Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 20 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Małgorzata Małecka

Protokolant:protokolant sądowy Katarzyna Michalewska

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2017 r. w Poznaniu

na rozprawie sprawy z powództwa (...) Sp z.o.o. Spółki Komandytowej w G.

przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Szefa Wojskowego Zarządu Infrastruktury w Poznaniu

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na przecz powoda kwotę 97.317,30 zł (dziewięćdziesiąt siedem tysięcy trzysta siedemnaście złotych i trzydzieści groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a.  od kwoty 78.030,90 zł od dnia 19 stycznia 2017 r.;

b.  od kwoty 19.286,40 zł od dnia 21 stycznia 2017 r.

do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  kosztami procesu w całości obciąża pozwanego i w związku z tym zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 10.923 zł, w tym tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego 5.400 zł.

/-/ SSO Małgorzata Małecka

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 marca 2017r. powód (...) spółka z o. o. spółka komandytowa w G. wniósł o wydanie w sprawie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i orzeczenie nim, by pozwany zapłacił powodowi kwotę 110.109,30 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Żądanie uzasadnił wykonaniem na rzecz pozwanego prac projektowych na postawie trzech umów: z 22 czerwca 2015r. (umowy nr (...)) oraz z 4 marca 2016r. ( (...)) oraz brakiem uzyskania wynagrodzenia za wystawione przez niego faktury VAT nr (...) na łączną kwotę 110.109,30 zł.

Wyjaśnił, iż pozwany z kwoty należnego mu wynagrodzenia potrącił kary umowne w wysokości 110.109,30 zł, które zostały naliczone w przypadku umów nr (...) za niezłożenie wniosków o pozwolenia na budowę w dniu przekazania powodowi dokumentacji projektowej oraz za opóźnienia w terminie realizacji przedmiotu umów. Zdaniem powoda, naliczenie kar umownych przez pozwanego było niezasadne.

Zarządzeniem z dnia 5 kwietnia 2017r. Przewodnicząca stwierdziła brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i sprawę przekazała do rozpoznania w postępowaniu zwykłym.

W odpowiedzi na pozew z dnia 9 maja 2017r . pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Szefa Wojskowego Zarządu Infrastruktury w Poznaniu wniósł o oddalenie powództwa oraz zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej wg norm przepisanych.

W pierwszej kolejności pozwany podniósł skuteczne dokonanie przez niego potrącenia wierzytelności powoda, dochodzonych w niniejszej sprawie, z przysługującą mu wierzytelnością z tytułu kar umownych określonych w notach księgowych nr (...) z 28 grudnia 2016r. Z uwagi na powyższe, pozwany podniósł zarzut potrącenia, tj. że dochodzona przez powoda wierzytelność uległa umorzeniu na zasadzie art. 498 par. 1 kc. Pozwany oświadczył również, że kary umowne zostały przez niego naliczone w prawidłowy sposób.

Pismem z dnia 1 czerwca 2017r. pozwany oświadczył, że 17 maja 2017r. ponowił złożenie powodowi oświadczenia o potrąceniu jego wierzytelności w zakresie kwoty objętej pozwem z karami umownymi należnymi stronie pozwanej, a określonymi w notach księgowych nr (...) z 28 grudnia 2016r.

Pismem procesowym z dnia 7 sierpnia 2017r. powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko, a dodatkowo wniósł, by w przypadku uznania, że pozwany zasadnie naliczył kary umowne, a powództwo o zapłatę umówionego wynagrodzenia nie zasługuje na uwzględnienie, Sąd dokonał zmniejszenia kary umownej do wysokości 5 % wynagrodzenia netto za II etap każdej z umów, z uwagi na rażące wygórowanie naliczonej kary (art. 484 par.2 kc).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W marcu i kwietniu 2015r. pozwany ogłosił przetarg ograniczony na opracowanie (...) i Dokumentacji Projektowej, nadzór autorski wraz z odpowiedziami na pytania dla zadania (...) - modernizacja stacji (...) oraz dla zadania (...) – modernizacja stacji paliw płynnych (...) w kompleksie (...)

