Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 698/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 lutego 2017 roku Sąd Rejonowy w Zgierzu w sprawie sygn. akt I C 1717/16 z powództwa easyDEBT Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. przeciwko A. G. o zapłatę oddalił powództwo, zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 4.800 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższy wyrok zaskarżył apelacją powód, podnosząc następujące zarzuty naruszenia:

- art. 232 k.p.c. przez nieuzasadnione przyjęcie, że strona powodowa nie wywiązała się z obowiązku udowodnienia okoliczności, z których wywodzi skutki prawne, w szczególności w zakresie wysokości, zasadności istnienia i wymagalności zobowiązania pozwanej względem strony powodowej jak również w zakresie legitymacji czynnej, podczas gdy powód przedstawił dowody, z których wynika legitymacja czynna powoda, jak również przedłożył dowody, z których wynika, wysokość, zasadność i wymagalność dochodzonego roszczenia,

- art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 231 k.p.c. przez dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, dokonaną w sposób wybiórczy, a przez to uznanie przez Sąd I instancji, że powód nie wykazał swojej legitymacji czynnej oraz nie udowodnił istnienia, wysokości i zasadności dochodzonego roszczenia oraz jego wymagalności, podczas gdy powód przedłożył do akt niniejszej sprawy dokumenty, które wprost wskazują legitymację powoda oraz dokumenty, z których wynika istnienie, wysokość, zasadność, wymagalność dochodzonego w niniejszym postępowaniu roszczenia,

- art. 309 k.p.c. przez jego niezastosowanie i przyjęcie, że przedłożone kserokopie wykazujące legitymację czynną powoda oraz pozostałe dokumenty załączone niepoświadczone za zgodność z oryginałem nie stanowią dowodu na przysługiwanie powodowi legitymacji czynnej, istnienia wierzytelności, jej wysokości oraz wymagalności, podczas gdy ww. kserokopie stanowią inny środek dowodowy, co jednoznacznie wskazuje na brak rozpoznania przez Sąd I instancji istoty sprawy,

- art. 6 k.c. przez jego niewłaściwą wykładnię polegającą na uznaniu, że powód nie zadośćuczynił spoczywającemu na nim ciężarowi dowodu i nie udowodnił faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w tym w szczególności w legitymacji czynnej oraz w zakresie wysokości, zasadności i wymagalności dochodzonego roszczenia, co stoi w sprzeczności z przedłożonymi do pozwu dokumentami, a w konsekwencji nierozpoznanie istoty sprawy i zaniechanie przez Sąd I instancji zbadania podstaw żądania powoda

Wskazując na powyższe powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych wraz z kosztami zastępstwa procesowego ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, wraz z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia co do kosztów postępowania apelacyjnego.

Apelujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z:

a)  umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...) z dnia 28 sierpnia 2007 roku wraz z aneksem nr (...) z dnia 29 czerwca 2009 roku, Aneksem nr (...) oraz Aneksem nr (...) z dnia 9 lipca 2013 roku,

b)  umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...) z dnia 7 sierpnia 2009 roku,

c)  umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...) z dnia 25 listopada 2009 roku,

d)  umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...) z dnia 6 lutego 2010 roku wraz z aneksem nr (...) z dnia 18 lipca 2011 roku, aneksem nr (...) z dnia 14 marca 2013 roku,

e)  umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...) z dnia 12 listopada 2012 roku wraz z aneksem nr (...) z dnia 25 sierpnia 2014 roku,

f)  umowy oświadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...) z dnia 9 lipca 2013 roku,

