogenes. Jednocześnie biegła zaznaczyła, że z wywiadu oraz przedstawionej dokumentacji badań wynika, że schorzenie laryngologiczne – niedosłuch obustronny u ubezpieczonej ma charakter postępujący, natomiast pogorszenie słuchu od 2011 r. zostało wykazane wnikliwą analizą dostępnych badań audiologicznych. Biegła podkreśliła, że każdy przypadek orzeczniczy wymaga indywidualnej oceny orzeczniczej. Podała, iż zgodnie z jej wiedzą i doświadczeniem, ubezpieczona jest osobą częściowo niezdolną do pracy. Niezdolność ta powstała po 18 roku życia, a za datę powstania tej niezdolności można przyjąć datę audiogramu z 2011 r., w którym wykazano znaczne pogorszenie stanu zdrowia w postaci pogłębienia niedosłuchu (opinia uzupełniająca biegłej sądowej z zakresu laryngologii i foniatrii dr n. med. E. J. z dnia 2 grudnia 2016 r. k. 58 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 2 stycznia 2017 r. pełnomocnik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lekarza laryngologa z wyłączeniem dr n. med. E. J. lub z opinii Instytutu Medycyny Pracy z przyczyn wskazanych w opinii lekarskiej z dnia 30 grudnia 2016 r. (pismo procesowe z dnia 2 stycznia 2017 r. k. 75-76 a.s.).

W opinii z dnia 27 marca 2017 r. biegła sądowa z zakresu otolaryngologii i foniatrii A. P. rozpoznała u ubezpieczonej obustronny głęboki niedosłuch odbiorczy graniczący z głuchotą, słuch obustronnie protezowany, audiogenne zaburzenie mowy oraz zaburzenie procesu komunikatywnego. Biegła zaznaczyła, że audiogram z dnia 14 marca 2002 r. wykonany u odwołującej w wieku 10 lat wykazał średni ubytek słuchu dla UP-88,6, dla UL-78,3 dB, natomiast audiogram z dnia 5 marca 2011 r. wykazał pogorszenie, średni ubytek słuchu dla UP-95 dB, dla UL-86,6 dB, natomiast audiogram z dnia 12 kwietnia 2016 r. wykonany u odwołującej w wieku 24 lat wykazał średni ubytek słuchu dla UP – resztki słuchowe, UL – głęboki niedosłuch bez możliwości policzenia wartości niedosłuchu. Biegła podkreśliła, że z audiogramów znajdujących się w aktach sprawy wynika, że obustronny niedosłuch znacznego stopnia występował u odwołującej od dzieciństwa i ma charakter postępujący. W konkluzji opinii biegła stwierdziła u odwołującej częściową, trwałą niezdolność do pracy od dzieciństwa z powodu obustronnego głębokiego niedosłuchu odbiorczego z zaburzeniem mowy (opinia biegłej sądowej z zakresu otolaryngologii i foniatrii A. P. z dnia 10 marca 2017 r. k. 107-111 a.s.).

Do powyższej opinii żadna ze stron nie zgłosiła zastrzeżeń (pismo procesowe z dnia 25 kwietnia 2017 r. k. 123, protokół rozprawy z dnia 24 maja 2017 r. k. 132-134 a.s.).

