Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Anna Lipnicka

Protokolant: st. sekr. sądowy Żaklina Skrzypczak

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2017 r. na rozprawie sprawy

z powództwa (...)z siedzibą w W.

przeciwko S. B.

o zapłatę

1.  powództwo oddala;

2.  przyznaje adw. L. R. wynagrodzenie w kwocie 8.856 zł, liczonej wraz z podatkiem VAT, a to z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu i nakazuje jego wypłatę tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Kędzierzynie-Koźlu) ;

3.  nakazuje ściągnąć od powoda (...)z siedzibą w W.na rzecz Skarbu Państwa ( kasa Sądu Rejonowego w Kędzierzynie-Koźlu) kwotę 8.856 zł tytułem zwrotu skredytowanych kosztów wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu.

Sygn. akt IC 789/16

UZASADNIENIE

(...) w W.wystąpił przeciwko S. B.o zasądzenie kwoty 53.352,19 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

(...)w W.podniósł, iż pozwanego oraz (...) Bank S.A.w W.łączyła umowa z dnia 18.10.2007 r. nr (...)\(...)oraz umowa z dnia 29.05.2009 r. nr (...), na podstawie których bank oddał do dyspozycji pozwanego środki pieniężne w ustalonej wysokości, natomiast S. B.zobowiązał się do zwrotu udzielonej mu kwoty pieniężnej wraz z odsetkami w uzgodnionych terminach spłaty. Pozwany nie wywiązał się z przyjętego na siebie zobowiązania i nie regulował na rzecz banku płatności w sposób przewidziany w umowie. Na skutek powyższego, bank wypowiedział ww. umowy, co doprowadziło do powstania wymagalności całej kwoty niespłaconego przez stronę pozwaną kapitału wraz z kwotą odsetek umownych stanowiących część odsetkową raty kapitałowo-odsetkowej za okres obowiązywania umowy oraz odsetek karnych za opóźnienie naliczonych od zadłużenia przeterminowanego. Z wniosku wierzyciela pierwotnego prowadzone było postępowanie egzekucyjne, które nie doprowadziło do wyegzekwowania należności stwierdzonej bankowym tytułem egzekucyjnym opatrzonym klauzulą wykonalności. W dniu 26.02.2015 r. opisana wyżej wierzytelność została wniesiona aportem przez (...) Bank S.A.w W.jako komandytariusza do (...) sp. z o.o.sp. komandytowej w W.. W dalszej kolejności, w tej samej dacie tj. dnia 26.02.2015 r., (...) Bank S.A.w W.zawarł z (...) Sp. z o.o.SKA w W.umowę przeniesienia praw i obowiązków komandytariusza w spółce, w ramach której spółka (...)nabyła ogół praw i obowiązków komandytariusza w (...) sp. z o.o.sp. komandytowa. Następnie, w dniu 04.03.2015 r., na podstawie Uchwały wspólników spółki, na rzecz (...) Sp. z o.o.SKA w W.został dokonany w naturze zwrot wkładu niepieniężnego w postaci wymagalnych wierzytelności pieniężnych - wniesionych pierwotnie do spółki przez (...) Bank S.A.w W., w tym nastąpiło przeniesienie prawa własności do wierzytelności objętej pozwem. Ostatecznie, wierzytelność względem strony pozwanej, została przeniesiona na stronę powodową na podstawie Umowy przeniesienia portfela wierzytelności z dnia 4.03.2015 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o.SKA w W.a (...)w W.. Na mocy ww. umowy dług pozwanego z tytułu umów bankowych przeszedł do majątku strony powodowej. Na kwotę dochodzoną pozwem składają się należności wynikające z niewywiązania się przez pozwanego z postanowień wskazanych umów bankowych. Z umowy z dnia 29.05.2009 nr (...)powód dochodzi zapłaty niespłaconej kwoty kapitału w wysokości 21.749,63 zł oraz skapitalizowanych odsetek umownych w wysokości 2.018,19 zł naliczonych za okres od daty zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania wg określonej w umowie stopy procentowej. Od dnia następującego po dniu rozwiązania umowy bankowej do dnia rozliczenia portfela wierzytelności, tj. 30.11.2014 r. od kwoty należności głównej 21.749,63 naliczane zostały przez bank odsetki karne za opóźnienie w wysokości 27.034,46 zł. Z umowy z dnia 18.10.2007 r. nr (...)\(...)powód dochodzi zapłaty niespłaconej kwoty kapitału w wysokości 2.494,82 zł. Od dnia następującego po dniu rozwiązania umowy bankowej do dnia rozliczenia portfela wierzytelności, tj. 30.11.2014 r. od kwoty należności głównej 2.494,82 naliczane zostały przez bank odsetki karne za opóźnienie w wysokości 55,09 zł. Strona powodowa podniosła, iż odsetki umowne i odsetki karne naliczane były w wysokości nie wyższej niż odsetki maksymalne, o których mowa w art. 359 § 2 ¹ k.c., które na dzień wniesienia pozwu wynoszą 12% w skali roku. Powód wskazał, iż dochodzi również odsetek naliczonych od należności głównych z każdej ze wskazanych powyżej umów od dnia 1.12.2014 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu w łącznej wysokości 2.092,32 zł.

