Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 02 listopada 2017 r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Łukasz Rybus

Protokolant: Żaneta Kowalska

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2017 r. w Kętrzynie

na rozprawie

sprawy z wniosku M. S. (1), K. S.

z udziałem Skarbu Państwa – Starosty (...)

o zasiedzenie

postanawia:

I.  stwierdzić, że M. S. (1) i K. S. nabyli na zasadzie małżeńskiej wspólności ustawowej przez zasiedzenie z dniem 01 października 2005 r. własność nieruchomości stanowiącej działkę gruntu oznaczoną numerem geodezyjnym (...), położoną w miejscowości S., gmina S., dla której Sąd Rejonowy w Kętrzynie prowadzi księgę wieczystą KW (...), stanowiącej własność Skarbu Państwa;

II.  orzec, że wnioskodawcy i uczestnik ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie we własnym zakresie.

SSR Łukasz Rybus

UZASADNIENIE

Wnioskodawcy M. S. (1) i K. S. wnieśli o stwierdzenie, że nabyli przez zasiedzenie na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej własność nieruchomości zabudowanej położonej w S., gm. S., oznaczonej jako działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Kętrzynie prowadzi księgę wieczystą (...). W uzasadnieniu wskazali, że są posiadaczami samoistnymi w/w nieruchomości, którą zaczęli formalnie władać od 30.08.1990 r., kiedy to poprzedni posiadacze samoistni tej działki, J. i M. S. (2), przekazali im ją wraz z gospodarstwem rolnym. Poprzednicy prawni wnioskodawców weszli w posiadanie spornej nieruchomości w grudniu 1969 r., kiedy zostali przesiedleni do S. i stali się właścicielami działki nr (...). Przekonani byli, że działka nr (...) i posadowiony na niej budynek jest częścią działki nr (...) i nieruchomość tą traktowali jako swoją własność.

Uczestnik postępowania Skarb Państwa reprezentowany przez Starostę (...), będący właścicielem działki nr (...), wniósł o rozstrzygnięcie sprawy zgodnie ze stanem faktycznym i prawnym, a także zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w K. z 30.12.1969 r. zatwierdzony został projekt wymiany gruntów bez zabudowań, należących do J. S. (1), położonych na terenie wsi K., na grunty Państwowego Funduszu Ziemi, bez zabudowań (działki nr (...)) położone na terenie wsi S..

(dowód: bezsporne; akta KW 6134)

Działka gruntu położona w S. o nr 119/3, dla której urządzona jest księga wieczysta (...), od 1968 r. stanowi własność Skarbu Państwa.

(dowód: bezsporne)

J. S. (1) i M. S. (3), będący małżeństwem, objęli posiadanie samoistne działki nr (...), zabudowanej budynkiem mieszkalnym z oborą, wraz z posiadaniem działek nr (...). Działka nr (...) stanowiła siedlisko gospodarstwa rolnego objętego przez J. i M. S. (2) w ramach wymiany gruntów w 1969 r. Działkę tą od początku objęcia jej w posiadanie użytkowali oni jak właściciele, przeprowadzając gruntowny remont budynku mieszkalnego. W 1971 r. wybudowali na działce nr (...) oborę. Przez sąsiadów byli powszechnie uznawani za właścicieli siedliska na działce nr (...).

(dowód: zeznania J. S. (2) – k.45, zeznania J. B. – k.45, zeznania M. S. (3) – k.45, zeznania M. D. – k.45, bezsporne)

K. S. zamieszkał w budynku posadowionym na działce nr (...) wraz ze swoimi rodzicami. M. S. (1) przeprowadziła się tam po wyjściu za mąż w 1984 r. 30.08.1990 r. J. S. (1) i M. S. (3) przekazali swoje gospodarstwo rolne, m. in. przenosząc nieodpłatnie działki nr (...) na rzecz K. i M. S. (1), którzy od tego czasu prowadzą tam samodzielnie gospodarstwo rolne. W 1992 r. J. i M. S. (3) wyprowadzili się z działki nr (...). K. i M. S. (1) przeprowadzili kapitalny remont budynku mieszkalnego położonego na działce nr (...), a od 01.01.1991 r. opłacają należny podatek od nieruchomości za ten budynek. 01.02.1994 r. K. S. zawarł z Gminą S. umowę na budowę wodociągu, występując jako właściciel nieruchomości zabudowanej położonej na działce nr (...). K. i M. S. (1) wraz z dziećmi zamieszkują na działce nr (...) nieprzerwanie do chwili obecnej. Przez sąsiadów są powszechnie uznawani za właścicieli siedliska na działce nr (...). O tym, że nie są właścicielami tej nieruchomości, dowiedzieli się w 2016 r.

(dowód: zeznania M. S. (3) – k.45, zeznania M. S. (1) – k.102, zeznania K. S. – k.102, umowa przekazania – k.14-15, zaświadczenie – k.13, umowa – k.16, bezsporne)

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek zasługiwał na uwzględnienie.

Sąd dokonał ustaleń faktycznych w oparciu o dokumenty przedstawione w niniejszej sprawie przez strony, albowiem ich prawdziwość nie została zakwestionowana i nie budziła wątpliwości. Ponadto Sąd oparł się na wiarygodnych zeznaniach wnioskodawców i świadków, których relacje były spójne, logiczne i przekonujące.

