Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2017 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie w IV Wydziale Karnym

w składzie:

Przewodniczący SSR Artur Witek

Protokolant: Mariusz Zając

po rozpoznaniu w dniu 16 października 2017 roku sprawy

C. J.

urodz. (...) w S., syna J. i E. z domu D.,

oskarżonego o to, że:

w dniu 12 października 2016 roku w S. na ul. (...), kierując samochodem ciężarowym marki D. o nr rej. (...) wraz z naczepą, jadąc środkowym pasem ruchu od ul. (...) w kierunku pl. (...), naruszając nieumyślnie zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu podczas zmiany pasa ruchu ze środkowego na prawy, w wyniku czego zderzy się z samochodem marki T. (...) o nr rej. (...), którego kierujący jechał w tym samym kierunku prawym pasem ruchu i na skutek uderzenia pojazdu marki T. (...) uderzył w barierę ochronną a następnie w pieszą, która stała na chodniku przy wyznaczonym przejściu dla pieszych oraz w budynek posesji przy ul. (...), wskutek czego piesza H. G. (1) doznała obrażeń ciała w postaci urazu obu kończyn dolnych, skutkujących wielołamowym złamaniem trzonów obu kości podudzia prawego, a następnie w skutek gwałtownego przemieszczenia po potrąceniu także biernego urazu stawu kolanowego lewego skutkującego uszkodzeniem aparatu więzadłowego i wstrząśnieniem mózgu bez późniejszych odchyleń neurologicznych i bez obrażeń kości czaszki i bez obrażeń mózgowia , wskutek czego przyszło u niej do naruszenia funkcji obu kończyn dolnych na okres dni 7,

tj. o czyn z art. 177 § 1 k.k.

I.  uznaje C. J. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za ten czyn na podstawie art. 177 § 1 k.k. wymierza oskarżonemu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

II.  Na podstawie art. 42 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 1 (jednego) roku.

III.  Na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzeka wobec oskarżonego nawiązkę na rzecz pokrzywdzonej H. G. (1) w wysokości 5000 (pięciu tysięcy) złotych.

IV.  Na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 k.k. wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby 2 (dwóch) lat.

V.  Na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 k.k. zobowiązuje oskarżonego do informowania sądu o przebiegu okresu próby.

VI.  Na podstawie art. 63 § 4 k.k. zalicza oskarżonemu na poczet orzeczonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 12 października 2016 roku do dnia 12 października 2017 roku.

VII.  Na podstawie art. 627 k.p.k., art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie) koszty sądowe, w tym opłatę w wysokości 120 (stu dwudziestu) złotych.

SSR Artur Witek

Sygn. akt IV K 902/14

UZASADNIENIE

C. J. w dniu 12 października 2016 roku w S. około godziny 10.20 kierował zespołem pojazdów, składającym się z samochodu ciężarowego marki (...) o numerze rejestracyjnym (...) i naczepy marki F. o numerze rejestracyjnym (...). Poruszał się środkowym pasem ul. (...) w kierunku pl. (...). Po pokonaniu skrzyżowania ulic (...). (...), jadąc z prędkością około 38 km/h, zamierzał skręcić w prawo. Rozejrzał się, włączył kierunkowskaz i rozpoczął przemieszczanie na prawy pas ruchu. Podczas wykonywania manewru nie zauważył jadącego nim samochodu marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...), którym kierował K. K. (1). Prowadzony przez niego ciągnik uderzył przednim narożnikiem w auto, na wysokości jego lewych przednich drzwi, spychając je w kierunku prawego krawężnika jezdni. Samochód marki T. (...) wjechał w barierki ochronne, po czym przemieścił się na chodnik, gdzie potrącił stojącą przed przejściem dla pieszych H. G. (1). Następnie auto uderzyło w budynek zlokalizowany przy ul. (...).

