Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 11 kwietnia 2017roku

Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Julia Ratajska

Protokolant:Oliwia Flisińska

po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2017 r. w Szczecinie

sprawy z powództwa J. F.

przeciwko E. G.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej E. G. na rzecz powoda J. F. kwotę 1.849,84 zł (tysiąc osiemset czterdzieści dziewięć złotych osiemdziesiąt cztery grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23.11.2015 roku do dnia zapłaty, przy czym zastrzega, że odpowiedzialność pozwanej E. G. jest solidarna z T. G., wobec którego kwotę tę zasądzono prawomocnym nakazem zapłaty wydanym przez Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie w dniu 21.01.2016 roku w sprawie pod sygn. akt I Nc 5707/15;

II.  zasądza od pozwanej E. G. na rzecz powoda J. F. kwotę 710 zł (siedemset dziesięć złotych) tytułem kosztów procesu, przy czym zastrzega, że odpowiedzialność pozwanej E. G. jest solidarna z T. G., wobec którego kwotę tę zasądzono prawomocnym nakazem zapłaty wydanym przez Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie w dniu 21.01.2016 roku w sprawie pod sygn. akt I Nc 5707/15.

SSR Julia Ratajska

Sygn. akt I C 436/16

UZASADNIENIE

Powód J. F. wniósł o zasądzenie od pozwanych T. G. i E. G. kwoty 1849,84 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu, nadto kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że pozwani są współwłaścicielami nieruchomości przy ul. (...) stanowiącej drogę osiedlową w udziale 2/190, objętej księgą wieczystą Kw (...). Na kwotę dochodzoną pozwem składały się koszty utrzymania tej nieruchomości w okresie od 01.07.2005 roku do 31.12.2014 roku.

W dniu 21.01.2016 roku wydano nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, który uprawomocnił się wobec pozwanego T. G. bez skutecznego zaskarżenia.

Natomiast pozwana E. G. skutecznie wniosła sprzeciw, zaskarżając nakaz zapłaty w całości. Pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia powołując się na trzyletni termin przedawnienia przewidziany dla roszczeń okresowych. Podniosła, że wskutek uprawomocnienia się postanowienia Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie wydanego w sprawie pod sygn. akt II Ns 8/09 nie jest już właścicielem spornej nieruchomości.

W piśmie z dnia 04.05.2016 roku, którego odpis doręczono pozwanej w dniu 17.06.2016 roku, powód podniósł wprost, że postanowienie z dnia 11.03.2009 roku wydane w sprawie II ns 8/09 nie dotyczy nieruchomości, której koszty utrzymania dochodzone są w niniejszym postępowaniu, tj. KW (...). W księdze wieczystej nadal widnieje jako współwłaściciel E. G., a powoda chroni rękojmia ksiąg wieczystych. Dalej podniesiono, że roszczenie nie jest przedawnione, bowiem termin przedawnienia tego roszczenia wynosi 10 lat.

Na rozprawie w dniu 30.03.2017 roku pozwana oświadczyła, że nie kwestionuje wysokości roszczenia i wyliczeń dokonanych przez powoda. Pełnomocnik powoda oświadczył, iż nie kwestionuje, że pozwana od 15 lutego 2010 roku nie mieszka przy ulicy (...) w S. i nie jest współwłaścicielem tego lokalu. Pozwana oświadczyła, iż nie kwestionuje powstania wydatków na zarząd nieruchomością wspólną. Przyznała, że od 2009 roku nie ponosiła wydatków związanych z zarządem sporną nieruchomością. Przyznała, że od 01 lipca 2005 roku nie wykonywała czynności zarządczych względem spornej nieruchomości. Pozwana oświadcza, iż od 2009 roku nie ponosiła wydatków związanych ze sporną nieruchomością. Pozwana podniosła, iż zgodnie z zawartym przez nią aktem notarialnym z dnia 09 listopada 2001 roku, zakupiony lokal mieszkalny numer (...) i garaż numer (...) wraz z przynależnymi do nich udziałami w częściach wspólnych budynku i gruntu oraz udział do 2/95, w skład której wchodzą działki numer (...) oraz udział do 2/95 części w prawie wieczystego użytkowania działki numer (...) opinanymi w paragrafie pierwszym tego aktu, zatem udział w drodze dojazdowej stanowił część przynależną do mieszkania. W związku z tym nadal podniosła, że nie jest faktycznym właścicielem działki drogowej. Pełnomocnik powoda kwestionował, iż prawo własności udziału w drodze jest prawem związanym z prawem własności lokalu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Nieruchomość położona przy ul. (...), objętą księgą wieczystą prowadzoną przez Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie o nr Kw (...), stanowi drogę osiedlową, zaś pod wpisem nr 53 tej księgi jako współwłaściciele w udziale do 2/190 są ujawnieni pozwani – T. G. i E. G..

