Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2017 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia Wydział X Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Anna Garncarz

Protokolant: Dorota Wabnitz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 października 2017 r. we Wrocławiu

przy udziale ----------------------------------

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko (...) we W.

o odszkodowanie

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki M. S. na rzecz strony pozwanej (...) we W. kwotę 917 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

III.  orzeka, że nieuiszczone koszty sądowe ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 14 kwietnia 2017 r. (data stempla pocztowego) powódka M. S. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej (...) we W. odszkodowania za czas pozostawania bez pracy w okresie od dnia 6 grudnia 2016 r. do dnia 28 lutego 2017 r. w wysokości 9 610,05 zł oraz o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm przepisanych (k. 2 – 4).

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie powódka wskazała, że była zatrudniona u strony pozwanej na podstawie umowy o pracę z dnia 28 lutego 2003 r. zawartej na czas nieokreślony na stanowisku głównego specjalisty w (...) we W.. Od dnia 18 listopada 2015 r. powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim i pobierała z tego tytułu wynagrodzenie chorobowe, a następnie zasiłek chorobowy. Od dnia 18 maja 2016 r. powódka pobierała świadczenie rehabilitacyjne, przyznane jej przez organ rentowy początkowo na okres czterech miesięcy, a następnie dalszych dwóch miesięcy. W dniu 13 września 2016 r. powódka poinformowała pracodawcę o planowanym na dzień 13 listopada 2016 r. zakończeniu leczenia i rokowaniach zdrowotnych. W dniu 25 października 2016 r. powódka otrzymała list polecony z zawiadomieniem o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia na zasadzie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p. W dniu 3 listopada 2016 r. powódka otrzymała zaświadczenie lekarskie, w którym lekarz ortopeda wskazał, że może ona podjąć pracę biurową. Powódka pobierała świadczenie rehabilitacyjne do dnia 13 listopada 2016 r. W dniu 29 listopada 2016 r. powódka odbyła ostatnią wizytę u lekarza ortopedy, który potwierdził, że powódka może podjąć pracę biurową. W okresie od dnia 1 grudnia 2016 r. do dnia 5 grudnia 2016 r. małoletnia córka powódki przebywała w szpitalu.

W dniu 6 grudnia 2016 r. powódka zgłosiła się do pracy i wyraziła zamiar powrotu do niej. W dniu 29 grudnia 2016 r. pracodawca zajął negatywne stanowisko odnośnie zgłoszenia powódki. Zgłoszenie się powódki do pracy nastąpiło w trakcie trwającego procesu, wywołanego wniesieniem przez powódkę do sądu pracy roszczenia o przywrócenie do pracy, stanowiącego odwołanie od otrzymanego oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę.

Powódka wskazała, że zgodnie z przepisem art. 53 § 5 k.p. pracodawca powinien w miarę możliwości ponownie zatrudnić pracownika, który w okresie 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia zgłosi swój powrót do pracy niezwłocznie po ustaniu tych przyczyn. Z powołanego przepisu wynika, iż w przypadku wystąpienia w/w przesłanek pracownikowi przysługuje roszczenie o zawarcie z nim umowy o pracę oraz o odszkodowanie za okres pozostawania bez pracy, jeśli pracodawca – wbrew obowiązkowi – nie zawarł z nim umowy w terminie niezwłocznym, licząc od możliwości ponownego zatrudnienia pracownika zgłaszającego swój powrót, przy czym podstawę roszczenia pracownika stanowi wówczas art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p. Powódka wskazała, że poniosła szkodę w postaci utraty wynagrodzenia za okres, w którym pozostawała bez pracy, tj. od dnia 6 grudnia 2016 r. do dnia podjęcia nowego zatrudnienia (1 marca 2017 r.).

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) we W. wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na rzecz strony pozwanej kosztów procesu (k. 21 – 23).

Strona pozwana wskazała, że stanowisko powódki zawarte w pozwie nie odpowiada w pełni rzeczywistemu stanowi rzeczy. Strona pozwana nie miała bowiem możliwości ponownego zatrudnienia powódki, gdyż na miejsce powódki została zatrudniona inna osoba, która przeszła przez wymagania konkursowe określone Zarządzeniem nr (...) Prezesa (...). Dopiero po zatrudnieniu nowej osoby powódka zgłosiła gotowość do pracy. Nie jest prawdziwe twierdzenie powódki, że o zakończeniu leczenia w listopadzie i rokowaniach powrotu do zdrowia powódka powiadomiła stronę pozwaną we wrześniu 2016 r. Na spotkaniu w dniu 13 września 2016 r. powódka twierdziła, że jest bardzo chora i że nie wie, kiedy powróci do pracy. Nie jest zatem prawdą, że powódka wyraziła gotowość powrotu do pracy w określonym terminie. Strona pozwana pozostawała w niewiedzy kiedy i czy w ogóle powódka powróci do pracy, w związku z czym uruchomiona została procedura konkursowa w celu rekrutacji nowego pracownika. Wobec powyższego strona pozwana nie miała możliwości ponownego zatrudnienia powódki a powódka nie wykazała okoliczności przeciwnej, przy czym ciężar dowodu w zakresie możliwości ponownego zatrudnienia spoczywa na pracowniku.

