Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 88/17

UZASADNIENIE

Powód A. S. (1) wniósł o ustalenie, że jego obowiązek alimentacyjny wobec pozwanej A. S. (2) wygasł z dniem ukończenia przez pozwaną 18 roku życia, ewentualnie o obniżenie alimentów z kwoty po 1200 zł. miesięcznie do kwoty po 300 zł. miesięcznie oraz o orzeczenie o kosztach postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu podał, iż nastąpiła istotna zmiana w sytuacji pozwanej, albowiem jest osobą pełnoletnią, mieszka na stałe z narzeczonym, ma dziecko, uczy się zaocznie, tym samym jest w stanie utrzymywać się samodzielnie. Matka pozwanej otrzymała w 2015 r. spłatę zasiłku rodzinnego z (...) w wysokości 27 tyś Euro, które to pieniądze miały być przeznaczone na utrzymanie dzieci.

Pozwana A. S. (2) wniosła o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, iż nie jest jeszcze zdolna do samodzielnego utrzymania, kontynuuje naukę w szkole zaocznej w O., dzięki temu może pogodzić naukę z opieką nad córką. (...) pozwanej pracuje w systemie zmianowym, więc podjęcie zatrudnienia przez pozwaną wiązałoby się z koniecznością zatrudnienia opiekunki, a tym samym ponoszenia dodatkowych kosztów, opieka nad dzieckiem w żłobku w warunkach (...) jest praktycznie niemożliwa. Pozwana aktualnie nie otrzymuje zasiłku rodzinnego z (...), zaś zasiłek rodzinny w wysokości 27 tyś Euro został przez matkę pozwanej zainwestowany na lokatach. Powód nie wskazał jakie zmiany nastąpiły w jego sytuacji, pracuje on od 13 lat w (...) i jego sytuacja materialna cały czas się poprawia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Alimenty na rzecz pozwanej A. S. (2) zostały ustalone w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym w Szczytnie z 08 października 2010 r. na kwotę po 1200 zł. miesięcznie, następnie zostały utrzymane w tej wysokości w wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z 01 lipca 2015 r. W takiej samej wysokości alimenty zostały zasądzone na rzecz młodszego brata pozwanej /wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie w sprawie VI RC 341/15/.

Powód A. S. (1) od 2003 r. pracuje w (...) w firmie zajmującej się produkcją mięsa. W ostatnim okresie, po reorganizacji firmy, zarabiał 1200 – 1300 Euro miesięcznie. We wcześniejszych latach jego zarobki wynosiły około 1500 Euro. Powód mieszka z żoną, która pracuje w tej samej firmie.

Powód w październiku br. złożył wypowiedzenie z pracy, jego stosunek pracy ustał z dniem 10 listopada 2017 r. Także żona powoda złożyła wypowiedzenie z pracy z dniem 30 listopada br. Powód wraz z żoną podjęli decyzję o powrocie do Polski. O swojej decyzji powód już wiosną br. informował pozwaną.

Powód wraz z żoną zamierzają początkowo zamieszkać u matki żony powoda, jednak wkrótce będą musieli wynająć mieszkanie. Będą szukać pracy w Polsce, powód nie przewiduje problemów ze znalezieniem pracy, jednak jego zarobki w Polsce będą znacznie niższe niż w (...). Powód nie posiada żadnych oszczędności, albowiem przez ostatnie lata płacił po 600 Euro miesięcznie alimentów, ponadto za wynajem mieszkania ponosił opłaty po 300 Euro miesięcznie, przyjeżdżał także stosunkowo często do Polski /dowód: wyjaśnienia powoda A. S. (1) k. 45, zeznania świadka M. S. k. 44 v -45, odpis aktu urodzenia pozwanej k. 7, zaświadczenie o zatrudnieniu k. 36/.

Pozwana A. S. (2) w marcu 2017 r. ukończyła 18 lat. We wrześniu 2016 r. urodziła córkę. Pozostaje w nieformalnym związku z ojcem swojego dziecka, który pracuje i zarabia ok. 2000 zł. miesięcznie. Mieszkają w mieszkaniu dziadków pozwanej, za które czynsz wynosi 700 zł. miesięcznie, za energię płacą 150 – 200 zł. miesięcznie, ponadto pozwana opłaca raty za laptopa w wysokości 100 zł. miesięcznie.

