Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2017 roku

Sąd Rejonowy w Limanowej II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Paweł Kulig

Protokolant: st. sekr. sąd. Wioletta Długosz

w obecności oskarżyciela: nieobecny

po rozpoznaniu w dniu 21.11.2017r.

w sprawie: J. K. (1)

syna T. i J. z d. S.

ur. (...) w L.

obwinionego o to, że:

w dniu 2 czerwca 2017 roku około godziny 17,50 w miejscowości P., w trakcie schodzenia ze stopni stojącego na pasie ruchu ciągnika rolniczego marki Z. o nr rej. (...), nie upewnił się co do możliwości bezpiecznego opuszczenia pojazdu w wyniku czego wtargnął bezpośrednio pod jadący w przeciwległym kierunku skuter marki Y. o nr rej. (...) doprowadzając do przewrócenia się kierującej skuterem A. P., czym spowodował zagrożenie dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym;

to jest o wykroczenie z art. 86 § 1 kw

I.  Uznaje obwinionego J. K. (1) za winnego tego, że w dniu 02 czerwca 2017 roku w miejscowości P. rejonu (...) nie upewnił się co do możliwości bezpiecznego przejścia przez jezdnię, a następnie wtargnął bezpośrednio pod jadący z przeciwległego kierunku skuter marki Y. o nr rej. (...), doprowadzając do przewrócenia się kierującej skuterem A. P., czym spowodował zagrożenie dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym, przy czym w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu miał w znacznym stopniu ograniczoną zdolność rozpoznania jego znaczenia oraz pokierowania własnym postępowaniem, co stanowi wykroczenie z art. 86 § 1 kw w zw. z art. 17 § 2 kw i za to na mocy art. 86 § 1 kw wymierza mu karę grzywny w kwocie 100 zł (stu złotych),

II.  Na zasadzie art. 118 § 1 i § 3 kpw, art. 119 kpw w zw. z art. 627 kpk i art. 624 § 1 kpk zasądza od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa tytułem zryczałtowanych wydatków postępowania kwotę 100 zł (stu złotych), zwalniając go od ponoszenia wydatków w pozostałym zakresie oraz od opłaty.

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 21 listopada 2017 roku

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 02 czerwca 2017 roku około godziny 17:50, K. Z. udał się ciągnikiem rolniczym marki Z. o nr rej. (...) do miejscowości P., gdzie miał wykonywać prace polowe dla rodziny K.. Nie wiedząc dokładnie w którym miejscu ma skręcić do zabudowań wymienionych, zatrzymał pojazd na prawym pasie ruchu przodem w kierunku miejscowości N., celem ustalenia miejsca wykonywania zleconych prac. Obwiniony J. K. (1) udał się do stojącego na jezdni ciągnika, celem poinformowania K. Z., gdzie powinien skręcić. Wymieniony wszedł na stopnie ciągnika przodem do kabiny.

/ dowód: częściowo wyjaśnienia J. K. (1) k. 50, częściowo zeznania K. Z. k. 10 /

W tym samym czasie w przeciwnym kierunku, poruszała się swoim pasem ruchu, jadąca skuterem marki Y. o nr rej. (...) pokrzywdzona A. P.. Skuter ten nie posiadał aktualnej polisy ubezpieczeniowej, hamulec przedniego koła był uszkodzony, a hamulec tylnego koła miał słabą siłę hamowania . J. K. (1) po udzieleniu informacji kierowcy ciągnika zszedł z niego stopniami, przodem do kabiny pojazdu. Zaraz po zejściu z ciągnika obwiniony, nie upewniając się czy przeciwnym pasem ruchu nie porusza się żaden pojazd, będąc usytuowany jeszcze przodem do ciągnika, chcąc przejść przez jezdnie, zrobił krok, wchodząc bezpośrednio pod skuter, prowadzony przez A. P. . Poruszająca się przeciwległym pasem A. P. nie miała możliwości uniknięcia kolizji albowiem J. K. (1) wtargnął wymienionej bezpośrednio pod prowadzony przez nią skuter. A. P. najechała skuterem na nogi J. K. (1), którego na skutek zdarzenia odrzuciło, zaś A. wypadła z pojazdu. Tuż po wypadku obwiniony poinformował o nim swoją matkę J. K. (2).

/ dowód: częściowo wyjaśnienia J. K. (1) k. 50, częściowo zeznania świadków: A. P. k. 51,7, K. Z., k. 51, 10, J. P., k. 52, zeznania świadka : J. K. (3) k. 51-52, 13, protokół oględzin pojazdu, k. 2-3 /

Obwiniony nie posiada nikogo na utrzymaniu . Otrzymuje rentę z ZUS w kwocie 720 zł miesięcznie. J. K. (1) jest upośledzony umysłowo w stopniu umiarkowanym. W odniesieniu do zarzucanego czynu miał w znacznym stopniu ograniczoną zdolność rozpoznania jego znaczenia oraz pokierowania sowim postępowaniem.