Dowód: odpis księgi – płyta CD.

Większość współwłaścicieli powyższej nieruchomości zawarła umowy w przedmiocie zarządzania nieruchomością wspólną, w tym przede wszystkim w zakresie oświetlenia i sprzątania oraz ubezpieczenia i administrowania nieruchomością. Pozwani nie uiszczali opłat związanych z zarządem tą nieruchomością, zaś wydatki te za okres od 01.07.2015 roku do 31.12.2014 roku wyniosły kwotę 175.735,31 zł i zostały pokryte przez innych współwłaścicieli tej nieruchomości. Osoby te przelały w drodze umów cesji swoje prawa z tego tytułu na powoda J. F..

Kwota dochodzona pozwem stanowi 2/190 z kwoty 175.735,31 zł.

Niesporne.

E. G. i T. G. w dniu 09.11.2001 roku nabyli wspólnie z K. G. własność nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Szczecinie prowadzi księgę wieczystą nr (...), stanowiącą lokal mieszkalny położony w S. przy ul. (...) wraz z udziałem w wspólnej części budynku i w gruncie objętych księgą wieczystą nr Kw (...), oraz własność nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Szczecinie prowadzi księgę wieczystą nr (...), stanowiącą lokal niemieszkalny - garaż położony w S. przy ul. (...) wraz z udziałem w wspólnej części budynku i w gruncie objętych księgą wieczystą nr Kw (...), nadto udział w nieruchomość położonej przy ul. (...), objętej księgą wieczystą prowadzoną przez Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie o nr Kw (...), stanowiącą drogę osiedlową.

Małżeństwo E. G. i T. G. został rozwiązane przez rozwód z dniem 05.06.2007 roku.

Postanowieniem Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, które uprawomocniło się z dniem 13.09.2009 roku wskutek oddaleniem apelacji wnioskodawczyni od wskazanego postanowienia, dokonano podziału majątku wspólnego E. G. i T. G. i zniesiono współwłasność w ten sposób, że przyznano na wyłączną własność K. G. następujące nieruchomości: udział w 1/2 części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Szczecinie prowadzi księgę wieczystą nr (...), stanowiącą lokal mieszkalny położony w S. przy ul. (...) wraz z udziałem w wspólnej części budynku i w gruncie objętych księgą wieczystą nr Kw (...), oraz udział w 1/2 części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Szczecinie prowadzi księgę wieczystą nr (...), stanowiącą lokal niemieszkalny - garaż położony w S. przy ul. (...) wraz z udziałem w wspólnej części budynku i w gruncie objętych księgą wieczystą nr Kw (...).

E. G. wyprowadziła się z lokalu przy ul. (...) i od dnia 06.08.2010 roku zamieszkuje przy ul. (...) w S..

Niesporne, a nadto dowód: odpisy ksiąg wieczystych k. 35-38, odpis wyroku k. 39, odpisy postanowień k. 40-41, potwierdzenie zameldowania k. 42, odpis aktu notarialnego k. 108.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne.

Zważyć należy, iż obowiązek przedstawienia dowodów, zgodnie z przepisem art. 3 kpc spoczywa na stronach, zaś ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne ( art. 6 kc). Nie wymagają jednak dowodu – stosownie do przepisu art. 229 kpc - fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy.

Podstawę prawną powództwa stanowił art. 207 k.c., zgodnie z którym „Pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.”

