Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 listopada 2012r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Władysława Prusator-Kałużna (spr.)

Sędziowie: SA Barbara Orechwa – Zawadzka

SO del. Dorota Zarzecka

Protokolant: Barbara Chilimoniuk

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2012 r. w Białymstoku

sprawy z wniosku T. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji wnioskodawczyni T. K. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 8 lutego 2012 r. sygn. akt III U 1546/10

zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. i przyznaje T. K. (1) emeryturę poczynając od 23 września 2010r.

Sygn. akt III AUa 465/12

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. decyzją z dnia 27 września 2010 roku, wydaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił T. K. (1) prawa do emerytury. Organ rentowy stwierdził, że nie posiada ona wymaganego, co najmniej 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. do stażu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczył okresów zatrudnienia od dnia 2 listopada 1973 roku do dnia 28 lutego 1975 roku oraz od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W..

T. K. (1) w odwołaniu od powyższej decyzji domagała się przyznania prawa do emerytury po uprzednim zaliczeniu jako pracy w szczególnych warunkach zakwestionowanych okresów zatrudnienia.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce po rozpoznaniu powyższego odwołania, wyrokiem z dnia 8 lutego 2012 roku oddalił odwołanie. Wskazał, że poza sporem pozostawały następujące okoliczności: ukończenie przez odwołującą 55-go roku życia, udowodnienie ogólnego stażu pracy, nieprzystąpienie do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązanie stosunku pracy, będące warunkami do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach określonymi w art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.). Sąd I instancji stwierdził, że okolicznością sporną było ustalenie, czy praca w okresach od dnia 2 listopada 1973 roku do dnia 28 lutego 1975 roku oraz od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. była pracą wykonywaną w warunkach szczególnych, a w konsekwencji czy odwołująca legitymuje się 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. W celu ustalenia charakteru pracy T. K. (1) w powyższych okresach Sąd Okręgowy dopuścił dowód z akt osobowych, dowód z zeznań świadków Z. G. oraz W. R., dowód z zeznań odwołującej przesłuchanej w charakterze strony oraz dowód z opinii biegłych sądowych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Sąd Okręgowy wskazał, że zakład pracy wstawił odwołującej świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 30 kwietnia 2000 roku, w którym stwierdził, że w okresie od dnia 2 listopada 1973 roku do dnia 28 lutego 1975 roku, zajmując stanowisko operatora zgrzewarek, wykonywała pracę w szczególnych warunkach określoną w wykazie A, dziale III, poz. 45, pkt 18, stanowiącym załącznik do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Urz. MG. z 1985 roku, Nr 1, poz. 1) oraz w okresie od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 23 marca 1999 roku, pracując na stanowisku operatora maszyn i urządzeń - obróbka aluminium, wykonywała pracę w szczególnych warunkach określoną w wykazie A, dziale III, poz. 78, pkt 6 załącznika do w/w zarządzenia. Z zeznań odwołującej przesłuchanej w charakterze strony wynikało, że w pierwszym ze spornych okresów pracowała przy obsłudze zgrzewarek, na których zgrzewała detale z żelaza. W okresie od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku była zatrudniona na stanowisku operatora maszyn i urządzeń na dziale obróbki skrawaniem. Zajmowała się obrabianiem detali z aluminium, tj. wytaczała tulejkę aluminiową na wytaczarce – BWFX 1. Na okoliczność ustalenia, czy praca T. K. (1) wykonywana w spornych okresach byłą pracą wykonywaną w szczególnych warunkach Sąd I instancji dopuścił również dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Z opinii biegłego sądowego Z. B. wynikało, że praca wykonywana przez odwołująca w okresach od dnia 2 listopada 1973 roku do dnia 28 lutego 1975 roku oraz od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 31 lipca 1996 roku powinna być zaliczona do stażu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Zdaniem biegłego sądowego praca w okresie od dnia 2 listopada 1973 roku do dnia 28 lutego 1975 roku odpowiada pracy zgrzewacza, wymienionej w wykazie A, dziale XIV, poz. 12, pkt 13 stanowiącym załącznik do w/w zarządzenia, natomiast praca w okresie od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 31 lipca 1996 roku winna być uznana za pracę szlifierza, określoną w wykazie A, dziale III, poz. 78, pkt 6 stanowiącym załącznik do w/w zarządzenia. W odniesieniu do okresu zatrudnienia T. K. (1) od