Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2017 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział II Cywilny Ośrodek (...) w R.

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Gawlik

Protokolant: Hanna Świątek

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2017 roku w Rybniku

sprawy z powództwa Banku (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko A. Z.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego A. Z. na rzecz Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 136.429,04 zł (sto trzydzieści sześć tysięcy czterysta dwadzieścia dziewięć złotych i cztery grosze) wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, które na dzień sporządzenia pozwu wynoszą 10 % w stosunku rocznym, nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie, liczonymi od kwoty 136.381,04 zł (sto trzydzieści sześć tysięcy trzysta osiemdziesiąt jeden złotych i cztery grosze) począwszy od dnia 15 marca 2017 r. do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 12.239 zł (dwanaście tysięcy dwieście trzydzieści dziewięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3)  przyznaje radcy prawnemu K. S. - kuratorowi ustanowionemu dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego ze Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. wynagrodzenie w kwocie 4.428 zł (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem złotych), w tym kwota 828 zł (osiemset dwadzieścia osiem złotych) stanowi podatek od towarów i usług oraz zwrot poniesionych kosztów w wysokości 40,20 zł (czterdzieści złotych i dwadzieścia groszy).

Sygn. akt II C 106/17

UZASADNIENIE

Powód Bank (...) Spółka Akcyjna w W. w dniu 15 marca 2017 r. złożył pozew o zapłatę domagając się zasądzenia od pozwanego A. Z. na jego rzecz kwoty 136.429,04 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, które na dzień sporządzenia pozwu wynoszą 10 % w stosunku rocznym, nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie, liczonymi od kwoty 136.381,04 zł (sto trzydzieści sześć tysięcy złotych trzysta osiemdziesiąt jeden złotych i cztery grosze) począwszy od dnia 15 marca 2017 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i 51 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictw.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że dochodzona przez niego wierzytelność wynika z braku zapłaty przez pozwanego z tytułu umowy pożyczki ekspresowej nr (...) z dnia 11 września 2014 r.

W dniu 25 lutego 2016 r. kurator dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego złożył odpowiedź na pozew i wniósł o oddalenie powództwa w całości, nie obciążanie pozwanego kosztami procesu oraz przyznanie na jego rzecz kosztów poniesionych wydatków i zasądzenie wynagrodzenia według norm przypisanych. W uzasadnieniu podał, że wypowiedzenie umowy pożyczki dokonane zostało z naruszeniem jej postanowień, a to § 24 ust. 1 pkt 2 oraz obowiązku powoda doręczenia pozwanemu na prawidłowy adres pisma stanowiącego oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, przez co nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 września 2014 r. Bank (...) z siedzibą w W. i A. Z., zawarli umowę pożyczki ekspresowej nr (...). Przedmiotem umowy był kredyt (pożyczka) na kwotę 140.900 zł przeznaczony na sfinansowanie celu konsumpcyjnego (1.364,99 zł) oraz spłatę kredytu. Pożyczka została udzielona do 15 września 2021 r. Stosownie do § 3 rzeczywista stopa oprocentowania wynosiła 10,21 % w stosunku rocznym. Zgodnie z § 24 ust. 1 Bank miał prawo wypowiedzieć niniejszą umowę w całości lub w części, jeśli:

1)  pożyczkobiorca utracił zdolność kredytową lub

2)  pożyczkobiorca nie zapłacił w terminie określonym w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności mimo uprzedniego poinformowaniu pożyczkobiorcy o konieczności spłaty zaległych rat w terminie 7 dni od otrzymania informacji o braku spłaty wymagalnej części zadłużenia i pomimo wezwania Banku, nie stanowi prawnego zabezpieczenia spłaty pożyczki, o którym mowa w § 23 ust. 2, w terminie 30 dni od daty wezwania.( zapis Umowy).

Okres wypowiedzenia umowy wynosi 30 dni. Stosownie do § 16 pożyczkobiorca w okresie korzystania z pożyczki zobowiązany był do niezwłocznego poinformowania Banku o zmianie: imienia, nazwiska, miejsca zamieszkania, numeru dokumentu tożsamości, miejsca pracy. Pozwany dopełnił tego zobowiązania, bowiem w dniu 27 listopada 2014 r. poinformował Bank, iż zmienił miejsce zamieszkania i wskazał swój nowy adres zamieszkania: R., ul. (...).