Pozwanemu w trakcie postępowania przetargowego zostały zadane przez powoda pytania „jakie będą skutki prawne dla obu stron umowy, w przypadku wystąpienia sytuacji, w której konieczne będzie przeprowadzenie pełnej procedury związanej z uzyskaniem decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych a następnie decyzji lokalizacji celu publicznego i sytuacji, kiedy obie te decyzje zgodnie z obowiązującymi przepisami zostaną wydane w łącznym terminie 240 dni. ” Pozwany udzielił wtedy odpowiedzi, że terminy załatwienia spraw administracyjnych przewidziane zostały w art. 35 kpa , w szczególnie uzasadnionych przypadkach przewiduje on możliwość przedłużenia terminu realizacji umowy.

Bezsporne, a ponadto dowód: specyfikacja istotnych warunków zamówienia (k.70-80, 131-140 akt), pismo pozwanego z 5.05.2015r i 6.05.2015r. (k. 66-68, 127-129 akt),zaproszenie do złożenia oferty z 23.04.2015r. i z 17.04.2015r. (k. 69, 130 akt)

Strony zawarły w trybie ustawy z 29 stycznia 2004r. prawo zamówień publicznych w dniu 22 czerwca 2015r. dwie umowy:

a)  nr (...), której przedmiotem było zadanie nr (...) pod nazwą „Modernizacja stacji (...) o łącznej wartości 174.660 zł brutto,

b)  nr (...), której przedmiotem było zadanie nr (...) pod nazwą „Modernizacja stacji paliw płynnych 14 (...) w kompleksie K-2725, ul. (...)” o łącznej wartości 544.980 zł brutto.

Zgodnie z treścią par.2 ust. 1 pkt 3 obu umów, wykonawca zobowiązał się wykonać i dostarczyć zamawiającemu wniosek o pozwolenie na budowę najpóźniej w dniu przekazania dokumentacji projektowej zamawiającemu.

W obu umowach strony w tożsamy sposób uregulowały kwestę zasad obciążania wykonawcy karami umownymi oraz sposobu ich naliczania. Paragraf 9 obu umów przewidywał m. in. obciążenie powoda karą umowną za: opóźnienie w terminie realizacji przedmiotu umowy określonego w par. 2 ust.1 pkt 1), 2) i 3) umowy w wysokości 0,5 % wynagrodzenia umownego brutto za tę część przedmiotu umowy, którego zwłoka dotyczy i to za każdy dzień opóźnienia liczony od dnia upływu terminu zadania będącego w opóźnieniu (par. 9 ust.1 pkt 1) oraz za nie złożenie wniosku o pozwolenie na budowę i / lub zgłoszenia robót budowlanych w terminie, o którym mowa w par. 2 ust. 1 pkt3), lub za nie uzyskanie pozwolenia na budowę w terminie 60 dni od złożenia wniosku z winy Projektanta w wysokości 5 % wynagrodzenia umownego o którym mowa w par. 4 ust. 1 pkt 3) (par. 9 ust.1 pkt 7).

Bezsporne

W przypadku umowy nr (...), mimo zawarcia jej w dniu 22 czerwca 2015r., dopiero 26 listopada 2015r. pozwany wysłał powodowi zatwierdzony (...) zadania (...) i od tego dnia, zgodnie z par. 2 ust. 1 pkt 2 umowy rozpoczął bieg 180 dniowy termin na wykonanie dokumentacji projektowej, który upływał w dniu 24 maja 2016r.

Powód dostarczył dokumentację projektową pozwanemu dopiero 29 sierpnia 2016r., bez decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, co skutkowało opóźnieniem wynoszącym 97 dni. Wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na budowę wpłynął do pozwanego również dopiero 29 sierpnia 2016r.

Zamawiający przekazał wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na budowę do Urzędu Wojewódzkiego w terminie umożliwiającym jego uzupełnienie o prawomocną decyzję o ustalenie lokalizacji celu publicznego, tj. w dniu 26 września 2016r.

Opóźnienie w wykonaniu przedmiotu umowy wynikało z dwóch okoliczności, tj. dostarczenia przez pozwanego powodowi mapy dla celów projektowych w dniu 29 kwietnia 2016r. oraz wydłużenia przez organ wydający procedury uzyskiwania decyzji środowiskowej, która ostatecznie zakończyła się 15 czerwca 2016r. doręczeniem powodowi ostatecznej decyzji. Uzyskanie tej decyzji determinowało złożenie wniosku o ustalenie lokalizacji celu publicznego, które nastąpiło 15 czerwca 2016r. Decyzja lokalizacyjna stała się ostateczna 20 października 2016r. Po otrzymaniu w/w decyzji, doszło do złożenia przez pozwanego w dniu 26 września 2016r. wniosku o pozwolenia na budowę.

