Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2017r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSO Urszula Adamik

Protokolant Bożena Schmitt

w obecności Prokuratora Prok. Rej. del. do Prok. Okręg. Tomasza Majosa

po rozpoznaniu w dniach: 4.10.2016r; 10.11.2016r; 8.12.2016r; 12.01.2017r

sprawy J. M. (2) z domu G., c. W. i T. z d. W., ur. (...) w B.,

oskarżonej o to, że:

w okresie od czerwca 2005r. do co najmniej maja 2006r.w W., C. i innych miejscowościach na terenie kraju, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru ukrycia środków pieniężnych pochodzących z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, to jest uchylania się od uiszczania należności Skarbu Państwa w postaci podatku akcyzowego należnego z tytułu zmiany w użyciu wyrobu akcyzowego jego przeznaczenia poprzez sprzedaż takich produktów ropopochodnych jak olej opałowy ciężki, rozcieńczalnik (...), (...) i podpałka do pieców jako olej służący do zasilania silników pojazdów mechanicznych, będąc zatrudniona w firmie (...) A. G. (1) z siedzibą w W., w ramach uzgodnionego podziału ról, wspólnie z C. G. i inną ustaloną osobą, podejmowała czynności mające na celu udaremnienie stwierdzenia przestępnego pochodzenia środków płatniczych w wysokości co najmniej 1 183 625, 71 zł wpłacanych przez A. B. (1) i M. P. (1) na rachunek bankowy firmy (...) A. G. (1) z siedzibą w W. nr (...), prowadzony przez (...) II Oddział w B., w ten sposób, że prowadziła rozliczenia w dokumentacji firmy (...) A. G. (1) na podstawie przelewów składanych przez A. B. (1) i M. P. (1),

tj. o czyn z art. 299 § 1 i 5 kk w zw. z art. 12 kk

orzeka:

1.  uznaje oskarżoną J. M. (2) za winną popełnienia zarzuconego jej czynu opisanego w punkcie VII aktu oskarżenia wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k., przy czym ustala, iż podejmowane przez nią działania miały miejsce w okresie od czerwca 2005 r. do maja 2006r. w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, w skład której wchodzili A. G. (1), C. G., A. B. (1) i inni, a celem tych działań było udaremnienie lub znaczne utrudnienie stwierdzenia przestępczego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku środków finansowych w łącznej kwocie 1.183.625,71 zł pochodzących z korzyści uzyskanych z popełnienia czynu zabronionego i za to przestępstwo na mocy art. 299 § 5 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 22.10.2009r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. skazuje ją na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  na mocy art. 69 § 1, 2 i 3 k.k. oraz art. 70 § 2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym do dnia 1.07.2015r., przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. wykonanie wymierzonej oskarżonej J. M. (2) kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 3 (trzech) lat tytułem próby;

3.  na mocy art. 73 § 2 k.k. oddaje oskarżoną J. M. (2) w okresie próby pod dozór kuratora sądowego;

4.  na podstawie art. 627 k.p.k. oraz art. 2 ust 1 pkt 4 ustawy o opłatach w sprawach karnych zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300 (trzystu) złotych tytułem opłaty sądowej i wydatki postępowania w kwocie 20 (dwudziestu) złotych.

Sygn. akt II K 48/16

UZASADNIENIE

Na podstawie przeprowadzonego postępowania,

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 1 marca 2002r. A. G. (1) rozpoczął działalność gospodarczą pod szyldem firmy (...) z siedzibą w W.. Początkowo firma zajmowała się handlem kamieniem naturalnym, przy czym od grudnia 2003r. także handlem artykułami ropopochodnymi i chemicznymi, a następnie w maju 2004r. rozszerzyła profil o sprzedaż hurtową paliw stałych, ciekłych, gazowych oraz produktów pochodnych, zaś ostatnio dodatkowo jeszcze o transport drogowy. Początkowo miejscem zarządzania firmą była jej siedziba w W., jednak w połowie 2005r. A. G. (1) uruchomił także bazę na terenie posiadłości usytuowanej przy ul. (...) w C., należącej do C. G..

Nadto w 2003r. A. G. (1) zarejestrował spółkę cywilną o nazwie (...) s.c., której współwłaścicielką była M. R.

(dokumentacja dot. firm (...) S.C. k. 76-95).

Jesienią 2002r. miało miejsce spotkanie A. G. (1) z C. G., które zapoczątkowało ich współpracę w procederze nielegalnego obrotu produktami ropopochodnymi. W ramach nawiązanego porozumienia, A. G. (1) kupował z legalnych źródeł produkty ropopochodne, które następnie były komponowane w odpowiednim składzie i ilości w celu uzyskania produktu o parametrach zbliżonych do oleju napędowego, który jako olej napędowy był wprowadzany do obrotu.

W celu zalegalizowania procederu wystawiane były faktury sprzedaży produktów ropopochodnych, z tym że w rzeczywistości firmy A. G. (1), które wystawiały te faktury, nie przeprowadzały dokumentowanych w ten sposób transakcji.

W celu ukrycia nielegalnego procederu, C. G. i A. G. (1) potrzebowali uwiarygodnić sprzedaż produktów ropopochodnych innym podmiotom i przydatne w tym celu były firmy, które przyjęłyby na swoje konto zakup tych artykułów. W czerwcu 2005r. ich wspólnikiem został A. B. (1), który zgodził się uczestniczyć w pozorowaniu zakupu produktów ropopochodnych na swoją firmę (...). Niedługo potem wspólnicy nawiązali kontakt z A. P. (1), który nakłonił swojego znajomego M. P. (1) do założenia firmy (...) i w ten sposób umożliwił wystawianie pustych faktur zakupu produktów ropopochodnych od firmy A. G. (1) i dalszej ich odsprzedaży. Zarówno firma (...)”, jak i (...), pełniły rolę tzw. słupów i faktycznie nie dokonywały transakcji obrotu artykułami ropopochodnymi, a jedynie wykazywały taką działalność w dokumentacji księgowej, która miała ukryć wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu produktu oferowanego klientom jako olej napędowy.