Pozwana ukończyła w 2016 r. gimnazjum, wcześniej powtarzała I klasę gimnazjum. We wrześniu 2016 r. podjęła naukę w szkole zaocznej w S., jednak po kilku miesiącach zaniechała uczęszczania do tej szkoły i zapisała się do szkoły zaocznej w O., jednak nie podeszła do egzaminów. W tym roku szkolnym ponownie zapisała się do zaocznego liceum ogólnokształcącego w S.. Odpłatność za szkołę wynosi 120 zł. miesięcznie, zajęcia odbywają się co drugi tydzień w soboty i niedziele.

Pozwana nie podejmuje żadnych prac dorywczych, do września br. otrzymywała na swoje dziecko świadczenie rodzicielskie, obecnie nie pobiera żadnych świadczeń.

W 2015 r. matka pozwanej uzyskała spłatę zaległego zasiłku rodzinnego na dwoje dzieci w łącznej wysokości 27 tyś Euro. Obecnie istnieją 3 lokaty terminowe założone na nazwisko matki pozwanej na łączną kwotę 70 tyś złotych. Pozwana nie wie co stało się z pozostałą kwotą z wypłaty zasiłków rodzinnych. Na pozwaną był wypłacany zasiłek rodzinny z (...) w wysokości 190 Euro miesięcznie do ukończenia przez pozwaną 18 roku życia /dowód: wyjaśnienia pozwanej A. S. (2) k. 45-46, zaświadczenie z MOPS k. 27, zaświadczenie z PUP k. 28, informacja o zasiłku rodzinnym k. 37-38, zaświadczenie o kontynuowaniu nauki k. 39 – 40, lokaty terminowe k. 41-43/.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo o uchylenie obowiązku alimentacyjnego jest uzasadnione.

Rozpatrując niniejszą sprawę Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w sprawie, sporządzonych w przepisanej formie i przez kompetentne organy, tym samym korzystających z domniemania prawdziwości /art. 244 Kpc/ oraz na dowodzie z zeznań świadka i na przesłuchaniu stron. Zeznania świadka M. S. były wiarygodne, znalazły potwierdzenie w dokumencie dotyczącym okresu zatrudnienia powoda, jak i w wyjaśnieniach powoda. Wyjaśnienia stron także w zasadniczych kwestiach były bezsporne, w sferze sporu pozostaje ocena czy pozwana jest osobną zdolną do samodzielnego utrzymania.

Zgodnie z art. 133. § 1. Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania /…/ § 3 stanowi, że rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Aktualnie należy uznać, że pozwana jest osobą zdolną do samodzielnego utrzymania.

Pozwana założyła rodzinę. Ma partnera z którym mieszka, mają dziecko, prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Jedynie okoliczność, że pozwana nie zawarła związku małżeńskiego z partnerem powoduje, iżw świetle przepisów Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, nadal w pierwszej kolejności do alimentowania pozwanej zobowiązani są jej rodzice. Jednakże w sytuacji pozwanej jest to obejście prawa zamierzające do utrzymania dotychczasowego obowiązku alimentacyjnego.

W pierwszej jednak kolejności należy przeanalizować czy pozwana jest zdolna do samodzielnego utrzymania. Pozwana ukończyła dotychczas tylko gimnazjum. Następnie podejmowała dwukrotnie próby nauki w szkole zaocznej, jednak dwukrotnie rezygnowała z tych szkół. Obecnie trzeci raz podjęła naukę w tym samym liceum ogólnokształcącym w systemie zaocznym w S..

Pozwana jest osobą bardzo młodą i być może dopiero obecnie dojrzała do decyzji, aby zdobyć wykształcenie. Niewątpliwie dotychczas zdobywanie wykształcenia ponadgimnazjalnego utrudniała jej ciąża, a następnie opieka nad małym dzieckiem. Jednak obecnie, gdy córka pozwanej ma już ponad rok, nie ma przeszkód, aby pozwana podjęła pracę, wynajęła opiekunkę, ewentualnie umieściła dziecko w żłobku, i kontynuowała naukę w systemie zaocznym.

Pozwana podejmując decyzję o założeniu rodziny /w formie formalnej czy też pozostając z partnerem w związku nieformalnym/, winna się liczyć z koniecznością życia na własny rachunek, w tym także uwzględniając kontynuowanie nauki na własny rachunek. Z historii podejmowanej nauki przez pozwaną, obecnie trzecia próba podjęcia nauki w szkole średniej, wcześniej powtarzanie klasy w gimnazjum, wynika, że pozwana nie wykazuje szczególnej chęci do jej kontynuowania, a tym samym zadbania o zdobycie wykształcenia. Podjęcie pracy z wykształceniem gimnazjalnym nie jest niemożliwe, choć niewątpliwie wynagrodzenie za pracę będzie oscylowało w granicach najniższej płacy krajowej.

