Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lipca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział II Cywilny Ośrodek (...) w R.

w składzie:

Przewodniczący : Sędzia Sądu Okręgowego Elżbieta Kaziród

Protokolant: Iwona Mucha

po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 2017 r. w Rybniku

sprawy z powództwa J. G. ,T. G., L. G.,

S. P., W. N.

przeciwko (...) SA z siedzibą w S. Oddział w Polsce z siedzibą w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki J. G. kwotę 48600 zł ( czterdzieści osiem tysięcy sześćset zł) z ustawowymi odsetkami od dnia 25 listopada 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od 01 stycznia 2016 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty;

2)  w pozostałym zakresie powództwo J. G. oddala;

3)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki J. G. kwotę 995 zł ( dziewięćset dziewięćdziesiąt pięć zł) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4)  nakazuje pobrać od powódki J. G. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 1452 zł ( jeden tysiąc czterysta pięćdziesiąt dwa zł) tytułem kosztów sądowych ;

5)  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 1340 zł ( jeden tysiąc trzysta czterdzieści zł) tytułem kosztów sądowych co do roszczenia J. G.;

6)  zasądza do pozwanego na rzecz powoda T. G. kwotę 33600 zł ( trzydzieści trzy tysiące sześćset zł) z ustawowymi odsetkami od dnia 25 listopada 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od 01 stycznia 2016 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty;

7)  w pozostałym zakresie powództwo T. G. oddala;

8)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda T. G. kwotę 688 zł ( sześćset osiemdziesiąt osiem zł) tytułem zwrotu kosztów procesu;

9)  nakazuje pobrać od powoda T. G. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 1536 zł ( jeden tysiąc pięćset trzydzieści sześć zł) tytułem kosztów sądowych;

10)  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 1256 zł ( jeden tysiąc dwieście pięćdziesiąt sześć zł) tytułem kosztów sądowych co do roszczenia T. G.;

11)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki S. P. kwotę 21000 zł ( dwadzieścia jeden tysięcy zł) z ustawowymi odsetkami od dnia 25 listopada 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od 01 stycznia 2016 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty;

12)  w pozostałym zakresie powództwo S. P. oddala;

13)  zasądza od powódki S. P. rzecz pozwanego kwotę 561 zł (pięćset sześćdziesiąt jeden zł) tytułem zwrotu kosztów procesu;

14)  nakazuje pobrać od powódki S. P. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 1619 zł ( jeden tysiąc sześćset dziewiętnaści zł) tytułem kosztów sądowych;

15)  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 1173 zł ( jeden tysiąc sto siedemdziesiąt trzy zł) tytułem kosztów sądowych co do roszczenia S. P.;

16)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda L. G. kwotę 21000 zł (dwadzieścia jeden tysięcy zł) z ustawowymi odsetkami od dnia 25 listopada 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od 01 stycznia 2016 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty;

17)  w pozostałym zakresie powództwo L. G. oddala;

18)  zasądza od powoda L. G. rzecz pozwanego kwotę 561 zł ( pięćset sześćdziesiąt jeden zł) tytułem zwrotu kosztów procesu;

19)  nakazuje pobrać od powoda L. G. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 1619 zł ( jeden tysiąc sześćset dziewiętnaście zł) tytułem kosztów sądowych;

20)  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 1173 zł ( jeden tysiąc sto siedemdziesiąt trzy zł) tytułem kosztów sądowych co do roszczenia L. G.;

21)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda W. N. kwotę 25800 zł ( dwadzieścia pięć tysięcy osiemset zł) z ustawowymi odsetkami od dnia 25 listopada 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od 01 stycznia 2016 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty;

22)  w pozostałym zakresie powództwo W. N. oddala;

23)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda W. N. kwotę 450 zł ( czterysta pięćdziesiąt zł) tytułem zwrotu kosztów procesu;

24)  nakazuje pobrać od powoda W. N. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 896 zł ( osiemset dziewięćdziesiąt sześć zł) tytułem kosztów sądowych;

25)  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 896 zł (osiemset dziewięćdziesiąt sześć zł) tytułem kosztów sądowych co do roszczenia W. N. .

SSO Elżbieta Kaziród

Sygn. akt II C 341/14

UZASADNIENIE

Powódka J. G. wniosła o zasądzenie od pozwanego A. A. z siedzibą w S. we Francji kwoty 100.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę w związku ze śmiercią syna w związku z wypadkiem komunikacyjnym z dnia
27 sierpnia 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 listopada 2013 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanego kosztów postępowania według norm prawem przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 7.200 zł wraz z opłatą skarbową za pełnomocnictwa w kwocie 34 zł.