(wyjaśnienia i zeznania świadków:

C. G. k. 1060 – 1066, k. 1068,

k. 1153 – 1157, k. 1159 – 1163, k. 1187 – 1189,

k. 1228 – 1229, k. 2172 – 2173, k. 2174 – 2175,

k. 2264 – 2266, k. 2900 – 2901, k. 3929 – 3936,

k. 4624 – 4626, k. 6528 – 6530,

A. B. (1) k,. 761 – 768, k. 2134 – 2137,

k. 2418 – 2420, k. 2685 – 2687, k. 2910 – 2911,

k. 3778 – 3785,

częściowo A. G. (1) k. 3680 – 3684)

Konsekwencją nielegalnego procederu było zafałszowanie źródła pozyskiwanych w ten sposób korzyści. W związku z tym, że A. G. (1) nie przeprowadzał żadnych transakcji z firmami „słupami” (...) i (...), właściciele tych firm nie przekazywali mu zapłaty, stosownie do wystawianych faktur. W ramach zawartego porozumienia, A. B. (1) i M. P. (1) otrzymywali pieniądze od C. G., które uprzednio wręczył mu A. G. (1). Przekazane przez A. G. (1) pieniądze były wpłacane na konto jego firmy (...). W okresie od czerwca 2005r. do maja 2006r. A. B. (1) przyjął i następnie wpłacił kwotę 958.875,71 zł na konto firmy (...) w (...) II Oddział w B. nr (...), która stanowiła sumę należności wynikających z „pustych” faktur VAT. Na rachunku bankowym firmy (...) zaksięgowano 36 wpłat gotówkowych dokonanych przez A. B. (1), w szczególności w dniu 28.06.2005r. kwotę 19.000 zł, w dniu 5.09. 2005r. kwotę 18.000 zł, w dniu 19.09.2005r. kwotę 49.750 zł, w dniu 21.09.2005r. kwotę 27.000 zł, kwotę 50.000 zł i kwotę 9. 950 zł, w dniu 26.09.2005r. kwotę 45.000 zł i kwotę 37. 000 zł, w dniu 4.10.2005r. kwotę 50.000 zł, w dniu 5.10.2005r. kwotę 19.000 zł i kwotę 6.868 zł, w dniu 7.10.2005r. kwotę 50.000 zł i 27.588,34 zł, w dniu 21.10.2005r. kwotę 50.000 zł, w dniu 7.11.2005r. kwotę 6.450 zł, w dniu 17.11.2005r. kwotę 38.156,72 zł, w dniu 24.11.2005r. kwotę 10.000 zł, w dniu 1.12.2005r. kwoty 50.051,35 zł, 1.411,30zł, 10.000 zł i 25.000zł, w dniu 5.12.2005r. kwotę 10.000 zł, w dniu 13.12.2005r. kwotę 8.000 zł, w dniu 21.02.2006r. kwotę 5400 zł, w dniu 3.03.2006r. kwotę 30.400 zł i 12.000 zł, w dniu 6.03.2006r. kwotę 30.350 zł i 36.000 zł, w dniu 10.03.2006r. kwotę 24.900 zł, w dniu 28.03.2006r. kwotę 7.500 zł , w dniu 26.04.2006r. kwotę 18.800 zł, w dniu 28.04.2006r. kwotę 14.600 zł, w dniu 2.05.2006r. kwotę 40.000 zł, w dniu 4.05.2006r. kwotę 40.000 zł, w dniu 8.05.2006r. kwotę 40.000 zł i w dniu 9.05.2006r. kwotę 40.700 zł. Również A. P. (1) realizował wytyczne udzielone mu przez G. i G., w szczególności zaś przyjął gotówkę w łącznej kwocie 224.750 zł, którą przekazał M. P. (1), a ten wpłacił na rachunek (...) prowadzony przez (...) II Oddział w B. - w dniu 26.08.2005r. wpłacił kwotę 71.600 zł, w dniu 5.09.2005r. kwotę 49.750 zł, w dniu 6.09.2005r. kwotę 21.800 zł, w dniu 12.09.2005r. kwotę 49.700 zł i w dniu 13.09.2005r. kwotę 31.900 zł

(Wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z dn. 23.01.2015r.

sygn. II k 164/09 i pisemne uzasadnienie k. 5958-5993 i 6032-6167).

Wiosną 2005r. A. G. (1) zatrudnił w firmie (...) swoją znajomą J. M. (2). Jakkolwiek dopełnienie formalności w tym przedmiocie, m.in. zgłoszenie ubezpieczenia, miały miejsce we wrześniu, to faktycznie oskarżona podjęła swoje obowiązki co najmniej w czerwcu. W zakresie obowiązków J. M. (2) było m.in. sporządzanie dokumentacji księgowej, w tym faktur, a także monitorowanie pozornych transakcji z A. B. (1) i M. P. (1). Rola oskarżonej w przestępczym procederze była znacząca i gwarantowała zachowanie pozorów legalności transakcji. W szczególności do jej zadań należało wystawianie na firmę (...) faktur sprzedaży produktów ropopochodnych, drukowanie „pustych” faktur, uzgadnianie z właścicielami firm „słupów” treści sporządzanych przez nich dokumentów potwierdzających pozorny zakup od (...) tych artykułów, a nadto ustalanie ceny sprzedaży oleju opałowego wprowadzanego do obrotu jako olej napędowy, oraz dostarczanie dokumentów do biura (...).

(Wyjaśnienia A. B. (1) k. 761-768, 2134-2137, 2418-2420, 2685-2687, 2910-2911 wyjaśnienia i zeznania C. G. k. 1060-1066, 1068, 1153-1157, 1159-1163, 1187-1189, 1228-1229, 2172-2173, 2174-2175, 2264-2266, 2900-2901, 3929- 3936, 4624-4626, 6528-6530).

