Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia SO Ewa Tomczyk

Protokolant Dorota Książczyk

po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2017 roku w Piotrkowie Tryb.

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko J. R.

o zapłatę kwoty 115.000,00 zł

1.  zasądza od pozwanego J. R. na rzecz strony powodowej (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 115.000,00 (sto piętnaście tysięcy) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 października 2016 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego J. R. na rzecz strony powodowej (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 1.455,00 (jeden tysiąc czterysta pięćdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  zasądzoną w punkcie 1 wyroku należność w kwocie 115.00,00 (sto piętnaście tysięcy) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w kwocie 8.998,36 (osiem tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt osiem i 36/100) - łącznie 123.998,36 (sto dwadzieścia trzy tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt osiem i 36/100) złotych rozkłada na 48 rat:

– pierwsza rata w kwocie 30.000,00 (trzydzieści tysięcy) złotych płatna do dnia 30 listopada 2017 r.,

- kolejne 46 (czterdzieści sześć) rat w kwotach po 2.000,00 (dwa tysiące) złotych,

- ostatnia 47 (czterdziesta siódma) rata w kwocie 1.998,36 (jeden tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiąt osiem i 36/100) złotych

płatnych w terminie do dnia 20 –tego każdego miesiąca począwszy od 20 grudnia 2017 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

Sędzia SO Ewa Tomczyk

Sygn. akt I C 904/17

UZASADNIENIE

W dniu 12 października 2016 r. strona powodowa (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w elektronicznym postępowaniu upominawczym pozew o zasądzenie od pozwanego J. R. kwoty 115.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 maja 2015 r. do dnia zapłaty. Nadto pozew zawierał żądanie zasądzenia od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda wskazał, że kwota dochodzona pozwem stanowi odszkodowanie i zadośćuczynienie wypłacone przez stronę powodową osobom bliskim S. D. (1), który poniósł śmierć na skutek wypadku spowodowanego przez pozwanego w stanie nietrzeźwości, który zbiegł z miejsca wypadku. Jako podstawę odpowiedzialności pozwanego wskazano art. 43 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych

W dniu 7 lutego 2017 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie wydał w elektronicznym postępowaniu upominawczym nakaz zapłaty (k. 13).

Pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, skarżąc nakaz zapłaty w całości i wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu. Wskazał, że poszkodowany z uwagi na stan nietrzeźwości przyczynił się do wypadku, a nadto, że nie posiada wiedzy odnośnie ustaleń strony powodowej jakie legły u podstaw ustalania wysokości roszczeń osób bliskich zmarłego.

Postanowieniem z dnia 3 października 2017 r. Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie przekazał rozpoznanie sprawy do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim.

W toku procesu pozwany uznał powództwo do kwoty 76.000 zł, a pozostałej części wniósł o oddalenie powództwa, to jest w zakresie kwot zadośćuczynienia na rzecz sióstr S. D., nadto wniósł o rozłożenie należności na raty, w tym pierwszą ratę w kwocie 30.000 zł płatną do dnia 30 listopada 2017 r., a pozostałe raty w kwocie po 2.000 zł płatne do 20-tego każdego miesiąca.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany J. R. w dniu 15 października 2002 r. w miejscowości K. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że będąc w stanie nietrzeźwości 1,8 promila alkoholu we krwi prowadził pojazd mechanicznych marki F. (...) o nr rej. (...) i nie zachowując ostrożności doprowadził do wypadku drogowego w ten sposób, że najechał na jadących drogą rowerzystów S. D. (1) i I. Z., którzy w wyniku odniesionych obrażeń ponieśli śmierć na miejscu, a następnie zbiegł z miejsca zdarzenia. Za powyższe przestępstwo wyczerpujące dyspozycję art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. J. R. został skazany prawomocnym wyrokiem Sadu Rejonowego w Opocznie z dnia 19 maja 2003 r. wydanym w sprawie II K 35/03 na karę 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności .

(dowód: kserokopia wyroku – k. 40-41)

Pojazd sprawy wypadku w chwili zdarzenia posiadał umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechaniczną w powodowym (...) Zakładzie (...).

(okoliczność bezsporna)

Syn zmarłego S. D. (1) (K. D.), jego córki (M. D. (1), A. D. i M. D. (2)) oraz siostry (M. M., M. N. i E. R.) wystąpiły do strony pozwanej z roszczeniami w związku ze śmiercią S. D. (1).

Decyzjami z dnia 30 grudnia 2014 r. strona powodowa przyznała świadczenia w kwocie po 9.000 zł na rzecz:

- M. D. (1), - K. D., - A. D., - M. D. (2).