dnia 1 sierpnia 1996 roku do dnia 23 marca 1999 roku biegły sądowy stwierdził, iż praca w tym okresie nie była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach. Reasumując, biegły sądowy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy Z. B. wskazał, że praca odwołującej wykonywana w okresie od dnia 2 listopada 1973 roku do dnia 28 lutego 1975 roku winna zostać zaliczona do stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach jako praca określona w wykazie A, dziale XIV, poz. 12 załącznika do w/w rozporządzenia, natomiast praca wykonywana w okresie od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 31 lipca 1996 roku – jako praca określona w wykazie A, dziale III, poz. 78 stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia. Zastrzeżenia do powyższej opinii zgłosił organ rentowy, podnosząc przede wszystkim, iż biegły sądowy niezasadnie uznał, że okres pracy od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 31 lipca 1996 roku podlega uwzględnieniu do stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach jako praca określona w wykazie A, dziale III, poz. 78 stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia, tj. szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne. Podniósł, że odwołująca wykonywała obróbkę elementów aluminiowych metodą skrawania, którego nie należy utożsamiać ze szlifowaniem. Sąd Okręgowy dopuścił dowód z kolejnej opinii biegłego sądowego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Biegła sądowa I. M. w sporządzonej przez siebie opinii wskazała, iż praca odwołującej w obu spornych okresach, tj. od dnia 2 listopada 1973 roku do dnia 28 lutego 1975 roku oraz od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku nie była pracą w szczególnych warunkach. W odniesieniu do okresu pracy od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku zaznaczyła, że praca T. K. (1) polegała na wytaczaniu tulei aluminiowych na maszynach zwanych wytaczarkami, która to praca nie została wymieniona w w/w rozporządzeniu. Wskazała również, że odwołująca wykonywała obróbkę wiórową za pomocą narzędzi skrawających, nie zaś pracę polegającą na szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych bądź polerowaniu mechanicznym. Z opinią nie zgodziła się odwołująca. Domagała się dopuszczenia dowodu z zeznań zawnioskowanych świadków na okoliczność szczegółowego ustalenia charakteru wykonywanych w spornych okresach prac. Sąd I instancji dopuścił dowód z zeznań świadków Z. G. oraz W. R., współpracowników odwołującej, którzy szczegółowo opisali wykonywane przez nią czynności. Sąd Okręgowy powyższe zeznania uznał za wiarygodne. Reasumując, Sąd Okręgowy uznał, że do stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach należy T. K. (1) zaliczyć okres od zatrudnienia od dnia 2 listopada 1973 roku do dnia 28 lutego 1975 roku, jako pracę określoną w wykazie A, dziale XIV, poz. 12 załącznika do w/w rozporządzenia, jak również w wykazie A, dziale XIV, poz. 12, pkt 13 załącznika do w/w zarządzenia resortowego. Podzielił zatem w powyższym zakresie opinię biegłego sądowego Z. B.. W ocenie Sądu I instancji brak jest natomiast podstaw, aby zaliczyć odwołującej do stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach pozostały sporny okres zatrudnienia, tj. okres od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku. Sąd Okręgowy stwierdził, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby T. K. (1) pracowała przy obsłudze szlifierek. W tej sytuacji nie ma podstaw, aby pracę w powyższym okresie uznawać za pracę określoną w wykazie A, dziale III, poz. 78 stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia, jak również w wykazie A, dziale III, poz. 78, pkt 6 stanowiącym załącznik do w/w zarządzenia resortowego. Z powyższego względu Sąd Okręgowy w odniesieniu do powyższego spornego okresu nie uwzględnił opinii biegłego sądowego Z. B., natomiast podzielił w powyższym zakresie stanowisko biegłej sądowej I. M.. Nadto Sąd I instancji wskazał, że praca w powyższym okresie nie odpowiada również pracy określonej w wykazie A, dziale III, poz. 40 stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia – prace wykonywane w zakładach produkujących aluminium. Nie było okolicznością sporną, że zakład pracy, w którym pracowała odwołująca nie zajmował się produkowaniem aluminium. Sąd I instancji wskazał, że skoro odwołująca pracowała w warunkach szczególnych wyłącznie w okresie od dnia 2 listopada 1973 roku do dnia 28 lutego 1975 roku, to nie spełnia warunku legitymowania się co najmniej 15-letnim stażem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach niezbędnego do nabycia prawa do dochodzonego świadczenia. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy jak w sentencji wyroku orzekł na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