Powód T. G. wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda T. G. kwoty 100.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę w związku
ze śmiercią syna w związku z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 27 sierpnia 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01 listopada 2013 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm prawem przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 7.200 zł wraz z opłatą skarbową za pełnomocnictwa
w kwocie po 34 zł.

Powódka S. G. wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 50.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę w związku ze śmiercią brata w związku z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 27 sierpnia 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia
01 listopada 2013 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm prawem przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 4.800 zł wraz
z opłatą skarbowa za pełnomocnictwa w kwocie 34 zł.

Powód L. G. wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 50.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę w związku ze śmiercią brata w związku z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 27 sierpnia 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dna
01 listopada 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania według norm przepisanych w tym kosztami zastępstwa procesowego w wysokości 4.800 zł wraz z opłatą skarbową za pełnomocnictwa w kwocie 34 zł.

Powód W. N. wniósł ostatecznie o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda W. N. kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę w związku ze śmiercią wnuka w związku z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 27 sierpnia 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01 listopada 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania według norm prawem przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego
w wysokości 4.800 zł wraz z opłatą skarbową za pełnomocnictwa w kwocie 34 zł.

W uzasadnieniu swych żądań podnieśli, iż w dniu 23 sierpnia 2013 roku,
w G., na ulicy (...), miało miejsce zdarzenie drogowe, w wyniku którego kierowany przez R. K. samochód marki R. (...) o numerze
o rejestracyjnym (...) z niewiadomych przyczyn zjechał na lewe pobocze jezdni
i uderzył w słup energetyczny, następnie w przyłącze gazowe i ogrodzenia i wjechał
na posesję nr (...), w efekcie czego na skutek doznanych obrażeń ciała śmierć poniósł Z. G. - pasażer samochodu R. (...), który to pojazd w chwili zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej w towarzystwie pozwanej spółki. Podali, iż zgłoszenie szkody pozwanemu nastąpiło w dniu 24 września 2013 roku. Wskazał, iż pozwany nie negując swej odpowiedzialności, przyznał powodom świadczenia z tytułu zadośćuczynienia pomniejszone o 40 % z tytuł przyjętego przyczynienia się do powstania szkody, w kwotach: na rzecz T. G. w wysokości 11.400 zł, na rzecz J. G. 11.400 zł, na rzecz S. G. 6.000 zł, na rzecz L. G. 6.000 zł na rzecz W. G. 4.200 zł.

Powodowie podkreślili, iż śmierć Z. G. bezpowrotnie pozbawiła ich poczucia bliskości oraz przywiązania, które cechował więź ze zmarłym. Stracili możliwość obcowania w jego towarzystwie przy różnego rodzaju okazjach i życiowych zdarzeniach. Jednocześnie pozbawieni zostali możliwości czerpania radości ze wspólnego spędzania czasu. Zdarzenie stało się dla nich źródłem trudnego do wycenienia cierpienia i bólu, tym bardziej, iż byli bardzo zżyci ze zmarłym. Śmierć Z. G. wywołała poczucie osamotnienia oraz poczucie braku wsparcia bliskich osób. Poczucie straty jaką było i jest tym bardzie dotkliwe, iż cała rodzina zamieszkiwała wspólnie pod jednym dachem, spędzali wspólnie wszystkie święta oraz inne uroczystości rodzinne. Z. G. pomagał ojcu i Dziadkowi w prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz sprawował opieką nad młodszym rodzeństwem. Z uwagi na posiadane zdolności, rodzice pokładali w Z. duże nadzieje. Dla rodzeństwa zaś zmarły stanowił źródło oparcia i był dla nich przyjacielem. Bracia wspólnie spędzali czas grając w piłkę. Mieli także wspólny pokój. Także z wnukiem W. N. zmarłego Z. G. łączyła silna więź gdyż ten poświęcał mu wiele czasu dokonując zakupów czy z powodu niedołęstwa fizycznego dziadka, wykonując wobec niego czynności z zakresu higieny osobistej.

W odpowiedzi, pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W motywach podniósł, iż uznając zasadę swej odpowiedzialności za skutki zdarzenia szkodowego z dnia 27 sierpnia 2013 roku, wypłacił na rzez każdego z powodów zadośćuczynienie w kwotach wskazanych przez powodów, kwestionując jednocześnie zakres swej odpowiedzialności gwarancyjnej, z uwagi na przyjęty stopień przyczynienia się poszkodowanego Z. G. do powstania szkody, który, w jego ocenie,
w konkretnej sprawie wyniósł co najmniej 40 %. Zachowanie zaś Z. G. miało wyrażać się obiektywnie w niezapięciu w czasie ruchu pojazdu pasów bezpieczeństwa, co
z kolei miało spowodować wypadnięcie go z pojazdu, dostanie się pod pojazd i wleczenia pod nim prowadzące do jego śmierci.