Oskarżona J. M. (2) składając po raz pierwszy wyjaśnienia w dniu 17.04.2007 r. (k. 1005-1009, tom 6) nie przyznała się do zarzucanych jej przestępstw. Wyjaśniła, że rozpoczęła pracę w (...) we wrześniu 2005r. Praca została jej zaproponowana przez żonę A. G. (1) – J.. Firma zajmowała się pośrednictwem w handlu produktami ropopochodnymi i sprzedażą kamienia. Do zakresu obowiązków oskarżonej należało przyjmowanie zamówień od klientów, sprawdzanie czy na konto wpłynęła przedpłata, przesłanie przedpłaty do rafinerii, przesłanie dokumentów do dostawcy celem awizacji, a także sprawdzanie czy wszystkie faktury zostały zapłacone. Przyznała, że do jej obowiązków należało również wystawianie faktur dla klientów na podstawie faktur otrzymywanych od dostawcy, przy czym zastrzegła, iż nie zajmowała się księgowością, ponieważ obowiązki w tym zakresie zostały zlecone do biura (...). Wyjaśniła, że wyszukiwaniem kontrahentów zajmował się A. G. (1). Otrzymywała zamówienia od klientów na olej opałowy lub inny, czasami też telefonowała do klientów by uzgodnić szczegóły zamówienia. Wskazała, że warunkiem realizacji zamówienia było dokonanie przez klienta przedpłaty na towar. Po sprawdzeniu, że wpłynęła przedpłata, podejmowała dalsze czynności. Stwierdziła, że nie znała szczegółów realizacji transakcji. Po otrzymaniu faktury od dostawcy towaru, oskarżona sporządzała fakturę dla kontrahenta firmy (...), a ten po podpisaniu odsyłał jej kopię. Na koniec miesiąca robiła zestawienie faktur zakupowych i sprzedażowych, a następnie przekazywała je księgowej J. Ł.. Oskarżona znała pracowników drugiej firmy A. G. (1), w szczególności kierowcę cysterny W. G. (1). Stwierdziła, że nic jej nie mówią nazwiska M. P. (2) i C. G.. Znała kilku klientów firmy (...), m.in. M. P. (1) i A. B. (1). Podała, że dostawcami firmy (...) były m.in. (...) (...), (...), (...) sp. z o.o. ze S., natomiast największymi odbiorcami byli (...) z W., (...), (...). Wyjaśniła, że nie uczestniczyła w zorganizowanej grupie przestępczej, nie uczestniczyła też w praniu brudnych pieniędzy, ani w zaniżaniu zobowiązań w podatku akcyzowym.

Wyjaśniając ponownie w dniu 18.04.2007r. (k. 1010-1014, tom 6) oskarżona nawiązała do wcześniej przedstawionej wersji. W uzupełnieniu podała, że zaczęła pracować w (...) od września 2005r., z tym że już w lipcu lub sierpniu wykonywała zlecone jej czynności w ramach przyuczania się do pracy. Przyznała, że prowadziła odręczne zapiski dotyczące marży i ceny od dostawcy.

Przesłuchiwana w końcowej fazie śledztwa oskarżona odmówiła składania wyjaśnień (k. 2895 – 2896, tom 15).

W trakcie pierwszego procesu, na rozprawie w dniu 11.10.2010 r. (k. 3640-3644, tom 19) nie uznała zasadności stawianych jej zarzutów. Podane przez nią okoliczności stanowiły nieudolną próbę wykazania, iż mimo osobistego udziału w czynnościach dotyczących obrotu produktami ropopochodnymi, nie była zorientowana w sprawach firmy i nie zdawała sobie sprawy z nierzetelności wystawianych przez siebie dokumentów księgowych, w szczególności faktur. Aktualnie przyznała, że zna C. G., który był wspólnikiem A. G. (1) i nadzorował pracę oddziału firmy w C.. Miała także kontakt z klientami firmy (...), m.in. A. B. (1). W ramach posiadanych uprawnień miała pełnomocnictwo do podejmowania czynności bankowych na rachunku firmy i w ramach tych uprawnień odbierała korespondencję z banku w tym wyciągi z rachunku, a także wykonywała przelewy. Oskarżona zastrzegła, że rozliczenia między A. G. (1) a jego kontrahentami odbywały się bez jej świadomego udziału i nie posiadała wiedzy, iż gotówka wpłacana na konto firmy (...) tytułem rozliczeń transakcji, faktycznie pochodziła od jej pracodawcy. Nie posiadała także wiedzy

odnośnie okoliczności transakcji przeprowadzonych przez firmę (...) i w konsekwencji nie posiadała rozeznania, iż wystawiane przez nią faktury są niezgodne ze stanem faktycznym. Według twierdzeń oskarżonej, nie zorientowała się w nielegalnym procederze A. G. (1) w zakresie komponowania produktów ropopochodnych i wytwarzania w ten sposób produktu o parametrach zbliżonych do oleju napędowego, który następnie jako olej napędowy był wprowadzany do obrotu. Wypytywana o prowadzone przez siebie zapiski odnośnie cen produktów, wysokości marży i zrealizowanych kontraktów, oskarżona podniosła, że nie prowadziła podwójnej księgowości, a jedynie chciała sobie „ułatwić pracę” (k. 3642).

Przed sądem aktualnie rozpoznającym sprawę, J. M. (2) nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu i potwierdziła treść dotychczas złożonych wyjaśnień (k. 6469 – 6476).Oskarżona przyznała, że została zatrudniona w firmie (...) jako pracownik biurowy. Do jej obowiązków należało przyjmowanie zamówień od klientów. Każdego dnia rano A. G. (1) uprzedzał ją odnośnie zamówień, które miały wpłynąć. Po złożeniu zamówienia, na konto wpływały przedpłaty i wtedy wysyłała zamówienie do rafinerii. Po otrzymaniu faktury z rafinerii, sporządzała fakturę dla klienta, który zamówił towar, doliczając marżę do ceny zakupu. Według jej twierdzeń, wiedzę o przestępczym procederze powzięła dopiero w trakcie prowadzonej rozprawy. Oskarżona zaprzeczyła by prowadziła podwójną księgowość, jak również zanegowała czerpanie z przestępczej działalności korzyści majątkowych.