Świadczenia zostały wypłacone im w dniu 30.12.2014 r.

(dowód: decyzje – k. 49-52)

Na mocy ugody z dnia 16.04.2015 r. strona powodowa przyznała i wypłaciła na rzecz: - K. D., - A. D., - M. D. (2) kwoty po 10.000 zł z tytułu dalszego odszkodowania i zadośćuczynienia.

Świadczenia zostały wypłacone im w dniu 16.04.2015 r.

(dowód: ugody – k. 53-55, pisma (...) – k. 56-58)

Na mocy ugody z dnia 21.05.2015 r. strona powodowa przyznała i wypłaciła na rzecz M. D. (1) kwotę 10.000 zł z tytułu z tytułu dalszego odszkodowania i zadośćuczynienia.

Świadczenia zostały wypłacone im w dniu 3.06.2016 r.

(dowód: ugoda – k. 59, pismo (...) – k. 60)

W dniu 6.10.2015 r. siostry zmarłego: M. M., M. N. i E. R. złożyły wnioski o wypłatę zadośćuczynienia z tytuł naruszenia dóbr osobistych w wyniku śmierci ich brata. W dniu 19. 02.2016 r. strona powodowa podpisała z nimi ugody, na mocy których wypłaciła im kwoty po 13.000 zł. Świadczenia zostały wypłacone im w dniu 23.02.2016 r.

(dowód: zgłoszenia szkody–k. 61-62, 69-70, 76-77, ugody – k. 84-86, pisma (...) – k. 87-90)

Wypłacone wszystkim bliskim S. D. (1) zadośćuczynienia uwzględniały pięćdziesięcioprocentowe przyczynienie się zmarłego do wypadku z uwagi na to, że zmarły jechał rowerem będąc w stanie nietrzeźwości oraz nie posiadał wymaganego oświetlenia.

(dowód: decyzje – k. 49-52, ugody – k. 53-55, pisma (...) – k. 56-58, ugoda – k. 59, pismo (...) – k. 60, zgłoszenia szkody–k. 61-62, 69-70, 76-77, ugody – k. 84-86, pisma (...) – k. 87-90)

Pismem z dnia 13 czerwca 2016 r. strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty zadłużenia z tytułu świadczeń wypłaconych na rzecz bliskich zmarłego S. D. w kwocie 119.333,04 zł, w tym należności głównej w kwocie 115.000 zł i odsetek ustawowych w kwocie 4.333,04 zł w terminie 3 dni.

(dowód: pismo (...) z dnia 13.06.2016 r. – k. 91)

Pozwany nie spełnił świadczenia.

(okoliczność przyznana przez pozwanego)

Pozwany ma 48 lat, z zawodu jest lekarzem, pracuje jako anestezjolog, zarabia 13.000 zł brutto, to jest ok. 8.000 zł netto. Jest ojcem trojga dzieci. Obciążają go alimenty w kwocie 550 zł na najstarszego syna z pierwszego małżeństwa, które będzie płacił do dnia 1 sierpnia 2018 r., to jest do ukończenia przez syna 25 roku życia. Na dwóch z synów z drugiego małżeństwa pozwany ma ustalony obowiązek alimentacyjny w kwocie po 350 zł, faktycznie płaci alimenty w kwocie 3.000 zł, jeden syn jest studentem I roku farmacji, drugi uczy się w II klasie liceum.

Pozwany spłaca kredyt zaciągnięty na zakup mieszkania, rata miesięczna wynosi 1.600 zł, pozostało jeszcze 15 lat do spłaty tego kredytu. Pozwany zaciągnął kredyt na zakup samochodu, rata miesięczna wynosi 1.000 zł. Pozwany twierdzi, że nie ma obecnie zdolności kredytowej na zaciągnięcie kolejnego kredytu, którym mógłby spłacić zadłużenie wobec strony powodowej. Posiada oszczędności w kwocie 30.000 zł. Pozwany mieszka sam.

(dowód: przesłuchanie pozwanego – k. 105 odwrót -106)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie nie budziło wątpliwości, że pozwany był sprawcą wypadku drogowego, który spowodował w stanie nietrzeźwości oraz że zbiegł z miejsca wypadku, a strona powodowa – jako zakład ubezpieczeń ponoszący odpowiedzialność z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych - wypłaciła członkom rodziny zmarłego w wyniku wypadku S. D. (1) odszkodowanie i zadośćuczynienie w łącznej kwocie 115.000 zł.