Z uwagi na przedłużającą się procedurę uzyskiwania decyzji środowiskowej oraz konieczność dokończenia prac projektowych, powód wystąpił do pozwanego w dniu 17 maja 2016r. z wnioskiem o przedłużenie terminu umowy do końca września 2016r., na co pozwany nie wyraził zgody.

W dniu 21 grudnia 2016r. powód wystawił fakturę nr (...) na kwotę 110.208 zł, natomiast 29 grudnia 2016r. pozwany złożył powodowi oświadczenie o wykonaniu prawa potrącenia oraz notę obciążeniową.

Z treści noty księgowej nr (...) z dnia 28 grudnia 2016r. wynika, że pozwany obciążył powoda karą umowną w łącznej wysokości 26.174,40 zł: za opóźnienie w terminie realizacji przedmiotu umowy (w wysokości 19.286,40 zł) oraz karą umowną za nie złożenie wniosku o pozwolenie na budowę (w wysokości 6.888 zł).

Bezsporne, a ponadto dowód: pismo powoda z 9.01.2017r. (k. 15 akt), oświadczenie pozwanego o potraceniu wraz z notą księgową (k. 17-18 akt), faktura powoda nr (...) (k. 19 akt), protokół sporządzony przez [pozwanego z 15.12.2016r. (k. 20-22 akt),notatka z narady (k. 23-26 akt), pismo pozwanego z 23.06.2016r. (k. 27-28 akt), pismo powoda z 17.05.2016r. (k. 29 akt),pismo powoda z 20.10.2016r. (k. 30-31 akt), wniosek pozwanego o udzielenie pozwolenia na budowę (k. 32 akt), pismo powoda z 5.09.2016r. (k. 33 akt),wniosek o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego z 14.06.2016r. (k. 35-37 akt), sprawozdanie nr 6 (k. 42akt), pismo powoda z 26.11.2016r. (k. 43 akt), umowa nr (...) (k. 44-68 akt), zaproszenie do złożenia oferty (k. 69 akt), specyfikacja istotnych warunków zamówienia (k. 70- 80 akt), pismo powoda z 25 sierpnia 2016r. (k. 187 akt), pismo pozwanego z 7.11.2016r. (k. 198—199 akt), notatka służbowa (k. 200-206 akt), pismo pozwanego z 23.06.2016r. (k. 209-210 akt), pismo powoda z 8.12.2015r.(k. 216 akt), pismo pozwanego z 31.12.2015r.i z 18.11.2016r. (k. 217-221 akt)

W przypadku umowy nr (...), również doszło do opóźnienia w złożeniu w terminie wniosku o pozwolenie na budowę z uwagi na przedłużające się procedury uzyskiwania decyzji środowiskowej i decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego . Zawarcie umowy nastąpiło w dniu 22 czerwca 2015r., a termin wykonania dokumentacji projektowej upływał 25 maja 2016r. ( 180 dni od daty otrzymania przez powoda zatwierdzonego programu inwestycji, które nastąpiło 30 listopada 2015r.). W dniu 29 października 2015r. został złożony wniosek w wydanie decyzji środowiskowej, a decyzja została wydana 10 maja 2016r.

Powód dostarczył dokumentację projektową pozwanemu 24 maja 2016r., bez decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego. Termin do wystąpienia z wnioskiem o udzielenie decyzji o pozwolenie na budowę upływał powodowi 25 maja 2016r. Wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na budowę wpłynął do pozwanego 23 sierpnia 2016r.

Opóźnienie w wykonaniu przedmiotu umowy wynikało z wydłużenia przez organ wydający procedury uzyskiwania decyzji środowiskowej, która ostatecznie zakończyła się 13 czerwca 2016r. doręczeniem powodowi ostatecznej decyzji. Uzyskanie tej decyzji determinowało złożenie wniosku o ustalenie lokalizacji celu publicznego, które nastąpiło 10 czerwca 2016r. Decyzja lokalizacyjna stała się ostateczna 20 października 2016r. Po otrzymaniu w/w decyzji, doszło do złożenia w dniu 26 września 2016r. wniosku o pozwolenie na budowę.