T. K. (1) zaskarżyła powyższy wyrok w całości. Domagała się zaliczenia do stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresu pracy w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku jako pracy określonej w wykazie A, dziale III, poz. 40 stanowiącym załącznik do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Urz. MG. z 1985 roku, Nr 1, poz. 1) oraz w wykazie A, dziale III, poz. 78, pkt. 5 w/w zarządzenia. Wobec istnienia sprzecznych opinii biegłych sądowych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy wniosła o uzupełnienie materiału dowodowego poprzez dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego sądowego z powyższej specjalności.

Wskazując na powyższe zarzuty, jak wynika z treści apelacji, odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Na obecnym etapie postępowania należało ocenić, czy praca wykonywana przez T. K. (1) w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 31 lipca 1996 roku była pracą w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.). Z uwagi na długość powyższego okresu zatrudnienia oraz okoliczność, że Sąd I instancji zaliczył odwołującej do stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okres zatrudnienia w powyższym zakładzie pracy od dnia 2 listopada 1973 roku do dnia 28 lutego 1975 roku, stwierdzenie czy w okresie od dnia 1 marca 1975 roku do dnia 31 lipca 1996 roku była wykonywana praca w szczególnych warunkach jest decydujące dla spełnienia warunku legitymowania się co najmniej 15-letnim stażem pracy w szczególnych warunkach.

W odniesieniu do powyższego okresu zatrudnienia zakład pracy wstawił świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 30 kwietnia 2000 roku, w którym stwierdził, że niniejszym okresie odwołująca, wykonując pracę na stanowisku operatora maszyn i urządzeń - obróbka aluminium, wykonywała pracę w szczególnych warunkach określoną w wykazie A, dziale III, poz. 78, pkt 6 załącznika do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Urz. MG. z 1985 roku, Nr 1, poz. 1).

Biegli sądowi za zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy w opiniach sporządzonych na etapie postępowania przed Sądem I instancji zajęli odmienne stanowisko co do możliwości uznania tego okresu jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Biegły sądowy Z. B. stwierdził, iż w jego ocenie powyższy okres należy zaliczyć do stażu pracy w szczególnych warunkach, gdyż praca ta odpowiada pracy określonej w wykazie A, dziale III, poz. 78 stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia oraz w wykazie A, dziale III, poz. 78, pkt 6 stanowiącym załącznik do w/w zarządzenia resortowego (k. 25-32). Biegła sądowa I. M. uznała zaś, że praca, którą T. K. (1) wykonywała w powyższym okresie nie została wymieniona w w/w rozporządzeniu, zatem nie jest pracą w szczególnych warunkach. Odwołująca wytaczała tuleje aluminiowe na maszynach zwanych wytaczarkami (rodzaj tokarki). Wykonywała zatem obróbkę wiórową za pomocą narzędzi skrawających (niewymienioną w w/w rozporządzeniu), nie zaś pracę polegającą na szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych bądź polerowaniu mechanicznym - określoną w wykazie A, dziale III, poz. 78 stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia (k. 54-63).

Rozpoznając sprawę Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, iż istnieje potrzeba uzupełnienia postępowania dowodowego i dopuścił dowód z zeznań biegłych sądowych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dotychczas opiniujących w sprawie na okoliczność wydanych przez nich opinii.