/ dowód: oświadczenie J. K. (1) , k. 50, zeznania J. K. (3) k. 51/2, opinia sądowo-psychiatryczna, k. 33-34 /

Obwiniony słuchany przed sądem, przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, iż udał się do traktora , gdyż wieźli bale oraz że schodził z ciągnika tyłem do ulicy. Wskazał, iż przed zejściem z ciągnika popatrzył „w dół”, skąd nadjechała skuterem pokrzywdzona, lecz jak wyjaśnił, za późno ją zauważył, po czym dodał, iż w dół na ulice popatrzył dopiero wówczas, gdy zrobił już krok. Podkreślił, iż nie przechodzi często tą droga, „bo siedzi cały czas w domu”. Przed zdarzeniem nie chciał przechodzić przez ulicę, bo jeździły nią auta, lecz ktoś, kogo nie potrafił określić kazał mu to zrobić. Traktor znajdował się na środku drogi i usytuowany był przodem do kierunku z którego nadjechała pokrzywdzona. Stojąc na jezdni chciał się odwrócić. Na końcu wskazał, iż przed zdarzeniem, patrzył w obie strony jezdni.

Wyjaśnienia obwinionego ocenił sąd niejednolicie. I tak za zasługujące na wiarę, należało uznać oświadczenie obwinionego, w którym przyznał się on do popełnienia zarzucanego mu czynu. Korespondowało ono i uzupełniało się logicznie z pozostałymi zebranymi w sprawie dowodami , a zwłaszcza zeznaniami A. P. oraz K. Z. w zakresie, w którym sąd uznał je za wiarygodne. Walor wiarygodności należy nadać także twierdzeniom obwinionego odnoszącym się do sposobu schodzenia z ciągnika, które to okoliczności potwierdzili inni uczestnicy zdarzenia. Brak natomiast było podstaw, by uznać za wiarygodne wyjaśnienia J. K. (1), że sprawdził on czy pasem drogi, na który wszedł, nie poruszają się inne pojazdy. Bez wątpienia, gdyby obwiniony popatrzył w obie strony, bądź choćby jednie w stronę z której nadjeżdżała A. P., dostrzegłby poruszającą się skuterem pokrzywdzoną. Zresztą powyższe wywnioskować można także, z innej wypowiedzi obwinionego, w której podał , że „popatrzył na dół na ulicę, dopiero wtedy kiedy zrobił już krok”, którą ocenił sąd jako wiarygodną albowiem uzupełniającą się logicznie z wiarygodnymi zeznaniami A. P. oraz K. Z. z postępowania wyjaśniającego.

Świadek K. Z. w toku postępowania wyjaśniającego i postępowania przed sądem złożył częściowo odmienne i wewnętrznie sprzeczne zeznania. W toku postępowania wyjaśniającego zeznał, iż stojąc ciągnikiem na pasie ruchu oczekiwał na osobę, która wskaże mu drogę. Wskazał, iż to J. K. (1) gwałtownie wtargnął na drogę, nie upewniając się czy nie porusza się nią żaden inny pojazd, a kierująca skuterem nie miała możliwości aby go wyminąć. Na rozprawie w dniu 21 listopada 2017 roku świadek zeznał, iż ciągnik został zatrzymały w połowie na jezdni, a w połowie na poboczu. Zeznał także, iż nie widział skutera. W ocenie sądu na wiarę zasługiwały wyłącznie zeznania K. Z. złożone w toku postępowania wyjaśniającego albowiem były one logiczne i pokrywały się z pozostałym materiałem dowodowym, zwłaszcza zeznaniami A. P., wyjaśnieniami obwinionego, w których sąd dał im wiarę oraz treścią notatki urzędowej. Zdaniem sądu były to zeznania złożone spontanicznie, bez analizowania w jakim świetle przedstawią obwinionego i samego świadka. Zeznania z postępowania sądowego, w ocenie sądu miały na celu jedynie wskazanie korzystnej dla obwinionego (którego członkowie rodziny zlecali mu pracę zarobkową) wersji wydarzeń. Wskazać przy tym należy na wewnętrzną sprzeczność w zeznaniach świadka złożonych przed sądem, w których raz podaje, że nie widział nadjeżdżającego skutera, po czym po odczytaniu mu zeznań z postępowania wyjaśniającego - podającego, że jednak widział ten skuter z daleka.