Ponadto w odniesieniu do powodów J. G. i T. G., pozwany zarzucił, iż oprócz zmarłego syna Z. G. posiadają jeszcze dwójkę dzieci
tj. J. i T. G., które mieszkają razem z nimi, stanowiąc dla nich pomoc
i wsparcie w bieżących sprawach. Zatem powodowie nie są osamotnieni gdyż dzięki pozostałym dzieciom mają zapewnione poczucie bezpieczeństwa na starość. Poza tym charakter więzi łączącej zmarłego z rodzicami, nie odbiega od typowej zwykle występującej relacji pomiędzy rodzicami a synem.

Odnośnie powódki S. P. (poprzednio G.), dodał, iż wieź łączącą ją ze zmarłym nie była szczególnie zażyła, co wynikało z braku wspólnych zainteresowań oraz znajomych a także różnicy wieku.

W stosunku do powoda L. G. podkreślił, iż śmierć brata nie zdeterminował przeżywani żałoby w sposób szczególnie nasilony czy nietypowy. Tym bardziej, iż stan powoda nie uzasadniał koniczności skorzystania z opieki psychologa czy psychiatry stąd brak podstaw do twierdzenia o zaawansowanym charakterze więzi emocjonalnej łączącej powódkę ze zmarłym.

Także w odniesieniu do powoda W. N., pozwany ocenił formułowane przez niego roszczenie jako zbyt wygórowane gdyż, jak wskazał, z powodem nadal zamieszkują pozostałe wnuki tj. S. G. i L. G., przez co mogą mu zapewnić bieżąca pomoc w codziennych sprawach związanych z zakupami, dowozem
do lekarza, sprzątaniem itp.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 sierpnia 2013 roku, w G., R. K., kierując samochodem marki R. (...) o nr rej. (...), którym przewoził pasażerów w tym Z. G., umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym,
w ten sposób, że pomimo rozpoznanego u niego zaburzenia zachowania o osobowości,
na pograniczu organicznego uszkodzenia (...), padaczki oraz stwierdzonych przeciwwskazań medycznych do prowadzenia pojazdów mechanicznych, podjął się kierowania w/w/ samochodem, w którym przewoził pasażerów a następnie jadąc ulic (...) w G. w kierunku drogi krajowej nr (...), dopuścił aby pasażer Z. G., przewożony był bez zapiętego pasa bezpieczeństwa, przekroczył dopuszczalną prędkość jazdy o 37,5 km/h poruszając się z prędkością 87,5 km/h w efekcie czego,
po zjechał na lewy pas drogi i pobocze uderzając w słup energetyczny, przyłącze gazowe
i w ogrodzenie posesji nr (...), wjeżdżając na posesję nr (...), uderzając w budynek, spowodował nieumyślnie wypadek, w następstwie którego pozwany Z. G. wypadał poza wnętrze pojazdu, doznał obrażeń ciała w postaci ran tłuczonych i otarcia naskórka na głowie, rozległego złamania kości podstawy czaski, złamanie żuchwy po stronie prawej, krwiaka podtwardówkowego mózgu, krwotoku podpajęczynowkowego
i dokomorowego mózgu, stłuczenia mózgu i płuc, złamania trzonu mostka i żeber prawych
od I-Vi, wieloodłamowego otwartego złamania kości udowej prawej, złamania kości podudzia lewego oraz rany uda lewego, a także otarcia naskórka, które skutkowały jego zgonem, za co wyrokiem Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim z dnia 06 maja 2015 roku, w sprawie o sygn. akt VI K 43/14, R. K. został skazany na karę jednego roku pozbawienia wolności, z warunkowym zwieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 4 lata.

Zmarły Z. G. w chwili zdarzenia drogowego, nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa, co miało bezpośredni związek z wypadnięciem pozwanego z pojazdu, dostaniem się pod pojazd i najechaniem na niego przez samochód m-ki R. (...) oraz doznaniem obrażeń rozległych obrażeń ciała głowy i mózgu, które doprowadziły co zejścia śmiertelnego poszkodowanego Z. G..

R. K. w dniu opisanego zdarzenia drogowego objęty był w dniu ochroną ubezpieczeniową udzielaną przez pozwanego.

S. Z. G. była dla wszystkich powodów olbrzymią stratą i źródłem nieopisanego bólu gdyż łączyła go z powodami silna więź rodzinna i emocjonalna. Śmierć Z. G. spowodował nagłe zerwanie istniejących relacji, w wyniku czego w znacznym stopniu ucierpiało spokojne i szczęśliwe życie rodzinne powodów. Wielki żal, poczucie niezrozumienia przyczyn tragedii oraz smutek trwają permanentnie do chwili obecnej.