Powyższy stan faktyczny, Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach rentowych odwołującej. Zdaniem Sądu, powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Jednocześnie w toku postępowania, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu laryngologii i foniatrii dr n. med. E. J. (k. 21-25, k. 58 a.s.) oraz A. P. (k. 107-111 a.s.) celem jednoznacznego ustalenia stanu zdrowia odwołującej. W ocenie Sądu Okręgowego, opinie wskazanych powyżej biegłych zostały sporządzone w sposób jasny i logiczny, albowiem zostały wydane po przeprowadzeniu szczegółowego badania przedmiotowego odwołującej i wnikliwej analizie całości dokumentacji medycznej zawartej zarówno w aktach sądowych, jak i aktach rentowych ubezpieczonej. Jednakże w zakresie oceny zdolności wnioskodawczyni do pracy, Sąd Okręgowy oparł swe rozstrzygnięcie na opinii biegłej sądowej z zakresu otolaryngologii i foniatrii A. P.. W sporządzonej przez siebie opinii biegła wskazała, że odwołująca jest co prawda osobą trwale częściowo niezdolną do pracy, ale jest to niezdolność istniejąca od urodzenia, a więc nie powstała ona w okresie zatrudnienia, ani też w okresie nie dłuższym niż 18 miesięcy od okresu ustania tego zatrudnienia. Sąd w całości podzielił wnioski płynące z wyżej omówionej opinii biegłej sądowej, ponieważ została ona wydana przez lekarza odpowiedniej specjalności po bezpośrednim zbadaniu ubezpieczonej i zapoznaniu się z dokumentacją lekarską. Sąd uznał, że charakterystyka schorzenia została przez biegłą oceniona prawidłowo z punktu widzenia zasad logiki, przy wykorzystaniu wiedzy specjalistycznej popartej doświadczeniem zawodowym sporządzającej opinię. W tym względzie, Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska biegłej sądowej z zakresu laryngologii i foniatrii dr n. med. E. J., która wskazała, że ubezpieczona jest trwale częściowo niezdolna do pracy z tytułu głębokiego upośledzenia słuchu, przy czym niezdolność ta wystąpiła po 18 roku życia. Jak wynika natomiast z załączonej do akt sprawy dokumentacji medycznej, ubezpieczona urodziła się z wrodzonym niedosłuchem obustronnym wykrytym w trzecim roku życia i wtedy też została zaaparatowana. Co prawda w 2011 r. u odwołującej nastąpiło pogorszenie słuchu, jednak samo schorzenie powodujące u niej częściową niezdolność do pracy istnieje od dzieciństwa, na co wskazują chociażby wpisy w kartach kolejnych wizyt w poradniach laryngologicznych. Ponadto w dniu 2 maja 2007 r. Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. zaliczył ubezpieczoną do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z symbolem 03-L (zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu), wskazując, że orzeczony stopień niepełnosprawności ma charakter trwały, natomiast niepełnosprawność datuje się przed 16 rokiem życia. W tym przypadku nie ma zatem znaczenia dalsze pogorszenie słuchu u ubezpieczonej, jakie miało miejsce w 2011 r., ponieważ nawet pełna głuchota nadal uzasadnia ten sam stopień niezdolności do pracy, tj. częściową niezdolność do pracy, na co zgodnie wskazały biegłe sądowe z zakresu laryngologii i foniatrii E. J. oraz A. P.. W takiej sytuacji ubezpieczona może wykonywać prace dostosowane do jej stanu zdrowia, a przewidziane dla osób niepełnosprawnych, cierpiących na głęboki niedosłuch. Biegłe nie wskazały przy tym, aby pogorszenie u ubezpieczonej stanu narządu słuchu spowodowało, że stała się ona osobą całkowicie niezdolną do wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej. Z kolei kategorii „pogorszenia się stanu zdrowia” nie można odnosić do tego samego stopnia niezdolności do pracy, które warunkowałoby nabycie przez osobę ubezpieczoną prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Wskazać przy tym należy, że opinia biegłej sądowej zakresu otolaryngologii i foniatrii A. P. nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania. Zdaniem Sądu opinia ww. biegłej sądowej spełnia ponadto wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych, które zostały określone w art. 278 k.p.c. i 285 k.p.c., a także w art. 12-14 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy uznał, że zgromadzony materiał dowodowy stanowi wystarczającą podstawę do wydania orzeczenia kończącego postępowanie w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie M. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 3 czerwca 2016 r., znak: (...), jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

W myśl art. 57 ust 1. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 887 z późn. zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt. 1 i 2, pkt. 3 lit. b, pkt. 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt. 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt. 10 lit. a, pkt. 11-12, 13 lit. a, pkt. 14 lit. a i pkt. 15-17 oraz art. 7 pkt. 1-4, 5 lit. a, pkt. 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl art. 57 ust. 2, przepisu ust. 1 pkt. 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Wskazane warunki muszą być spełnione łącznie. Pierwszy z nich, tj. niezdolność do pracy, jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania, co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy) (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 r., II UK 222/03).