A. G. (1) w śledztwie przyznał się do winy i chociaż nie zdecydował się złożyć wyjaśnień, to jednak wyraził żal z powodu swoich postępków i złożył wniosek „o samoukaranie w trybie art. 387 kpk” (k. 6508 – 6509).

Przesłuchiwany na rozprawie zaprzeczył zasadności stawianych mu zarzutów i przedstawił własną wersję zdarzeń (k. 3680 – 3684). Aktualnie twierdził, że jakkolwiek przed prokuratorem przyznał się do winy, to jednak jego postawa wynikała z obawy przed aresztowaniem, a prawdę zamierzał podać dopiero przed Sądem. Potwierdził znajomość z C. G., jednak podważył ustalenia dotyczące przestępczego procederu produkcji i dystrybucji produktu wprowadzanego do obrotu jako olej napędowy. Według jego twierdzeń, C. G. kupował od niego olej opałowy i produkty ropopochodne, przy czym wszystkie transakcje były legalne. Z biegiem czasu postanowił dodatkowo zająć się transportem i zarejestrował spółkę cywilną (...), która miała zająć się tego rodzaju usługami, zaś na stanowisko kierownika transportu powołał C. G.. Nie był zadowolony ze współpracy z G., a wkrótce potem okazało się , że nierzetelnie rozlicza się z transakcji zakupu produktów ropopochodnych. W tym czasie za pośrednictwem G., poznał A. B. (1), który okazał się faktycznym odbiorcą produktów ropopochodnych. W celu wyegzekwowania należnej mu zapłaty, doprowadził do ponownego spotkania z G. i B., z tym że obecnie zdecydował się włączyć do rozmowy także J. M. (2). Wobec tego, że G. nie oddał długu, A. G. (1) zerwał z nim współpracę. Wypytywany o szczegóły przyznał, że nigdy nie starał się wyegzekwować od G. należnych mu pieniędzy, a jedynie podjął jakieś „nieformalne” działania. Nawiązując do roli J. M. (2) podał, że zajmowała się obsługą biura, w szczególności obsługiwała kontrahentów, przyjmowała zamówienia, zbierała faktury oraz inne dokumenty księgowe.

C. G. przyznał się do większości stawianych mu zarzutów, w szczególności wytwarzania produktu wprowadzanego na rynek jako olej napędowy, a będącego mieszanką różnych substancji ropopochodnych oraz udzielenia pomocy w poświadczeniu nieprawdy w fakturach VAT co do okoliczności mających znaczenie prawne (k. 3934 – 3935).

Podczas pierwszego przesłuchania, przeprowadzonego w dniu 19.04.2007r. (k. 1060 – 1066), C. G. przyznał się do winy i podał okoliczności przestępczego procederu. Gdy jesienią 2002r. poznał A. G. (1), miał już stosunkowo duże doświadczenie w handlu podrabianym paliwem. Z inicjatywy G. doszło do nawiązania współpracy polegającej na wprowadzaniu do obrotu, jako oleju napędowego, produktu, który faktycznie był olejem opałowym i komponentem różnych produktów ropopochodnych. W okresie od marca 2004r. do lutego 2005r. był tymczasowo aresztowany, jednak wkrótce po uchyleniu tego środka zapobiegawczego wrócił do współpracy z G., który zaproponował mu stanowisko kierownika w nowej firmie (...) s.c. Wspólnie z M. P. (2) i W. G. (1) pomagali w zakupie samochodów dla powstałej firmy. Za namową G., zaczął poszukiwać firmy słupy, które miały służyć do ukrycia przestępczego procederu – na tego rodzaju współpracę zgodził się A. B. (1), który prowadził firmę (...) z siedzibą w C.. W ramach poczynionych uzgodnień, A. B. (1) przyjmował od firmy (...) faktury sprzedaży oleju opałowego, a następnie dokonywał pozornej zapłaty za ten towar „aby wszystko zgadzało się w papierach” (k. 1063). Wkrótce potem udało im się pozyskać firmę (...), której właściciel M. P. (1) zgodził się uczestniczyć w pozorowaniu transakcji obrotu olejem opałowym. Przez lata współpracy z G., C. G. miał okazję poznać udział w procederze także innych osób. Według jego wiedzy, prowadzenie tej nielegalnej działalności nie byłoby możliwe bez aktywnej współpracy J. M. (2), która była zatrudniona w firmie (...) na stanowisku sekretarki i prowadziła podwójną księgowość, w szczególności nadzorowała obrót dokumentacji potwierdzającej pozorne transakcje z firmami słupami, weryfikowała dane dotyczące oficjalnych i czarnorynkowych cen oleju napędowego, a także prowadziła rozliczenia z A. B. (1) i M. P. (1). Oceniając jej wkład w realizację nielegalnych poczynań, C. G. stwierdził, że oskarżona „była doskonale zorientowana w tej przestępczej działalności, o czym świadczy prowadzenie przez nią „podwójnej księgowości”, a także relacje łączące ją z G. (k. 1064). Wspólnicy starali się aktywnie reagować na wymogi rynku i jesienią 2005r. zaczęli odbarwiać olej opałowy lekki – w tym celu wykorzystali bazę paliwową w W., a na początku 2006r. przenieśli się do bazy w S.. W marcu 2006r. G. zerwał z nim kontakty.