Pismem procesowym z dnia 19 czerwca 2017 r. profesjonalny pełnomocnik procesowy powódki sprecyzował żądanie pozwu i wskazał, że powódka domaga się odszkodowania na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, tj. na podstawie przepisu art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p. za nieuzasadnione nienawiązanie stosunku pracy przez pozwaną mimo spoczywającego na niej obowiązku oraz poniesioną w związku z tym przez powódkę szkodą. Pełnomocnik powódki dodał, że orzeczenie zobowiązujące stronę pozwaną do nawiązania z powódką stosunku pracy godziłoby w interes powódki, jako że podjęła ona już inne zatrudnienie (k. 46).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka M. S. w dniu 17 grudnia 2002 r. zawarła ze stroną pozwaną Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (dalej także jako (...)) umowę o pracę na okres próbny od dnia 19 grudnia 2002 r. do dnia 18 marca 2003 r. Powódka została zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku inspektora w (...) Oddziale (...) w Biurze Oddziału (...).

Umowa o pracę z dnia 17 grudnia 2002 r. została rozwiązana na mocy porozumienia stron z dniem 28 lutego 2003 r.

W dniu 28 lutego 2003 r. strony zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia 1 marca 2003 r. Wymiar czasu pracy i zajmowane przez powódkę stanowisko pracy pozostały bez zmian.

Z dniem 1 lipca 2003 r. powódka została przeniesiona z Biura Oddziału Regionalnego do (...). Od dnia 8 grudnia 2003 r. miejscem wykonywania przez powódkę pracy było (...), a od dnia 25 sierpnia 2007 r. – (...)

Z dniem 12 stycznia 2004 r. powódka została awansowana na stanowisko specjalisty, z dniem 1 lipca 2004 r. na stanowisko starszego specjalisty, a z dniem 1 lipca 2008 r. na stanowisko głównego specjalisty.

Do zakresu obowiązków powódki na stanowisku głównego specjalisty należało m.in. informowanie bezpośredniego przełożonego o przebiegu realizacji zadań i dostrzeżonych nieprawidłowościach, monitorowanie, analiza i upowszechnianie krajowych oraz wspólnotowych aktów prawnych, identyfikacja problemów powstałych w trakcie realizacji zadań oraz formułowanie propozycji ich rozwiązania, udzielanie informacji i przygotowywanie dokumentów do celów kontrolnych, zabezpieczenie i przechowywanie dokumentów do momentu ich przekazania do archiwum, współpraca w zakresie szkoleń organizowanych przez Agencję, bieżące i rzetelne wprowadzanie danych do systemu informatycznego, wykonywanie czynności odpowiadających opisowi stanowiska „Pracownik merytoryczny” w ramach obsługi wniosków o płatność z zatwierdzonymi procedurami do: Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwoju obszarów wiejskich 2004 – 2006” , Sektorowego programu Operacyjnego „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004- 2006”, (...), Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013, Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007 – 2013”, wykonywanie czynności odpowiadających opisowi stanowiska „Pracownik merytoryczny” w ramach obsługi wniosków o przyznanie pomocy w procedurach właściwych do Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013, rozpatrywanie przyjętych informacji o nieprawidłowościach związanych z weryfikacją wniosków o płatność zgodnie z zatwierdzonymi procedurami, prowadzenie spraw w zakresie ustalanie nienależnie lub nadmiernie pobranych środków.

Powódka podlegała bezpośrednio Zastępcy Kierownika – Wydziału Autoryzacji.

Dowód : Akta osobowe powódki (w załączeniu do akt sprawy), w tym:

-

umowa o pracę z dn. 17.12.2002 r. na okres próbny;

-

porozumienie stron z dn. 28.02.2003 r.;

-

pisma w sprawie przeniesienia: z dn. 01.07.2003 r., z dn. 12.12.2003 r., z dn. 27.08.2007 r.

-

pisma w sprawie awansu: z dn. 08.01.2004 r., z dn. 01.07.2004 r., z dn. 07.07.2008 r.