W szczególności fakt odpowiedzialności pozwanego za spowodowanie wypadku z dnia 15.10.2002 r. wynika z prawomocnego wyroku skazującego pozwanego za przestępstwo z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k., którym to wyrokiem Sąd rozpoznający tę sprawę jest związany w myśl art. 11 k.p.c.

Zgodnie z art. 43 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (tekst jednolity - Dz. U. z 2016 r., poz. 2060) zakładowi ubezpieczeń przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący wyrządził szkodę w stanie nietrzeźwości albo zbiegł z miejsca zdarzenia.

Pozwany ostatecznie uznał powództw do kwoty 76.000 zł odpowiadającej świadczeniom wypłaconym na rzecz dzieci zmarłego, zaś w odniesieniu do pozostałej kwoty 39.000 zł stanowiącym zadośćuczynienie wypłacone na rzecz sióstr zmarłego wniósł o oddalenie powództwa. Twierdził, że siostry nie mieszkały wiele lat ze zmarłym i nie utrzymywały z nim kontaktów jako że nie akceptowały że był on alkoholikiem.

Z zarzutami pozwanego co do wypłacenia na rzecz sióstr zmarłego zadośćuczynienia w kwotach po 13.000 zł (uwzgledniającej 50- procentowe przyczynienie) nie można się zgodzić. W świetle znajdujących się w aktach sprawy pisemnych oświadczeń sióstr zmarłego załączonych do zgłoszenia szkody wynika, że każdą z nich łączyły ze zmarłym więzy bliskości a jego śmierć wywołała u nich ból i cierpienie. Jednocześnie nie można mówić w świetle kwot zasądzanych przez sądy z tytułu zadośćuczynienia dla osób bliskich na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c., by były to kwoty wygórowane.

Dlatego też powództwo w całości zasługiwało na uwzględnienie.

Natomiast sytuacja materialna i osobista pozwanego wobec zgłoszonego przez niego wniosku o rozłożenie należności na raty obligowała Sąd do rozważania, czy zostały spełnione przesłanki z art. 320 k.p.c. Przepis ten pozwala na rozłożenie w wyroku na raty zasądzonego świadczenia, a przesłanką takiej ingerencji Sądu w stosunek obligacyjny jest występowanie w sprawie szczególnych okoliczności, wskazujących na to, że spełnienie przez dłużnika świadczenia jednorazowo nie jest możliwe.

Zdaniem Sądu Okręgowego w rozpoznawanej sprawie zachodził taki szczególnie uzasadniony wypadek. Z całą pewnością sytuacja finansowa pozwanego nie pozwala mu na jednorazową spłatę należności. Jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia byłoby dla pozwanego niemożliwe do wykonania i narażało na pozbawienie możliwości zaspokojenia swoich uzasadnionych potrzeb. Podkreślić należy, że dla strony powodowej korzystniejsze jest uzyskanie od pozwanego dobrowolnej ratalnej spłaty zadłużenia niż prowadzenie egzekucji wiążącej się zawsze z wydatkami po stronie wierzyciela.

Ustalając wysokość pierwszej raty na 30.000 zł, a kolejnych rat na 2.000 zł (czyli uwzględniając wniosek pozwanego co do wysokości rat), Sąd Okręgowy kierował się wysokością dochodów pozwanego, które wynoszą 8.000 zł oraz ponoszonymi przez niego wydatkami na alimenty dla synów oraz spłatę zobowiązań kredytowych. Przy uwzględnieniu posiadania przez pozwanego oszczędności w kwocie 30.000 zł oraz ponoszonych przez pozwanego wydatków ustalona na 30.000 zł pierwsza rata oraz na 2.000 zł kolejne raty będą realne do poniesienia przez pozwanego.

Podstawą orzeczenia o odsetkach był przepis art. 481 k.c., odsetki zostały zasądzone zgodnie z żądaniem pozwu od dnia wniesienia pozwu. Zważywszy, że pozwany został wezwany do zwrotu należności przed wytoczeniem powództwa, w chwili wniesienia pozwu pozostawał w zwłoce w zapłacie tej kwoty.

Jednocześnie przyznano stronie powodowej prawo do odsetek w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1970 r., III PZP 11/70, OSNC 1971/4/61).

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu był przepis art. 98 § 1 i 3 k.p.c., który wyraża zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Ponieważ pozwany przegrał sprawę, jest zobowiązany do zwrotu poniesionych przez stronę powodową kosztów, na które składa się opłata sądowa od pozwu w kwocie 1.438 zł oraz wydatek na opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Sędzia SO Ewa Tomczyk

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.

18.12.2017 r. Sędzia SO Ewa Tomczyk