Przesłuchiwany jeszcze wielokrotnie w śledztwie, C. G. konsekwentnie potwierdzał okoliczności podane w pierwszych wyjaśnieniach (k. 1068, k. 1153 – 1157, k. 1159 – 1163, k. 1187 – 1189, k. 1228 – 1229, k. 2172 – 2173, k. 2174 – 2175, k. 2264 – 2266, k. 2900 – 2901). W uzupełnieniu podał, że J. M. (2) przyjeżdżała do C. w celu przeprowadzenia kontroli rozliczeń z B., a nadto sprawowała nadzór nad obiegiem dokumentów prowadząc tzw. podwójną księgowość (k. 1155, 1189). Każdy ze wspólników miał przydzielone określone zadania, w szczególności świadek wraz z W. G. (1) i M. P. (2) zajmowali się sprawami technicznymi, w tym m.in. przyjmowali towar, mieszali komponenty w celu uzyskania produktu o parametrach zbliżonych do oleju napędowego i rozwozili ten produkt do odbiorców (k. 1156). Nad całością przedsięwzięcia pełnił kontrolę A. G. (1) (m.in. k. 1156).

Składając wyjaśnienia w toku pierwszego procesu, w zasadniczej części podtrzymał wcześniej podaną wersję zdarzeń , z tym że aktualnie starał się przedstawić w bardziej korzystnym świetle role swoich wspólników, (k. 3929 – 3936, k. 4624 – 4626).

Przesłuchiwany przed Sądem aktualnie rozpoznającym sprawę, C. G. początkowo próbował zbagatelizować przestępczy charakter procederu w którym miał aktywny udział, jednak po odczytaniu wcześniej złożonych przez niego wyjaśnień, potwierdził prawdziwość relacji podanych przez niego na etapie śledztwa i wycofał się z podjętej w toku pierwszego procesu próby modyfikacji niektórych wątków (k. 6528 – 6530).

A. B. (1) składając wyjaśnienia w postępowaniu przygotowawczym ujawnił szczegóły nielegalnych poczynań objętych ramami stawianych mu zarzutów, jednak po wpłynięciu sprawy do Sądu, podjął nieudolną próbę zdyskredytowania wybranych przez siebie fragmentów stanu faktycznego (k. 761 – 768, 2134 – 2137, 2418 – 2420, 2685 – 2687, 2910 -2911, 3778 – 3785).

Przesłuchiwany w dniu 20.03.2007r. w charakterze podejrzanego, A. B. (1) przyznał się do winy i ujawnił okoliczności przestępstw popełnionych z jego udziałem. Jako właściciel firmy PHU (...) miał warunki umożliwiające mu przyjęcie propozycji pozornego zakupu produktów ropopochodnych i tym samym możliwe było ukrycie nielegalnego wytwarzania oraz wprowadzania do obrotu produktu o parametrach zbliżonych do oleju napędowego. Przedstawioną mu przez A. G. (1) propozycję współpracy uznał za atrakcyjną i zgodził się włączyć w przestępczy proceder. Do grupy wspólników należał także C. G. i J. M. (2), która była „prawą ręką A. G. (1)”, zajmowała się rozliczeniami i była „znakomicie zorientowana” w tym przestępczym procederze (k. 764). Oskarżona monitorowała jego działania, uprzedzała o planowanych pozornych transakcjach i wspólnie z A. G. (1) przyjeżdżała do C. w celu zweryfikowania jego rozliczeń z firmą (...). Uczestniczył w pozorowaniu legalnego charakteru zakupu i sprzedaży produktów ropopochodnych, które A. G. (1) nabywał w celu wytwarzania oleju napędowego. Jego firma była tzw. słupem i w rzeczywistości nie prowadziła transakcji dokumentowanych „pustymi” fakturami. Nadto A. B. (1) udostępnił swoje konto w celu ukrycia nielegalnych poczynań.

Składając wyjaśnienia w dniach 20.06.2007r, 20.09.2007r., 29.01.2008r. i 22.08.2008r., konsekwentnie potwierdzał okoliczności ujawnione w początkowej fazie śledztwa.

Przesłuchiwany jako oskarżony nie uznał zasadności stawianych mu zarzutów i na użytek aktualnie przyjętej linii obrony starał się umniejszyć rolę innych wspólników w procederze (k. 3778 – 3785). Mimo zabiegów mających na celu stworzenie wersji korzystnej dla jego interesów, A. B. (1) nie potrafił podać przekonujących powodów zmiany wyjaśnień – nie sposób uznać za przekonujące tłumaczenie wcześniejszego przyznania się do winy obawą zastosowania aresztu. Wymaga zwrócenia uwagi, że A. B. (1) złożył w śledztwie rzeczowe i szczegółowe wyjaśnienia, a podanych przez niego faktów nie sposób uznać za wytwór wyobraźni. Wersja podana na etapie postępowania przygotowawczego koreluje z wyjaśnieniami złożonymi przez C. G..

Akt oskarżenia, który zainicjował proces prowadzony pod sygn. II K 164/09, obejmował zarzuty stawiane C. G., J. M. (2), A. B. (1), M. P. (1), A. P. (1), M. P. (2), W. G. (1), B. B. (2), W. G. (2), R. R. i R. A..

A. P. (1) przyznał się do stawianych mu zarzutów i złożył wyjaśnienia spójne z ustaleniami dokonanymi przez prokuratora (k. 1247 -1251, 1252 – 1254, 2566 – 2568, 3644 – 3646). Według jego twierdzeń, zgodził się przyłączyć do procederu pod wpływem namowy C. G.. Ponieważ propozycja wydała mu się atrakcyjna, postanowił przedstawić ją swojemu koledze M. P. (1), który zaakceptował pomysł zarejestrowania działalności gospodarczej. Firma (...) pełniła jedynie rolę tzw. słupa. Na żądanie G., A. P. (2) pośredniczył kilka razy w przekazaniu pieniędzy swojemu koledze w celu ich wpłaty na wskazany rachunek. Nie miał okazji poznać wszystkich wspólników, w szczególności A. G. (1) i J. M. (2).

M. P. (1) potwierdził wersję podaną przez A. P. (1) (k. 782 – 787, 788 – 790, 1450 – 1453, 1454 – 1458, 1459 – 1464, 2416 – 2417, 2914 – 2915, 3738 – 3741). Założona przez niego firma (...) służyła jedynie do ukrycia manipulacji właściciela firmy (...), którego nigdy osobiście nie spotkał. Nie posiadał wiedzy odnośnie szczegółów procederu, jak również nie znał tożsamości wszystkich wspólników.

