Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Raciborzu Wydział III Rodzinny i Nieletnich: w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Ewa Kosiorowska

Protokolant: st.sekr.sądowy Sławomir Mika

Po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 07/06/2017 roku w R.

sprawy z powództwa A. G.

przeciwko M. G. (1)

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

1.  uchyla obowiązek alimentacyjny powoda A. G. wobec pozwanej M. G. (1) ustalony wyrokiem zaocznym tutejszego Sądu z dnia 24.04.2006 roku sygn. akt III RC 359/05 na kwotę po 250,00 zł (dwieście pięćdziesiąt złotych) miesięcznie – z dniem 12.01.2016 roku;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  przyznaje od Skarbu Państwa pełnomocnikowi z urzędu pozwanej adw. M. G. (2) wynagrodzenie w kwocie 738,00 zł (siedemset trzydzieści osiem złotych) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej;

4.  obciążyć strony kosztami postępowania w poniesionym zakresie.

III RC 294/15

UZASADNIENIE

Powód A. G. wniósł o uchylenie jego obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanej M. G. (1) ustalonego wyrokiem tutejszego Sądu z dnia 24.04.2006 roku na kwotę 250 złotych miesięcznie.
Uzasadniając pozew podał ,iż znajduje się w trudniej sytuacji życiowe. Ma na utrzymaniu troje małoletnich dzieci. Jego żona nie ma stałej pracy. On sam jest głównym żywicielem rodziny. Nadto podał ,iż pozwana jest już osobą dorosłą i wykształconą , sama może zapracować na swoje utrzymanie.
Pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Podała ,iż jest osobą o lekkim stopniu niepełnosprawności. Cierpi na niedosłuch od dziecka . Przez to schorzenie ma problemy ze znalezieniem pracy. W 2014 roku udało jej się znaleźć pracę jako telemarketer lecz musiała z niej zrezygnował z przyczyn zdrowotnych. W 2015 roku wyjechała do W., gdzie znalazła pracę jako sprzątaczka . Nie mogła jej jednak wykonywać , gdyż od dziecka ma problemy z kręgosłupem. Podniosła ,iż cierpi na bóle kręgosłupa powiązane ze skoliozą i okresowo korzysta z wizyt na pogotowiu w celu uśmierzenia bólu. Podała ,iż w 2015 roku doznała upadku z wysokości i musi zażywać leki przeciwbólowe.
Ukończyła licencjat z socjologii. W czasie studiów pracowała jako sprzątaczka , niania.
Podniosła ,iż jest osobą bezrobotną , schorowaną i pozostaje w niedostatku.
Pozwana w odpowiedzi na pozew zwarła szereg informacji o powodzie jako jej ojcu i niewłaściwym sprawowaniu władzy rodzicielskiej. Jednak w ocenie Sądu większość z nich wobec faktu pełnoletniości pozwanej pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Wyrokiem z dnia 24.04.2006 roku tutejszy Sąd zasądził po powoda na rzecz pozwanej alimenty w kwocie po 250 złotych miesięcznie. W dacie zarządzenia tych alimentów pozwana uczęszczała do klasy maturalnej szkoły średniej . Uczyła się wieczorowo. Ponieważ przebywała w pieczy zastępczej , na kontynuowanie nauki otrzymywała z (...) kwotę 486 złotych miesięcznie.
Pozwana nie pracowała . Zamieszkiwała sama w mieszkaniu przy ulicy (...) . Koszt utrzymania tego mieszkania wynosił 100-120 złotych czynsz i 90 do 100 złotych prąd. Pozwana miała dysleksję, co utrudniało jej naukę . Chciała podjąć korepetycje z języka angielskiego co pozwoliłoby jej lepiej zdać maturę . Powód pracował na kolei . Nie utrzymywać kontaktów z pozwaną ( dowód : akta III RC 359/05).

