Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XII Ca 177/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 16 marca 2015 r. wydanym w sprawie o sygn. akt(...) z powództwa F. M. (1) przeciwko F. M. (2) o podwyższenie alimentów Sąd Rejonowy dla Łodzi- Widzewa w Łodzi VI Wydział Rodzinny i Nieletnich podwyższył alimenty od F. M. (2) ustalone w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym dla Łodzi- Śródmieścia w Ł. z dnia 23 listopada 2012 r. w sprawie o sygn. akt (...) na rzecz małoletniego F. M. (1) w kwocie po 300 zł miesięcznie do kwoty po 500 zł miesięcznie, poczynając od dnia 6 lutego 2014 r., płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminu płatności którejkolwiek należności do rąk matki dziecka K. P., oddalił powództwo w pozostałym zakresie, zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu, nie obciążał stron nieuiszczonymi kosztami sądowymi, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa i wyrokowi w punkcie pierwszym nadał rygor natychmiastowej wykonalności. (wyrok- k. 170).

Sąd Rejonowy poczynił następujące ustaleniach faktyczne:

Dotychczasowy zakres alimentacyjnego zobowiązanego wobec uprawnionego ustalony został w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym dla (...) z dnia 23 listopada 2012 roku w sprawie o sygn. akt (...) w kwocie po 300 zł miesięcznie.

Powód F. M. (1) miał wówczas ukończony pierwszy rok życia. Był dzieckiem zdrowym. Przy wychowywaniu małoletniego przedstawicielka ustawowa posługiwała się opiekunką. Całkowite koszty utrzymania małoletniego powoda wynosiły 1000 zł miesięcznie.

Matka małoletniego powoda prowadziła dwa kantory osiągając dochód rzędu 9000 zł miesięcznie netto. Pozwany natomiast, utrzymywał się z prac dorywczych zarabiając 1000 – 1500 zł miesięcznie. Pozostawał we wspólnym gospodarstwie domowym z rodzicami, opłacając koszty utrzymania mieszkania w kwocie 300-400 zł miesięcznie.

Aktualnie powód F. M. (1) ma 3 lata. Jest zdrowy, rozwija się prawidłowo. W okresie kiedy dziecko jest przeziębione przedstawicielka ustawowa ponosi koszty związane z leczeniem i zakupem lekarstw w wysokości około 200 zł raz na 2 miesiące. Małoletni nie posiada majątku. Koszt utrzymania i wychowania małoletniego przedstawicielka ustawowa oszacowała na kwotę po 2500 zł miesięcznie.

Przedstawicielka ustawowa K. P. nadal prowadzi kantor wymiany walut osiągając dochód rzędu 6000-8000 zł miesięcznie netto. Cieszy się dobrym stanem zdrowia. Wraz z małoletnim synem i konkubentem zajmuje 4-pokojowe mieszkanie, za które uiszcza miesięcznie 280 zł tytułem czynszu oraz za gaz 400-450 zł. W opiece nad dzieckiem korzysta z pomocy opiekunki, której płaci 1000 zł miesięcznie. Jest posiadaczem samochodu osobowego marki B. z (...) o wartości 165 000 zł.

Pozwany F. M. (2) nie jest zarejestrowany jako bezrobotny od 5 lat. Nadal pracuje dorywczo jako fotograf zarabiając 900-1100 zł miesięcznie. Nie posiada majątku. Na jego utrzymaniu pozostaje jedynie małoletni powód. Jest zdrowy. Mieszka u swoich rodziców, którym dokłada do utrzymania mieszkania (...)-300 zł miesięcznie.

Powiatowy Urząd Pracy w Ł. dysponuje ofertą pracy dla pracowników umysłowych w zawodzie pracownik biurowy z wynagrodzeniem od 1680 zł miesięcznie brutto oraz pracownik techniczny za wynagrodzeniem od 1800 zł miesięcznie brutto.

Mając na względzie powyższe ustalenia faktyczne, Sąd Rejonowy, wskazując na treść przepisów art. 138 krio oraz art. 135 § 1 krio, uznał, że powództwo jest częściowo zasadne. Sąd I instancji wskazał, że w realiach niniejszej sprawy nastąpiła istotna zmiana stosunków po stronie usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda. Zdaniem Sądu Rejonowego, uwzględniając wiek oraz stan zdrowia dziecka i wydatki z tym związane, a nadto koszt wynagrodzenia opiekunki, koszt utrzymania małoletniego powoda nie przekracza kwoty 1.600- 1.700 zł miesięcznie. Dochody przedstawicielki ustawowej z dotychczasowych rzędu 9.000 zł miesięcznie, obniżyły się do wysokości 6.000- 8.000 zł miesięcznie, zaś pozwany w miejsce dotychczasowych dochodów w wysokości 1.000- 1.500 zł miesięcznie, uzyskuje obecnie dochód w kwocie 900- 1.100 zł miesięcznie. Sąd Rejonowy podkreślił, że pozwany jest człowiekiem młodym, posiadającym zawód fotografa z wieloletnim stażem, przez co w jego możliwościach zarobkowych mieści się dochód w wysokości 1.500 zł miesięcznie. Kierując się powyższymi względami, Sąd Rejonowy uznał, że zasadnym jest podwyższenie alimentów należnych od pozwanego na rzecz małoletniego powoda o 200 zł miesięcznie.