M. P. (2) i W. G. (1) pracowali w firmie (...) s.c. jako kierowcy, a nadto aktywnie uczestniczyli w mieszaniu komponentów ropopochodnych (k. 974 – 978, 979 – 983, 2130 – 2132, 2424 – 2425, 3684 – 3687; 1027 – 1033, 1034 – 1035, 2126 – 2129, 2414 – 2415, 3743 – 3745). Z wyjaśnień M. P. (2) wynikało, że nie znał oskarżonej, natomiast W. G. (1) sporządzał dla niej sprawozdania odnośnie wykonanych kursów i innych kosztów eksploatacji.

Wyjaśnienia i zeznania B. B. (2) (k. 826 – 830, 831 – 832, 2100 – 2101, 2905 – 2906, 3992 – 3994), R. R. (k. 2219 – 2222, 2918 – 2919, 3995 – 3996), R. A. (k. 2752 – 2755) i W. G. (2) (k. 2658 – 2633, 2920 – 2921, 3994 – 3995), jak również pozostałe dowody, nie miały istotnego wpływu na ustalenie okoliczności stanu faktycznego zarzutu z pkt VII aktu oskarżenia.

Sąd zważył, co następuje:

Prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z 23.01.2015r., sygn. akt II K 164/09, J. M. (2) została uznana winną popełnienia przestępstwa z art. 258 § 1 kk i przestępstwa z art. 273 kk w zw. z art. 12 kk. Ustalony w toku pierwszego procesu stan faktyczny potwierdził udział oskarżonej w zorganizowanej grupie przestępczej w skład której wchodzili A. G. (1), C. G., A. B. (1), W. G. (1), M. P. (2), M. P. (1) i A. P. (1). Nadto Sąd przyjął za nie budzący wątpliwości zarzut użycia w dokumentacji księgowej firmy (...) poświadczeń nieprawdy, który polegał na używaniu przez oskarżoną tzw. pustych faktur wystawionych w celu udokumentowania zdarzeń gospodarczych, które nie miały miejsca. Na podstawie zebranego materiału, Sąd ustalił także okoliczności przestępczych działań pozostałych oskarżonych.

Podstawą skazania J. M. (2) i innych osób objętych aktem oskarżenia, było stwierdzenie nielegalnego procederu, polegającego na mieszaniu produktów ropopochodnych w celu uzyskania substancji o parametrach zbliżonych do oleju napędowego i następnie wprowadzanie tego towaru do obrotu. W celu ukrycia procederu i nadania mu pozorów legalności, wystawiane były na firmę (...) s.c. fikcyjne faktury sprzedaży produktów ropopochodnych innym podmiotom gospodarczym – w rzeczywistości produkty te nie były odsprzedawane lecz wykorzystywane do wyrobu produktu zbywanego jako olej napędowy. Organizatorami tej działalności był A. G. (1) – właściciel firm (...) s.c. oraz C. G., który w ramach uzgodnionego podziału ról, wyszukiwał odbiorców produktu sprzedawanego jako olej napędowy a także nakłaniał do współpracy inne osoby, m.in. A. B. (1), które przyjmowały na stan księgowości swoich firm „puste” faktury sprzedaży produktów ropopochodnych.

J. M. (2) co najmniej od czerwca 2005r. była zatrudniona w firmie (...) i zajmowała się prowadzeniem spraw biurowych. Stosownie do uzgodnień z A. G. (1), oskarżona informowała właścicieli firm „słupów” jakie mają złożyć zamówienia do firm (...) s.c, co miało upozorować transakcje zakupu produktów ropopochodnych od tych firm. W ramach zleconych jej obowiązków, monitorowała poczynania właścicieli firm „słupów”, sprawdzała „puste” faktury i dbała o stworzenie fikcyjnej dokumentacji prowadząc tzw. podwójną księgowość. Nadto oskarżona na bieżąco ustalała kurs czarnorynkowy sprzedaży oleju napędowego pozyskiwanego w nielegalny sposób i wyliczała rzeczywiste kwoty rozliczeń.

W ramach ustalonego w sprawie sygn. II K 164/09 stanu faktycznego, Sąd uznał za uzasadnione zarzuty prania brudnych pieniędzy w odniesieniu do A. G. (1), C. G., A. B. (1), M. P. (1) i A. P. (1). Z ustaleń Sądu – ocenionych przez Sąd II instancji jako prawidłowe – wynikało, że A. G. (1) kupował z legalnych źródeł produkty ropopochodne, które następnie były przewożone do miejsca nazywanego bazą i tam mieszane w odpowiednich proporcjach w celu uzyskania towaru, który był wprowadzany na rynek jako olej napędowy. Na firmy A. G. (1) sporządzano „puste” faktury sprzedaży produktów ropopochodnych, przy czym rzekomymi odbiorcami były firmy „słupy”. Tego rodzaju zabiegi skutkowały sporządzaniem niezgodnej z rzeczywistością dokumentacji księgowej i miały na celu ukrycie procederu wytwarzania towaru o parametrach zbliżonych do oleju napędowego. Właściciele firm „słupów” nie płacili za towar, który przecież faktycznie nie był im sprzedawany, jednak wprowadzenie do księgowości „pustych’ faktur powodowało upozorowanie transakcji, poprzez wykazanie rozliczenia należności. W tym celu A. G. (1) przekazywał stosowne sumy C. G., z poleceniem dostarczenia ich właścicielom firm „słupów”, którzy mieli wykorzystać te środki do rzekomego uregulowania zapłaty za towar „kupiony” od firm (...) s.c. W okresie od czerwca 2005r. do maja 2006r. A. B. (1) przyjął, a następnie wpłacił na konto firmy (...) kwotę 958.875,71 zł – kwota ta była adekwatna do sum wykazanych w „pustych” fakturach zakupu produktów ropopochodnych przez firmę (...) od firmy (...). Wpłaty dokonywane były gotówką , przy czym jednorazowo była to kwota nie przekraczająca 60.000 zł, tj. w wysokości nie podlegającej obowiązkowi rejestrowania czynności jako podejrzanej. Pozorne rozliczenia dokonywane przez A. B. (1), zostały zaksięgowane na koncie firmy (...) o nr (...), prowadzonym przez (...) II Oddział w B. – łącznie w okresie od 28.06.2005r. do 9.05.2006r. zaksięgowano 36 wpłat kwot od 1.411,30 zł do 50. 051,35 zł. Oprócz firmy (...), wykorzystywana była też firma PHU (...) należąca do M. P. (1). W okresie od sierpnia do września 2005r., C. G. przekazał M. P. (1), za pośrednictwem A. P. (1), pieniądze w kwocie łącznie 224.750 zł, należące do A. G. (1). Pieniądze te zostały w całości wpłacone na konto firmy (...), prowadzone przez (...) II Oddział w B. – w okresie od 26.08.2005r. do 13.09.2005r. M. P. (1) dokonał wpłat w kwotach:71.600 zł, 49.750 zł, 21.800 zł, 49.700 zł i 31.900 zł, przy czym każdorazowo odpowiadały one kwotom wyszczególnionym w „pustych” fakturach VAT, wystawionych przez (...).