Zarządzeniem Nr (...) Prezesa (...) z dnia 16 maja 2016 r. wprowadzony został regulamin naboru pracowników w (...).

Zgodnie z Regulaminem naboru pracowników rozpoczęcie procesu naboru następuje na podstawie wniosku, składanego przez kierującego komórką organizacyjną do Działu Zarządzania Zasobami Ludzkimi (DZZL) po uzyskaniu akceptacji Zastępcy Prezesa sprawującego nadzór nad daną komórką organizacyjną. DZZL opiniuje wniosek pod względem zasadności przeprowadzenia naboru oraz pod względem stanu wykorzystania limitu etatów przyznanego danej komórce organizacyjnej, a następnie przedstawia zaopiniowany wniosek Prezesowi Agencji w celu podjęcia decyzji w sprawie rozpoczęcia naboru bądź odmowy rozpoczęcia naboru (§ 2 Regulaminu naboru pracowników).

Wniosek o rozpoczęcie naboru do oddziału regionalnego składa kierujący komórką organizacyjną w oddziale regionalnym lub kierownik biura powiatowego do Biura Zarządzania Zasobami Ludzkimi (BZZL), które wniosek opiniuje, a następnie przekazuje go dyrektorowi oddziału regionalnego celem podjęcia decyzji w sprawie rozpoczęcia naboru bądź odmowy rozpoczęcia naboru. Dyrektor oddziału regionalnego może złożyć wniosek o rozpoczęcie naboru bezpośrednio do DZZL (§ 3 Regulaminu naboru pracowników).

DZZL zamieszcza ogłoszenie o naborze w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Agencji (§ 4 Regulaminu naboru pracowników). Proces naboru kandydatów na stanowiska pracy w Agencji przeprowadza się w trzech etapach: etap pierwszy – polega na dokonaniu weryfikacji dokumentów aplikacyjnych otrzymanych od kandydatów pod względem spełniania przez nich wymagań określonych w ogłoszeniu, etap drugi – polega na przeprowadzeniu testu wiedzy, którego zakres ustala komisja rekrutacyjna, etap trzeci – polega na przeprowadzeniu z kandydatami rozmowy kwalifikacyjnej (przy czym na rozmowy należy zaprosić nie mniej niż trzech kandydatów, którzy uzyskali najwyższą liczbę punktów w teście) (§ 6 Regulaminu naboru pracowników).

Proces wyboru kandydata do zatrudnienia na stanowisko pracy w Agencji przeprowadza komisja rekrutacyjna, składające się z przewodniczącego i co najmniej dwóch członków, w tym pracownika komórki kadrowej. Komisja rekrutacyjna dokonuje oceny kandydatów pod względem przydatności na danym stanowisku pracy zgodnie z formularzem i sporządza protokół z przeprowadzonego naboru. Na podstawie protokołu sporządzana jest rekomendacja kandydata do zatrudnienia, która przekazywana jest Prezesowi Agencji w celu podjęcia decyzji o zatrudnieniu (§ 8 Regulaminu naboru pracowników).

Informację o wyniku naboru, również wówczas, gdy w jego wyniku nie doszło do zatrudnienia żadnego kandydata, zamieszcza się w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Agencji i w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie jednostki organizacyjnej, w której był prowadzony nabór (§ 9 Regulaminu naboru pracowników).

Możliwe jest także pozyskanie pracownika z zasobów kadrowych agencji. W takim przypadku oceny prezentowanych przez kandydatów kwalifikacji dokonuje kierujący komórką organizacyjną, dyrektor oddziału regionalnego lub kierownik biura powiatowego (osobiście lub przy udziale osób posiadających odpowiednią wiedzę i doświadczenie) (§ 11 Regulaminu naboru pracowników). Na wniosek pracownika możliwe jest także jego przeniesienie do pracy w innej komórce lub w innej jednostce organizacyjnej (§ 12 Regulaminu naboru pracowników).

Dowód : Zarządzenie Nr (...) Prezesa (...) z dn. 16.05.2016 r. w sprawie wprowadzenia regulaminu naboru pracowników w (...) (k. 27)

Regulamin naboru pracowników w (...) (k. 27v – 38)

Zeznania świadka E. Z. (k. 63, 63v; płyta CD)

W dniu 18 listopada 2015 r. powódka stała się niezdolna do pracy wskutek urazu doznanego w trakcie wypadku komunikacyjnego. Do dnia 17 maja 2016 r. powódka pobierała z tytułu niezdolności do pracy zasiłek chorobowy, a w okresie od dnia 18 maja 2016 r. do dnia 13 listopada 2016 r. – świadczenie rehabilitacyjne, przyznane początkowo na okres czterech miesięcy, a następnie na okres dalszych dwóch miesięcy (tj. od dnia 15 września 2016 r. do dnia 13 listopada 2016 r.).