Obecnie powód zamieszkuje z żoną i dziećmi w wieku 8,13,17 lat . Wszystkie dzieci się uczą. Córka osiąga dochód z tytułu praktyki zawodu w kwocie 100 złotych. Żona powoda pracuje jako salowa z wynagrodzeniem 1.400 złotych miesięcznie. Posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Leczy się w poradni zdrowia psychicznego. Powód pobiera dotację mieszkaniową i do mieszkania dopłaca 500 złotych miesięcznie. Opłata za prąd wynosi 200 złotych i gaz również 200 złotych miesięcznie. Na dwoje dzieci dostaje świadczenia z programu 500 plus. Dojazd do pracy powoda – do R. kosztuje około 150 złotych miesięcznie . Zarobek powoda to 2.100-2.300 złotych miesięcznie. Pieniądze na spłatę zaległych alimentów pozwanej pożyczył od najstarszego syna , który pracował w Austrii. Nie posiada majątku , żadnych wartościowych rzeczy. Do pracy jeździ samochodem z kolegą , któremu płaci za dojazd ( dowód:przesłuchanie powoda k.455).
Obecnie pozwana zamieszkuje w mieszkaniu przy ulicy (...). Opłaca czynsz za mieszkanie 160 złotych miesięcznie. W czerwcu 2015 roku zakupiła do mieszkania kuchenkę indukcyjną za 105 złotych. Opłata za wodę od 1.08.2015 roku do 31.01.206 roku wyniosła 254 złote. Opłata za prąd w 2015 roku wyniosła 125 złotych co dwa miesiące. Następnie od 95 do 108 złotych co dwa miesiące. Pozwana uiszczała opłaty na rzecz O. Polska w kwocie 62 złote.
W okresie od 1.02.2015 roku do 31.01.2016 roku pozwana wraz z D. S. zawarła umowę najmu mieszkania we W. za kwotę 1.000 złotych . Jednocześnie opłacała mieszkanie w R.. Uiszczała opłaty na rzecz ZUS w kwotach 46,80 i 22 złote . W październiku 2016 roku otrzymała dotację mieszkaniową , tak iż kwota do zapłaty za mieszkanie wyniosła około 50 złotych miesięcznie . W decyzji z dnia 5.10.2016 roku ustalono ,iż w mieszkaniu zamieszkuje 1 osoba. Jednocześnie w październiku 2016 roku w mieszkaniu pozwanej zamieszkiwał D. S., co potwierdził jego pracodawca , wskazując ,iż w dniu rozprawy w Sądzie nie stawił się gdyż pracował na nocną zmianę. D. S. był zameldowany u pozwanej również do 30.10.2015 roku .
( dowód : wydruk z (...) k. 64, faktura k. 65,zestawienie k. 74, umowa k. 128 do 123,potwierdzenie transakcji k. 141,142,143,145,147-153,154 -163,166-167,faktury k.169-178,280-284, decyzja k. 335, pismo firmy K (...) k. 351,zaświadczenie k. 407,
Pozwana ukończyła studia licencjackie z socjologii- okoliczność przyznana przdez pozwaną. W 2010 roku pozwana odbywała staż z urzędu pracy w Komendzie Policji w R. , gdzie do jej obowiązków należało wykonywania prac związanych z obsługą sekretariatu, wykonywania prac biurowych. Z obowiązków tych wywiązywała się bardzo dobrze.
W 2014 roku pozwana wykazała dochód w kwocie 9.051 złotych brutto, między innymi z działalności wykonywanej osobiście . W 2016 roku osiągała dochody z tytułu prac – opieki nad zwierzętami . W 2017 roku pozwana została skierowana na staż do przedszkola jako asystent nauczyciela .
Jednak nie została przyjęta . W październiku 2015 roku otrzymała od komornika