Wyrok wydany przez Sąd Okręgowy w pierwszym procesie prowadzonym pod sygn. akt II K 164/09 skutkuje powagą rzeczy osądzonej w części utrzymanej w mocy przez Sąd II instancji. Przytoczone orzeczenie zostało poddane kontroli przez Sąd Apelacyjny w Katowicach, a wyrażone przez ten Sąd stanowisko jest wiążące w procesie prowadzonym pod sygn. akt II K 48/16. Wymaga zaakcentowania, że Sąd Apelacyjny w Katowicach uznał za bezzasadne apelacje złożone przez obrońców oskarżonych i jedynie częściowo podzielił zarzuty przytoczone przez prokuratora w odniesieniu do zarzutu z pkt VII stawianego J. M. (2).

Sąd aktualnie rozpoznający sprawę w pełni podzielił stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach w przedmiocie ustaleń faktycznych i oceny prawnej zachowania oskarżonej w kontekście przepisu art. 299 kk (zarzut VII aktu oskarżenia).

Okoliczności udziału oskarżonej w przestępczym procederze zostały prawidłowo ustalone już w toku pierwszego procesu. Sąd ponownie rozpoznający sprawę bez zastrzeżeń podziela wywody i wnioski, które były podstawą orzeczenia wydanego w sprawie sygn. akt II K 164/09. Analiza materiału dowodowego, w tym wyjaśnień złożonych przez C. G. i A. B. (1), a także częściowo przez A. G. (1), pozwoliły przyjąć za niebudzący wątpliwości udział oskarżonej w przestępczym procederze wytwarzania produktu wprowadzanego do obrotu jako olej napędowy i ukrywania nielegalnych poczynań poprzez sporządzanie dokumentów księgowych niezgodnych ze stanem faktycznym. Jakkolwiek oskarżona nie uczestniczyła bezpośrednio w mieszaniu komponentów ropopochodnych i wytwarzaniu produktu o parametrach zbliżonych do oleju napędowego, to jednak miała znaczący udział w tworzeniu przekłamanej dokumentacji księgowej i monitorowaniu poczynań właścicieli firm „słupów”, którzy efektywnie przyczyniali się do ukrycia procederu. Ze spójnych wyjaśnień C. G. i A. B. (1) jednoznacznie wynikało, że oskarżona była dobrze zorientowana w nielegalnych poczynaniach A. G. (1) i miała znaczący wkład w powodzenie tych poczynań – analizując wyjaśnienia C. G. i A. B. (1), Sąd zwrócił uwagę na podjętą przez nich w toku pierwszego procesu próbę wycofania się z niektórych wątków podanych na etapie śledztwa, jednak zmiana wyjaśnień nie została przez nich poparta żadnymi argumentami, zaś przesłuchania przeprowadzone w postępowaniu przygotowawczym dowodzą dobrej znajomości przytoczonych okoliczności i szczerości relacji.

Z okoliczności sprawy wynika, że pomysłodawcą, organizatorem i koordynatorem procederu był A. G. (1), który działał pod szyldem firm (...) s.c. Postacią nie mniej znaczącą był także C. G., który wyszukiwał osoby skłonne udostępnić swoje firmy jako tzw. „słupy”, a także do wykonania innych czynności, w tym m.in. mieszania komponentów i rozwożenia towaru do klientów. Oskarżona prowadziła w firmie (...) podwójną księgowość oraz nadzorowała właścicieli firm „słupów” oraz dokumentację pozorującą zakup i sprzedaż produktów ropopochodnych . W kontekście wyjaśnień A. B. (1) i C. G., nie będzie przesadą twierdzenie, że prowadzenie procederu nie byłoby możliwe bez współpracy oskarżonej. Należy mieć w polu widzenia fakt, iż ta nielegalna działalność mogła być prowadzona wyłącznie pod przykrywką legalnych transakcji, co wymagało stworzenia fałszywych dokumentów, zaś rolą oskarżonej było monitorowanie obiegu „pustych” faktur i prowadzenie podwójnej księgowości.

Przepis art. 299 kk kryminalizuje zachowania, które powszechnie określa się jako „pranie brudnych pieniędzy”. W cyt. przepisie stypizowane zostało przestępstwo polegające na udaremnianiu lub utrudnianiu stwierdzenia nielegalnego pochodzenia wartości majątkowych. Chroni on dobro prawne w postaci zgodnego z przepisami, prawidłowego, uczciwego i rzetelnego obrotu gospodarczego oraz finansowego. Strona przedmiotowa polega na przyjmowaniu, przekazywanymi lub wywożeniu za granicę, pomaganiu do przenoszenia własności lub posiadania, a także podejmowania innych czynności mogących udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie przestępnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia wartości majątkowych, ich wykrycie, zajęcie lub orzeczenie przepadku. Termin „inne czynności’ odnosi się do wszelkiego rodzaju działań, które kryją w sobie potencjał wiążący się z prawdopodobieństwem wywołania rezultatu, o jakim mowa w tym przepisie (m.in. komentarz do art. 299 kk – Jacek Giezek). Sąd orzekający w niniejszej sprawie, w pełni podziela przeważający w literaturze pogląd, iż zachowanie sprawcy może przejawiać się podjęciem jakiejkolwiek czynności, jeśli może ona udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie przestępczego pochodzenia lub miejsca umieszczenia przedmiotów czynności wykonawczej, ich wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku (m.in. O. Górniok, W. Filipkowski, M. Kulik).

