Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2012 r. w Szczecinie

sprawy K. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. W..

o rozliczenie emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonej

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 19 kwietnia 2012 r. sygn. akt VI U 346/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 551/12

UZASADNIENIE

Ubezpieczona K. G. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych — Oddziału w G. W.. z dnia 21 lutego 2012 roku o rozliczeniu emerytury i zwrocie świadczeń twierdząc, że nie zgadza się z wyliczoną sumą nienależnie pobranego świadczenia w kwocie 1 164,35 zł

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania podnosząc, że z przesłanego przez pracodawcę ubezpieczonej- Urząd Skarbowy w G. W.. - zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wynika, iż osiągnęła ona za okres 1 stycznia 2011 roku do 30 września 2011 roku wynagrodzenie brutto w kwocie 35 065,16 zł. Tym samym osiągnięty za ten okres przychód wyniósł 34 112,83 zł i przekroczył niższą kwotę graniczną ustaloną dla 2011 roku na 28 444,40 zł o 5 688,43 złotych. Dokonane przez pozwanego rozliczenie emerytury w sposób określony w art. 104 ust.8 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2009 nr 153 poz. 1227 z późn. zmianami) wykazało, iż nienależnie pobrała świadczenie w kwocie 1164,35 zł.

Wyrokiem z dnia 19 kwietnia 2012 roku Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim oddalił odwołanie.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących

ustaleniach faktycznych oraz rozważaniach prawnych:

Ubezpieczona K. G. ur. (...) roku otrzymuje z Oddziału ZUS w G. W.. emeryturę na podstawie decyzji z dnia 24 kwietnia 2009 roku.

W okresie od 1 lipca 1992 roku do 30 września 2011 roku ubezpieczona była zatrudniona w Urzędzie Skarbowym w G. W.. Tytułem wynagrodzenia za pracę w okresie od 1 stycznia 2011 roku do 30 września 2011 roku ubezpieczona otrzymała kwotę 35 065,16 zł brutto. Przychód z tego tytułu jaki osiągnęła ubezpieczona wyniósł 34 112,83 zł.

Przekroczenie niższej kwoty granicznej obowiązującej w 2011 roku to jest 18 444,42 zł wynosiło 5 668,43 zł.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji uznał odwołanie za bezzasadne.

Sąd Okręgowy na wstępie przytoczył treść art. 104 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U. z 2009 r., k. 153, poz. 1227 z późn. zm.), zgodnie z którym prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu na zasadach określonych w ust. 3-8 oraz w art. 105 w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 2 oraz z tytułu służby wymienionej w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6 ( ust. 1 ).

Zgodnie z ust. 7 art. 104 ustawy prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Natomiast zgodnie z ust. 8 art. 104 w razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130 % tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązująca w dniu 31 grudnia 1998 r., w wysokości 18 % kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 roku- dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Sąd I instancji wskazał, iż w okresie od 1 stycznia 2011 roku od 30 września 2011 roku ubezpieczona otrzymała wynagrodzenie za pracę w kwocie 35 065,16 zł brutto. Jak podniósł, Sąd Okręgowy, osiągnięty przez ubezpieczoną przychód za rok 2011 wyniósł 34 112,83 zł i przekroczył kwotę 28 444,40 zł co stanowi sumę kwot przychodu odpowiadających 70 % przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w wysokości:

- 2.242,20 zł - od 1 stycznia 2011 r. do 28 lutego 2011 r.,

- 2.406,80 zł - od 1 marca 2011 r. do 31 maja 2011 r.,

- 2.426,50 zł - od 1 czerwca 2011 r. do 31 sierpnia 2011 r.,

- 2.356,30 zł - od 1 września 2011 r. do 30 listopada 2011 r.,

- 2.391,20 zł- od 1 grudnia 2011 r. do 31 grudnia 2011 r..