Wobec powyższego należało stwierdzić, że na mocy powyższego przepisu w stosunku do wielkości udziałów współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. Chodzi tu o wszelkiego rodzaju wydatki na rzecz, zarówno nakłady konieczne, związane z normalną eksploatacją rzeczy, jak i inne nakłady oraz inne obciążenia, w szczególności takie jak: podatki, ubezpieczenia, odsetki od kredytu. Zasada rozkładu ciężarów według wielkości udziałów wyrażona w komentowanym przepisie odnosi się do stosunków między współwłaścicielami. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 17.11.2011 roku, IV CSK 93/11, okoliczność, iż współwłaściciel rzeczy nie posiada jej ani nie realizuje w drodze roszczenia swojego uprawnienia do współposiadania rzeczy lub posiadania wyodrębnionej części rzeczy, nie stanowi przeszkody do domagania się przez tego współwłaściciela partycypowania proporcjonalnie do przysługującego mu udziału, w dochodach z rzeczy, jeżeli przynosi ona dochody. W analogiczny sposób należy podejść do ciężarów. Ciężarami w rozumieniu art. 207 k.c. są podatki i inne świadczenia o charakterze publicznoprawnym obciążające współwłaścicieli nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności (tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19.06.2009 roku, V CSK 485/08).

Poza sporem pozostawała wysokość poniesionych kosztów oraz kwestia legitymacji powoda do dochodzenia niniejszego roszczenia. Pozwana podniosła ostatecznie dwa zarzuty przeciwko żądaniu pozwu – zarzut przedawnienia roszczenia oraz zarzut, że nie jest współwłaścicielem spornej nieruchomości.

W orzecznictwie powszechny jest pogląd, zgodnie z którym roszczenie o zwrot wartości nakładów jest skierowane wobec tych podmiotów, które były współwłaścicielami w czasie, gdy nakładów tych dokonywano (uchwały Sądu Najwyższego z 10.5.2006 r., III CZP 11/06, OSNC 2007, Nr 3, poz. 38; z 21.2.2008 r., III CZP 144/07, OSNC 2009, Nr 2, poz. 22).

W okresie sporu pozwana była wpisana w księdze wieczystej Kw (...) pod wpisem nr 53 tej księgi jako współwłaściciel w udziale do 2/190 wraz z pozwanym T. G.. W ocenie Sądu pozwana nadal pozostaje współwłaścicielem tej nieruchomości. Sąd nie podzielił poglądu pozwanej, że udział w spornej nieruchomości był prawem przynależnym do własności nieruchomości opisanych wprost w postanowieniu Sadu Rejonowego Szczecin-P. i Zachód w S. z dnia 11.03.2009 roku, II Ns 8/09. W treści postanowienia wskazano są wprost nieruchomości objęte podziałem. Również analiza aktu notarialnego z dnia 09.11.2001 roku nie potwierdza stanowiska pozwanej. Aktem tym objęte były trzy odrębne nieruchomości, w sytuacji, gdy w postanowieniu z dnia 11.03.2009 roku jedynie dwie z nich.

Ponadto należy powołać się na przepisy ustawy z dnia 06.07.1982 roku o księgach wieczystych i hipotece, które chroniły stanowisko prezentowane przez powoda. Zgodnie z art. 2 tej ustawy, „Księgi wieczyste są jawne. Nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej ani wniosków, o których uczyniono w niej wzmiankę.”. Z kolei na mocy art. 3 ust. 1 tej ustawy, „Domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym.”. Jest to domniemanie prawne usuwalne, wymagające jednak od pozwanej podjęcia wniosków dowodowych celem jego obalenia.

Pozwana złożyła wniosek o otwarcie zamkniętej rozprawy na nowa, jednak zdaniem Sądu brak było ku temu podstaw. Pozwana otrzymując pismo powoda z dnia 04.05.2016 roku powinna była, dbając należycie o swoje interesy, podjąć działania i inicjatywę dowodową w celu wyjaśnienia sytuacji prawnej spornej nieruchomości. Zaniechała tego, a złożenie wniosków dowodowych po upływie praktycznie roku od daty doręczenia tego pisma, już po zamknięciu rozprawy, nie mogło być skuteczne procesowo. Ponadto zdaniem Sądu powołane w piśmie z dnia 03.04.2017 roku poglądy prawne nie są trafne w niniejszej sprawie.