Biegła sądowa I. M. podtrzymała swoje stanowisko co do oceny charakteru pracy odwołującej w spornym okresie. Argumentowała, iż praca T. K. (1) polegała na obróbce skrawaniem, a konkretnie na wytaczaniu tulejki aluminiowej. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wśród rodzajów prac w szczególnych warunkach wymienia natomiast szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne (wykaz A, dział III, poz. 78 stanowiący załącznik do w/w rozporządzenia). Biegła sądowa wyjaśniła, iż są to również prace polegające na obróbce skrawaniem, jednakże czynności te polegają na obróbce ściernej, nie zaś na obróbce wiórowej, jakiej dokonywała odwołująca. Podała, że przy wytaczaniu istnieją inne warunki pracy niż przy obróbce ściernej. Występowanie natomiast na stanowisku pracy pyłu szlifierskiego zadecydowało o zaliczeniu pracy szlifierzy do prac wykonywanych w szczególnych warunkach. Zdaniem biegłej sądowej I. M. w procesie wytaczania nie powstaje pył szlifierski. Powstaje on natomiast (poza szlifowaniem) przy polerowaniu, stąd polerowanie również jest wymienione w w/w rozporządzeniu. Odnosząc się do stanowiska T. K. (1), że na końcu etapu technologicznego odbywało się polerowanie, stwierdziła, iż nie zmienia to jej stanowiska, że praca w spornym okresie nie powinna zostać uwzględniona do stażu pracy w szczególnych warunkach. Polerowanie było wykonywane jedynie w części czasu pracy, nie zaś w pełnym jego wymiarze, jak tego wymaga przepis § 2 ust. 1 w/w rozporządzenia. Nadto biegła sądowa wyjaśniła że o zaliczeniu pracy szlifierza do prac w szczególnych warunkach zadecydowały trzy (występujące przy szlifowaniu) czynniki, tj. pył szlifierski, mgły olejowe oraz hałas (k. 127 v.-128).

Biegły sądowy Z. B. również potrzymał swoją opinię sporządzoną na piśmie w postępowaniu przed Sądem Okręgowym. W jego ocenie praca odwołującej przy wytaczaniu aluminiowych tulejek winna być zaliczona jako praca wykonywana w szczególnych warunkach, tj. praca przy szlifowaniu, określona w wykazie A, dziale III, poz. 78 stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia oraz w wykazie A, dziale III, poz. 78, pkt 5 i 6 stanowiącym załącznik do w/w zarządzenia resortowego. Biegły sądowy wyjaśnił, że przy procesie technologicznym, który szczegółowo opisała odwołująca, jak również przesłuchani w sprawie świadkowie występował pył wynikający z obróbki metalu kolorowego, tj. aluminium. Pył ten jest bardziej szkodliwy od pyłu powstającego przy obróbce innych metali, takich jak na przykład żeliwo czy stal. Pył aluminiowy ma bowiem ciężar właściwy mniejszy niż pył z żeliwa czy stali, zatem większa jego ilość unosi się w górę. Warunki pracy odwołującej były nawet bardziej szkodliwe dla zdrowia od warunków pracy szlifierza, który przy szlifowaniu polewał pył denaturatem lub innym płynem. Nadto biegły sądowy Z. B. podkreślił, że mimo tego, iż T. K. (1) wykonywała obróbkę wiórową, nie zaś obróbkę ścierną, to pył, który się wytwarzał był drobny (usuwano go za pomocą pistoletu), nie zaś taki, jaki powstaje w procesie toczenia czy też frezowania. Stąd stwierdził, że rodzaj wytwarzanego pyłu przemawiał za uznaniem pracy odwołującej za pracę w szczególnych warunkach. Nadto przy wytaczarce powstawał hałas taki sam, jaki powstaje na stanowisku szlifierza (k. 128 – 128 v.).

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 16 czerwca 2009 roku w sprawie o sygn. akt I UK 20/09 (lex numer 515698), iż praca w warunkach szczególnych to praca, w której pracownik w sposób znaczny jest narażony na niekorzystne dla zdrowia czynniki, co wynika wprost z treści art. 32 ust. 2 ustawy z 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Motyw przyświecający ustawodawcy w stworzeniu instytucji przewidzianej w art. 32 w/w ustawy opiera się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni. Powyższy pogląd Sąd Najwyższy wyraził ponownie w wyroku z dnia 29 czerwca 2011 roku w sprawie o sygn. akt III UK 3/11 (lex numer 966816).