Zgodnie z art. 172 kc posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu (dziesięciu – w stanie prawnym obowiązującym do dnia 01.10.1990 r.), jako posiadacz samoistny, chyba, że uzyskał posiadanie w złej wierze; po upływie lat trzydziestu (dwudziestu – w stanie prawnym obowiązującym do dnia 01.10.1990 r.) posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Podstawowym wymaganiem, które ustawa przewiduje dla nabycia własności nieruchomości przez jej zasiedzenie jest zatem, by posiadacz posiadał daną nieruchomość jako posiadacz samoistny. Zgodnie zaś z art. 336 kc posiadaczem samoistnym jest ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel. Samoistne posiadanie polega na wykonywaniu przez posiadacza czynności faktycznych wskazujących na samodzielny, rzeczywisty, niezależny od woli innej osoby stan władztwa. Posiadacz musi również wykazywać wolę władania nieruchomością jak właściciel.

Drugim wymaganiem ustawowym do nabycia własności przez zasiedzenie jest, by posiadanie samoistne trwało przez określony czas - 20 lat (do 1.10.1990 roku – 10) w przypadku uzyskania posiadania w dobrej wierze i 30 (do 1.10.1990 r. – 20) lat w przypadku uzyskania posiadania w złej wierze. Dla przyjęcia posiadania w dobrej wierze niezbędne jest wykazanie, że samoistny posiadacz rzeczy nie tylko pozostaje w przekonaniu, że niczyjego prawa nie narusza, ale że ma on przeświadczenie, iż jest właścicielem rzeczy i że to jego przeświadczenie znajduje w danych okolicznościach obiektywne uzasadnienie. Przyjmuje się też, że dobra wiara polega na błędnym, ale w danych okolicznościach usprawiedliwionym przekonaniu posiadacza nieruchomości, że przysługuje mu wykonywane przez niego prawo, a w złej wierze jest ten, który wie albo powinien wiedzieć, że prawo własności nie przysługuje jemu, lecz innej osobie

W przedmiotowej sprawie posiadaczami samoistnymi działki gruntu oznaczonej numerem geodezyjnym (...) położonej w S. od 31.12.1969 r. byli małżonkowie J. i M. S. (3), którzy na zasadzie wymiany gruntów zostali przesiedleni z gospodarstwa rolnego w K. do S.. Działka nr (...) stanowiła siedlisko objętego przez nich gospodarstwa rolnego, zabudowana była poniemieckim budynkiem mieszkalnym wraz z oborą. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na uznanie, że J. i M. S. (3) od momentu objęcia przedmiotowej nieruchomości w posiadanie władali nią jako posiadacze samoistni. Przeprowadzali na tej nieruchomości remonty i rozbudowę budynku mieszkalnego, dokonywali poważnych inwestycji (budowa obory i garażu), dbali o nią i gospodarowali na niej jak właściciele. Tak też byli powszechnie postrzegani przez sąsiadów. Analogiczne ustalenia dotyczą ich następców, tj. K. i M. S. (1).

Zgodnie z art. 176 § 1 kc, jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści.

W realiach niniejszej sprawy należy przyjąć, iż J. i M. S. (3) objęli posiadanie działki nr (...) w złej wierze, albowiem z treści decyzji z 30.12.1969 r. jednoznacznie wynika, że przedmiotem wymiany były jedynie grunty bez zabudowań. Powinni oni zatem mieć świadomość, iż w/w decyzja nie obejmuje swym zakresem przekazanego im równocześnie siedliska, a zatem nie mają do niego tytułu prawnego.

Przedmiotowa działka nr (...) od 1968 r. jest nieprzerwanie własnością Skarbu Państwa. Zgodnie z art. 177 kc, obowiązującym do 01.10.1990 r., przepisów o nabyciu własności przez zasiedzenie nie stosowało się, jeżeli nieruchomość była przedmiotem własności państwowej. Zgodnie natomiast z art. 10 ustawy z 28.07.1990 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, jeżeli przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (01.10.1990 r.) istniał stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisów obowiązujących po wejściu w życie tej ustawy prowadzi do zasiedzenia, zasiedzenie biegnie od dnia wejścia jej w życie; jednakże termin ten ulega skróceniu o czas, w którym powyższy stan istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę.

Jak wynika z powyższego, nabycie własności przedmiotowej działki nr (...) poprzez zasiedzenie było niemożliwe do 01.10.1990 r., choć J. i M. S. (3) byli jej posiadaczami samoistnymi nieprzerwanie co najmniej od 01.01.1970 r. Bieg terminu zasiedzenia tej działki rozpoczął się dopiero w dniu 01.10.1990 r., a ponieważ uzyskanie posiadania nastąpiło w złej wierze, zastosowanie winien mieć 30-letni okres zasiedzenia. K. i M. S. (1) mogli jednak skrócić ten termin o okres wcześniejszego posiadania samoistnego swojego i swoich poprzedników, tj. J. i M. S. (3), kiedy istniał stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości. Łączny okres samoistnego posiadania tej nieruchomości przez wnioskodawców i ich poprzedników do 01.10.1990 r. wynosił ponad 20 lat, a zatem zaliczeniu podlegał maksymalny dopuszczalny do skrócenia okres, tj. 15 lat.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów, należało orzec jak w punkcie I postanowienia.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 kpc.

SSR Łukasz Rybus