W największym stopniu, w płaszczyźnie emocjonalnej i psychicznej, stratę po zmarłym synu odczuwa do chwili obecnej powódka J. G.. Pomiędzy zmarłym
a matką J. G. istniała szczególnie silna więź rodzinna. Z. G. pomagał matce przy prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz opiece na schorowanym D.. J. G. w następstwie śmierci syna została dotknięta silnym kryzysem, który dotyczy sfery emocjonalnej, behawioralnej i poznawczej. U powódki wystąpiły objawy silnego stresu pourazowego. Obecnie powódka posiada mocno ograniczoną zdolność odczuwania i czerpania przyjemności z życia (anhedonia). Obecnie nie posiada żadnej wizji przyszłości. Stopień odczuwanych przeżyć związanych z żałobą nadal powoduje dezorganizację jej życia codziennego. J. G. przy każdorazowym wspominaniu syna, płacze. Trudno jej skupić się na codziennym wykonywaniu obowiązków, często myśli o zmarłym synu. W dalszym ciągu, po jego stracie odczuwa wielki smutek, żal i pustkę.
Po śmierci Z. G. korzystała z leków uspokajających. Doznane przeżycia nie wykluczają powstania trwałej zmiany osobowości.

Z. G. i ojca T. G. łączyła silna więź rodzinna. Z powodu wspólnego zamieszkiwania, pozostawali w bliskich relacjach. Z. G. stanowił oparcie dla ojca pomagając mu przy wykonywaniu szeregu prac domowych. Śmierć syna wywołała daleko idące konsekwencje w sferze psychicznej powoda, które w istotnym stopniu sąd odczuwalne przez niego do chwili obecnej.

Z. G. i brata L. G. łączyła więź braterska i przyjacielska. Dla L. G. zmarły stanowił źródło autorytetu. Przed śmiercią spędzali wspólnie wiele czasu. Posiadali wspólne zainteresowania. Grali razem w piłkę i gry komputerowe. Razem omawiali pojawiające się codziennie problemy. L. G. korzystał z rad starszego brata.

Powódka S. G. była silnie związana z bratem Z. G.. Rodzeństwo często prowadziło wspólne rozmowy. Powódka często zwracał sie po rade do starszego brata. Z. G. opiekował się młodszą siostrą, pełniąc rolę opiekuna
i doradcy w wielu sprawach życia codziennego. Po śmierci brata u S. G. rozwinęły się zaburzenia adaptacyjne. Powódka odczuwał żal, pustkę i smutek połączony z odczuciami lęku i gniewu.

Pomiędzy powodem W. N. a zmarłym Z. G. istniała silna więź rodzinna. Wspólnie zamieszkiwali, co determinowało szczególnie bliski charakter więzi. Śmierć Z. G. wywarła trwało piętno w psychice powoda.
W chwili śmierci Z. G. W. N. miał 76 lata. Względem wnuka powód przejawiał szczególne uczucia. Był dla niego osobą bardzo ważną. Z. G. powodowi, wykonując stale na jego rzecz szereg czynności z zakresu życia codziennego tj drobne zakupy, czynności higieniczne itp. Obecnie nadal odczuwa w dużym stopniu żal
i głęboki smutek po śmierci wnuka. W jej wyniku, istotnie spadła aktywność życiowa powoda. Trudno mu pogodzić się z jego śmiercią, mimo upływu czasu. Stres związany
z odejściem Z. G. spowodował pogorszenie się stanu zdrowa powoda. Istnieją poważne symptomy trwałego utrzymywania się stany żałoby z powodu śmierci wnuka.