Sąd Okręgowy wskazał, iż różnica wyniosła 5 668,43 zł. Zgodnie z pkt 1 ustępu 8 art. 104 ustawy świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązująca w dniu 31 grudnia 1998 r. w wysokości 24 % kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 roku - dla emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Nadto - zgodnie z ustępem 9 art. 104 tejże ustawy - kwoty maksymalnych zmniejszeń, o których mowa w ust. 8, podlegają podwyższeniu, przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w kolejnych terminach waloryzacji.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy od kwoty przekroczenia wynoszącej 5 668,43 zł odjął wynikającą z przeliczeń wskazanych w ust. 8 i 9 dla roku 2011 kwotę 4 504,08 zł. Kwota nienależnie pobranego świadczenia wyniosła 1 164,35 zł.

Dodatkowo Sąd Okręgowy wskazał, iż ubezpieczona składając odwołanie stwierdziła jedynie, że nie zgadza się z wyliczoną przez ZUS kwotą 1 164,35 zł nie precyzując na czym polega błąd organu rentowego, a wezwana na rozprawę w celu ewentualnego sprecyzowania swojego roszczenia i wykazania istnienia błędu — na rozprawę nie stawiła się.

Ubezpieczona wniosła apelację od powyższego wyroku zaskarżając go w całości. K. G. wniosła o stwierdzenie nieważności wyroku z uwagi na pozbawienie jej prawa do wypowiedzenia się co do zakresu wniesionego odwołania tj. doprecyzowania roszczenia i wskazania, z którym to wyliczeniem się nie zgadza. Jednocześnie apelująca podniosła, iż w związku z tym iż od dnia 1 października 2011 roku nie pozostaje w zatrudnieniu, przysługuje jej emerytura w pełnej wysokości. K. G. wskazała nadto, iż wbrew temu co podnosi ZUS nie przekroczyła 130% progu zarobkowego, tym samym – w jej ocenie – stanowisko organu rentowego jest niesłuszne i pozbawione podstaw prawnych. Dodatkowo wnioskodawczyni podniosła, iż jej znajoma, pomimo tego, ze również przekroczyła kwotę graniczną, nie została zobowiązana przez organ rentowy do zwrotu kwoty przekroczenia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonej jest niezasadna.

Postępowanie apelacyjne ma merytoryczny charakter i jest dalszym ciągiem postępowania rozpoczętego przed sądem pierwszej instancji. Zgodnie z treścią art. 378 § 1 k.p.c., sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. Rozważając zakres kognicji sądu odwoławczego, Sąd Najwyższy stwierdził, iż sformułowanie „w granicach apelacji” wskazane w tym przepisie oznacza, iż sąd drugiej instancji między innymi rozpoznaje sprawę merytorycznie w granicach zaskarżenia, dokonuje własnych ustaleń faktycznych, prowadząc lub ponawiając dowody albo poprzestaje na materiale zebranym w pierwszej instancji, ustala podstawę prawną orzeczenia niezależnie od zarzutów podniesionych w apelacji oraz kontroluje poprawność postępowania przed sądem pierwszej instancji, pozostając związany zarzutami przedstawionymi w apelacji, jeżeli są dopuszczalne, ale biorąc z urzędu pod uwagę nieważność postępowania, orzeka co do istoty sprawy stosownie do wyników postępowania (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r., sygn. akt III CZP 49/07, OSN 2008/6/55.). Dodatkowo należy wskazać, iż dokonane przez sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne, sąd drugiej instancji może podzielić i uznać za własne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 1998 r., sygn. akt II CKN 923/97, OSNC 1999/3/60).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił stan faktyczny, a swe ustalenia oparł na należycie zgromadzonym materiale dowodowym, którego ocena nie wykraczała poza granice wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. Sąd pierwszej instancji wywiódł prawidłowe wnioski z poprawnie dokonanej analizy dowodów stąd też, Sąd Apelacyjny ustalenia Sądu I instancji uznał i przyjął jako własne. Sąd Odwoławczy nie podzielił natomiast zarzutów apelacji zmierzających do wykazania, że Sąd Okręgowy nieprawidłowo zastosował przepisy art. 104 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach Z FUS.