W przeważającej części za wiarygodne uznał sąd zeznania A. P.. Były one co do zasady spójne i korespondowały z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Za wiarygodne uznał sąd twierdzenia wymienionej, w których wskazała, iż J. K. (1) wtargnął pod prowadzony przez nią skuter, przez co nie miała ona możliwości jego ominięcia , a w wyniku uderzenia w obwinionego wypadła z pojazdu. Powyższe zeznania uzupełniają się logicznie i są spójne z zeznaniami K. Z., bezpośredniego świadka zdarzenia , które złożył on w postępowaniu wyjaśniającym. Sąd odmówił jedynie wiarygodności twierdzeniom świadka podnoszonym na rozprawie dotyczącym sprawności hamulców w skuterze albowiem jak wynika z protokołu oględzin pojazdu którym się poruszała – hamulec koła przedniego nie był sprawny, zaś hamulec tylnego koła miał słabą siłę hamowania. Podkreślić jednak należy, iż przedmiotowa usterka nie miała w niniejszej sprawie decydującego i istotnego znaczenia, skoro ustalono, iż obwiniony wtargnął na jezdnie tuż przed poruszającą się skuterem pokrzywdzoną, uniemożliwiając jej wykonanie jakiegokolwiek manewru obronnego.

Zeznania J. K. (3) tylko w niewielkim stopniu stanowiły podstawę ustaleń albowiem nie była ona świadkiem wypadku i nie posiadała wiedzy w tym przedmiocie. Wskazała, iż obwiniony choruje na padaczkę oraz że w dniu zdarzenia poinformował ją, że A. P. najechała mu na nogę. Powyższe twierdzenia są w pełni wiarygodne, stan zdrowia obwinionego został potwierdzony opinią sądowo-psychiatryczną, a sam fakt zderzenia obwinionego z wymienioną nie był kwestionowany.

Jako całkowicie odosobnionym należało odmówić wiary zeznaniom J. P., który wskazał, iż A. P. miała poruszać się z pasem jezdni na którym stał traktor, innymi słowy nadjechała z tyłu ciągnika i miała możliwość uniknięcia zdarzenia. Podkreślić należy, iż pozostali świadkowie obserwujący zdarzeniem w tym K. Z. , A. P. oraz sam obwiniony wskazali , iż pokrzywdzona nadjechał z kierunku przeciwnego, niż twierdził świadek. Dodatkowo niewiarygodne były twierdzenia J. P. , w których wskazał, iż ciągnik stał częściowo na jezdni, a częściowo na poboczu, skoro z wiarygodnych wyjaśnień K. Z. z postępowania wyjaśniającego wynika, iż stał on ciągnikiem na pasie ruchu, oczekując na osobę, która wskaże mu gdzie ma dokładnie jechać. Świadek wskazał nadto, iż obwiniony najpierw się odwrócił, a dopiero następnie zrobił krok. I te twierdzenia wymienionego świadka pozostają w odosobnieniu nie tylko do wiarygodnych w tym zakresie wyjaśnień obwinionego ale i wiarygodnych w tej części zeznań A. P. i K. Z.. Na wiarę zasługiwały jedynie te twierdzenia J. P., w których potwierdził okoliczność bezsporną, iż doszło do kolizji obwinionego ze skuterem prowadzonym przez A. P..

Sąd podzielił opinię sądowo-psychiatryczną sporządzoną przez biegłego psychiatrę uznając ją za pełną, jasną i nie budzącą żadnych wątpliwości. Z treści wymienionej opinii wynika , iż obwiniony w odniesieniu do zarzucanego mu czynu miał w znacznym stopniu ograniczoną zdolność rozpoznania jego znaczenia oraz pokierowania swoim postepowaniem.

Ustalajac stan faktyczny sąd oparł się również na dokumentazh w postaci : notatki urzędowej i protokołu oględzin pojazdu. Autentyczność powyższych dokumentów nie była negowana przez żadną stron postępowania, a nadto zostały one sporządzone przez kompetentne w tym zakresie organy w związku z wykonywaniem czynności służbowych.

Sąd zważył, co następuje:

Sąd zmienił opis czynu zarzucanego obwinionemu we wniosku o ukaranie, mając na uwadze poczynione w sprawie ustalenia faktyczne.

Stosownie do treści art. 86 § 1 k.w. kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega karze grzywny.

W niniejszej sprawie J. K. (1) swoim zachowaniem wypełnił znamiona powyższego wykroczenia albowiem nie upewnił się co do możliwości bezpiecznego przejścia przez jezdnię, a następnie wtargnął bezpośrednio pod jadący z przeciwległego kierunku skuter, doprowadzając do przewrócenie się kierującej wymienionym pojazdem pokrzywdzonej.

Warunkiem odpowiedzialności z powyższego przepisu jest niezachowanie należytej staranności, to jest wymaganej w danych okolicznościach. Obwiniony przez podjęciem działań w celu przejścia od strony ciągnika , z którego zszedł - na drugą stronę jezdni powinien upewnić się czy może uczynić to w sposób bezpieczny, to jest czy jezdnią nie poruszają się inne pojazdy.