W odpowiedzi na pozew S. B. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania sądowego oraz na rzecz pełnomocnika pozwanego z urzędu kosztów udzielonej pomocy prawnej.

W pierwszej kolejności, S. B. podniósł zarzut przedawnienia roszczenia, podnosząc, iż termin jego dla zaległego w spłacie kapitału i roszczeń akcesoryjnych z nim związanych wynosi 3 lata (art. 118 k.c.). Pozwany wskazał, iż skutek wszczęcia postępowania egzekucyjnego, doszło do przerwania biegu przedawnienia, jednakże jedynie w stosunku do cedenta ( (...) Bank S.A. w W.), nie zaś w stosunku do (...) sp. z o. o. sp. komandytowa w W., a dalej w stosunku do strony powodowej. W ocenie pozwanego, nabywca wierzytelności nie może kontynuować egzekucji wszczętej przez cedenta będącego bankiem i w pierwszej kolejności musi uzyskać nowy tytuł wykonawczy wydany w postępowaniu rozpoznawczym. W tej sytuacji, konieczne jest zakończenie wszczętego postępowania egzekucyjnego, a wniosek wierzyciela-banku, prowadzącego egzekucję na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, w ogóle niweczy skutki przerwania biegu przedawnienia spowodowane złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji. W przypadku zaś, gdyby przedmiotowe postępowanie egzekucyjne zostało zakończone nie wskutek wniosku wierzyciela, wyłącznie wobec stwierdzenia jej bezskuteczności, a więc umorzenia na podstawie art. 824 § l pkt 3 k.p.c., pozwany wskazał, że nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (art. 123 § l pkt 2 k.c.). Wobec powyższego, w ocenie pozwanego, uznać należy, że nie doszło do skutecznego przerwania biegu przedawnienia roszczeń, zarówno w stosunku do powoda, jak i jego poprzedników prawnych, a roszczenia dochodzone pozwem przedawniły się odpowiednio w stosunku do wierzytelności wynikającej z umowy nr (...)\ (...) - w okresie od 14.04.2013 r. do 8.05.2015 r., zaś w stosunku do umowy nr (...) - w okresie od 23.03.2013 r. do 30.07.2015 r. S. B. wskazał, iż z treści pozwu, jak również dołączonych do niego dokumentów nie wynika, czy postępowanie egzekucyjne zainicjowane przez (...) Bank S.A. w W. dotyczyło należności wynikających z obu umów bankowych, czy też wyłącznie tej stwierdzonej bankowym tytułem egzekucyjnym (...). Dalej, w ocenie pozwanego, z załączonego przez powoda do pozwu wyciągu z załącznika do umowy Przeniesienia Portfela z dnia 4.03.2015 r., jak również z pozostałych dokumentów dołączonych do pozwu, nie wynika także w sposób jednoznaczny data wymagalności roszczeń cedenta, co uniemożliwia stronie pozwanej precyzyjne ustosunkowanie się do wyrażonego w pozwie żądania i wskazanie konkretnej daty przedawnienia roszczenia. Wedle stanowiska pozwanego, dochodzone w pozwie roszczenie uległo przedawnieniu zarówno co do należności głównej, jak i odsetek. Z ostrożności procesowej, pozwany zarzucił stronie powodowej, iż ta nie wykazała, zgodnie z ciążącym na nim zobowiązaniem wynikającym z treści przepisu art. 187 § l pkt 2 k.p.c., w jaki sposób naliczone zostały odsetki karne. Do złożonego pozwu nie zostały dołączone bowiem jakiekolwiek dokumenty odzwierciedlające podstawę faktyczną i prawną wysuwanego przez powoda roszczenia w przedmiotowym zakresie, a twierdzenia zawarte w treści uzasadnienia pozwu, w ocenie S. B., są w rzeczonej materii niewystarczające.