Nie bez znaczenie są w przedmiotowej sprawie środki pieniężne zgromadzone na lokatach oszczędnościowych przez matkę pozwanej. Przy czym należy zwrócić uwagę, iż w 2015 r. została wypłacona na rzecz dwójki dzieci kwota ponad 100 tyś zł. tytułem zaległego zasiłku rodzinnego, a obecnie na lokatach znajduje się kwota 70 tyś zł., przy czym przez minione dwa lata pozwana pobierała cały czas alimenty od ojca, w niemałej, jak na warunki S., wysokości 1200 zł. miesięcznie oraz do marca br. 190 Euro zasiłku rodzinnego. Tym samym niewątpliwie pieniądze z zaległego zasiłku rodzinnego nie były przeznaczane na bieżące utrzymanie pozwanej. Aktualnie zgromadzona na lokatach kwota, w części przypadającej na pozwaną, mogłaby być wykorzystana na dalsze kształcenie pozwanej.

Należy podkreślić, iż lokaty pochodzą z zasiłku będącego świadczeniem rodzinnym wypłacanym na utrzymanie pozwanej przez państwo (...) na jej bieżące utrzymanie, pozwana nie może tych pieniędzy traktować jako lokaty na bliżej nieokreślony cel w przyszłości. Jeśli te środki finansowe nie zostały wykorzystane dotychczas to właśnie obecnie nastał taki czas, gdy pozwana zamierza kontynuować naukę, aby je na ten cel przeznaczyć, w sytuacji, gdy obowiązek alimentacyjny ojca już ustał.

Aktualna sytuacja pozwanej, w przypadku braku środków finansowych z alimentów od ojca, ulegnie znacznemu pogorszeniu. Dotychczas pozwana nie tylko miała alimenty w wysokości 1200 zł. miesięcznie, ale do września miała także zasiłek z tytułu urodzenia dziecka w wysokości 1000 zł. miesięcznie oraz do marca br. zasiłek rodzinny z(...). Nie mniej jednak rodzina pozwanej nie jest pozbawiona dochodów, albowiem partner pozwanej pracuje i zarabia w granicach 2000 zł. miesięcznie, nie ma przeszkód, aby pozwana poszła do pracy. Ponadto pozwana z rodziną mieszkają w mieszkaniu należącym do dziadków pozwanej, co pozbawia ich konieczności ponoszenia opłat za wynajem mieszkania, ponadto pomaga jej matka, a także może wykorzystać pieniądze z lokat.

W sytuacja, gdy Sąd ustalił, że pozwana jest zdolna do samodzielnego utrzymania, zbędne jest analizowanie sytuacji powoda, w tym dokonywania oceny nieprzedstawionych na żądanie strony pozwanej wyciągów z konta. Nie mniej jednak w kontekście całej sprawy, należy zauważyć, iż decyzja powoda o powrocie do Polski nie pozostaje bez znaczenia dla złożonego przez powoda pozwu. Należy podkreślić, iż już wiosną br., powód sygnalizował córce, że będzie chciał wrócić do Polski, z czym będzie wiązało się pogorszenie jego sytuacja materialnej, albowiem w Polsce nie osiągnie takich dochodów jakie osiągał w (...). Trudno powodowi odmówić prawa powrotu do ojczyzny, gdy jest obywatelem Polski, a pobyt za granicą nie przynosi mu spodziewanych dochodów, nie daje możliwości ich zwiększenia, czy ewentualnie awansu zawodowego.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznał, iż powództwo o uchylenie obowiązku alimentacyjnego jest w pełni uzasadnione, tym samym nie znalazł argumentów na ewentualnego obniżenia alimentów. Jednocześnie Sąd uchylił obowiązek alimentacyjny z datą wydania wyroku uznając, iż uwzględnienie powództwa z datą ukończenia 18 roku życia przez pozwaną w kontekście rodzinnego charteru sprawy, byłoby nie zgodne z zasadami współżycia społecznego.

Z tych względów na podstawie powołanych przepisów Sąd orzekł jak w punkcie I i II wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o przepis ar. 100 Kpc.

Z/

1.  (...)

2.  (...)adw. A. B.,

3.  (...)

S., 11.12.2017.