Dowód: notatka urzędowa z 27 sierpnia 2013 roku k. 39, protokół z przebiegu badania trzeźwości k. 40 , opinia toksykologiczno-sądowa k. 42, opina biegłego sporządzona
w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez Komendę Powiatową Policji
w W., dokumenty postępowania szkodowego nr szkody (...).03 z dnia 23 sierpnia 2013 roku k. 138-196, odpisy aktów stanu cywilnego, zeznania świadków H. H. i D. P., zeznania świadka R. K.
zapis audio-video z przebiegu z rozprawy z 19 lutego 2015 roku k. 218, opinia sądowo-psychologiczna biegłej J. S. z 15 kwietnia 2015 roku k. 230- 260, uzupełniająca opinia ustna biegłej J. S. zapis audio - video z przebiegu z rozprawy z dnia 08 października 2015 roku k. 316, dokumenty zawarte w aktach sprawy SR w Wodzisławiu Śląskim
VI K 43/13 w tym wyrok wraz z uzasadnieniem, opinia biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych K. P. z 19 kwietnia 2016 roku k. 341-375, pisemna opinia uzupełniająca z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych z dnia 14 listopada 2016 roku k. 417 - 424, przesłuchanie powodów S. P., J. G., T. G., L. G., zapis audio- video z przebiegu z rozprawy z dnia 24 listopada 2016 roku k. 457, opinia sądowa lek. med. J. F. z 09 marca 2017 roku k. 481-484.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo J. G. należało uznać za zasadne w części na podstawie 446§ 4 kc
z tytułu zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej w kwocie 100.000,00 zł, przy uwzględnieniu ustalonego przez Sąd stopnia przyczynienia się pokrzywdzonego Z. G. na poziomie 40% oraz wypłaconej uprzednio przez pozwanego na jej rzecz kwoty 11.400 zł, do kwoty 48.600 zł, w odniesieniu do powoda T. G. w kwocie 75.000,00 zł, przy uwzględnieniu wypłaconej kwoty 11.400 zł, do kwoty 33.600 zł,
w odniesieniu do S. G. i L. G. w kwocie 50.000,00 zł, przy uwzględnieniu wypłaconych kwot po 6.000 zł, do kwoty 21.000 zł oraz
w odniesieniu do powoda W. N. w kwocie 50.000,00 zł, przy uwzględnieniu wypłaconej kwoty 4.200 zł, do kwoty 25.800 zł, z odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu.

Zakresem zadośćuczynienia na podstawie art. 446 § 4 k.c. objęty jest uszczerbek niemajątkowy doznany przez najbliższych członków rodziny zmarłego, w następstwie jego śmierci, wskutek uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Zadośćuczynienie za krzywdę jest dodatkowym roszczeniem, którego mogą oni żądać obok odszkodowania, określonego w art. 446 § 3 k.c. Kompensacie podlega doznana krzywda, a więc w szczególności cierpienie, ból
i poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego członka rodziny.

Zgodnie zaś z art. 362. k.c. jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu tron. Poczynione przez Sąd ustalenia w kwestii zachowania Z. G., w dniu zdarzenia szkodowego, pozwoliły na przyjęcie, iż w jego trakcie nie miał on zapiętych pasów bezpieczeństwa,
co wynika z przeprowadzonych w sprawie rzetelnych, wiarygodnych opinii z zakresu rekonstrukcji drogowych oraz medycyny sądowej. Jednocześnie, uznał Sąd za trafne przyjęcie przyczynienia się Z. G. do powstania skutku stanowiącego podstawę odpowiedzialności pozwanego na poziomie 40 %. W ocenie Sądu, jak wskazują na to wyniki przeprowadzonych w sprawie opinii, w tym przede wszystkie z zakresu medycyny sądowej, zachowanie Z. G., wyrażające się w zaniechaniu zapięcia pasów bezpieczeństwa, pozostawało w bezpośrednim związku z jego wypadnięciem poza obręb pojazdu i w konsekwencji z powstaniem daleko idących, poważnych obrażeń skutkujących jego śmiercią. Wykonane opinie, co należy podkreślić, są dokładane, jasne, pełne
nadto logicznie przedstawiają relacje przyczynowo - skutkowe pomiędzy bezpośrednimi następstwami wypadku drogowego a zapoczątkowanym nie w pełni prawidłowym (z punktu widzenia obowiązujących reguł ostrożności w ruchu drogowym) zachowaniem Z. G.. Warto przy tym zauważyć, iż, jak wskazano w jednej z opinii, analogicznych obrażeń nie doznał sam kierujący pojazdem, co dodatkowo, także w płaszczyźnie logicznej
i zasad doświadczenia życiowego, wzmacnia prawidłowość ustaleń zawartych w wydanych opiniach. Stopień zaś nasilenia związku pomiędzy wyżej zarysowanymi momentami, uzasadniał przyjęcia poziomu przyczynienia się poszkodowanego na poziomie 40 %, gdyż opisane zachowanie Z. G. niewątpliwie, z wyżej przedstawionych powodów stanowiło, w łańcuchu przyczynowości, warunek konieczny nastąpienia skutku w postaci wypadnięcia poszkodowanego z pojazdu, następnie jego wleczenia pod pojazdem a co za tym idzie powstanie poważnych obrażeń ciała skutkujących bezpośrednio, niestety tragicznym zejściem śmiertelnym Z. G..

