Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 24.07.2017 r., (...), Sąd Rejonowy w Zielonej Górze, (...), w sprawie z powództwa N. M. przeciwko (...) S.A. w W., oddalił wniosek pozwanej o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 06.10.2016 r. (pkt I), odrzucił sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Zielonej Górze w dniu 06.10.2016 r.(...)

Zdaniem Sądu Rejonowego brak jest podstaw do uznania, że strona bez własnej winy nie dokonała czynności w terminie, zarówno ze względu na stan zdrowia pełnomocnika pozwanej w dniu upływu terminu, jak i ze względu na organizację obsługi prawnej u pozwanej Spółki.

W zażaleniu na powyższe postanowienie pozwana zaskarżyła je w całości i wniosła o przywrócenie uchybionego terminu do uzupełnienia braków formalnych sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 28.10.2016 r. poprzez złożenie odpisu przedmiotowego sprzeciwu.

Przedmiotowemu postanowieniu pozwana zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, tj.:

- art. 504 § 1 k.p.c. w zw. z art. 168 § 1 k.p.c., mające istotny wpływ na wynik sprawy, a polegające na nieuwzględnieniu wniosku o przywrócenie terminu do usunięcia braków formalnych sprzeciwu od nakazu zapłaty pomimo zaistnienia i wykazania przez skarżącą przesłanek uzasadniających przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej, a w konsekwencji odrzucenie sprzeciwu pozwanej Spółki;

- art. 169 § 2 k.p.c. poprzez jego niewłaściwą wykładnię, polegającą na uznaniu, że pozwana była zobowiązana do wykazania, zamiast uprawdopodobnienia, iż uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy;

- art. 7 Konstytucji RP w zw. z art. 169 § 2 poprzez prowadzenie postępowania dowodowego z inicjatywy własnej Sądu, pomimo braku podstawy prawnej w obowiązujących przepisach prawnych;

- art. 26 ust. 3 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta poprze bezprawne i nieuzasadnione wystąpienie do placówki medycznej o dokumentację medyczną pełnomocnika pozwanej.

W uzasadnieniu znalazło się rozwinięcie powyższych zarzutów.

W odpowiedzi na zażalenie pozwanej, powód wniósł o oddalenie zażalenia w całości oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, odnosząc się do poszczególnych zarzutów strony pozwanej i uznając je za bezzasadne.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje.

Zażalenie okazało się zasadne i doprowadzić musiało do uchylenia zaskarżonego postanowienia.

Wskutek postanowienia niniejszego Sądu z dnia 06.04.2017 r., (...), Sąd Rejonowy podjął się zbadania przesłanek przywrócenia stronie pozwanej terminu na uzupełnienie pisma.

Zarządzeniem z dnia 16.05.2017 r. Sąd ten zwrócił się do ZUS o podanie informacji w przedmiocie zwolnienia lekarskiego I. J., do właściwej (...) o podanie informacji o osobach zatrudnionych na etacie radcy prawnego u pozwanej, oraz do (...) Sp. z o.o. w W. o podanie informacji związanych z zarejestrowaniem się pełnomocnika, a także o nadesłanie dokumentacji medycznej tej osoby.

Z karty wizyty ambulatoryjnej z dnia 22.11.2016 r. wynikają dolegliwości związane z chorobą żołądkową (w tym wymioty, ból w obrębie jamy brzusznej). Zalecono dietę i leczenie oraz zwolnienie lekarskie od 21.11.2016 r. do 23.11.2016 r. (k. 380).

(...) w W. wskazała, że pięciu radców prawnych jest zatrudnionych na podstawie stosunku pracy u pozwanej.

Więcej istotnych dla sprawy informacji nie uzyskano.

Sąd Rejonowy błędnie uznał w tym stanie rzeczy, że wykonane zostały zalecenia Sadu Okręgowego wyrażone w uzasadnieniu postanowienia z dnia 06.04.2017 r.

Sąd Okręgowy podniósł wówczas wątpliwości związane z wyjaśnieniem, czy istnieją przesłanki przywrócenia terminu. Ustaleniu powinny podlegać kwestie związane z tym, czy uzupełnienie braków pisma uniemożliwione było – po pierwsze – chorobą pełnomocnika pozwanej, a po drugie – organizacją obsługi prawnej, jaką zapewniła sobie Spółka.