Odnosząc się do zarzutów apelacji wskazać należy, iż zgodnie z art. 104 ustawy emerytalno-rentowej prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Za działalność taką uważa się, w myśl ust. 2 tego artykułu zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zgodnie z ust. 7 art. 104 ustawy prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Natomiast zgodnie z ust. 8 art. 104 w razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130 % tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązująca w dniu 31 grudnia 1998 r., w wysokości 18 % kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 roku - dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, iż w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ogłoszonego ostatnio przez Prezesa GUS świadczenia ulegają zawieszeniu.kk

Zawieszenie prawa do emerytury/renty następuje od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym organ rentowy wydał decyzję, ustaje zaś od miesiąca, w którym świadczeniobiorca złoży oświadczenie o zamiarze osiągania przychodu w wysokości powodującej zmniejszenie lub niezawieszalność świadczenia albo powiadomi organ rentowy, że nie prowadzi już działalności objętej obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Świadczenia ulegają zmniejszeniu w razie osiągania przychodu przekraczającego 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS, nie więcej jednak niż 130% tej kwoty. W tej sytuacji świadczenia zmniejsza się o kwotę przekroczenia, czyli różnicę między osiąganym przychodem a minimalnym progiem zarobkowym (70%). Jednak kwota zmniejszenia emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, nie może być wyższa od kwoty maksymalnego zmniejszenia obowiązującego w dniu 31 grudnia 1998 r. w wysokości: 24% (emerytura i renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy), 18% (renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy) i 20,40% (renta rodzinna, do której uprawniona jest jedna osoba) kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 r.

Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w komunikacie z dnia 23 listopada 2011roku w sprawie granicznych kwot przychodu dla 2011 roku stosowanych przy zawieszaniu albo zmniejszaniu emerytur i rent (M.P.z dnia 30.11.2011r ) ogłosił, że kwoty graniczne przychodu dla 2011 r. wynoszą odpowiednio:

1) 28.444,40 zł - co stanowi sumę kwot przychodu odpowiadających 70 % przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w wysokości:

-2.242,20 zł - od 1 stycznia 2010 r. do 28 lutego 2010 r.,

-2.406,80 zł - od 1 marca 2010 r. do 31 maja 2010 r.,

-2.426,50 zł - od 1 czerwca 2010 r. do 31 sierpnia 2010 r.,

-2.356,30 zł - od 1 września 2010 r. do 30 listopada 2010 r.,

-2.391,20 zł - od 1 grudnia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r.;

2)52.824,80 zł - co stanowi sumę kwot przychodu odpowiadających 130 % przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w wysokości:

-4.164,00 zł - od 1 stycznia 2010 r. do 28 lutego 2010 r.,

-44.469,70 zł - od 1 marca 2010 r. do 31 maja 2010 r.,

-4.506,30 zł - od 1 czerwca 2010 r. do 31 sierpnia 2010 r.,

-4.376,00 zł - od 1 września 2010 r. do 30 listopada 2010 r.,

-4.440,80 zł - od 1 grudnia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r.

Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w komunikacie z dnia 19 maja 2011 roku w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2011 roku stosowanych przy zmniejszaniu emerytur i rent ( M.P. z dnia 31.05.2011 r.) ogłosił, że kwota przychodu uzasadniająca zawieszeniu lub zmniejszenie świadczenia wynosi:

1)  70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2011 roku wynosi 2.426,50 zł.

2)  130% przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2011 roku wynosi 4.506,30 zł.

Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w komunikacie z dnia 17 sierpnia 2011 roku w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za II kwartał 2011 roku stosowanych przy zmniejszaniu emerytur i rent ( M.P. z dnia 30.08.2011 r.) ogłosił, że kwota przychodu uzasadniająca zawieszeniu lub zmniejszenie świadczenia wynosi:

1)  70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za II kwartał 2011 roku wynosi 2.356,30 zł.