Dowody:- protokoły z przebiegu badań stanu trzeźwości – k. 3, 4,

–  protokoły oględzin pojazdów – k. 5-6, 7-8,

–  protokół oględzin miejsca wypadku drogowego – k. 9-10

–  dokumentacja fotograficzna – k. 11-12,

–  szkice – k 13,

–  fotografie tarczy tachografu – k. 36-39,

–  protokół zeznań H. G. (2) – k. 43-43,

–  protokół zeznań K. K. (2) – k. 83-84,

–  opinia biegłego z dziedziny z ruchu drogowego – k. 102-113,

–  protokoły wyjaśnień C. J. – k. 240v.-241, 175-176.

H. G. (1) w wyniku potrącenia doznała obrażeń kończyn dolnych, w postaci wieoloodłamowego złamania trzonów obu kości podudzia prawego i kostki przyśrodkowej podudzia prawego, a następnie wskutek gwałtownego przemieszczenia po potrąceniu także biernego urazu stawu kolanowego lewego, skutkującego uszkodzeniem aparatu więzadłowego i wstrząśnieniem mózgu bez późniejszych odchyleń neurologicznych, obrażeń kości czaszki i mózgowia. Została przewieziona przez pogotowie ratunkowe na Szpitalny Oddział Ratunkowy Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego (...). Była przytomna, zorientowana wielokierunkowo, wydolna krążeniowo i oddechowo. Nie występowały u niej odchylenia neurologiczne. W dniu 13 października 2010 roku wykonano u pacjentki zamknięte nastawienie i stabilizację wewnętrzną złamania trzonu kości piszczelowej prawej oraz otwarte nastawienie ze stabilizacją wewnętrzną złamanej kostki przyśrodkowej podudzia prawego. Następnie była leczona zachowawczo do dnia 21 października 2010 roku, gdy opuściła szpital w stanie ogólnie dobrym z nakazem profilaktyki przeciwzakrzepowej i utrzymania stabilizatora kolanowego, a także chodzenia bez obciążenia operowanej nogi, przy asekuracji dwóch kul łokciowych lub balkonika przez następne 6 tygodni. Doznane przez H. G. (1) obrażenia spowodowały naruszenie funkcji obu kończyn dolnych na okres przekraczający dni 7, w rozumieniu art. 157 § 1 k.k. Kobieta aktualnie kontynuuje rehabilitację w prywatnej klinice w P. w Niemczech, finansując jej koszty.

Dowody: - protokół zeznań H. G. (2) – k. 43-44,

–  dokumentacja medyczna – k. 45-63,

–  opinia sądowo-lekarska – k. 73-76,

–  faktury – k. 200-239.

W wyniku kolizji pojazdów w dniu 12 października 2016 roku nastąpiło przemieszczenie się ciała kierującego samochodem marki T. (...) K. K. (1), które nie skutkowało powstaniem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, widocznymi obrażeniami zewnętrznymi lub naruszeniem pourazowym funkcji narządów ciała. Nie doszło u niego również do odchyleń w stanie neurologicznym.

Dowody: - dokumentacja lekarska – k. 121-122, 125-126

–  opinia sądowo-lekarska – k. 131-135.

C. J. urodził się w (...) roku. Jest kawalerem. Nie posiada dzieci. Nie pracuje. Pozostaje na utrzymaniu rodziców, którzy prowadzą gospodarstwo rolne. Nie posiada wartościowych przedmiotów majątkowych. Nie był karany sądownie.

Dowody: - protokół wyjaśnień C. J. – k. 240v.,

–  dane o karalności – k. 144.

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o wyjaśnienia C. J., zeznania H. G. (3) i K. K. (1) a także treść dokumentów w postaci opinii z zakresu ruchu drogowego oraz lekarskich, protokołów z przebiegu badania stanu trzeźwości i oględzin, fotografii, szkiców, dokumentacji medycznej, faktur oraz danych o karalności.