Sąd Apelacyjny dostrzega okoliczność, iż wytaczanie jest rodzajem obróbki wiórowej, która to obróbka, jak również obróbka ścierna zaliczają się do szerszej kategorii obróbki metali zwanej obróbką skrawaniem. W wykazie A, dziale III, poz. 78 stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia wskazano prace, które, stosownie do powyższego podziału, zaliczamy do obróbki ściernej w ramach szerszej kategorii prac – obróbki skrawaniem, nie zaś do obróbki wiórowej. Zdaniem Sądu II instancji, oceniając, czy konkretna praca wykonywana przez ubezpieczonego jest pracą w warunkach szczególnych, czy też nie, należy rozważyć na jakie czynniki niekorzystne dla zdrowia jest on narażony. Biegła sądowa z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy I. M., wyjaśniając z jakich względów prace przy szlifowaniu (obróbce ściernej) zostały zaliczone do kategorii prac wykonywanych w szczególnych warunkach, wskazała, iż o powyższej kwalifikacji zadecydowało występowanie następujących czynników, tj. pyłu szlifierskiego, mgieł olejowych oraz hałasu. Jak natomiast podał biegły sądowy Z. B. przy procesie technologicznym wytaczania tulejki aluminiowej również powstawał pył. Na uwagę zasługuje przy tym okoliczność, że pył ten, jak wskazał biegły sądowy Z. B., jest bardziej szkodliwy dla zdrowia człowieka niż pył powstający przy obróbce innych metali, takich jak na przykład żeliwo czy stal. Pył aluminiowy ma mniejszy ciężar właściwy niż pył z żeliwa czy stali. Powyższa okoliczność skutkuje tym, że większa jego ilość unosi się w górę oraz w wolniejszym tempie opada w dół, przez co osoba przebywająca w zapylonym takim pyłem miejscu jest przez dłuższy czas narażona na wdychanie zanieczyszczonego powietrza. Do tego, co również słusznie podkreślił ten biegły, z uwagi na to, że odwołująca miała styczność z pyłem aluminiowym w postaci suchej, to jej praca była bardziej szkodliwa dla zdrowia niż praca szlifierza, który przy szlifowaniu polewa pył denaturatem lub innym płynem, czyli wykonuje tzw. szlifowanie na mokro. Sąd Apelacyjny podziela również argumentację biegłego sądowego Z. B., iż mimo tego, że praca odwołującej zaliczała się do obróbki wiórowej, nie zaś do obróbki ściernej, to pył, który się wytwarzał przy wytaczaniu był bardzo drobny, czyli przypominał bardziej pył powstający przy szlifowaniu, zaliczanym do prac w szczególnych warunkach, niż pył powstający przy klastycznym toczeniu czy też frezowaniu, które nie jest zaliczane do prac w szczególnych warunkach. Nadto hałas, jaki był wytwarzany przez wytaczarkę, był porównywalny do hałasu, który emituje szlifierka. Zaznaczyć należy, że bez wątpienia praca w spornym okresie nie może być uznana za pracę w szczególnych warunkach określoną w wykazie A, dziale III, poz. 40 załącznika do w/w rozporządzenia, skoro zakład pracy odwołującej nie produkował aluminium. Z uwagi jednak na szczególne właściwości tego metalu, skutkujące powstawaniem przy jego obróbce drobnego, długo utrzymującego się w powietrzu pyłu, zdaniem Sądu Apelacyjnego, praca odwołującej była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach.

Z przedstawionych powyżej względów, w ocenie Sądu II instancji, w zakresie dotyczącym spornego (na obecnym etapie postępowania) okresu należy podzielić stanowisko biegłego sądowego Z. B., iż praca odwołującej polegająca na wytaczaniu tulejki aluminiowej jest pracą w szczególnych warunkach w myśl przepisów w/w rozporządzenia – określoną w wykazie A, dziale III, poz. 78 stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia – szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne.

T. K. (1) legitymuje się zatem co najmniej 15-letnim stażem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, zatem spełnia wszystkie warunki do przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

A.K.