2)  130% przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za II kwartał 2011 roku wynosi 4.376 zł.

Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w komunikacie z dnia 23 listopada 2011 roku w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za III kwartał 2011 roku stosowanych przy zmniejszaniu emerytur i rent ( M.P. z dnia 30.11.2011 r.) ogłosił, że kwota przychodu uzasadniająca zawieszeniu lub zmniejszenie świadczenia wynosi:

1)  70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za III kwartał 2011 roku wynosi 2.391,20 zł.

2)  130% przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2011 roku wynosi 4.440,80 zł.

Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w komunikacie z dnia 15 lutego 2011 roku w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za IV kwartał 2011 roku stosowanych przy zmniejszaniu emerytur i rent ( M.P. z dnia 27.02.2012 r.) ogłosił, że kwota przychodu uzasadniająca zawieszeniu lub zmniejszenie świadczenia wynosi:

1)  70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za IV kwartał 2011 roku wynosi 2.510,80 zł.

2)  130% przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za IV kwartał 2011 roku wynosi 4.662,80 zł.

Co prawda ustawodawca dopuścił, nie stawiając żadnych przeszkód prawnych, do nieograniczonego ( tj. w pełnej wysokości) łączenia dwóch świadczeń z pracy i ubezpieczeń społecznych, ale tylko w stosunku do emerytów, którzy ukończyli 60 lat ( kobiety) i 65 lat (mężczyźni). W świetle powyższego uznać należało, iż w stosunku do ubezpieczonej zastosowanie znajdą ogólne zasady zawieszania i zmniejszania świadczeń, albowiem K. G., urodzona(...), wiek 60 osiągnie dopiero w 2013 roku.

W sprawie było bezsporne, że K. G. z tytułu zatrudnienia w Urzędzie Skarbowym w 2011 roku osiągnęła przychód w wysokości 34.112,83 zł. Co prawda, ubezpieczona faktycznie nie przekroczyła kwoty 130% kwoty granicznej przychodu, niewątpliwie przekroczyła jednak 70% kwotę graniczną przychodu jaki mogła osiągnąć w tym okresie bez zmniejszania emerytury. Wysokość niższej kwoty granicznej przychodu jaki mogła osiągnąć odwołująca w roku 2011 wynosiła bowiem 28.444,40 zł (suma kwot przychodu odpowiadających 70% przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń), co przy osiągniętym przychodzie z tytuły zatrudnienia w kwocie 34.112,83 zł niewątpliwie dawało przekroczenie o 5 668,43 zł.

Podkreślić przy tym należy, iż ustalenie czy przychody emeryta uzasadniają pełną lub zmniejszoną wypłatę świadczenia może nastąpić nie tylko w rozliczeniu rocznym tj. przez porównanie przychodów osiągniętych łącznie w roku kalendarzowym z rocznym limitem przychodów, ale także w rozliczeniu kwartalnym, poprzez porównanie przychodów z poszczególnych miesięcy z dopuszczalnymi limitami w poszczególnych miesiącach.

Odnoszą się do powyższego Sąd Odwoławczy zauważa, iż również wysokość miesięcznych zarobków ubezpieczonej uzasadniała zmniejszenie świadczenia emerytalnego. Z zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu przedłożonego przez zakład pracy w którym zatrudniona była K. G. wynika, iż w styczniu 2011 roku osiągnęła przychód w wysokości 6 693,68 zł, w lutym 2 840,80 zł zaś od marca do września 2011 roku ubezpieczona osiągała przychód w wysokości 3 647,24 zł. Tymczasem kwoty przychodów odpowiadających 70% przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w 2011 roku, które nie powodowały zmniejszenia świadczenia, wynosiły kolejno w okresie od 1 stycznia 2010 r. do 28 lutego 2010 r. (2.242,20 zł), w okresie od 1 marca 2010 r. do 31 maja 2010 r. (2.406,80 zł) oraz w okresie od 1 czerwca 2010 r. do 31 sierpnia 2010 r. (2.426,50 zł) W konsekwencji przyjąć należało, że w okresie od 1 stycznia do 30 września 2011 roku, otrzymując emeryturę, ubezpieczona osiągała miesięczny przychód, który bez wątpienia przekraczał niższą kwotę graniczną ustaloną dla danego miesiąca.