C. J. przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Na rozprawie głównej wyjaśnił, że jechał przez centrum S. w stronę P.. Zamierzał za 300 metrów skręcić w prawo i gdy, po włączeniu się zielonego światła na sygnalizatorze, zauważył, że prawy pas opuściły skręcające samochody, postanowił na niego wjechać. Zapewnił o poprzedzeniu manewru rozejrzeniem się i włączeniem kierunkowskazu, a następnie powolnym skręceniu. Gdy znalazł się na częściowo na prawym pasie, usłyszał odgłos jakiegoś puknięcia, uderzenia. Po pokonaniu dalszych kilku metrów, zauważył samochód na chodniku. Wtedy gwałtownie zatrzymał się i wyskoczył z pojazdu, aby zobaczyć co się stało. Zauważył kobietę, która leżała koło tego auta. Oskarżony podał nadto, że pieszą do czasu przyjazdu karetki pogotowia zajęła się pielęgniarka, która pracowała w budynku nieopodal oraz lekarz. Wyraził przypuszczenie, iż samochód, w który uderzył, znajdował się w „martwej strefie” lusterka. Przyznał, że go nie zauważył. Odpowiadając na pytania obrońcy, nie kwestionował dwukrotnego popełnienia wykroczeń drogowych, polegających na jeździe bez zapiętych pasów bezpieczeństwa oraz nieprawidłowym parkowaniu. Jego zdaniem miało to miejsce kilka lat temu. C. J. wykluczył karalność za kolizje lub przekroczenia prędkości. Według niego tachograf pojazdu w chwili zdarzenia wskazywał prędkość 35 km/h, a policjant potwierdził, że na nagraniu z monitoringu widać było, jak rozglądał się, patrzył w lusterko. Na etapie postępowania przygotowawczego złoży tożsame wyjaśnienia.

Sąd dał wiarę wersji oskarżonego, gdyż okazała się zgodna z zeznaniami świadków oraz korespondowała z wnioskami opinii z zakresu ruchu drogowego. C. J. konsekwentnie i rzeczowo relacjonował swoje spostrzeżenia. Dotyczył one okoliczności bezspornych.

Podobnie ocenione zostały twierdzenia H. G. (3) oraz K. K. (1). Prezentowane przez nich zeznania wzajemnie się uzupełniały. Znalazł również odzwierciedlenie w treści dokumentacji medycznej oraz ekspertyzach biegłych. Oboje są osobami obcymi wobec oskarżonego. W toku postępowania nie ujawniono faktów, które mogłyby wskazywać na posiadanie przez nich interesu w jego bezpodstawnym obciążaniu.

Wątpliwości nie budziły opinie biegłego w dziedzinie rekonstrukcji wypadków drogowych i lekarskie. Zostały wykonane przez osoby legitymując się odpowiednią wiedzą, na zlecenie organów prowadzących postępowanie karne. Ich autorzy zapoznali się z zabezpieczoną dokumentacją. W swoich ekspertyzach przedstawili szczegółowo przeprowadzone czynności badawcze i uzyskane rezultaty. Wynikające z nich wnioski są logiczne. Zostały również przekonująco uzasadnione.

Walor wiarygodności przypisano także dokumentom w postaci protokołów z przebiegu badania stanu trzeźwości i oględzin, fotografii, szkiców, dokumentacji medycznej, faktur oraz danych o karalności. Przygotowały je uprawnione osoby, w odpowiedniej formie. Strony nie kwestionowały ich treści.

Zgromadzony materiał dowodowy wskazuje, że C. J. w dniu 12 października 2016 roku w S. około godziny 10.20 kierował samochodem ciężarowym marki (...) o numerze rejestracyjnym (...) wraz z naczepą marki F. o numerze rejestracyjnym (...). Po przejechaniu skrzyżowania ulic (...). (...) przystąpił do wykonywania manewru skrętu z pasa środkowego na prawy, poprzedzając go włączeniem kierunkowskazu. W trakcie przemieszczania się nie zauważył jadącego prawym pasem samochodu marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...), którym kierował K. K. (1), w wyniku czego uderzył przodem ciągnika w lewy bok auta, spychając je w kierunku krawężnika jezdni. Samochód marki T. (...) wjechał w barierki ochronne, po czym przemieścił się na chodnik, gdzie potrącił H. G. (1). Piesza doznała obrażeń kończyn dolnych, w postaci wieoloodłamowego złamania trzonów obu kości podudzia prawego i kostki przyśrodkowej podudzia prawego oraz biernego urazu stawu kolanowego lewego, skutkującego uszkodzeniem aparatu więzadłowego i wstrząśnieniem mózgu bez późniejszych odchyleń neurologicznych, obrażeń kości czaszki i mózgowia.

Oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona występku kwalifikowanego na podstawie art. 177 § 1 k.k. Prowadząc pojazd mechaniczny, naruszył zasady bezpieczeństwa obowiązujące w ruchu drogowym. Podczas zmiany pasa ruchu ze środkowego na prawy nie zachował szczególnej ostrożności i nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu kierującemu samochodem marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) K. K. (1), wbrew regułom wyrażonym w art. 22 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 22 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym. Zaniechanie należytej obserwacji sytuacji na drodze i wykonanie opisanego manewru w sposób gwałtowny, uniemożliwiający reakcję innemu użytkownikowi drogi, doprowadziły do wypadku. Następstwem uderzenia zestawu ciężarowego w samochód osobowy było jego przemieszczenie w kierunku prawej krawędzi jezdni i potrącenie pieszej, znajdującej się na chodniku. Naruszenie przez C. J. zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym miało charakter nieumyślny. Oskarżony dopuścił się go na skutek niezachowania ostrożności wymaganej przy zmianie pasa ruchu, a w szczególności upewnienia się, czy nie pozostaje on zajęty przez innego użytkownika drogi. Prawidłowe wykonanie analizowanego manewru wymagało stwierdzenia, czy przestrzeń, w której kierujący planował się znaleźć, jest wolna od przeszkód a przemieszczenie się do niej nie zakłóci ruchu innych pojazdów. Nadto zmiana pasa winna odbywać się powoli, stopniowo, w sposób pozwalający kierującemu samochodem marki T. (...) na odpowiednio wczesną reakcje. Stwierdzone uszkodzenia pojazdu prowadzonego przez K. K. (1) wskazują natomiast, że doszło do niej zbyt gwałtownie.

Kierujący samochodem ciężarowym wykonując swój manewr bez pełnego oglądu przestrzeni, w której zamierzał się znaleźć, o czym świadczy niezauważenie samochodu osobowego oraz w sposób uniemożliwiający podjęcie skutecznych czynności obronnych kierującemu nim, co najmniej mógł przewidzieć, że jego postępowanie stanowi naruszenie obowiązku szczególnej ostrożności i będzie skutkować nieustąpieniem pierwszeństwa pojazdom poruszającym się prawym pasem ruchu.

W sprawie nie zachodzą okoliczności wyłączające bezprawność czynu lub winę C. J.. Jego zachowanie charakteryzuje społeczna szkodliwość, która przekracza stopień znikomy. Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał go za winnego popełnienia zarzucanego mu przestępstwa.

Przy wymiarze kary uwzględnił z jednej strony fakt nieumyślnego naruszenia przez kierującego zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, z drugiej istotne znaczenie reguły, nakazującej ustąpienie pierwszeństwa przejazdu innemu użytkownikowi drogi, niezachowanie reguł ostrożności przy prowadzeniu pojazdu, który ze względu na duże gabaryty mógł wywołać poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa innych osób oraz spowodowanie obrażeń ciała u pieszej, skutkujących naruszeniem funkcji obu kończyn dolnych na okres przekraczający dni 7. Jako okoliczności łagodzące potraktował młody wiek oskarżonego i zachowanie po spowodowaniu wypadku, w szczególności podjęcie próby udzielenia pomocy pokrzywdzonej. Na jego korzyść świadczyła również niekaralność za przestępstwa.