Z uwagi na przedłużającą się procedurę uzyskiwania decyzji środowiskowej oraz konieczność dokończenia prac projektowych, powód wystąpił do pozwanego w dniu 13 maja 2016r. z wnioskiem o przedłużenie terminu. Pozwany odmówił podpisania aneksu z tych samych przyczyn jak przy umowie nr (...), pomimo jednoznacznej odpowiedzi na pytanie 4 w trakcie trwania postępowania o zamówienia publiczne.

W dniu 19 grudnia 2016r. powód wystawił fakturę nr (...) na kwotę 94.464 zł, natomiast 29 grudnia 2016r. pozwany złożył powodowi oświadczenie o wykonaniu prawa potrącenia oraz notę obciążeniową.

Z treści noty księgowej nr (...) z dnia 28 grudnia 2016r. wynika, że pozwany obciążył powoda karą umowną w łącznej wysokości 83.934,90 zł: za opóźnienie w terminie realizacji przedmiotu umowy (w wysokości 77.671,12 zł) oraz karą umowną za nie złożenie wniosku o pozwolenie na budowę (w wysokości 6.263,78 zł).

Bezsporne, a ponadto dowód: pismo powoda z 3.01.2017r. (k. 82-83 akt), oświadczenie pozwanego o potraceniu wraz z notą księgową (k.84-85 akt), faktura powoda nr (...) (k. 86 akt), protokół sporządzony przez pozwanego z 15.12.2016r. (k.87-89 akt),decyzja Wojewody (...) nr (...)(k. 90-93 akt), zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego z 4.11 2016r. (k. 94 akt),pismo powoda z 20.10.2016r. (k. 95 akt), wniosek pozwanego o udzielenie pozwolenia na budowę (k. 96 akt), ,wniosek o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego z 10.06.2016r. (k. 97-99 akt), pismo powoda z 26.11.2016r. (k. 103 akt), umowa nr (...) (k. 106-126 akt), pismo pozwanego – udzielanie odpowiedzi na pytania (k. 127-129 akt), zaproszenie do złożenia oferty (k.130 akt), specyfikacja istotnych warunków zamówienia (k. 131-140 akt), pismo z dnia 21.05.2016r. (k. 184 akt), pismo powoda z 22 sierpnia 2016r.(k. 185—186 akt), pismo pozwanego z 6 lipca 2016r. (k. 188 akt) i z 4.11.2016r. (k. 190-191 akt), notatka służbowa (k.193-197 akt), pismo pozwanego z 13.06.2016r. (k. 211-212 akt), pismo pozwanego z 4.07.2016r. (k. 215 akt),

Na etapie trwania postępowań administracyjnych powód podejmował czynności bez zbędnej zwłoki w celu prawidłowego wykonania przedmiotu umów.

Dowód: pisma powoda z 26.11.2015r., 9.12.2015r. , 9.01.2016r.(k. 243, 246 , 247, 250 akt), pisma pozwanego z 8.12.2015r., 20.01.2016r. (k. 244 , 251-253 akt), zawiadomienia (...) w P. (k. 248-249, 254-258 akt)

Strony łączyła jeszcze trzecia umowa nr (...) z dnia 4 marca 2016r. dotycząca wykonania przez powoda na rzecz pozwanego dodatkowej dokumentacji projektowo – kosztorysowej wraz z udzielaniem odpowiedzi na pytania do przetargu na roboty budowlane oraz pełnieniem nadzoru aktorskiego podczas realizacji robót budowlanych, z zawarcia której powód nie wywodził żadnych roszczeń w niniejszym procesie.

Bezsporne, a ponadto dowód: umowa nr (...) (k. 104-105 akt)

Powód pismem z dnia 16 lutego 2017r. wezwał pozwanego do zapłaty dochodzonej pozwem kwoty. Pozwany ustosunkowując się do wezwań do zapłaty oświadczył stronie powodowej, iż podtrzymuje zasadność naliczenia kar umownych, zgodnie z oświadczeniami przesłanymi jej o nr (...) i (...) z dnia 29 grudnia 2016r., podkreślając jednocześnie, że strona pozwana uwzględniła okres niemożności wykonania zobowiązania wynikającego z łączącej strony umowy z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, tj. pozwanego.

Bezsporne, a ponadto dowód: pismo powoda z 16.02.2017r. (k.13 akt),pismo pozwanego z 31.01.2017r. (k. 14 , 81 akt)

Pismami z dnia 17 maja 2017r. pozwany ponownie złożył powodowi oświadczenie o potrąceniu z faktur wystawionych przez powoda o nr FV (...) i FV (...) naliczonych kar umownych w łącznej kwocie 110.109,30 zł.