Niezależnie od powyższego, Sąd Odwoławczy zważył, iż ubezpieczona otrzymując emeryturę osiągała miesięczne przychody, który bezsprzecznie przekraczały także 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za kwartał I, II i III 2011 roku. I tak na przykład kwota graniczna dla I kwartału 2011 roku, zgodnie z Komunikatem Prezesa ZUS z dnia 19 maja 2011 roku, wyniosła 2.426,50 zł, zaś wnioskodawczyni w samym styczniu osiągnęła przychód w wysokości 6.6693,68 zł, w lutym 2 840,80 zł, a w marcu 3 647,24 zł.

Na marginesie wskazać należy, że dla ustalenia czy ubezpieczona przekroczyła kwotę graniczną za dany rok, bez znaczenia pozostaje okoliczność w jakich miesiącach ubezpieczona uzyskiwała przychód, jak również w którym miesiącu 2011 roku przekroczyła ona kwotę graniczną w kwocie 28 444,40 zł. Tym samym, wbrew stanowisku ubezpieczonej, ustanie zatrudnienia we wrześniu 2011 roku nie miało żadnego wpływu na wysokość świadczenia emerytalnego pobieranego w okresie od października do grudnia 2011 roku.

Reasumując, skoro ubezpieczona w 2011 roku przekroczyła 70% kwotę graniczną przychodu jaki mogła osiągnąć w okresie zatrudnienia bez zmniejszania emerytury, to świadczenia to winno ulec zmniejszeniu o kwotę przekroczenia.

Podkreślenia przy tym wymaga, iż K. G. pouczona była o okolicznościach powodujących obowiązek zwrotu świadczeń nienależnie pobranych. Sąd zwrócił bowiem uwagę, iż w standardowej informacji zawartej w druku decyzji z dnia 24 kwietnia 2009 roku (ustalającej ubezpieczonej prawo do emerytury) w pkt. VI wskazano, że prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu albo świadczenia te ulegają zmniejszeniu w razie osiągania przychodu z tytułu zatrudnienia, służby lub innej pracy zarobkowej albo prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (…). Za przychód emerytur i rencistów prowadzących pozarolnicza działalność gospodarczą uważa się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne - jednak kwotę nie niższą niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. W pkt VII pouczenia wskazano, że zawieszeniu podlega emerytura (…) w razie osiągania przychodu przekraczającego kwotę 130% przeciętego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS. Kwota ta obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została ogłoszona (ppkt 1). W przypadku osiągania przez osobę uprawnioną do świadczenia przychodu w kwocie przekraczającej miesięcznie 70% przeciętnego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS, nie więcej niż 130% tego wynagrodzenia, emerytura lub renta podlega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą niż kwota maksymalnego zmniejszenia; (…) Kwoty maksymalnych zmniejszeń ogłasza Prezes GUS w formie komunikatu w Monitorze Polskim - przed terminem waloryzacji świadczeń. (ppkt2) W punkcie VIII wskazano natomiast, że w celu ustalenia, czy zachodzą okoliczności powodujące zawieszenie prawa do emerytury lub renty, albo wstrzymanie wypłaty lub zmniejszenia wysokości świadczenia jest Pan(i) zobowiązany(a) powiadomić organ rentowy o: 1) osiąganiu przychodu (wymienionego w części VI) i jego wysokości, 2) łącznej kwocie przychodu osiągniętego w roku kalendarzowym lub w poszczególnych miesiącach, w terminie do końca lutego następnego roku; jeżeli prowadzi Pan(i) pozarolniczą działalność i dobrowolnie opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - o łącznej kwocie podstawy wymiaru składek, a w przypadku nie opłacania składek - o kwocie jaką zadeklarował(a)by Pan(i) gdyby opłacał(a) składkę ( nie mniejszej niż kwota najniższej podstawy wymiaru składek). Z powyższego jednoznacznie wynikało, że ubezpieczona powinna mieć świadomość, że osiąganie przychodu z tytułu zatrudnienia w Urzędzie Skarbowym ma wpływ na prawo do emerytury, zwłaszcza na jej wysokość.