Dowód : Decyzja ZUS Oddział we W. z dn. 16.09.2016 r. znak: 470500/602/RW/00013498/2016-ZAS (k. 9)

Przesłuchanie powódki (k. 63v; płyta CD)

W dniu 13 września 2016 r. powódka odbyła rozmowę z Dyrektorem (...) Oddziału (...). W trakcie rozmowy powódka nie wskazała terminu, w którym będzie zdolna do wykonywania pracy, informowała, że kontynuuje pobieranie świadczenia rehabilitacyjnego.

Dowód : Zeznania świadka E. Z. (k. 63, 63v; płyta CD)

Oświadczeniem z dnia 17 października 2016 r., doręczonym powódce w dniu 25 października 2016 r., strona pozwana rozwiązała umowę o pracę zawartą z powódką na czas nieokreślony w dniu 28 lutego 2003 r. Rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło bez wypowiedzenia bez winy pracownika w trybie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b Kodeksu pracy.

Dowód : Akta osobowe powódki (w załączeniu do akt sprawy), w tym:

-

rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z dn. 17.10.2016 r. wraz z potwierdzeniem odbioru;

-

świadectwo pracy z dn. 25.10.2016 r.

Powódka w skierowanym do sądu pracy pozwie z dnia 8 listopada 2016 r. wniosła o przywrócenie jej do pracy u strony pozwanej na poprzednich warunkach pracy i płacy.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 28 lutego 2017 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych umorzył postępowanie w sprawie o sygn. akt X P 729/16 z uwagi na cofnięcie przez powódkę powództwa o przywrócenie do pracy.

Dowód : Pozew z dn. 08.11.2016 r., postanowienie z dn. 28.02.2017 r. (w aktach sprawy o sygn. X P729/16 Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu)

Przesłuchanie powódki (k. 63v; płyta CD)

Zaświadczeniem lekarskim z dnia 3 listopada 2016 r. specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu stwierdził u powódki stan po skręceniu odcinka szyjnego kręgosłupa i zdolność powódki do podjęcia pracy biurowej.

W dniu 29 listopada 2016 r. specjalista ortopeda traumatolog stwierdził brak przeciwwskazań do podjęcia przez powódkę pracy biurowej.

Dowód : Zaświadczenie lekarskie z dn. 03.11.2016 r. (k. 11)

Zaświadczenie lekarskie z dn. 29.11.2016 r. (k. 12)

W okresie od dnia 1 grudnia 2016 r. do dnia 5 grudnia 2016 r. małoletnia córka powódki przebywała na Oddziale Pediatrycznym Wojewódzkiego Szpitala (...) we W..

Dowód : Karta informacyjna z dn. 05.12.2016 r. (k. 13)

Pismem z dnia 6 grudnia 2016 r., doręczonym stronie pozwanej w tym samym dniu, powódka zgłosiła wolę podjęcia pracy w związku z ustaniem przyczyn, na podstawie których powódka była niezdolna do pracy. Powódka wniosła o ponowne zatrudnienie jej na stanowisku odpowiadającym kwalifikacjom powódki.

W odpowiedzi, pismem z dnia 29 grudnia 2016 r., strona pozwana poinformowała, iż podtrzymuje swoją decyzję o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika zgodnie z art. 53 § 1 pkt. 1 lit. b k.p. Dodatkowo strona pozwana poinformowała, że nabór kandydatów do zatrudnienia na wolne stanowiska pracy w Agencji jest otwarty i konkurencyjny, a ustawa nie daje możliwości zatrudnienia bez przeprowadzenia postępowania konkursowego.

Dowód : Pismo powódki z dn. 06.12.2016 r. (k. 14)

Pismo strony pozwanej z dn. 29.12.2016 r. (k. 15)

W pierwszej połowie 2017 r. strona pozwana przeprowadzała nabór pracowników na następujące stanowiska pracy:

-

inspektor/specjalista w Biurze Oddziału Regionalnego w (...) (stanowisko pracy ds. obsługi systemu gospodarki własnej) – ogłoszenie wprowadzone na stronę internetową w dniu 23 stycznia 2017 r.;

-

inspektor ds. kontroli terenowych w Wydziale ds. Kontroli Terenowych w Biurze Kontroli na Miejscu w (...) (umowa na czas określony w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy) – ogłoszenie wprowadzone na stronę internetową w dniu 23 stycznia 2017 r.;