Bezsporne, a ponadto dowód: pisma pozwanego z 17.05.2017r.wraz z dowodami ich nadania (k.228-232 akt)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci kserokopii dokumentów urzędowych i prywatnych zgromadzonych w aktach sprawy. Zgromadzone w sprawie dokumenty urzędowe i prywatne, Sąd uznał za w pełni wiarygodne. Zgodnie z treścią art. 244 k.p.c. dokumenty urzędowe stanowią dowód tego co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Zgodnie natomiast z treścią art. 245 k.p.c. dokumenty prywatne stanowią dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Zgromadzone w sprawie dokumenty nie były kwestionowane przez strony. Również Sąd nie znalazł podstaw, aby kwestionować zgromadzone w sprawie dokumenty urzędowe i prywatne z urzędu. Wiarygodność kserokopii dokumentów również nie budziła wątpliwości Sądu. Mimo, że kserokopia nie jest dokumentem, a stanowi jedynie element twierdzenia strony o istnieniu dokumentu o treści odpowiadającej kserokopii, to w niniejszej sprawie żadna ze stron nie podniosła zarzutów kwestionujących istnienie określonych dokumentów prywatnych czy urzędowych.

Co istotne, powyższy stan faktyczny był w sprawie w istocie bezsporny, albowiem strony miały inne poglądy jedynie w zakresie możliwości obciążenia powoda karami umownymi i ich potrącenia z niekwestionowanymi przez stronę pozwaną wierzytelnościami wynikającymi z wykonania określonych prac projektowych.

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie zgłoszone przez stronę powodową w pozwie z 2 marca 2017r. zasługuje w przeważającej mierze na uwzględnienie.

Nie ulega wątpliwości, że strony łączyły opisane wyżej umowy ( nr (...)) na wykonanie określonych prac projektowych. W obu umowach, z wykonania których powód wywodzi istnienie swoich zgłoszonych w pozwie roszczeń, strony przewidziały możliwość obciążenia wykonawcy (powoda )karami umownymi.

Pozwany dokonał obciążenia powoda karami umownymi w łącznej wysokości 110.109,30 zł na podstawie paragrafu 9 ust. 1 pkt 1 i paragrafu 9 ust. 1 pkt 7 każdej umowy. Sąd przyjął, iż jedynie kary umowne wyliczone przez pozwanego w oparciu o paragraf 9 ust. 1 pkt 7 każdej z dwóch umów zasługują na uwzględnienie.

Zgodnie z cytowanym wyżej punktem 7 paragrafu 9 ust. 1 wykonawca zapłaci zamawiającemu kary umowne za nie złożenie wniosku o pozwolenie na budowę i/lub zgłoszenia robót budowlanych w terminie, o którym mowa w par. 2 ust. 1 pkt 3, lub za nie uzyskanie pozwolenia na budowę w terminie 60 dni od złożenia wniosku z winy Projektanta w wysokości 5% wynagrodzenia umownego, o którym mowa w par. 4 ust. 1 pkt 3.