W świetle powyższego Sąd Apelacyjny uznał, iż w roku 2011 ubezpieczona osiągnęła przychód przekraczający kwotę graniczną o 5 668,43 zł. Tym samym, jak słusznie wskazał Sąd Okręgowy, świadczenie pobrane przez nią w roku 2011 powinno ulec zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie więcej jednak niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia określoną w Komunikacie Prezesa ZUS. W przypadku ubezpieczonej kwota maksymalnego zmniejszenia przy rocznym rozliczeniu wyniosła 4 504.08 zł. W związku z powyższym, ubezpieczona w 2011 roku pobrała nienależne świadczenie w kwocie 1 164,35 zł.

Nie uszło uwadze Sądu Apelacyjnego, iż ubezpieczona kwestionując zaskarżony wyrok podniosła, iż znanej jej emerytce, pomimo przekroczenia kwoty granicznej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ustalił kwoty do zwrotu. Powyższa okoliczność nie może mieć jednak znaczenia prawnego. Podkreślić bowiem należy, iż Sąd rozpoznając indywidualną sprawę z odwołania K. G. od decyzji z dnia 21 lutego 2012 roku, nie jest w żaden sposób związany ustaleniami organu rentowego, które dotyczą innej ubezpieczonej, tym bardziej, że Sądowi nie są znane szczegółowe dane dotyczące przyznania jej świadczenia emerytalnego a także jego wypłaty.

W ramach apelacji ubezpieczona podniosła, iż została pozbawiona prawa do wypowiedzenia się w sprawie, w związku z tym, iż z przyczyn od niej niezależnych nie mogła uczestniczyć w rozprawie sądowej. Odnosząc się do powyższego zarzutu, Sąd Odwoławczy zważył, iż z akt sprawy bezsprzecznie wynika, że ubezpieczona została w sposób prawidłowy zawiadomiona o rozprawie. Sama zaś okoliczność przeniesienia posiedzenia do innej sali nie ma żadnego znaczenia, w szczególności w sytuacji gdy stosowna informacja – co przyznała sama ubezpieczona – była w sposób dostępny odnotowana na wokandzie, co umożliwiło jej zapoznanie się z jej treścią odpowiednio wcześnie i w konsekwencji odnalezienie właściwej sali rozpraw. Jednocześnie podkreślić należy, że to w interesie ubezpieczonej, jako osoby należycie dbającej o żywotne interesy prawne, było zapoznanie się z tą informacją w odpowiednim czasie, stąd nie sposób na gruncie niniejszej sprawy uznać, iż doszło do naruszenia prawa do obrony, a tym samym że zaszedł przypadek określony w art. 395 pkt. 5 k.p.c.

Kierując się przedstawioną argumentacją, a także uwzględniając fakt, iż nie dopatrzono się uchybień, ani materialnych ani procesowych, Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że rozstrzygniecie Sądu I instancji jest trafne oraz odpowiada prawu, a wydanie wyroku reformatoryjnego albo kasatoryjnego byłoby bezpodstawne. Mając na względzie powyższe, uznając bezzasadność apelacji – na podstawie przepisu art. 385 k.p.c. – orzeczono jak w sentencji wyroku.