Kolejna przesłanka, o której mowa w art. 57 ust. 1 pkt. 2 ustawy emerytalnej, wiąże się z treścią art. 58. Wskazany przepis określa w ust. 1, że warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt. 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie, co najmniej:

1) 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2) 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3) 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4) 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5) 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt. 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. Do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej. Jednakże w myśl art. 58 ust 4 tego aktu prawnego, przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Ponadto zgodnie z art. 57 a warunek określony w art. 57 ust. 1 pkt. 2 nie jest wymagany od ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.

W niniejszej sprawie kluczowe znaczenie miało ustalenie, czy odwołująca jest zdolna do wykonywania pracy zawodowej, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a także czy niezdolność do pracy powstała w okresach o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt. 1 i 2, pkt. 3 lit. b, pkt. 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt. 1, 3–8 i 9 lit. a, pkt. 10 lit. a, pkt. 11–12, 13 lit. a, pkt. 14 lit. a i pkt. 15–17 oraz art. 7 pkt. 1–3, 5 lit. a, pkt. 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Kwestię tę Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o dowody z opinii biegłych sądowych z zakresu laryngologii i foniatrii.

Na podstawie dowodu z opinii biegłej sądowej z zakresu otolaryngologii i foniatrii A. P., Sąd Okręgowy ustalił, że co prawda ubezpieczona jest osobą częściowo niezdolną do pracy, ale jest to niezdolność istniejąca od urodzenia, która nie powstała w okresie zatrudnienia, ani też w okresie 18 miesięcy od ustania zatrudnienia. Sąd Okręgowy wskazuje, że przepisy ustawy o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie dają prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy osobom, które są niezdolne do pracy od urodzenia, natomiast przepisy te wymagają, aby niezdolność ta powstała w okresie podlegania ubezpieczeniom społecznym, czyli w okresie zatrudnienia lub w okresie nie dłuższym niż 18 miesięcy od okresu ubezpieczenia. Sąd Okręgowy ustalił w rozpoznawanej sprawie, że niezdolność ubezpieczonej do pracy istnieje od dzieciństwa, a w trakcie zatrudnienia nie nastąpiło takie pogorszenie stanu zdrowia odwołującej, które uzasadniałoby jej całkowitą niezdolność do pracy. W opinii z dnia 27 marca 2017 r. biegła sądowa z zakresu otolaryngologii i foniatrii A. P. rozpoznała u ubezpieczonej obustronny głęboki niedosłuch odbiorczy graniczący głuchotą, słuch obustronnie protezowany, audiogenne zaburzenie mowy oraz zaburzenie procesu komunikatywnego. Biegła zaznaczyła, że jak wynika z audiogramów znajdujących się w aktach sprawy, obustronny niedosłuch znacznego stopnia występuje u odwołującej już od dzieciństwa i ma charakter postępujący. Na tej podstawie biegła stwierdziła u odwołującej częściową, trwałą niezdolność do pracy od dzieciństwa z powodu obustronnego głębokiego niedosłuchu odbiorczego z zaburzeniem mowy. Zaznaczyć w tym miejscu należy, że sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych sądowych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2000 r. I CKN 1170/98).

Sąd Okręgowy uznał zatem, że ubezpieczona jest osobą trwale, częściowo niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednakże niezdolność do pracy nie powstała w okresach wymienionych w art. 57 ust. 1 pkt. 3 powołanej ustawy i tym samym nie przysługuje ubezpieczonej prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jednocześnie odwołująca nie spełnia warunku z art. 57 ust. 2 ustawy emerytalnej, albowiem nie legitymuje się stażem pracy, wynoszącym 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

W świetle powyższych okoliczności, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ^{( 14 )}§ 1 k.p.c. oddalił odwołanie ubezpieczonej M. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 3 czerwca 2016 r., znak: (...), o czym orzekł w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)