Zgodnie z treścią art. 13 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym pieszy, przechodząc przez jezdnię lub torowisko, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność oraz z zastrzeżeniami, korzystać z przejścia dla pieszych.

Z powyższego wynika, iż J. K. (1) przechodząc przez jezdnię powinien był zachować szczególną ostrożność, czego nie uczynił. Przed zejściem z ciągnika jego obowiązkiem, jako uczestnika ruchu – pieszego, było upewnienie się czy może uczynić to w sposób bezpieczny. Powinien był sprawdzić czy zarówno z jego lewej, jak i prawej strony nie poruszają się inne pojazdy. Obwiniony tego nie uczynił i na skutek naruszenia reguł ostrożności spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu lądowym albowiem wtargnął bezpośrednio pod skuter, którym poruszała się A. P.. Kierująca skuterem z uwagi na nagłe i nieprzewidziane zachowanie obwinionego oraz zbyt małą odległość od wymienionego, nie miała możliwości jego ominięcia. Nie tracąc z pola widzenia, iż hamulec przedni w pojeździe pokrzywdzonej był niesprawny, a w tylnym kole siła hamowania była słaba , należy stwierdzić, iż w realiach niniejszej sprawy, manewr hamowania przy sprawnych hamulcach i tak nie odniósłby zamierzonego skutku w postaci uniknięcia zderzenia. Z uwagi na zbyt małą odległość i wtargnięcie obwinionego przed jadący pojazd, A. P. nie miała możliwości uniknięcia kolizji z obwinionym. Całe zdarzenie miało miejsce na drodze publicznej w miejscowości P.. Zachowanie obwinionego bezsprzecznie spowodowało zagrożenie w ruchu lądowym, które urzeczywistniło się w kolizji, na skutek której A. P. została przewrócona wraz ze skuterek, którym kierowała. Reasumując, J. K. (1) swoim zachowaniem wypełnił znamiona wykroczenia z art. 86 § 1 k.w. Nie ma w również tym zakresie znaczenia, iż skuter marki Y. nie posiadał aktualnej polisy ubezpieczeniowej.

Stosownie do treści art. 17 § 2 k.w. jeżeli w czasie popełnienia wykroczenia zdolność rozpoznawania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, można odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego. W niniejszej sprawie sąd ustalił przy pomocy opinii biegłego, że J. K. (1) w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu miał w znacznym stopniu ograniczoną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem, dlatego zakwalifikował zachowanie obwinionego z art. 86 § 1 k.w. w zw. z art. 17 § 2 k.w. Sąd nie znalazł jednak podstaw, by w niniejszej sprawie odstąpić od wymierzenia kary na podstawie powyższego przepisu.

Czyn popełniony przez J. K. (1) miał charakter bezprawny i karalny. Ustając stopień społecznej szkodliwości, przy uwzględnieniu dyrektyw z art. 47 § 6 k.w., sąd miał na uwadze dobra w postaci bezpieczeństwa w ruchu drogowym, rozmiary wyrządzonej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu oraz rodzaj naruszonych reguł ostrożności, a także stopień ich naruszenia. J. K. (1) naruszył jedną z podstawowych reguł dotyczącą zachowania przez uczestników ruchu drogowego, należytej w danych okolicznościach ostrożności.

Wymierzając karę sąd kierował się wskazaniami zawartymi w art. 33 k.w., bacząc by była ona adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu. W ocenie sądu kara grzywny w wysokości 100 zł spełni swoje cele w zakresie społecznego oddziaływania oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec obwinionego. Sąd wziął także pod uwagę uszczerbek zdrowotny poniesiony przez A. P. na skutek kolizji oraz stopień zawinienia obwinionego, w tym okoliczność, iż w odniesieniu do zarzucanego czynu działał on w warunkach znacznie ograniczonej poczytalności. Wymierzając karę sąd miał także na uwadze osiągany przez niego dochód, a także jego właściwości i warunki osobiste, majątkowe oraz sposób życia przed popełnieniem wykroczenia. Obwiniony przestrzega porządku prawnego, a popełnione wykroczenie miało charakter incydentalny. Wymieniony popełnił je nieumyślnie na skutek niezachowania należytej ostrożności, dlatego w ocenie sądu kara grzywny w kwocie 100 zł jest w pełni adekwatna do popełnionego wykroczenia .

O kosztach orzekł sąd na podstawie art. 118 § 1 i 3 k.p.w. w zw. art. 119 k.p.w. w zw. z art. 627 k.p.k., zasądzając od obwinionego kwotę 100 zł tytułem zryczałtowanych kosztów postepowania , zwalniając go natomaist od ponoszenia wydatków w pozostałym zakresie ( koszty opinii biegłego) oraz od opłaty.