zaległe alimenty w kwocie 45.283 złote- okoliczność przyznana k. 427 ( dowód: deklaracja PIT k. 135-137, potwierdzenie transakcji k. 324-328, zaświadczenie k. 357, opinia k. 358-359, skierowanie k. 418
Od 5.11.2015 roku jest zarejestrowana w PUP jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku.
( dowód : decyzja PUP k. 4, zaświadczenie k. 42
W listopadzie 2015 roku pozwana zapisała się na kurs zawodu rejestratorka medyczna odbywający się systemem zaocznym. Uiściła opłatę za I semestr w kwocie 475 złotych. W styczniu 2016 roku złożyła oświadczenie o rezygnacji z nauki z uwagi na brak pieniędzy na jej kontynuowanie , mimo ,iż w tym czasie komornik przekazał jej kwotę ponad 45.000 złotych z tytułu zaległych alimentów. Czesne można było uiszczać w ratach po 95 złotych miesięcznie. Nauka miała trwać dwa semestry. Następnie w marcu 2016 roku zapisała się do szkoły Policealnej dla Dorosłych Ż. w R.. Naukę miała zakończyć w sierpniu 2017 roku. W roku akademickim 2016/2017 zapisała się na studia niestacjonarne na kierunku bezpieczeństwo państwa w (...) w R. ( dowód zaświadczenie k. 59, potwierdzenie przelewu k. 60, umowa k. 60-62, oświadczenie k. 63 , zaświadczenie k. 203, decyzja k. 334,
Pozwana był wielokrotnie hospitalizowania , głownie w związku z bólami kręgosłupa . Ma dyskopatię, niedosłuch- schorzenia te występują u niej od dzieciństwa , leczy się w (...) od 2013 roku. W 2011 roku korzystała z poradni izby przyjęć z uwagi na wypadek w domu . W 2013 roku z uwagi na upadek na schodach .Wielokrotnie była też poddawana badaniom kręgosłupa . Korzystała też z wizyt lekarskich w domu związanych z zapaleniem zatok . Otrzymała skierowanie w celu uzyskania aparatu słuchowego w 2015 roku i 2016 roku.
Pozwana zakupywała leki czyniąc na ten cel stosunkowo niewielkie wydatki ( 14,95 zł , 27,40 zł, 34,80 zł) W marcu 2016 roku pozwana zakupiła kołnierz ortopedyczny oraz sznurówkę sztywną wysoką za 100 złotych . W marcu 2016 roku na leki wydała 101 złotych. Pozwana została pobita przez Ł. B., jej przyjaciela . Spowodowało tol pogorszenie jej stanu zdrowia i kolejną hospitalizację – oświadczenie pozwanej k.300
( dowód : karta leczenia szpitalnego k.43, k.46, 48, 50-51, 52-53, k. 66, 71, k. 84, 123zlecenia na badania k. 47, 54, 124 , 134, zlecenie k. 88-91,138 i 139, potwierdzenie transakcji k. 140,146,164,165, paragon k. 202 i 204, faktura k. 205. 248,249, 264, 288-290, k. 329-332)
Pozwana posiadała orzeczenia o niepełnosprawności , wydane w oparciu o zaświadczenia lekarskie. Początkowo było to orzeczenie o stopniu lekkim niepełnoprawności W okresie od 21.02.2012 roku do 31.03.2013 roku została uznana za osobę niepełnosprawną ws topniu umiarkowanym, a od czerwca 2015 do 30.09.2017 roku do lekkiego stopnia niepełnosprawności. Orzeczeniem z dnia 13.03.2017 roku została ponownie uznana za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym . Jest zdolna do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej do 31.03.2019 roku . Do marca 2017 korzystała z pomocy OPSw oparciu o przepisy ustawy o pomocy społecznej. Od kwietnia 2017 roku nie korzysta z pomocy wynikającej z tej ustawy ( dowód zaświadczenie k. 49, orzeczenie k. 181,182, 179 k.445, pismo (...) k. 448)
Powód nie płacił alimentów na bieżąco. Pozwana złożyła wniosek o ich egzekucję w kwietniu 2013 roku domagając się egzekucji kwoty ponad 20.000 złotych wraz z odsetkami w wysokości ponad 9.000 złotych. Postanowieniem z dnia 19.04.2016 roku komornik umorzył postępowanie egzekucyjne na wniosek pozwanej wobec spłaty zobowiązania
( dowód : zajęcie wynagrodzenia za pracę k. 78 do 83, postanowienie k.265, potwierdzenie transakcji k. 278-279)
Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na przedłożonych przez strony dokumentach – tych których czytelność nie budziła wątpliwości. Sąd dał także wiarę twierdzeniom powoda co do jego sytuacji rodzinnej , majątkowej i zarobkach.
W ocenie Sądu nie są wiarygodne twierdzenia pozwanej ,iż D. S. u niej nie mieszkał. Wskazać należy ,iż najpierw był czasowo zameldowany , następnie wspólnie z pozwaną wynajmował mieszkanie we W. , a potem , mimo zapewnień pozwanej ,iż mieszka sam , przedłożył Sądowi zaświadczenie swego pracodawcy firmy K (...) , iż w dniu w którym miał stawić się w Sądzie , n ie uczynił tego gdyż pracował na nocną zmianę. W za świadczeniu podano adres zamieszkania pozwanej. Zaś sam świadek wskazuje ,iż zamieszkuje w R. . N. zatem od relacji łączących pozwaną i D. S. , twierdzenie pozywanej ,iż nie zamieszkuje ze świadkiem są nieprawdziwe. Pozwana zaś nie stawiła się w celu złożenia zeznań i nie wyjaśniła powyższych kwestii.
Sąd oddalił dowody przedłożone przez pozwaną na karcie :
- 44,55, 56, 58, 68,69 ,70, 75, 85,86, 105-122, 125- 126, 130 ,131 , 206 250- 263, 267-270 , 297-299, 362- 373, albowiem były nieczytelne ;
- na karcie 57 , 76 , 87, 93 do 104 , 132,133 , 377- 393 ,gdyż dotyczyły okoliczności zaistniałych przed wydaniem poprzedniego orzeczenia w sprawie;
- na karcie 67, k. 290 albowiem nie wiadomo czyich zakupów dotyczy paragon.Nadmienić należy ,iż pozwana składał wielokrotnie do akt te same dokumenty , głównie dokumentację medyczną , która w części była nieczytelna i niewiele wniosła do sprawy.