Abstrahując od powyższego, niewątpliwie powodowie jako członkowie rodziny zmarłego są legitymowani do domagania się zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną
w wyniku śmierci syna, brata wnuka krzywdę. Podstawą odpowiedzialności pozwanego jest zawarta z posiadaczem pojazdu mechanicznego umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Jest to odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003r., o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2003, Nr 124, poz.1152) umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków. Zgodnie zaś z art. 822 § 1 kc przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego
w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. W toku postępowania pozwany nie kwestionował podstawy swojej odpowiedzialności. Przesłankami dochodzenia zadośćuczynienia za krzywdę wynikłą ze śmierci najbliższego członka rodziny są zdarzenie powodujące śmierć najbliższego członka rodziny, zaistnienie krzywdy oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a krzywdą. W niniejszej sprawie poza sporem pozostaje fakt, iż powodowie stracili syna, brata, i wnuka wskutek wypadku komunikacyjnego z dnia 27 sierpnia 2013 roku , a także, że zdarzenie
to stanowiło dla nich krzywdę. Okolicznością sporną w niniejszej sprawie był rozmiar doznanej przez powodów krzywdy, a co zatem idzie wysokość należnego zadośćuczynienia. Pozwany przyznał powodom zadośćuczynienie w wyżej wymienionych kwotach odmawiając przyznania zadośćuczynienia w pozostałej żądanej przez powodów w toku sprawy wysokości.

Przepis art. 446 § 4 k.c. ma na celu zadośćuczynienie najbliższym członkom rodziny osoby zmarłej w wyniku czynu niedozwolonego doznanej przez nich krzywdy. Roszczenie
na podstawie art. 446 § 4 kc jest odmienne od roszczenia zmierzającego do naprawienia szkody majątkowej, opartego na art. 446 § 3 k.c. Zadośćuczynienie przewidziane w art. 446 § 4 k.c. nie jest zależne od pogorszenia sytuacji życiowej osoby bliskiej w wyniku śmierci bezpośrednio poszkodowanego, lecz ma na celu złagodzenie cierpienia psychicznego wywołanego śmiercią osoby najbliższej i pomoc członkom jego rodziny w dostosowaniu się do zmienionej sytuacji życiowej. Zadośćuczynienie to ma zrekompensować krzywdę wynikającą z naruszenia dobra osobistego, którym jest prawo do życia w pełnej rodzinie i ból spowodowany utratą najbliższej osoby.

W literaturze i orzecznictwie wskazuje się, że na rozmiar krzywdy, o której mowa w art. 446 § 4 k.c., mają wpływ przede wszystkim: wstrząs psychiczny i cierpienia moralne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj
i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, wiek pokrzywdzonego i jego zdolność do zaakceptowania nowej rzeczywistości oraz umiejętność odnalezienia się w niej.

Niewątpliwie krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby bliskiej bardzo trudno ocenić
i wyrazić w formie pieniężnej. Każdy przypadek powinien być traktowany indywidualnie
z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy. Wysokość zadośćuczynienia może być odnoszony do stopy życiowej społeczeństwa, która pośrednio może rzutować na jego umiarkowany wymiar. Przesłanka "przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa" ma więc charakter uzupełniający i ogranicza wysokość zadośćuczynienia tak, aby jego przyznanie nie prowadziło do wzbogacenia osoby uprawnionej, nie może jednak pozbawiać zadośćuczynienia jego zasadniczej funkcji kompensacyjnej i eliminować innych czynników kształtujących jego rozmiar ( tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2002 r. IV CKN 1266/00 , wyrok z dnia 3 czerwca 2011 r. III CSK 279/10).

Biorąc pod uwagę powyższe przesłanki mające wpływ na wysokość zadośćuczynienia przewidzianego w art. 446 § 4 kc należy stwierdzić, że krzywda jakiej doznała powódka J. G. wywołana śmiercią syna Z. G., jest - oceniając według kryteriów obiektywnych - jedną z najbardziej dotkliwych i najmocniej odczuwalnych z uwagi na rodzaj i siłę więzów rodzinnych oraz rolę pełnioną w rodzinie. W rozpoznawanej sprawie krzywda jest tym bardziej dotkliwa, że śmierć nastąpiła nagle w wypadku komunikacyjnym
i dotknęła mężczyznę w młodym wieku. Zmarły wraz z rodzicami rodzeństwem i dziadkiem W. N. tworzyli wielopokoleniową rodzinę mieszkającą zgodnie w jednym budynku. Prowadzili spokojne, ustabilizowane życie. Rodzina wspólnie spędzała czas. Dla powódki J. G. śmierć syna spowodowała potężny wstrząs, z którego skutkami, jak wynika to z zebranego w sprawie materiału w tym zwłaszcza w postaci opinii psychologicznej mgr J. S. ale i zeznań świadków i stron a także całego przebiegu postępowania, zmaga się do dnia dzisiejszego. Stąd stopień krzywdy powódki ocenił jako najdalej idący, przy uwzględnieniu oczywistych implikacji, jakie, w normalnym toku rzeczy w sferze emocjonalnej i psychicznej wywołuje dla rodzica śmierć każdego dziecka. Poczucie krzywdy powódki wynikało i wynika nadal z osobistego żalu, bólu, osamotnienia, cierpienia
i bezradności. Powódka będzie jeszcze długo i dotkliwie odczuwała śmierć syna, co wykracza poza ogólnie przyjętą normę żałoby. Powódka z uwagi na zły stan psychiczny, była zmuszona korzystać z wsparcia farmakologicznego. Powódka do tej pory nie przystosowała się do sytuacji powstałej w wyniku śmierci syna, co niewątpliwie zwiększa doznaną krzywdę.