Wobec powyższego Sąd ustalił, że pozwana w okresie sporu była współwłaścicielem omawianej nieruchomości w zakresie opisanym w księdze wieczystej.

Odnosząc się następnie do zarzutu przedawnienia roszczenia, stosownie do art. 117 § 1 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Zaś zgodnie z art. 117§2 k.c., po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne. W sytuacji podniesienia skutecznie zarzutu przedawnienia roszczenie powoda, o ile jest nadal podtrzymywane, podlega ocenie co do zasadności jego dochodzenia. Skoro zaś dłużnik może uchylić się od zaspokojenia roszczenia przedawnionego, bezpodstawne jest uwzględnianie powództwa, obejmującego roszczenie przedawnione. Zgodnie z art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Stosownie do treści art. 120 § 1 k.c., bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Roszczenie powoda skierowane do pozwanej jest roszczeniem przedawniającym się z upływem lat 10. Roszczenie o zwrot nakładów z art. 207 k.c. opiera się na przepisie ustawy. Jego istnienie i zakres są więc uzależnione od tego, czy w danym przypadku współwłaściciel poniesie wydatek lub ciężar większy niż wynikałoby to z reguły wskazanej w przedmiotowym przepisie. Nie ma więc żadnych podstaw do przyjęcia, że stosunek prawny między współwłaścicielami- powstały wskutek wyłożenia danej kwoty - rodzi między nimi zobowiązanie do świadczeń okresowych. Brak bowiem możliwości przyjęcia i przewidzenia powtarzalności i regularności świadczeń w ramach obowiązku współwłaścicieli. Stosowne rozliczenie może być dokonane w dowolnym czasie, naturalnie przy uwzględnieniu ogólnego terminu przedawnienia z art. 118 k.c.. Inaczej mówiąc omawiane roszczenie bez wyjątku podlega ogólnemu reżimowi przedawnienia na podstawie art. 118 k.c.

Skoro zatem pozew obejmował roszczenia za okres od 01.07.2005 roku do 31.12.2014 roku, przy czym ich powstanie i rozliczenie następowało na koniec danego roku kalendarzowego, co wynika z zawartych umów dołączonych do pozwu i dopiero wówczas była znano i określono wysokość kosztów za dany rok kalendarzowy, a pozew został wniesiony w dniu 23.11.2015 roku, roszczenia w żadnej mierze nie uległo przedawnieniu.

Wobec powyższego orzeczono jak w pkt I wyroku. Zobowiązanie pozwanej miało charakter solidarny z T. G. na podstawie art. 370 k.c., bowiem zobowiązanie dotyczyło ich wspólnego mienia.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., stosownie do którego jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Sąd rozstrzygnął zgodnie z żądaniem pozwu. Orzekając o odsetkach sąd miał przy tym na względzie, iż zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 481 § 2 k.c. jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Wzmiankowany przepis został znowelizowany ustawą z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1830), która weszła wżycie 1 stycznia 2016 r. (art. 57 ustawy). Dlatego też w zakresie odsetek sprzed daty 1 stycznia 2016 r. zasądzono odsetki ustawowe, zgodnie z poprzednim brzmieniem art. 481 § 2 k.c., wedle którego, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona należą się odsetki za opóźnienie.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Na poniesione przez powoda koszty wynoszące w sumie 710 zł składały się: uiszczona tytułem opłaty od pozwu kwota 93 zł, kwota 600 zł uiszczona tytułem wynagrodzenia radcy prawnego oraz kwota 17 zł uiszczona tytułem opłaty skarbowej od udzielonego radcy prawnemu pełnomocnictwa. Odpowiedzialność pozwanej z T. G. była solidarna na podstawie art. 105 par. 2 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

SSR Julia Ratajska

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować.

2.  Zwrócić pełnomocnikowi powoda zaliczkę k. 74 jako niewykorzystaną.

3.  Ponumerować akta.

4.  Odpis wyroku wraz z odpisem uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi pozwanej.

5.  Akta z pismem lub za 30 dni od wykonania.

SSR Julia Ratajska