-

inspektor w Wydziale ds. Obsługi i Przygotowania Dokumentacji w Biurze Kontroli na Miejscu w (...) (stanowisko pracy ds. obsługi i przygotowywania dokumentacji) (umowa na czas określony w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy) – ogłoszenie wprowadzone na stronę internetową w dniu 7 lutego 2017 r.;

-

inspektor/specjalista w Wydziale ds. Wdrożeń w Biurze (...) Inwestycyjnego w (...) (stanowisko pracy ds. obsługi wniosków o przyznanie pomocy) (2 etaty, umowa na czas określony w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy) – ogłoszenie wprowadzone na stronę internetową w dniu 19 kwietnia 2017 r.;

-

inspektor/specjalista w Wydziale ds. Wdrożeń w Biurze (...) Inwestycyjnego w (...) (stanowisko pracy ds. obsługi wniosków o przyznanie pomocy) – ogłoszenie wprowadzone na stronę internetową w dniu 11 maja 2017 r.

Powódka nie brała udziału w procesach rekrutacji prowadzonych przez stronę pozwaną w 2017 r.

Dowód : Wydruk ofert pracy (k. 54 – 59)

Przesłuchanie powódki (k. 63v; płyta CD)

Średnie miesięczne wynagrodzenie powódki liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło: 4 468,32 zł brutto (3 179,71 zł netto) w sierpniu 2016 r., 4 506,84 zł brutto (3 206,94 zł netto) we wrześniu 2016 r. i 4 506,84 zł brutto (3 206,94 zł netto) w październiku 2016 r.

Dowód : Zaświadczenie o wynagrodzeniu z dn. 24.05.2017 r. (k. 26)

Od dnia 1 marca 2017 r. powódka podjęła zatrudnienie w nowym miejscu pracy.

Dowód : Przesłuchanie powódki (k. 63v; płyta CD)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości jako bezzasadne.

W niniejszej sprawie powódka, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wnosiła o zasądzenie od strony pozwanej odszkodowania na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, tj. na podstawie przepisu art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p., za nieuzasadnione nienawiązanie stosunku pracy przez pozwaną mimo spoczywającego na niej obowiązku oraz poniesioną w związku z tym przez powódkę szkodą.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z przepisem art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p. pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy spowodowana była wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w powyższym trybie nie może nastąpić po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności (art. 53 § 3 k.p.).

Pracodawca powinien w miarę możliwości ponownie zatrudnić pracownika, który w okresie 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, z przyczyn wymienionych w § 1 i 2, zgłosi swój powrót do pracy niezwłocznie po ustaniu tych przyczyn (art. 53 § 5 k.p.).

We wciąż aktualnej uchwale z dnia 10 września 1976 r. (sygn. akt I PZP 48/76, Legalis) Sąd Najwyższy wskazał, że na podstawie art. 53 § 5 k.p. zakład pracy ma obowiązek nawiązania z byłym pracownikiem stosunku pracy. W razie wykonania tego obowiązku byłemu pracownikowi przysługuje roszczenie o nawiązanie stosunku pracy oraz o odszkodowanie za okres pozostawania bez pracy od chwili zgłoszenia się do pracy w terminie określonym w powyższym przepisie. Podstawę prawną roszczenia odszkodowawczego stanowi art. 471 k.c. w związku z art. 300 k.p.

W uzasadnieniu cytowanej uchwały Sąd Najwyższy podniósł, że jeżeli zakład pracy nie spełni dobrowolnie powyższego obowiązku, prawomocne orzeczenie sądu pracy stwierdzające powyższy obowiązek zastępuje oświadczenie woli zakładu pracy o zatrudnieniu pracownika i powoduje nawiązanie stosunku pracy między stronami. Sąd Najwyższy wskazał dalej, że Jeżeli zakład pracy nie spełnił wynikającego z art. 53 § 5 KP obowiązku nawiązania stosunku pracy z byłym pracownikiem, przysługuje mu na podstawie art. 471 KC w związku z art. 300 KP roszczenie o odszkodowanie za okres pozostawania bez pracy od chwili zgłoszenia się do pracy w terminie określonym w art. 53 § 5 KP do chwili nawiązania stosunku pracy. Odszkodowanie to odpowiadać powinno wynagrodzeniu, jakie uzyskałby pracownik na stanowisku, na którym mógł być zatrudniony. Należy od niego potrącić inne dochody uzyskane w okresie pozostawania bez pracy.