Nieprawidłowy był przede wszystkim tryb wyjaśniania okoliczności sprawy, zastosowany przez Sąd Rejonowy.

Sąd ten miał przeprowadzić postępowanie zmierzające do wyjaśnienia wszelkich wątpliwości, a jedyną czynnością w tym zakresie było zwrócenie się z urzędu o nadesłanie żądanych informacji.

Nie dano jakiejkolwiek szansy stronie pozwanej na wyrażenie stanowiska, złożenie oświadczenia lub przedstawienie wniosków dowodowych. Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie w sposób inkwizycyjny, nie uwzględniając prawa strony do rzetelnego procesu. Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że choć uprawdopodobnienie nie jest obarczone wymogami formalnymi stawianymi przez przepisy k.p.c. przeprowadzeniu dowodu, to jednak badanie przesłanek przywrócenia terminu na dokonanie czynności procesowej wchodzi w zakres postępowania cywilnego i wiąże się z takimi samymi konstytucyjnymi gwarancjami, jak postępowanie dowodowe zmierzające do wyjaśnienia sprawy, w tym konstytucyjnym prawem do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji). Nawet jeśli nie toczy się postępowanie dowodowe w kwestiach merytorycznych, związanych z istotą sprawy, a jedynie wyjaśniane są przyczyny niedochowania terminu na uzupełnienie pisma procesowego, sposobem na rozstrzygnięcie spornych kwestii powinno być zastosowanie kontradyktoryjnych reguł postępowania. Przede wszystkim zaś Sąd Rejonowy, pozyskując samodzielnie dowody z własnej inicjatywy, nie dał szansy odniesienia się do nich stronie postępowania, nie dał też stronie możliwości zaprezentowania własnych wniosków dowodowych.

W tej sytuacji informacje uzyskane przez Sąd Rejonowy tym bardziej jawią się jako niewystarczające.

Z samego faktu, że pozwana zatrudnia określoną liczbę radców prawnych, w żaden sposób nie wynika możliwość oceny organizacji obsługi prawnej u pozwanej danego dnia. Wciąż pojawiają się pytania dotyczące możliwości zapewnienia obsługi prawnej w terminie na uzupełnienie pisma do 21.11.2016 r. Nie wiadomo, czy – a jeśli tak, to ilu – radców prawnych miało taką możliwość i czy za ewentualny brak takiej możliwości odpowiada Spółka poprzez niedochowanie należytej staranności, oczekiwanej od dużego podmiotu biznesowego.

Natomiast oparcie oceny stanu zdrowia jedynie na karcie wizyty ambulatoryjnej (na której zresztą wskazano bóle brzucha i wymioty, a więc okoliczności, które znacząco utrudniają funkcjonowanie zawodowe) nie doprowadziło do wyjaśnienia kwestii wpływu stanu zdrowia pełnomocnika na niewykonanie zarządzenia w terminie. Sąd Rejonowy nie pozyskał informacji w przedmiocie dokładnego przebiegu choroby, samopoczucia i możliwości działania po stronie pełnomocnika, których to informacji mógł zasięgnąć choćby przesłuchując tę osobę.

Ponownie więc postanowienie Sądu I instancji musi zostać uchylone, wskutek czego Sąd ten, umożliwiając wyrażenie stanowiska przez stronę pozwaną i przeprowadzając postępowanie w wyczerpującym zakresie, winien dążyć do ostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności związanych z niedochowaniem terminu przez stronę pozwaną. Kwestie podlegające wyjaśnieniu to stan, w jakim znajdowała się pełnomocnik przed upływem terminu, oraz wpływ tego stanu na możliwość podejmowania działań, a także organizacja obsługi prawnej u pozwanej i rzeczywiste możliwości uzupełnienia braku formalnego pisma przez jakąkolwiek inną osobę, niż powódka.

Po wyjaśnieniu tych kwestii, Sąd I instancji rozstrzygnie, czy strona pozwana uprawdopodobniła okoliczności uzasadniające wniosek o przywrócenie terminu (art. 169 § 2 k.p.c.).

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 386 § 4 k.p.c., orzeczono jak w postanowieniu.

SSO Hanna Rawska SSO Bogusław Łój SSO Rafał Skrzypczak