Nie miał Sąd także wątpliwości, iż stopień krzywdy powoda T. G.,
ocenić należało jako znaczny. Wziął jednak Sąd pod uwagę, iż zakres i stopień intensywności krzywdy nie był aż tak rozległy, jak przypadku powódki J. G., co znalazło wyraz w odpowiednio mniejszej kwocie przyznanego świadczenia. Sam zresztą powód słuchany
w toku postępowania w charakterze strony, przyznał wyraźnie, iż najsilniej w płaszczyźnie emocjonalnej, śmierć syna uderzyła w powódkę co także wynika ze rzetelnej i kompletnej opinii psychologicznej sporządzonej w sprawie oraz zeznań świadków H. H.
i D. P., na których to wiarygodnych, wzajemnie uzupełniających się dowodach Sąd oparł swe ustalenia także odnośnie zakresu krzywdy wszystkich pozostałych powodów. Jak wynika, z opinii, zmarły Z. G. był ulubionym wnukiem powoda W. G., z którym spędzał najwięcej czasu. Z. G., jak wynika z zebranego materiału, w tym zeznań stron, wykonywał na jego szereg czynności faktycznych życia codziennego, pomagając mu np. przy wykonywaniu czynności z zakresu higieny osobistej, dokonywaniu zakupu gazet itp. Stąd przyjął Sąd za analogiczny stopień krzywdy, zrównując, go tym samym z rozmiarem przyznanego powodom S. i L. G. odpowiadającym jej zakresowi zadośćuczynienia. W pozostałym zakresie roszczenia wszytkach powodów oddalił jako niezasadne, z powodu przyjętego stopnia przyczynienia się co odnalazło wyraz odpowiednio w pkt 2, 7,12,17,22 wyroku.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481.§ 1 k.c. zasądzając je od daty doręczenia pozwanemu odpisu pozwu. Nie można przy tym zgodzić się z poglądem, iż w konkretnej sprawie są one należne od dnia następnego po upływie 30 dnia od daty zgłoszenia ubezpieczycielowi roszczenia, gdyż ten rozpoznał żądania powodów w ustawowo przewidzianym terminie 30 dni, tyle, że nie w sposób satysfakcjonujący powodów. Stąd uznał Sąd za zasadne odsetki za okres od dnia 25 listopada 2014 roku, od tej daty bowiem pozwany winien był liczyć się z obowiązkiem wypłaty powodom dalszych kwot należnego im zadośćuczynienia.

O kosztach Sąd orzekł stosownie do wyniku procesu na zasadzie art. 100. kodeksu postepowania cywilnego. W stosunku do powódki J. G., przyjmując, iż, utrzymała się z żądaniem w 48%, ponosi ona 52 % łącznych kosztów procesu. Łączne koszty procesu wyniosły 10.234 zł (2.5000 zł opłaty od pozwu, 500 zł wydatków poniesionych przez strony na wynagrodzenia biegłych, i po 3.617 zł kosztów zastępstwa procesowego obu stron).
Jak już wskazano, powódkę obciąża 52 % łącznych kosztów procesu tj. kwota 5.322 zł (10.234 zł X 52% = 5.322 zł). Skoro powódka poniosła łączne koszty w kwocie 6.317 zł
to różnica w kwocie 995 zł podlega zasądzeniu na rzecz powódki, co znalazło wyraz w pkt 3 wyroku.

Jako chodzi o koszty sądowe, to łączne koszty wynagrodzenia biegłych w sprawie wyniosły 3.559,19 zł, z czego 2.100 zł wypłacono z zaliczek uiszczonych przez strony,
zaś reszta w kwocie 1.459,19 zł sąd musiał rozliczyć w wyroku. Zatem część przypadająca na każdego z powodów to kwota 292 zł (1.459,19 : 5 = 292 zł). Powódkę obciąża zatem
z tego tytułu kwota 152 zł (292 zł X 52% = 152). Dodatkowo uwzględnić należało nierozliczoną część opłaty sądowej, od której powódka była zwolniona w wysokości 2.500 zł. Stąd z tego tytułu powódkę obciąża kwota 1.300 zł ( 2.500 X 52% = 1.300 zł). Dlatego Sąd zgodnie z art. 11 k.p.c. w zw. z art. 113. 1. ustawy o kosztach w sprawach cywilnych nakazał pobrać w pkt 4 wyroku od powódki na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 1.452 zł (pkt 4 wyroku) zaś od pozwanego kwotę 1.340 zł ( 2.500 zł X 48%=1.200 zł; 292 X 48%=140; 1.200 + 140 zł = 1.340 zł).