W ocenie Sądu, skoro odszkodowanie, o którym mowa wyżej, należy się za okres pozostawania bez pracy, tj. za czas od chwili zgłoszenia się do pracy w terminie określonym w art. 53 § 5 k.p. do chwili nawiązania stosunku pracy, to niewątpliwym warunkiem jego przysługiwania jest nawiązanie stosunku pracy, które w tym przypadku następuje nie z woli pracodawcy, lecz na mocy orzeczenia sądu pracy. Zatem podstawowym warunkiem nabycia prawa do odszkodowania jest ponowne nawiązanie stosunku pracy przez pracownika, bądź w ramach dobrowolnego nawiązania przez pracodawcę z pracownikiem stosunku pracy, bądź też poprzez wyrok sądu to nakazujący. O powyższym stanowi przepis art. 471 kc, który wyraźnie stanowi, że podstawową przesłanką odpowiedzialności pracodawcy jest wina pracodawcy w realizacji obowiązków wynikających z umowy, szkoda i związek przyczynowy pomiędzy zawinionym działaniem i szkodą .

W niniejszej sprawie zatem, powódka, która była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika winna była wykazać wszystkie trzy przesłanki żądania z art. 471 kc.

Powódka nie wykazała żadnej z przesłanek.

Przede wszystkim powódka nie wnosząc o ponowne nawiązanie stosunku pracy przez stronę pozwaną nie wykazała, że faktycznie miała ona prawo do takiego żądania.

Warunkiem wydania przez sąd pracy stosownego orzeczenia o nawiązaniu stosunku pracy jest bowiem zgłoszenie przez pracownika roszczenia o nawiązanie stosunku pracy. W świetle przepisów prawa pracy w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2017 r., termin do zgłoszenia stosownego roszczenia wynosił 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie przyjęcia do pracy (art. 264 § 3 k.p.).

W niniejszym postępowaniu roszczenie pozwu obejmowało jedynie kwestie odszkodowawcze. Powódka nie wnosiła natomiast o nawiązanie stosunku pracy między powódką a stroną pozwaną. Ponadto nawet gdyby przyjąć, że skoro roszczenie odszkodowawcze jest immanentnie związane z nawiązaniem umowy o pracę, więc tym samym fakt zgłoszenia roszczenia odszkodowawczego jest jednoznaczny ze zgłoszeniem roszczenia o nawiązanie stosunku pracy, to należy pamiętać, o czym była mowa wyżej, że termin do wytoczenia powództwa o nawiązanie umowy o pracę wynosił 14 dni od dnia doręczenia pracownikowi zawiadomienia pracodawcy o odmowie przyjęcia do pracy.

W stanie faktycznym niniejszej sprawie takie zawiadomienie powódka otrzymała w dniu 25 października 2016 r., zatem 14 – dniowy termin, o którym stanowi przepis art. 264 § 3 k.p., upływał więc z dniem 8 listopada 2016 r.

Co prawda w dniu 8 listopada 2016 r. powódka wytoczyła przeciwko stronie pozwanej powództwo, które określiła jako powództwo o przywrócenie do pracy, to, jednak na rozprawie w dniu 15 grudnia 2016 r powódka wskazała, że strona pozwana nie wyraziła swojego stanowiska w zakresie żądania ponownego zatrudnienia powódki, zatem powódka, działając przez profesjonalnego pełnomocnika miała już w toku tamtego postępowania świadomość konieczności wytoczenia powództwa o ponowne nawiązanie stosunku pracy, a przynajmmniej świadomość o konieczności zgłoszenia takiego żądania i stanowiska strony pozwanej w tym zakresie, a pomimo tego, nie złożyła w wymaganym terminie skutecznie takiego żądania.

Gdyby przyjąć, że powództwo zgłoszone w dniu 8 listopada 2016 r. stanowiło odwołanie od oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia (odnosiło się więc bezpośrednio do faktu rozwiązania z powódką umowy o pracę, nie zaś do okoliczności nienawiązania z powódką kolejnej umowy o pracę, o czym świadczy dodatkowo fakt, iż powództwo zostało wytoczone zanim powódka powzięła informację o odmowie przyjęcia do pracy), to należy mieć na uwadze, że powódka działając przez profesjonalnego pełnomocnika winna była mieć pełną świadomość tego, że takie roszczenie należy zgłosić w wymaganym terminie 14 dni (gdyż rozwiązanie umowy o pracę miało miejsce przed 1 stycznia 2017 r.). Gdyby jednak uznać, że roszczenie powódki zgłoszone w dniu 8 listopada 2016 r. było roszczeniem o ponowne zatrudnienie, to należy wskazać, że pozew ten został przez powódkę skutecznie cofnięty, a postępowanie w sprawie prawomocnie umorzone. Z uwagi na powyższe, nawet gdyby zakwalifikować powództwo z dnia 8 listopada 2016 r. jako powództwo o nawiązanie stosunku pracy, to skuteczne cofnięcie pozwu zniweczyło wszelkie skutki, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa (art. 203 § 2 k.p.c.). Uznanie zaś powództwa wytoczonego w niniejszej sprawie za powództwo dotyczące nie tylko odszkodowania, ale też nawiązania stosunku pracy, prowadziłoby do wniosku o przekroczeniu terminu do zgłoszenia roszczenia, przewidzianego w art. 264 § 3 k.p., co musiałoby skutkować oddaleniem powództwa.