g)  umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...) z dnia 19 sierpnia 2014 roku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Na wstępie rozważań należy wskazać, że Sąd II instancji rozpoznając apelację, ocenił stan faktyczny ustalony przez Sąd I instancji jako prawidłowy i zgodny z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, a w konsekwencji na podstawie art. 382 k.p.c. przyjął jego ustalenia za własne.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 k.p.c. stwierdzić należy, że wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd Rejonowy rozpoznał cały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. Przedstawione w analizowanym zarzucie okoliczności dotyczące nieuwzględnienia zobowiązań pozwanej wynikających z zawartej z operatorem umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych nie zostały uwzględnione przez Sąd, ponieważ nie wynikały ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Powód nie przedstawił dowodów, z których wynikałaby wierzytelność istniejąca wobec pozwanej z tytułu świadczonych usług telekomunikacyjnych, w chwili dokonania przelewu. Ponadto powód nie odniósł się do zeznań pozwanej jak i do przedłożonych przez pozwaną dokumentów, w których pozwana wskazywała, że kara umowna wobec operatora została naliczona bezpodstawnie na skutek błędu spowodowanego przez jego pracownika. Pozwana zaś udowodniła, że zapłaciła na rzecz operatora faktury na kwotę 1.000 zł a następnie złożyła wniosek „o reaktywację” umów o świadczenie usług. Dokonana zatem przez Sąd Rejonowy ocena dowodów była dokonana na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego w sprawie.

Swobodna ocena dowodów ujęta jest w ramy proceduralne, tzn. musi odpowiadać pewnym warunkom określonym przez prawo procesowe (czynnik ustawowy). Oznacza to po pierwsze, że sąd może oprzeć swe przekonanie jedynie na dowodach prawidłowo przeprowadzonych, z zachowaniem wymagań dotyczących źródeł dowodzenia oraz zasady bezpośredniości. Po drugie, ocena dowodów musi być dokonana na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Sąd musi ocenić wszystkie przeprowadzone dowody oraz uwzględnić wszelkie towarzyszące im okoliczności (np. zachowanie świadka, autentyczność dokumentu, źródło informacji), które mogą mieć znaczenie dla oceny mocy i wiarygodności tych dowodów. Po trzecie, sąd zobowiązany jest przeprowadzić selekcję dowodów, tj. dokonać wyboru tych, na których się oparł, i ewentualnie odrzucić inne, którym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Wiąże się to z obowiązkiem należytego uzasadnienia orzeczenia (por. art. 328 § 2).

Przez moc dowodową rozumie się siłę przekonania, jaką uzyskał sąd wskutek przeprowadzenia określonych dowodów o istnieniu lub nieistnieniu faktu, którego on dotyczy.

Ocena wiarygodności dowodu zależy od środka dowodowego. Sąd, oceniając wiarogodność, decyduje o tym, czy określony środek dowodowy, ze względu na jego indywidualne cechy i obiektywne okoliczności, zasługuje na wiarę, czy też nie (por. J. Klich-Rump, Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia sądowego w procesie cywilnym, s. 132 i n.). Brak jest podstaw do przyjęcia jakiejś formalnej hierarchii środków dowodowych z punktu widzenia ich wiarygodności i mocy w oderwaniu od konkretnego stanu faktycznego (por. orz. SN z 30 listopada 1973 r., III CRN 291/73, LexPolonica nr 325870, Biul. SN 1974, nr 1, poz. 3). Według stanowiska Sądu Najwyższego np. możliwość skorzystania z dowodów przyrodniczych nie zwalnia sądu od przeprowadzenia innych dowodów, takich jak dowodu z zeznań świadków i stron (por. uchw. SN z 9 czerwca 1976 r., III CZP 46/75, LexPolonica nr 309029, OSNCP 1976, nr 9, poz. 184). Według orzeczenia Sądu Najwyższego z 24 marca 1999 r., I PKN 632/98, LexPolonica nr 344657 (OSNAPiUS 2000, nr 10, poz. 382), przy ocenie mocy i wiarygodności dowodów sąd bierze pod rozwagę nie tylko „materiał dowodowy", ale także wyjaśnienia informacyjne stron, oświadczenia, zarzuty przez nie zgłaszane, zachowanie się stron podczas procesu przejawiające się np. w odmowie lub utrudnieniach w przeprowadzeniu dowodów itp., stanowiące „zebrany materiał" w rozumieniu art. 233 § 1. Tymczasem powód po złożeniu przez pozwaną odpowiedzi na pozew wniósł o cofnięcie pozwu bez zrzeczenia się roszczenia. Pozwana nie wyraziła zgody na cofnięcie pozwu. Powód zatem zdawał sobie sprawę, że jego roszczenie jest bezzasadne.