Powyższe orzeczenie w dniu 15 kwietnia 2015 r. pozwany zaskarżył apelacją w części- tj. w zakresie punktu 1. Skarżący zarzucił rozstrzygnięciu naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 227 kpc, art. 316 § 1 zd 1 kpc i art. 328 § 2 kpc oraz art. 233 kpc, polegające na pominięciu okoliczności świadczących o zmianie na korzyść powódki jej sytuacji majątkowej i dowolnym a nie swobodnym przyjęciu, że dochody przedstawicielki ustawowej obniżyły się oraz obrazę przepisów prawa materialnego, tj. przepisu art. 138 krio przez niewłaściwe zastosowanie i kreowanie obowiązku alimentacyjnego pozwanego mimo braku przesłanek zmiany stosunków po którejkolwiek ze stron. Mając na względzie powyższe, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa. (apelacja- k. 182- 185).

W odpowiedzi na apelację z dnia 13 sierpnia 2015 r. strona powodowa wniosła o oddalenie apelacji pozwanego w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. (odpowiedź na apelację- k. 193-194).

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 27 sierpnia 2015 r. pełnomocnik pozwanego poparł złożoną apelację, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i wniósł o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Pełnomocnik przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda wniósł o oddalenie apelacji jako bezzasadnej. (protokół rozprawy z dnia 27 sierpnia 2015 r.- 00:03:09, 00:04:29).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest częściowo zasadna i w tym zakresie skutkuje zmianą zaskarżonego orzeczenia.

Przy ustaleniu, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego w myśl art. 138 krio, należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, a zwłaszcza możliwości zarobkowych i majątkowych stron. Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zwiększenie lub zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie się możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami. Wynika z tego, że rozstrzygnięcie o żądaniu opartym na art. 138 krio wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania.

Ostatnie alimenty na rzecz małoletniego powoda zostały ustalone ugodą zawartą w sprawie o sygn. akt (...) w dniu 23 listopada 2012 r.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu I instancji, iż w niniejszej sprawie zaistniała zmiana stosunków, uzasadniająca podwyższenie alimentów od pozwanego na rzecz małoletniego powoda, jednakże nie w takim zakresie, jak przyjął Sąd Rejonowy.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, że potrzeby małoletniego powoda nieco wzrosły od czasu ostatniego ustalania wysokości alimentów, jednakże ustalając wysokość alimentów, na uwadze należy mieć przede wszystkim, znaczną dysproporcję możliwości zarobkowych pozwanego i przedstawicielki ustawowej w niniejszej sprawie. Matka małoletniego powoda uzyskuje bowiem dochód rzędu 6.000- 8.000 zł miesięcznie, natomiast pozwany pracuje jedynie dorywczo, uzyskując dochód w kwocie około 1.000 zł miesięcznie. Wprawdzie Sąd Okręgowy, podziela pogląd, że pozwany przy dołożeniu należytej staranności, jest w stanie podjąć zatrudnienie i osiągać wyższy niż obecnie dochód, jednakże z całą pewnością jego możliwości zarobkowe są znacznie niższe niż możliwości zarobkowe przedstawicielki ustawowej. Wobec powyższego, przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda powinna w większym stopniu partycypować w kosztach utrzymania dziecka niż pozwany. Poziom życia dziecka zależy od poziomu życia jego rodziców. Na uwadze należy mieć, iż pozwany obowiązany jest do pokrywania usprawiedliwionych potrzeb małoletniego syna.

Z uwagi na powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy uznał, że zasadnym jest podwyższenie alimentów należnych od pozwanego na rzecz małoletniego powoda do kwoty po 400 zł miesięcznie.

W pozostałym zakresie apelacja okazała się bezzasadna. W szczególności wskazać należy, iż podnoszony w apelacji strony powodowej zarzut dokonania przez Sąd dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego nie może stanowić jedynie polemiki z oceną Sądu. Decyzja o oparciu apelacji o wskazany zarzut musi być poparta wykazaniem, że Sąd dokonał ustaleń faktycznych stojących w wyraźnej sprzeczności z treścią dowodów, na które się powołuje. Gdy skarżący nie wykaże istnienia sprzeczności, usprawiedliwiony jest wniosek, iż zmierza on do narzucenia Sądowi własnej oceny, będącej odzwierciedleniem jego stanowiska procesowego i oczekiwanego wyniku postępowania. Tak też dzieje się w przedmiotowej sprawie. Jak wskazano wyżej Sąd Rejonowy poczynił ustalenia dotyczące sytuacji materialnej obu stron.

Mając na względzie przedstawione wyżej rozważania, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym tylko w ten sposób, że zasądzone alimenty obniżył z kwoty po 500 zł miesięcznie do kwoty po 400 zł miesięcznie, pozostawiając terminy i warunki płatności bez zmian i na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację w pozostałej części.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 kpc. Mając na względzie regulację powyższego przepisu, Sąd zniósł wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.