Ramy aktualnie prowadzonego postępowania zostały ograniczone do zarzutu z punktu VII aktu oskarżenia. Wskazany zarzut pozostaje w bezpośrednim związku z przestępstwami, za której J. M. (2) już została skazana w pierwszym procesie prowadzonym pod sygn. II K 164/09, a także zarzutami za które zostali już prawomocnie skazani A. G. (1), C. G., A. B. (1), M. P., A. P.. Wymaga zaakcentowania, że ustalenia poczynione odnośnie wspólników oskarżonej korzystają z ochrony powagi rzeczy osądzonej i są wiążące.

W realiach niniejszej sprawy należało uznać za uprawnione stwierdzenie, iż zachowanie J. M. (2) realizuje znamiona przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 kk w zw. z art. 12 kk, a także art. 65 § 1 kk. Znaczącą rolę oskarżonej w procederze postrzegał nie tylko C. G., który pozostawał w bliskich relacjach z właścicielem firmy, w której była zatrudniona, ale także tego rodzaju ocenę przedstawił A. B. (1) na podstawie własnych doświadczeń. Faktem jest, że proceder nie został wykryty przez stosunkowo długi okres czasu wyłącznie z powodu spójnych działań wszystkich wspólników, w tym J. M. (2), która dbała o stworzenie zaplecza gwarantującego ukrycie nielegalnych poczynań poprzez stworzenie fałszywej dokumentacji księgowej.

Prokurator w zarzucie nie wskazał okoliczności działania oskarżonej w zamiarze uzyskania korzyści. Faktem jest, że zasadniczą korzyścią z przestępczej działalności grupy wspólników, do której należała także oskarżona, była korzyść uzyskana ze sprzedaży towaru wyprodukowanego nielegalnie z produktów ropopochodnych i sprzedawanego jako olej napędowy. Sprawcy dopuścili się także uszczuplenia należności publicznoprawnych poprzez nieodprowadzanie podatku akcyzowego. Oskarżona była pracownikiem firmy (...) i otrzymywała wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę, przy czym z zebranych dowodów nie wynika czy uczestniczyła także w podziale zysków z przestępczej działalności. Przepadek równowartości korzyści majątkowej z przestępstwa został orzeczony wcześniejszym wyrokiem wobec oskarżonego A. G. (1).

Sąd dokonał odmiennych, niż prokurator ustaleń odnośnie okresu popełnienia przestępstwa. Odnosząc się do tego problemu należy mieć w polu widzenia orzeczenie wydane w sprawie sygn. II K 164/09. Niezależnie od ustaleń dokonanych w toku pierwszego procesu, wymaga zauważenia, iż według zgodnych twierdzeń C. G. i A. B. (1), oskarżona od początku uczestniczyła w przestępczych poczynaniach, a zatem data zgłoszenia jej do ubezpieczenia (wrzesień 2005r., k. 148 – 150) nie może być miarodajnym dowodem jej faktycznego podjęcia współpracy z A. G. (1).

Analiza okoliczności stanu faktycznego prowadzi do wniosku, iż na przypisane oskarżonej przestępstwa , w tym z art. 299 kk, składało się wiele zachowań, podjętych z zamiarem z góry powziętym i w krótkich odstępach czasu, a zatem uzasadnione było przyjęcie konstrukcji czynu ciągłego w rozumieniu art. 12kk.

Przepis art. 299 kk uległ zmianie na mocy ustawy z dn. 25.06.2009r. (Dz. U. 2009.166.1317), która to zmiana spowodowała podwyższenie kary - w zaistniałej sytuacji Sąd zastosował regułę powołaną w art. 4 § 1 kk.

Wszystkie przestępstwa przypisane oskarżonej, w tym także „pranie brudnych pieniędzy”, zostały popełnione w grupie przestępczej, co uzasadniało powołanie w kwalifikacji dodatkowo art. 65 § 1 kk.

Oskarżona ma aktualnie 47 lat, nie była karana, ma na utrzymaniu 1 dziecko, aktualnie zarabia około 1.800 zł miesięcznie (k. 6423), jest współwłaścicielką budynku mieszkalnego.

Oskarżona nie przyznała się do winy, a jej postawa nie wskazuje, by miała krytyczny stosunek do popełnionych przestępstw. Niemniej, w ocenie Sądu, już sam fakt uznania winy i wymierzenie kary, powinien uświadomić oskarżonej naganność tego rodzaju zachowań i stanowić przestrogę przed powrotem na drogę przestępstwa. Przy wymiarze kary Sąd uwzględnił całokształt okoliczności sprawy, w tym charakter i sposób popełnienia przestępstwa, a także dotychczasowy tryb życia oraz warunki i właściwości osobiste oskarżonej. W realiach niniejszej sprawy nie wydaje się konieczne orzekanie kary izolacyjnej. Naganna ocena postępków oskarżonej, wyrażona poprzednim i aktualnym wyrokiem skazującym oraz dozór kuratora powinny pozytywnie wpłynąć na ukształtowanie jej postawy wobec zachowań zabronionych prawem. Jednocześnie Sąd nie stwierdził uzasadnionych podstaw do określenia okresu próby w wymiarze wyższym niż orzeczony w pierwszym wyroku.

Wydatki postępowania zostały ustalone na kwotę 20 zł, co odpowiada ryczałtowi za doręczenie korespondencji.