Wobec naruszenia przez A. Z. warunków Umowy poprzez zaprzestanie spłacania rat kredytu , pismem z dnia 18 lutego 2016 r. Bank wypowiedział Umowę. Kwota zadłużenia przeterminowanego wynosiła 8.138,33 zł. Okres wypowiedzenia wynosił 30 dni od daty otrzymania pisma. Pismo powyższe zostało Bankowi zwrócone z adnotacją operatora pocztowego „adresat wyprowadził się”. Zostało ono przesłane pozwanemu prawidłowo, bo na adres wskazany przez niego samego (R.. Legionów 19 ). .

Na dzień 8 marca 2016 r. zadłużenie pozwanego wynosiło 136.429,04 zł, w tym:

⚫

niespłacony kapitał w kwocie 111.930,59 zł,

⚫

niespłacone odsetki umowne naliczone za okres od dnia 15 października 2015 r. do dnia 7 marca 2017 r. w kwocie 24.450,45 zł,

⚫

opłaty i prowizje w kwocie 48 zł.

Sąd ustalił przedstawiony stan faktyczny w oparciu o wyciąg z ksiąg Banku (...) S.A. (...) z dnia 8 marca 2017 r. k.4, umowę pożyczki ekspresowej nr (...) z dnia 11 września 2014 r. k. 10-15, wypowiedzenie umowy z dnia 18 lutego 2016 r. wraz z potwierdzeniem odbioru k. 16-17, wezwanie do zapłaty z dnia 13 czerwca 2016 r. wraz z potwierdzeniem odbioru k. 18-19, pismo Centrum Personalizacji Dokumentów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 września 2016 r. k. 21, ostateczne wezwanie przesądowe z dnia 28 września 2016 r. wraz z potwierdzeniem odbioru k. 23-24, Kartę Klienta Banku z dnia 27 listopada 2014 r. wraz z załącznikiem k. 101-103 oraz wezwanie z dnia 15 stycznia 2016 r. k. 104.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Strona powodowa wykazała zasadność i wysokość swojego roszczenia. Strona pozwana kwestionując roszczenie nie przedstawiła żadnego dowodu na potwierdzenie swoich zarzutów. Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Istnieje zatem domniemanie, że osoba uprawniona korzysta z prawa podmiotowego w sposób legalny, zasługujący na ochronę prawną. Kwestionujący takie uprawnienie obowiązany jest wykazać racjonalne przesłanki swej kontestacji (wyrok Sądu Najwyższego z 9 lipca 2008 r., sygn. akt V CSK 43/08, niepubl.).

Zgodnie z art. 69 ust.1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U.2016.1988) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Pozwany A. Z. wobec z zawarcia w dniu 11 września 2014 r. z Bankiem (...) S.A. w W. umowy pożyczki ekspresowej na kwotę 140.900 zł, stosownie do art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe, zobowiązany był do spłaty tego kredytu wraz z oprocentowaniem w ratach w określonych kwotach i terminach.

Pozwany z czasem zaczął dokonywać spłat nieterminowo, w związku z czym Umowa, stosownie do jej postanowień (§ 24 ust.1), została zasadnie i skutecznie wypowiedziana. Skutkiem powyższego kredyt stał się natychmiast wymagalny, a udzielający kredytu uzyskał prawo naliczania odsetek karnych.

Stosownie do art. 75 Prawa bankowego w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej. Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni. Wypowiedzenie umowy kredytu z powodu utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej lub zagrożenia jego upadłością nie może nastąpić, jeżeli bank zgodził się na realizację przez kredytobiorcę programu naprawczego. Przepis ust. 3 stosuje się przez cały okres realizacji programu naprawczego, chyba że bank stwierdzi, iż program naprawczy nie jest w sposób należyty realizowany.