Niezależnie od powyższego, nawet gdyby przyjąć tezę o niezależności prawa do odszkodowania od uprzedniego nawiązania stosunku pracy, czyniłoby niemożliwym ustalenie końcowego momentu przysługiwania odszkodowania, a tym samym nie byłoby możliwe ustalenie wysokości odszkodowania, skoro ma ono przysługiwać do chwili nawiązania stosunku pracy.

Odszkodowanie, którego zapłaty dochodzi w niniejszym postępowaniu powódka, można porównać do instytucji wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, o której mowa w art. 47 k.p. (wynagrodzenie po przywróceniu do pracy z uwagi na nieuzasadnione lub naruszające przepisy prawa wypowiedzenie umowy o pracę) oraz w art. 57 k.p. (wynagrodzenie po przywróceniu do pracy w razie niezgodnego z przepisami prawa rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia). W obu przypadkach warunkiem przyznania pracownikowi wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy jest uprzednie przywrócenie pracownika do pracy, czyli restytucja stosunku pracy. Co prawda taka należność może być zasądzona przed podjęciem przez pracownika pracy po przywróceniu go do niej, jednakże realizacja zasądzonego w orzeczeniu przywracającym do pracy wynagrodzenia uzależniona jest od podjęcia przez pracownika pracy, gdyż klauzulę wykonalności, w części dotyczącej tego wynagrodzenia, nadaje się dopiero po stwierdzeniu, że pracownik podjął pracę. Zasądzone wynagrodzenie nie może być egzekwowane wcześniej (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 1976 r., I PRN 44/76, OSNC 1977, Nr 1, poz. 17).

W ocenie Sądu już sam brak nawiązania między stronami stosunku pracy uniemożliwia przyznanie powódce odszkodowania, którego dochodzi ona na podstawie przepisów prawa cywilnego.

Abstrahując od powyższego podkreślenia wymaga, że skuteczność roszczenia o nawiązanie stosunku pracy w oparciu o przepis art. 53 § 5 k.p. zależy od tego, czy, obiektywnie rzecz oceniając, pracodawca dysponuje miejscem pracy odpowiadającym kwalifikacjom wcześniej zwolnionego pracownika. Istotna jest zatem kwestia, czy po rozwiązaniu umowy w trybie art. 53 k.p. stanowisko pracy nadal pozostaje nieobsadzone. Zatrudnienie nowej osoby w miejsce wcześniej zwolnionego pracownika stoi na przeszkodzie uznaniu, że pracodawca ma możliwość ponownego nawiązania stosunku pracy. Od podmiotu zatrudniającego nie można bowiem wymagać, by dokonywał przesunięć kadrowych w przedsiębiorstwie (Kodeks pracy. Komentarz, red. prof. dr hab. A. S., L. ).

Jak podkreślała sama powódka, a co przyznała strona pozwana, z uwagi na przedłużającą się nieobecność powódki i brak wiedzy pracodawcy co do przypuszczalnej daty powrotu powódki do pracy, pracodawca zdecydował o przyjęciu nowego pracownika na zajmowane przez powódkę miejsce pracy. Po rozwiązaniu z powódką umowy o pracę w trybie art. 53 k.p. stanowisko pracy powódki nie pozostawało więc nadal nieobsadzone, a tym samym nie można uznać, że pracodawca miał możliwość ponownego nawiązania z powódką stosunku pracy. Nie potwierdziły się przy tym twierdzenia powódki, jakoby w trakcie spotkania, które miało miejsce w dniu 13 września 2016 r., powódka poinformowała pracodawcę o terminie swojego powrotu do pracy. Przedmiotowym twierdzeniom powódki jednoznacznie zaprzeczył w swoich zeznaniach świadek E. Z., jeden z uczestników spotkania. Ponadto, nawet gdyby dać wiarę wyjaśnieniom powódki, to i tak przekazane przez nią w dniu 13 września 2016 r. informacje mogłyby dotyczyć co najwyżej prognozowanego, przypuszczalnego terminu powrotu do pracy, jeśli wziąć pod uwagę, że w dniu 12 września 2016 r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził niezdolność powódki do pracy i orzekł o celowości przyznania powódce świadczenia rehabilitacyjnego na okres dalszych dwóch miesięcy (wcześniej powódka pobierała świadczenie rehabilitacyjne przez okres czterech miesięcy). Powódka nie mogła więc mieć pewności, że po zakończeniu kolejnego okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego odzyska zdolność do pracy. Pewności takiej nie mógł mieć także pracodawca, od którego w opisanej sytuacji nie można było oczekiwać, że po upływie okresów ochronnych z art. 53 § 1 k.p. niejako „zamrozi” miejsce pracy powódki przez okres niedający się ująć w pewne i konkretne ramy czasowe, narażając tym samym interes zakładu pracy i sprawność jego funkcjonowania.