Sąd zważył co następuje :

Żądanie pozwu Sąd rozpoznał w oparciu o art 133. § 1 i 3 krio , zgodnie z którym rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
W ocenie Sąd strona pozwana nie wykazała , aby nadal mimo wieku 33 lat nie była w stanie utrzymać się samodzielnie . Pozwana nie stawiła się i nie wyjaśniła czy i w jaki sposób poszukuje pracy , zwłaszcza na terenie zakładu pracy chronionej.
Podkreślić zaś należy ,iż pozwana nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy . Posiada przeciwwskazania do jej podjęcia , jednak jest stopień niepełnosprawności i rodzaj schorzeń istnieje od wielu lat. Nie przeszkodziło jej to w skutecznym odbyciu stażu w policji , gdzie wykonywana przez nią praca została oceniona bardzo dobrze . Wskazać również należy , iż pozwana mimo swoich schorzeń , prowadzi w miarę normalne życie , pozostaje w związkach z mężczyznami , nawiązuje nowe znajomości. Podkreślić należy zas, iż jej nieprawidłowe decyzje w tym zakresie nie mogą obciążać powoda . W szczególności fakt , iż została pobita przez przyjaciela , co z pewnością negatywnie wpłynie na jej stan zdrowia , nie może obciążać kosztami powoda . Ewentualnego naprawienia szkód będących następstwem takiego działania winna domagać się od sprawcy , an ie swego ojca. Zważyć również należy iż pozwana , mimo swych ułomności fizycznych , jest osobą sprawną intelektualnie , posiada wykształcenie socjologiczne , które gdyby chciała , uzupełniłaby o studia magisterskie- wszak mieszkała we W. i dysponowała sporą gotówką na ich opłacenie. Pozwana miała możliwość podniesienia również swych umiejętności zawodowych. Podjęła naukę zawodu – rejestratorka medyczna , który przerwała po pierwszym semestrze twierdząc ,iż n ie ma środków na naukę zawodu , mimo otrzymania kwoty ponad 40.000 złotych.
Wskazać należy ,iż pozwana będąc dorosłą , sprawną intelektualnie osobą , winna być świadoma swych ograniczeń w wykonywaniu zawodu i podjąć takie kroki ,które zapewniłyby jej możliwość utrzymania się na przyszłość. Do decyzji pozwanej należało uznanie jakie czynności mogłaby wykonywać i ukierunkowanie na n ie swych działań zawodowych. Pozwana miała na to wiele lat , w tym okres , w którym korzystała ze znacznego przecież wsparcia (...). Tymczasem pozwana podejmowała naukę na różnych kierunkach , a nauki i tak nie kończyła.
Ograniczone możliwości zarobkowania pozwanej być może n ie pozwoliłyby jej na podjęcie pracy w pełnym wymiarze czasu pracy , jednak nie wykluczone ,iż znalazłaby zatrudnienie pozwalające na zaspokojenie potrzeb życiowych w niezbędnym zakresie. Jednak mimo 33 lat pozwana nie podjęła kompleksowych działań ( rozpoznanie swych możliwości – zdobycie zawodu w tym zakresie – znalezienie pracy) w celu usamodzielnienia się .

Sąd rozpoznając sprawę miał też na uwadze sytuację majątkową i zarobkową powoda . Wskazać należy ,iz obowiązek alimentacyjny wobec dziecka pełnoletniego nie ma charakteru bezwzględnego. Ustawodawca dopuszcza możliwość uchylenie się od tego obowiązku z uwagi na nadmierny uszczerbek. W ocenie Sądu powód realizuje obowiązek alimentacyjny wobec trójki małoletnich dzieci. Jago zarobki n ie należą do wysokich , mimo ,iż podejmuje pracę również w niedzielę . Nie poosiada żądnego majątku. Zatem w ocenie Sądu sytuacja powoda nie pozwala na łożenie dalszych alimentów na rzecz pozwanej. Dalszy obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanej były z uszczerbkiem dla utrzymania jego małoletnich dzieci. Zatem powoda nie stać na łożenie alimentów na pozwaną. W pierwszej kolejności musi bowiem spełniać obowiązek alimentacyjny wobec małoletnich dzieci, a w świetle obowiązujących przepisów, uchylić się od niego n ie może.
Z powyższych względów Sąd uwzględnił powództwo uchylając obowiązek alimentacyjny od dnia doręczenia pozwu i oddalił co do pozostałej daty.
Na koszty postępowania złożyła się opłata od pozwu uiszczona przez powoda w kwocie 150 złotych , koszty wynagrodzenia pełnomocników liczone zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu- § 6 pkt 3 .
Pozwana korzystała z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych oraz przyznano jej adwokata z urzędu. Sad przyznał zatem adw. M. G. (2) wynagrodzenie stosownie do przywołanych powyżej przepisów w kwocie 600 złotych powiększone o podatek VAT. Zważywszy na aktualną sytuację pozwanej Sąd na mocy art. 102 kpc nie obciążył pozwanej kosztami postępowania.