Pismem z dnia 8.03.2017 r. strona powodowa cofnęła powództwo bez zrzeczenia się roszczenia. W odpowiedzi na powyższe, w piśmie z dnia 27.03.2017 r. powód nie wyraził zgody na cofnięcie pozwu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18.10.2007 r. S. B. zawarł z (...) Bank S.A. w W. umowę o kartę kredytową nr (...)\ (...).Dnia 29.05.2009 r. S. B. zawarł z (...) Bank S.A. w W. umowę konsolidacyjnego kredytu gotówkowego nr (...), na mocy której bank postawił do dyspozycji pozwanego kwotę 27.172,45 zł.

fakty bezsporne, nadto dowody:

⚫

umowa z dnia 29.05.2009 r. – k.73-76.

Pozwany zaniechał spłaty przyjętych na siebie wobec banku zobowiązań zgodnie z obowiązującym strony harmonogramem spłat. Pismem z dnia 23.02.2010r. (...) Bank S.A. w W. dokonał wypowiedzenia umowy kredytu nr (...). Pismem z dnia 14.04.2010r. (...) Bank S.A. w W. dokonał wypowiedzenia umowy o kartę kredytową nr (...)\ (...). Wraz z upływem terminów wypowiedzenia ww. kontraktów, wynikające z nich zadłużenia zostały postawione w stan natychmiastowej wymagalności.

dowody:

⚫

wypowiedzenie umowy o kartę kredytową – k.70,

⚫

wypowiedzenie umowy o kredyt – k.77.

Dnia 8.05.2012 r. (...) Bank S.A. w W. sporządził przeciwko S. B. bankowy tytuł egzekucyjny nr (...)\ (...)\ (...), wskazujący kwotę zadłużenia pozwanego równą 3.705,21 zł. Postanowieniem z dnia 30.05.2012 r. Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu nadał ww. bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności. Dnia 30.07.2012 r. (...) Bank S.A. w W. sporządził przeciwko S. B. bankowy tytuł egzekucyjny nr (...), wskazujący, iż na wymagalne zadłużenie pozwanego składają się następujące kwoty: 26.548,84 zł tytułem należności głównej, 2.018,19 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych za okres korzystania z kapitału w wysokości 16,40 % od dnia 29.05.2009 r. do dnia 15.04.2010 r., 13.802,97 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w wysokości 25 % od dnia 1.10.2009 r. do dnia 30.07.2012 r., 290 zł tytułem opłat i prowizji oraz dalsze należne odsetki. Postanowieniem z dnia 13.09.2012 r. Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu nadał ww. bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności. (...) Bank S.A. w W. wszczął przeciwko S. B. postępowanie egzekucyjne, które nie doprowadziło do zaspokojenia wierzyciela (banku).

fakty bezsporne, nadto dowody:

⚫

bankowy tytuł egzekucyjny – k.71, 78,

⚫

postanowienie z dnia 30.05.2012 r. – k.72,

⚫

postanowienie z dnia 13.09.2012 r. – k.79.