Wypowiedzenie umowy kredytu przez bank w warunkach określonych w powyższym przepisie należy zatem do ustawowych uprawnień banku. W orzecznictwie podkreśla się, że wykorzystanie wynikających z umowy kredytowej lub przepisów prawa uprawnień banku do jednostronnej modyfikacji umowy kredytowej i wypowiedzenie części lub całości kredytu nie może być uznane za nadużycie prawa, jeżeli powzięte zostało po stwierdzeniu, że niespełnienie przez kredytobiorcę warunków ustalonych w umowie co do spłaty kredytu i oprocentowania jest następstwem utraty zdolności kredytowej przez dłużnika lub pogorszenia jego sytuacji materialnej w stopniu zagrażającym zdolności do spłaty przez niego tego zadłużenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2004 r., sygn. akt IV CK 40/03).

W ocenie Sądu, zarzut strony pozwanej iż nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy pożyczki przez powoda, nie może się ostać, skoro Bank wysłał do pozwanego stosowne zawiadomienia na adres wskazany przez pozwanego w Karcie Klienta Banku z dnia 27 listopada 2014 r. (k.101-102). Wprawdzie przesyłka nie została odebrana przez pozwanego, ale powoda nie mogą obciążać negatywne konsekwencje braku odbioru przesyłek przez pozwanego, o ile te przesłane zostały prawidłowo. Podnieść należy, iż art. 61 k.c. nie wymaga zapoznania się z pismem przez osobę, której składa się oświadczenia. Wystarczające jest jedynie przesłanie pisma na adres, pod którym osoba ta zamieszkuje. W świetle art. 61 k.c. nie jest konieczne, dla skuteczności złożenia oświadczenia woli innej osobie, by adresat tego oświadczenia zapoznał się z treścią pisma zawierającego oświadczenie. Uznaje się za wystarczające to, że miał możliwość zapoznania się z treścią pisma. Fakt, że z własnej woli z tego zrezygnował, pozostaje bez wpływu na skuteczność złożenia oświadczenia woli (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 2012 r., sygn. akt II CSK 655/11). Prawidłowe skierowanie oświadczenia woli polega na wysłaniu go na adres zamieszkania osoby fizycznej lub adres siedziby rejestrowej osoby prawnej (ułomnej osoby prawnej). Niemożność doręczenia pod którymkolwiek z adresów, pod którym według wszelkiego prawdopodobieństwa powinien być możliwy kontakt z adresatem, obciąża tego ostatniego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 lutego 2014 r., I ACa 1481/13). Zatem konsekwencje powyższych zaniechań obciążają pozwanego.

Skonkludować należy, iż pozwany wykazał się brakiem dbałości o własne interesy (art. 355 § 1 k.c.) oraz brakiem współdziałania przy realizacji Umowy ( art. 354 k.c. § 1).

Jak wynikało ze złożonych przez stronę powodową dokumentów pozwany nie spłacił należności głównej w wysokości 111.930,59 zł. Zgodnie z Umową prawidłowo zostały naliczone odsetki umowne w wysokości 24.450,45. Żądanie przez powoda łącznie kwoty 136.429,04 zł znajdowało zatem oparcie w postanowieniach Umowy oraz obowiązujących przepisach, w związku z czym powództwo na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe, w związku z postanowieniami Umowy łączącymi strony zasługiwało na uwzględnienie w całości, a wszystkie podnoszone przez stronę pozwaną zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie.

Wobec uwzględnienia powództwa, pozwany jest stroną przegrywającą proces w rozumieniu art. 98 k.p.c. i to na nim spoczywa obowiązek poniesienia w całości kosztów procesu, które wyniosły 12.239 zł (opłata sądowa od pozwu 6.822 zł, koszty zastępstwa procesowego 5.417 zł). Zarządzeniem z dnia 4 kwietnia 2017 r. Sąd ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego kuratora dla reprezentowania i obrony jego praw. Wobec powyższego Sąd zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej z dnia 13 listopada 2013 r. (Dz.U.2013.1476) w związku z § 1 ust. 1 i § 8 pkt 6 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (Dz.U.2016.1715) przyznał ze Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. radcy prawnemu K. S. wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora dla nieznanego z miejsc pobytu pozwanego kwotę 4.428 zł, w tym kwotę 828 zł tytułem podatku od towaru i usług.