Z cytowanego paragrafu 2 ust. 1 pkt 3 obu umów wynika natomiast, że powód winien dostarczyć zamawiającemu wniosek o pozwolenie na budowę najpóźniej w dniu przekazania dokumentacji projektowej. Dokumentacja projektowa winna zostać natomiast dostarczona pozwanemu w terminie 180 dni od daty wysłania przez zamawiającego do wykonawcy dokumentu w postaci planu inwestycji. Tym samym, również w terminie 180 dni winien zostać dostarczony pozwanemu wniosek o pozwolenie na budowę. W sprawie bezsporne między stronami było, że wnioski o pozwolenie na budowę nie został dostarczone pozwanemu przez powoda w przewidzianym terminie 180 dni (w przypadku umowy nr (...) wniosek ten miał zostać dostarczony w dniu 24 maja 2016r., a w rzeczywistości został dostarczony 29 sierpnia 2016r., natomiast w przypadku umowy nr (...) mimo, iż termin jego dostarczenia upływał 25 maja 2016r. przedłożono go 23 sierpnia 2016r.) Tym samym uznać należy, że ziściły się warunki do naliczenia przez pozwanego kar umownych obciążających powoda w tym zakresie. Na podkreślenie zasługuje, że Sąd w niniejszym procesie badał przesłanki uprawniające zamawiającego do obciążenia wykonawcy, w oparciu o paragraf 9 ust. 1 pkt 7 , karami umownymi jedynie z uwagi na nie złożenie wniosku o pozwolenie na budowę w zakreślonym terminie, albowiem z not księgowych nr (...) w sposób jednoznaczny wynikało, że jedynie te sytuacje w przypadku obu umów były powodem zastosowania sankcji w postaci obciążenia karami umownymi. Kary umowne winny wynosić 5 % wynagrodzenia umownego za opracowanie dokumentacji II i III Etapu ( par. 4 ust. 1 pkt 3), które wynosiło w przypadku umowy nr (...), kwotę 137.760 zł brutto, natomiast w przypadku umowny nr (...) kwotę 118.080 zł brutto. Sąd uznał, że pozwany dla wyliczeń kary umownej z tytułu wykonania umowy nr (...) przyjął nieprawidłową kwotę wynagrodzenia za II i III Etap, albowiem doliczył do niej jeszcze kwotę 7.195,50 zł za wykonanie dokumentacji projektowej objętej umową nr (...), mimo że fakt ten nie został objęty notą księgową nr (...). Z noty tej wynika jednoznacznie, że naliczane kary umowne dotyczą umowy nr (...). Z umowy nr (...) nie wynika natomiast, by do wynagrodzeń za poszczególne etapy prac objętych umową nr (...) należało doliczyć kwotę 7.195,50 zł.

Mając powyższe na względzie Sąd uznał, że kara umowna wyliczona w oparciu o par. 9 ust. 1 pkt 7 umów w zakresie niezłożenia w terminie pozwoleń na budowę wyniosła w przypadku umowy nr (...) kwotę 6.888 zł, natomiast w przypadku umowy nr (...) kwotę 5.904 zł, łącznie 12.792 zł. Powyższą kwotę Sąd uznał za zasadnie potrąconą z należnościami powoda objętymi pozwem. Sąd przy ocenie zasadności prawa pozwanego do obciążenia powoda karami umownymi w powyższym zakresie nie uwzględnił zarzutów powoda co do braku winy w wystąpieniu opóźnień w złożeniu wniosków, albowiem wina bądź jej brak po stronie wykonawcy, w przypadku tak sformułowanego zapisu umów nie na znaczenia dla możliwości obciążenia powoda w/w karą umowną ( możliwość obciążenia karą umowną nie została w tym zakresie uzależniona od winy wykonawcy).

Tym samym, zgłoszone przez stronę powodową roszczenie, na skutek skutecznego potrącenia kar umownych w wysokości 12.792 zł z wierzytelnościami powoda wynikającym z faktur nr (...) ( w zakresie kwoty 6.888 zł) i (...) (w zakresie kwoty 5.904 zł) w tej części zasługiwało na oddalenie. Sąd nie zakwestionował dokonanego przez pozwanego potrącenia w oparciu o oświadczenia pozwanego z dnia 29 grudnia 2016r. (X 2) oraz treść par. 9 ust. 4 umów nr (...).

W pozostałym zakresie roszczenie powoda dotyczące zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kwoty 97.317,30 zł zasługiwało na uwzględnienie. Przyczyną takiego stanowiska Sądu było przyjęcie bezzasadności obciążenia powoda karami umownymi w przypadku obu umów w oparciu o treść par. 9 ust. 1 pkt 1. Z not księgowych nr (...) wynika, że przyczyną ich wyliczenia były opóźnienia w terminie realizacji przedmiotu umów. Z paragrafu nr 9 ust. 1 pkt 1 wynika jednak, że w istocie powód winien zostać obciążony karą umowną za opóźnienie w realizacji przedmiotu umowy w wysokości 0,5 % wynagrodzenia brutto za tę część przedmiotu umowy, którego zwłoka dotyczy. Tym samym, jedynie za zawinione przez powoda niedochowanie terminu realizacji określonych prac pozwany miał prawo obciążyć go określonymi karami umownymi.