W dniu 26.02.2015 r. wierzytelność wobec pozwanego została wniesiona aportem przez (...) Bank S.A.w W., jako komandytariusza, do (...) sp. z o.o.sp. komandytowej w W.. Powyższe nastąpiło wskutek zmiany umowy spółki, dokonanej Uchwałą wspólników Spółki numer 1/26/02/2015 z dnia 26.02.2015 r. sporządzoną w formie aktu notarialnego Repertorium A numer (...). W dalszej kolejności, w tej samej dacie tj. dnia 26.02.2015 r., (...) Bank S.A.w W.zawarł z (...) Sp. z o.o.SKA w W.umowę przeniesienia praw i obowiązków komandytariusza w spółce, w ramach której spółka (...)nabyła ogół praw i obowiązków komandytariusza w (...) sp. z o.o.Sp. komandytowa w W.. Następnie, w dniu 04.03.2015 r., na podstawie Uchwały wspólników spółki, na rzecz (...) Sp. z o.o.SKA w W.został dokonany w naturze zwrot wkładu niepieniężnego w postaci wymagalnych wierzytelności pieniężnych - wniesionych pierwotnie przez (...) Bank S.A.w W., w tym w szczególności nastąpiło przeniesienie prawa własności do wierzytelności objętej niniejszym pozwem. Przedmiotowa wierzytelność względem pozwanego, została przeniesiona na stronę powodową na podstawie Umowy przeniesienia portfela wierzytelności z dnia 4.03.2015 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o.SKA w W.a (...) w W..

dowody:

⚫

wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu Sekurytyzacyjnego – k.21,

⚫

wyciąg z wykazu wierzytelności – k.23,

⚫

protokół z zebrania wspólników z dnia 26.02.2015r. – k.35-37,

⚫

umowa przeniesienia praw i obowiązków komandytariusza – k.38-40,

⚫

protokół z zebrania wspólników z dnia 4.03.2015r. – k.41-43,

⚫

umowa przeniesienia portfela – k.44-51.

Pismem z dnia 25.03.2015 r. (...) Bank S.A. w W. zawiadomił S. B. o cesji wierzytelności na rzecz (...) sp. o.o. sp. komandytowa w W..

dowody:

⚫

zawiadomienie z dnia 25.03.2015 r. – k.67-68.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo należało oddalić.

Podstawą żądania wyrażonego w pozwie przez (...)w W.jest art. 354 § 1 k.c., wedle treści którego dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego.

Dokonując ustaleń faktycznych sąd oparł się na niespornych twierdzeniach stron o okolicznościach faktycznych oraz dowodach z dokumentów. W pierwszej kolejności podkreślenia wymaga, iż stan faktyczny w niniejszej sprawie odnoszący się do okoliczności zawarcia przez pozwanego (...) Bank S.A. w W. umowy o kartę kredytową nr (...)\ (...) oraz umowy konsolidacyjnego kredytu gotówkowego nr (...), zaniechania przez S. B. spłaty zobowiązań wobec kredytodawcy zgodnie z obowiązującym strony harmonogramem oraz przejęcia wskazanego zadłużenia przez stronę powodową w drodze umowy cesji nie budzi zastrzeżeń stron. Nie ma zatem się potrzeby szerszego analizowania powołanych na te okoliczności dowodów.

Sprzeciwiając się żądaniu pozwu, pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia. Sąd podzielił stanowisko wyrażone w odpowiedzi na pozew.

W myśl art. 117 § 1 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia (§2).

Zacytowane przepisy mają charakter dyscyplinujący strony stosunków prawnych. Potencjalne zagrożenie skutkami przedawnienia ma na celu mobilizację wierzyciela by wykonał swoje prawo podmiotowe, poprzez realizację przysługującego mu roszczenia, doprowadzając tym samym do zgodności stanu faktycznego z obowiązującym prawem. Ta dyscyplinująca funkcja przedawnienia ma szczególne znaczenie w obrocie między przedsiębiorcami a konsumentami, zapewniając trwałość i pewność stosunków na linii podmiot gospodarczy-klient poprzez usunięcie stanu niepewności prawnej, który istniałby w razie braku realizacji roszczenia, przysługującego wierzycielowi.

Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata (art. 118 k.c.). Niepodważalnym jest, iż umowy: z dnia 18.10.2007 r. nr (...)\ (...) oraz z dnia 29.05.2009 r. nr (...) zostały zawarte w ramach prowadzonej przez pierwotnego wierzyciela działalności gospodarczej w zakresie wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym (art. 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. – Prawo bankowe). W przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie zatem 3-letni okres przedawnienia roszczeń.

Za początkową datę biegu terminu przedawnienia uznać należało dzień następujący po upływie okresów wypowiedzenia ww. umów (30 dni) dokonanego przez bank w pismach opatrzonych datami: 23.02.2010 r. i 14.04.2010 r. W poczet materiału dowodowego, strona powodowa nie przedłożyła jednak dowodów doręczenia pozwanemu wskazanych wypowiedzeń co też uniemożliwia ustalenie daty pewnej rozpoczynającej upływ okresu wypowiedzenia, a co za tym idzie, daty rozpoczęcia biegu przedawnienia roszczeń objętych żądaniem pozwu. Pomimo powyższego braku dowodowego, sąd nie miał wątpliwości iż w przestrzeni czasowej dzielącej rok dokonania przez bank wypowiedzeń (tj. 2010 r.) oraz datę wytoczenia powództwa w przedmiotowej sprawie (co miało miejsce przed Sądem Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 8.04.2016 r.) ponad wszelką wątpliwość doszło do przedawnienia roszczenia (...)w W..

Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, podejmowane przez (...) Bank S.A.w W.(cedenta) dalsze czynności zmierzające do wyegzekwowania przysługujących mu wierzytelności nie przerwały biegu terminu przedawnienia. Doktryna i orzecznictwo zgodnie przyjmują, iż samo wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego nie przerywa przedawnienia roszczenia, albowiem nie stanowi czynności podjętej przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju i nie jest też przedsięwzięte bezpośrednio w celu dochodzenia ustalenia, zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Nie spełnia zatem wymogów z przepisu art. 123 § l pkt l k.c. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 sierpnia 2003 r.,sygn. akt IICKN 363/01, LEXnr 82280). Wszczęcie postępowania egzekucyjnego niewątpliwie doprowadziło do przerwania biegu przedawnienia, jednakże jedynie w stosunku do cedenta ((...) Bank S.A.w W.), nie zaś w stosunku do (...) sp. z o. o.sp. komandytowa w W., a dalej w stosunku do (...) sp. z o.o.SKA w W.i ostatecznie wobec strony powodowej. Co do zasady, nabywca wstępuje w sytuację prawną cedenta, w tym również w zakresie przedawnienia, zbycie wierzytelności jest bowiem nieistotne dla jego biegu. Niemniej jednak w przypadku wierzytelności objętej bankowym tytułem wykonawczym sytuacja prawna cesjonariusza kształtuje się odmiennie od sytuacji prawnej nabywcy wierzytelności objętej innym tytułem wykonawczym. W uchwale z dnia 29 czerwca 2016 r. (III CZP 29/16), Sąd Najwyższy - Izba Cywilna stanął na stanowisku, iż nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności zgodnie z art. 123 § 1 pkt 2 k.c. (opubl. Biul. SN 2016 nr 6, www.sn.pl, Rzeczp., GP, KSAG 2016 nr 3, str. 112, Biuletyn SN - IC 2016 nr 7-8, MonPrBank 2017 nr 2, str. 45, OSNAPiUS 2017 nr 5, poz. 55, str. 31, Legalis).

Mając na powadze powyższe rozważania, powództwo należało oddalić.

Orzeczenie o kosztach nastąpiło na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800).