Nie sposób także pominąć okoliczności, że w przypadku zatrudnienia pracownika w trybie art. 53 § 5 k.p. dochodzi do nawiązania nowego stosunku pracy, a nie odnowienia wcześniej rozwiązanej umowy. Oznacza to konieczność dochowania sformalizowanych procedur rekrutacyjnych, jeżeli takie obowiązują (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2009 r., I PK 120/09, OSNP 2011, Nr 11–12, poz. 155; Kodeks pracy. Komentarz, red. prof. dr hab. A. S., L. ; Kodeks pracy. Komentarz, prof. dr hab. A. Ś., L. ). W niniejszej sprawie niewątpliwie możliwości pracodawcy co do ponownego zatrudnienia pracownika były ograniczone obowiązującą otwartą i konkurencyjną procedurą konkursową, która została przewidziana w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz.U. Nr 98, poz. 634 ze zmianami) oraz w Regulaminie naboru pracowników (...), wprowadzonym na mocy zarządzenia nr Nr (...) Prezesa (...) z dnia 16 maja 2016 r. w sprawie wprowadzenia regulaminu naboru pracowników w (...). Strona pozwana nie miała więc możliwości nawiązania z powódką nowego stosunku pracy z pominięciem otwartej i konkursowej procedury naboru. Powódka zaniechała zaś zgłoszenia swojego udziału w którejkolwiek z ogłoszonych przez stronę pozwaną procedur naboru.

Powyższe okoliczności, tj. brak wykazania przez powódkę obiektywnej możliwości jej ponownego zatrudnienia oraz istnienie u strony pozwanej otwartej i konkursowej procedury naboru pracowników są jednak tylko wątkami pobocznymi niniejszej sprawy. Jak bowiem była mowa na początku, warunkiem aktualizującym prawo pracownika do odszkodowania na mocy art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p. jest ponowne nawiązanie stosunku pracy, do którego bezsprzecznie między stronami niniejszego postępowania nie doszło.

Ustaleń stanu faktycznego w niniejszej sprawie Sąd dokonał w oparciu o zgromadzone dowody z dokumentów, wskazane w treści uzasadnienia, albowiem ich wiarygodność i autentyczność nie budziła wątpliwości stron ani Sądu. Sąd skorzystał także z zeznań świadka E. Z., którego zeznaniom Sąd dał wiarę w całości, jako że były one spójne i logiczne. Wyjaśnienia powódki pozostawały odosobnione w zakresie, w jakim wskazywała ona, że w dniu 13 września 2016 r. przekazała pracodawcy informację o konkretnej dacie powrotu do pracy.

Sąd pominął dowód z przesłuchania strony pozwanej z uwagi na nieusprawiedliwione niestawiennictwo prawidłowo zawiadomionej o obowiązku stawiennictwa strony na terminie rozprawy, na której miał być słuchany przedstawiciel strony pozwanej, a także z uwagi na cofnięcie wniosku o przeprowadzenie stosownego dowodu przez pełnomocnika strony pozwanej.

W tak ustalonym stanie faktycznym i prawnym powództwo podlegało oddaleniu w całości, o czym Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

O obowiązku zwrotu kosztów postępowania jak w punkcie II sentencji wyroku orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. W niniejszej sprawie kosztami poniesionymi przez stronę pozwaną były koszty wynagrodzenia pełnomocnika ją reprezentującego, które zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) wynosiły 900 zł. Ponadto strona pozwana poniosła opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

W punkcie III sentencji wyroku nieuiszczonymi kosztami sądowymi Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. obciążył Skarb Państwa, mając na uwadze, że zgodnie z dyspozycją art. 98 k.p.c. nie było podstaw do obciążenia nieuiszczonymi kosztami sądowymi strony wygrywającej sprawę – w niniejszej sprawie strony pozwanej – natomiast powódka, która sprawę przegrała, była zwolniona od kosztów sądowych z mocy ustawy.