Na podkreślenie jednak zasługuje, że z not księgowych zawierających wyliczenie kar umownych nie wynika za jakie prace wykonane przez powoda, pozwany wyliczył kary umowne. Nie zostało to również sprecyzowane w oświadczeniach o potrąceniu. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego w sprawie oraz treści odpowiedzi na pozew można zakładać, że zostały one wyliczone z uwagi na opóźnienie w dostarczeniu dokumentacji projektowej - technicznej (24 dni w przypadku umowy (...) dni w przypadku umowy (...)). Termin do dostarczenia dokumentacji projektowej wynosił 180 dni. W sprawie było bezsporne między stronami, że przyczyną niedochowania przez powoda terminów 180 dni do złożenia dokumentacji projektowych było przedłużające się postępowanie administracyjne związane koniecznością uzyskania decyzji środowiskowych i decyzji ustalających lokalizację celów publicznych. Powód wykazał załączonymi dokumentami, że postępowania administracyjne były przedłużane przez organy prowadzące z przyczyn niezależnych od powoda (k. 243-258 akt). Tym samym wykazał swoje niezawinione działanie w zakresie niedochowania terminu do wykonania prac projektowych. Pozwany nie przedstawił wystarczających kontrargumentów do uznania, że postępowania tak długo tyczyły się z uwagi na zachowania powoda. Tym samym Sąd uznał, że pozwany nie wykazał by istniały postawy do obciążenia powoda karami umownymi za zwłokę w terminie realizacji przedmiotu umowy. Kolejnym argumentem przemawiającym za uznaniem wyliczonych przez pozwanego kar umownych w oparciu o par. 9 ust. 1 pkt 1 obu umów za bezzasadne jest okoliczność, że wykonanie dokumentacji projektowej obejmowało Etap II Umowy. Skoro więc jedynie w zakresie wykonania Etapu II doszło do niedochowania terminu, to kary umowne winny zostać wyliczone w oparciu o wynagrodzenie za ten właśnie etap ( za tę część przedmiotu umowy, którego zwłoka dotyczy – par. 9 ust. 1 pkt 1 obu umów). Pozwany nie wyjaśnił, dlaczego dla obliczenia kary umownej za II Etap przyjął wynagrodzenie brutto za Etap II (dokumentacja projektowa) i Etap III (udział w procedurze przetargowej na wykonanie robót budowlanych), a w przypadku umowy nr (...) powiększył je jeszcze o wynagrodzenie objęte umową nr (...) (359,78 zł). Nie wykazał również, by mimo ustalenia w par. 4 ust 1 pkt 3 każdej z obu umów kwoty wynagrodzenia za II i III Etap, w istocie było to wynagrodzenie jedynie za wykonanie prac projektowych , bądź by niedochowanie terminu obejmowało nie tylko wykonanie dokumentacji projektowej, ale również udziału w procedurze przetargowej za wykonanie robót budowlanych. Tym samym Sąd za uzasadnione uznał zakwestionowanie przez powoda nie tylko zasady obciążenia go w/w karą umowną, jak również sposobu jej wyliczenia. Mając zatem powyższe na względzie, Sąd uznał, obciążenie strony powodowej karami umownymi na podstawie par. 9 ust. 1 pkt 1 za bezpodstawne w przypadku obu umów.

Skoro kary umowne wynikające z noty księgowej nr (...) (co do kwoty 19.286.40 zł) oraz z noty księgowej nr (...) ( co do kwoty 77.671,12 zł + 359,78 zł ( umowa (...)) =78.030,90 zł) okazały się niezasadne, nie doszło do skutecznego ich potrącenia z wierzytelnościami powoda wynikającym z faktur VAT nr (...) (co do kwoty 19.286.40 zł) oraz nr (...) ( co do kwoty 78.030,90 zł). Tym samym Sąd zasądził w/w kwoty od pozwanego (punkt 1 sentencji wyroku) .

O odsetkach Sąd orzekł w oparciu o treść art. 488 par. 1 kc.

Z uwagi na uznanie, że pozwany niezasadnie obciążył powoda karami umownymi w oparciu o treść par. 9 ust. 1 pkt 1 umów nr (...) i tym samym dochodzone pozwem roszczenie w zakresie kwoty 97.317. 30 zasługuje na uwzględnienie, Sąd nie rozważał zasadności wniosku strony powodowej o zmniejszenie kary umownej w oparciu o treść art. 484 par. 2 kc.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o treść art. 100 kpc obciążając nimi w całości pozwanego, uznając że powód jedynie w niewielkim zakresie uległ pozwanemu. Na koszty procesu złożyły się: opłata sądowa od pozwu w wysokości 5.506 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5.400 zł, łącznie 10.923 zł.

/-/ SSO Małgorzata Małecka