Powód T. G. utrzymał się z żądaniem w 45%, zatem obciąża go 55% łącznych kosztów procesu. Zatem, skoro powoda obciąża kwota 5.629 zł ( 10.234 zł X 55%) to przy założeniu, iż łączne koszty poniesione przez powoda wynoszą 6.317 zł (2.500 zł tytułem opłaty +200 zł wydatków + 3.617 koszty zastępstwa procesowego), to różnicę
w kwocie 688 zł należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda, co znalazło wyraz w pkt 8 wyroku.

Orzekając o rozliczeniu kosztów sądowych, Sad miał na uwadze, iż, powoda obciąża
z tego tytułu między innymi kwota 161 zł. (292 zł X 55%=161 zł). Dodatkowo uwzględnić należało nierozliczoną część opłaty sądowej, od której powód był zwolniony w wysokości 2.500 zł. Z tego tytułu powoda obciąża 1.375 zł. (2.500 zł x 55%=1.375 zł). Dlatego Sąd zgodnie z art. 100 k.p.c. w zw. z art. 113. 1. ustawy o kosztach w sprawach cywilnych nakazał pobrać w pkt 4 wyroku od powoda na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 1.536 zł (pkt 9 wyroku) zaś od pozwanego kwotę 1.256 zł ( 2.500 zł X 45% = 1.125 zł; 292 X 45% =131; 1.125 + 131 zł = 1.256 zł) o czym orzekł Sad w pkt 10 wyroku.

Powodowie S. G. i L. G. utrzymali się ze swoimi żądaniami
w 42% zatem obciąża ich 58 % łącznych kosztów procesu, na które złożyły się wydatki
z tytułu zaliczek uiszczonych przez pozwanych w części przypadającej na każdego
z powodów (1.500 zł : 5 =300 zł ) oraz koszty zastępstwa procesowego w łącznej kwocie 4.834 zł co dało z tego tytułu 5.134 zł. Zatem 5.134 zł X 58% to kwota 2.978 zł. Skoro powodowie ponieśli łączne koszty w kwocie 2.417 zł to różnica w kwocie 561 zł podlegała zasądzeniu od nich na rzecz pozwanego o czym orzekł Sąd w pkt 13 i 18 wyroku.

Z tytuł nierozliczonej części opłaty sądowej powodów S. G. i L. G. obciąża kwota 1.375 zł ( 2.500 zł X 58% = 1.450 zł) natomiast z tytułu przypadającej na każdego z powodów części wydatków ( nierozliczonej części kosztów opinii biegłych) kwota 169 zł. Dlatego o pobraniu od każdego z wymienionych wyżej powodów
na rzez Skarbu Państwa Sadu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. łącznej kwoty z powyższych tytułów w wysokości 1.619 zł orzekł Sąd w pkt 14 i 19 wyroku. Natomiast o pobraniu od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sadu Okręgowego
w G. Ośrodka zamiejscowego w R. kwoty 1.173 zł (2.500 zł X 42%=1.050 zł; 292 zł X 42%=123 zł; 1.050 zł + 123 zł=1.173 zł) Sąd orzekł w pkt 15 i 20 wyroku.

Powód W. N. nie był zwolniony od kosztów sądowych i nie uiścił opłaty sadowej od rozszerzonego w toku sprawy powództwa, stąd musiała ona podlegać rozliczeniu
w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Łączne koszty procesu wyniosły 6.334 zł (1.000 zł opłaty od pozwu, 200 zł wydatków poniesionych przez powoda, 300 zł wydatków
z tytułu zaliczek uiszczonych przez pozwanych w części przypadającej na każdego z powodów i po 2.417 zł kosztów zastępstwa procesowego obu stron. Powód utrzymał się
z żądaniem w 50% a zatem obciąża go 50 % łącznych kosztów procesu tj. kwota 3.167 zł (6.334 zł : 2 = 3.167 zł). Skoro powód poniósł łączne koszty procesu w kwocie 3.617 zł
to różnica w kwocie 450 zł polegała zasądzeniu od pozwanego na rzecz powoda (pkt 23 wyroku.

W pkt 24 i 25 wyroku nakazał Sąd pobrać od powoda W. N. i pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...)
w R. kwotę po 896 zł, na która składa się suma kwot 146 zł (292 zł +50% = 146 zł)
i 750 zł (1.500 zł nierozliczonej należności z tytułu opłaty od rozszerzonego powództwa, - X 50% = 750 zł).

SSO Elżbieta Kaziród