Sąd, mając na względzie wniosek pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej, na podstawie art. 46 § 2 k.k., orzekł na jej rzeczy nawiązkę. Rozstrzygnięcie to stanowi następstwo konkluzji, iż określenie wysokości szkody wyrządzonej przestępstwem oraz kwoty należnego zadośćuczynienia, w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, było znacznie utrudnione. Nie pozwalał on na ocenę zasadności zgłoszonych roszczeń. Poczynione w toku przewodu sądowego ustalenia nie dały podstaw do stanowczego i precyzyjnego oszacowania wysokości należnych świadczeń. Są one determinowane wieloma czynnikami, a w szczególności aktualnym stanem zdrowia H. G. (1), występowaniem negatywnych następstw wypadku, ich długotrwałością i możliwością leczenia. Okoliczności te nie były przedmiotem, nie tylko postępowania dowodowego, ale nawet wniosków stron. Poczynienie ustaleń w tym zakresie wymagałoby wiadomości specjalnych, a tym samym dopuszczenia dowodu z opinii biegłych. Konieczne byłoby również dokonanie oceny celowości i prawidłowości prowadzonej przez pokrzywdzoną rehabilitacji, w tym ponoszonych z tego tytułu kosztów w prywatnej klinice w Niemczech, a także określenia, czy możliwe byłoby skuteczne leczenie w ramach ubezpieczenia zdrowotnego lub odpłatnie na terenie Polski. Dopiero zestawienie wysokości koniecznych wydatków, w sygnalizowanych wariantach, mogłoby prowadzić do wyznaczenia akceptowalnego poziomu roszczeń. Reasumując należy przede wszystkim stwierdzić, że rozstrzygnięcie tych kwestii stanowi wyłączną domenę procesu cywilnego. Dokonanie tego w niniejszym postępowaniu z pewnością wykluczyłoby jego zakończenie na pierwszej rozprawie, a prawdopodobnie spowodowałoby znaczną przewlekłość, nieuzasadnioną przedmiotem sprawy karnej, którym jest orzeczenie o winie. Rozstrzygnięcie o roszczeniach cywilnych ma charakter jednie wtórny. Prowadzenie długotrwałego postępowania dowodowego, ukierunkowanego tylko na ocenę ich zasadności, byłoby sprzeczne z celami procesu karnego, określonymi w art. 2 ust. 1 k.p.k.

Mając powyższe na uwadze, Sąd poprzestał na orzeczeniu nawiązki. Przy określaniu jej wysokości uwzględnił fakt doznania przez HHHelenę G. obrażeń skutkujących naruszeniem funkcji narządów ciała na okres przekraczający 7 dni, konieczność pobytu w szpitalu i podaniu się zabiegom medycznym oraz towarzyszące następstwom wypadku cierpienia psychiczne i fizyczne, a także związane z nim długotrwałe ograniczenia ruchowe. Zgodnie z treścią art. 46 § 3 k.k. rozstrzygnięcie to nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu niezaspokojonej części roszczenia w drodze postępowania cywilnego,

Zastosowanie wobec sprawcy środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres roku stanowi konsekwencję popełnienia przez niego przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji w związku z uczestnictwem w ruchu. Fakt wywołania przez C. J. poważnego zagrożenia dla wielu użytkowników drogi z powodu nieostrożnego posługiwaniem się pojazdem ciężarowym z naczepą podczas przemieszczania się na jezdni o dużym natężeniu ruchu, uczynił koniecznym czasowe pozbawienia go uprawnień w tym zakresie. Przemawiają za tym również względy kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Poczynione w niniejszej sprawie ustalenia dały podstawy do skorzystania przez oskarżonego z przewidzianej w art. 69 k.k. instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. C. J. nie był karany sądownie. Dopuścił się przestępstwa nieumyślnego. Pozwala to uznać jego zachowanie jako incydentalne. Zdaniem Sądu orzeczenie środka probacyjnego będzie wystarczające dla zapobieżenia popełnianiu w przyszłości przestępstw. Przywołane okoliczności dały również podstawy do uznania dwuletniego okresu próby za odpowiedni dla miarodajnej kontroli procesu resocjalizacji sprawcy.

Zgodnie z treścią art. 63 § 4 k.k. zaliczono na poczet orzeczonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym okres zatrzymania prawa jazdy.

Konsekwencją uznania oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu stało się obciążenie go kosztami procesu. Zgromadzony materiał dowodowy nie wskazuje, aby nie był on w stanie ponieść należnych opłat bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny, zważywszy w szczególności na możliwość podjęcia pracy zarobkowej.

SSR Artur Witek