Wbrew zarzutom apelacji dotyczącym naruszenia art. 309 k.p.c. stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy prawidłowo odmówił wiarygodności dokumentom prywatnym przedłożonym przez powoda w postaci wyciągu z załącznika do umowy przelewu wierzytelności z dnia 18 marca 2016 roku, wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego oraz zawiadomienia o cesji wierzytelności nie z powodu, że nie zostały poświadczone lecz z uwagi na okoliczność, że pozwana udowodniła, że zaspokoiła wierzytelność wobec wierzyciela pierwotnego, jeszcze przed dokonaniem przelewu wierzytelności. Zdaniem Sądu Okręgowego należy mieć na uwadze także to, że wyciąg z ksiąg funduszu sekurytyzacyjnego nie ma mocy prawnej dokumentu urzędowego, zatem nie stanowi on dowodu tego, co zostało w nim zaświadczone i nie korzysta ze szczególnych uprawnień procesowych co do jego mocy dowodowej w procesie przeciwko konsumentowi.

Rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności jeżeli strona jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika (art. 232 KPC). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 KPC), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 KPC) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 KC). Na powodzie spoczywał obowiązek wykazania istnienia jak i wysokości dochodzonych wierzytelności. Zgodnie z przepisem art. 3 k.p.c., strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Wskazać należy, że to na stronie powodowej spoczywa ciężar dostarczenia sądowi materiału dowodowego, na podstawie którego mógłby on przekonać się o prawdziwości faktów uzasadniających żądanie, czyli na wykazaniu słuszności żądania ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2000r, .III CKN 17/00 ). Powód winien w oparciu o umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych i dokumentację związaną z wpłatami pozwanej przedstawić wyliczenie wierzytelności jaka mu przysługuje względem pozwanej, ewentualnie wnioskować o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego (gdy sprawa wymaga wiadomości specjalnych), jeżeli sam nie byłby w stanie sprostać temu obowiązkowi. Ponadto winien zaprezentować Sądowi dowody w oparciu, o które dokonał stosownych wyliczeń. Jak i udowodnić zasadność naliczenia kar umownych. W przedmiotowej sprawie brak jest dowodów określających zakres wykonania umowy (np. wykazu dokonanych przez pozwaną wpłat), oraz sposobu rozliczenia dokonanego przez stronę powodową, czy też przez dotychczasowego wierzyciela.

W tym stanie rzeczy należy uznać, że powód nie udowodnił istnienia dochodzonego roszczenia. Należało zatem ocenić, że powództwo było już w postępowaniu pierwszoinstancyjnym nieprzygotowane, gdyż strona powodowa nie przedstawiła dowodów umożliwiających weryfikację tego, czy wierzytelność istniała i w jakiej wysokości. A tym samym, że doszło do jej przelewu na rzecz powoda.

Stosownie do treści art. 381 k.p.c. Sąd Okręgowy pominął przedstawione przez powoda dowody w postaci umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych jako spóźnione.

Trzeba przyjąć, że strona, która dopuszcza się zaniedbania w zakresie przysługującej jej inicjatywy dowodowej w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, musi się liczyć z tym, że sąd drugiej instancji jej wniosku dowodowego nie uwzględni. Innymi słowy, strona powinna w postępowaniu pierwszoinstancyjnym wykazać się stosowną inicjatywą dowodową i staraniami o pozyskanie i przedstawienie istniejących dowodów, a jeżeli tego nie uczyniła, nie może na etapie postępowania odwoławczego domagać się dopuszczenia dowodów, jeśli należyte wykonanie przez nią obowiązków wynikających z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. pozwalało na zgłoszenie stosownych wniosków dowodowych w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. W przedmiotowym postępowaniu powód w żaden sposób nie wykazał, że nie mógł przedstawić ww. dowodów przed Sądem Rejonowym, dlatego z uwagi na prekluzję dowodową jego wniosek zawarty w apelacji o przeprowadzenie tych dowodów nie mógł zostać uwzględniony.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał, iż apelacja nie zawiera uzasadnionych zarzutów mogących podważyć stanowisko Sądu Rejonowego, a tym samym jako bezzasadna podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł z mocy art. 98 § 1 k.p.c. w związku z § 2 pkt 5 i § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U.2015.1800). Na koszty te złożyła się kwota 1.800 złotych kosztów zastępstwa procesowego.