Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy
w następującym składzie :

Przewodniczący – Sędzia SO Andrzej Dyrda (spr.)

Sędziowie SO Gabriela Sobczyk

SO Barbara Braziewicz

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 października 2017 r.

sprawy ze skargi Gminy P.

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy sądowej bez nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu sądowym toczącym się przed Sądem Rejonowym w Gliwicach pod sygn. akt I Ns 2872/14

z udziałem Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Rejonowego w Gliwicach

postanawia :

oddalić skargę.

SSO Barbara Braziewicz SSO Andrzej Dyrda SSO Gabriela Sobczyk

UZASADNIENIE

Skarżąca Gmina P. wniosła skargę na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie, w której żądała: stwierdzenia przewlekłości postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym w Gliwicach w sprawie o sygn. akt I Ns 2872/14, przyznania jej kwoty 12.000 zł oraz zalecenia podjęcia przez Sąd rozpoznający sprawę co do istoty odpowiednich czynności w wyznaczonym terminie, a także zasądzenia od Skarbu Pańswa – Sądu Rejonowego w Gliwicach kosztów tego postępowania.

Uzasadniając skargę podniosła, że sprawa trwa już 3 lata, przedstawiając przy tym, przebieg tego postępowania.

W odpowiedzi na skargę Skarb Państwa – Prezes Sądu Rejonowego w Gliwicach wniósł o jej oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Sąd Okręgowy, na podstawie akt o sygn. I Ns 2872/14 Sądu Rejonowego w Gliwicach, ustalił następujący przebieg postępowania, w zakresie objętym skargą na przewlekłość postępowania.

W dniu 8 października 2014r. wnioskodawca wniósł o ustanowienie drogi koniecznej.

Zarządzeniem z dnia 10 października 2014r. sprawę wpisano do repertorium Ns 2872/14 nadając jej symbol 223.

Zarządzeniem z dnia 10 października 2014r. wezwano pełnomocnika wnioskodawczym do uzupełnienia braków formalnych wniosku. Braki zostały uzupełnione w dniu 12 listopada 2014r.

Zarządzeniem z dnia 17 grudnia 2014r. wykonanym 20 stycznia 2015r. polecono doręczyć odpis wniosku uczestnikom z wezwaniem do ustosunkowania się w terminie 14 dni.

Zarządzeniem z 27 marca 2015r. wykonanym 28 kwietnia 2015r. wezwano pełnomocnika uczestniczki (...) Spółki Akcyjnej w K. do dołączenia oryginału pełnomocnictwa lub poświadczonego odpisu z czytelnymi podpisami mocodawców oraz dowodu dołączenia odpisu pisma z dnia 10 lutego 2015r. pełnomocnikowi wnioskodawcy, jak również podpisania odpowiedzi na wniosek w terminie 7 dni pod rygorem zwrotu pisma.

Nadto zarządzeniem z tego samego dnia zwrócono pismo pełnomocnika Skarbu Państwa z dnia 13 lutego 2015r. wobec uchybienia wymogom z art. 132 § 2 k.p.c.

W dniu 12 maja 2015r. uczestnik Skarb Państwa – Starosta (...) ponownie złożył odpowiedź na wniosek a pismem z dnia 13 maja 2015r. uczestnik (...) Spółka Akcyjna w K. uzupełniła braki formalne odpowiedzi na wniosek.

Zarządzeniem z 26 czerwca 2015r. wyznaczono termin rozprawy na 3 sierpnia 2015r. z poleceniem wezwania zainteresowanych.

Na rozprawie w dniu 3 sierpnia 2015r. Sąd postanowił celem ponownego zawiadomienia zainteresowanych rozprawę odroczyć na dzień 31 sierpnia 2015r.

Na rozprawie w dniu 31 sierpnia 2015r. Sąd postanowił dopuścić dowód z opinii biegłego geodety na okoliczność wytyczenia przebiegu szlaku służebności drogi koniecznej oraz zobowiązano pełnomocnika wnioskodawczyni do uiszczenia zaliczki w kwocie 3.000 zł na koszt opinii.

29 września 2015r. wezwano pełnomocnika wnioskodawczyni do uiszczenia zaliczki.

Zaliczka wpłynęła 26 października 2015r.

8 grudnia 2015r. sporządzono zlecenie dla biegłego, które wysłano 7 stycznia 2016r.

Opinia wpłynęła do Sądu 9 czerwca 2016r.

Postanowieniem z dnia 27 czerwca 2016r. przyznano biegłemu wynagrodzenie

Zarządzeniem z 18 lipca 2016r. polecono doręczyć odpisy opinii pełnomocnikom zainteresowanych z wezwaniem do ustosunkowania się w terminie 14 dni. Zarządzenie wykonano 7 września 2016r.

Pismami z 29 września 2016r. i 4 października 2016r. uczestnicy złożyli zarzuty do opinii.

Zarządzeniem z 8 listopada 2016r. polecono doręczyć biegłemu odpisy pism zawierających zarzuty za wezwaniem do skorygowania opinii w terminie 1 miesiąca. Zarządzenie wykonano 10 stycznia 2017r.

Biegły złożył opinie 28 lutego 2017r.

Postanowieniem z dnia 16 marca 2017r. przyznano biegłemu wynagrodzenie

Zarządzeniem z 27 kwietnia 2017r. polecono doręczyć odpisy opinii pełnomocnikom zainteresowanych z wezwaniem do ustosunkowania się w terminie 7 dni.

Postanowieniem z 27 kwietnia 2017r. wysłanym w dniu 9 maja 2017r. dopuszczono dowód z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego celem wyliczenia wynagrodzenia za ustanowienie służebności wzywając pełnomocnika wnioskodawczym do uiszczenia zaliczki na koszt opinii.

Zaliczka została uiszczona 8 czerwca 2017r. a zlecenie dla biegłego sporządzono 7 lipca 2017r.

Zlecenie wraz z aktami wysłano bieglej 17 sierpnia 2017r.

Zgodnie z art. 2 ust.1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. z 2004r., Nr 179, poz.1843 z późniejszymi zmianami) przewlekłość postępowania zachodzi wtedy, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego.

Badanie, czy w konkretnej sprawie nastąpiła zwłoka w jej rozpoznaniu, nie może pomijać, że rozsądny termin postępowania musi zostać określony w świetle wszystkich okoliczności danej sprawy oraz w oparciu o następujące kryteria: złożoność sprawy, postępowanie samego skarżącego i właściwych organów, znaczenie przedmiotu postępowania dla skarżącego.(wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 22 stycznia 2013r., (...); wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 25 września 2012r., (...); decyzja Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 29 maja 2012r., (...) Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 22 stycznia 2013r., (...)) O przewlekłości postępowania nie decyduje ogólny czas trwania postępowania jak również subiektywne odczucia skarżącego, a jedynie taki przypadek, gdy postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne do jej wyjaśnienia, uwzględniając ocenę terminowości i prawidłowości czynności sądowych, ale także charakter sprawy, zachowanie strony, a w szczególności strony, która zarzuca przewlekłość postępowania. (postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 lipca 2013r., (...) 9/13; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2013 r. (...) 1/13; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2012r., (...) 8/12). Ocena ta nie może być także oderwana od obowiązku Sądu rozpoznawania wszystkich spraw wniesionych do Sądu bez nieuzasadnionej zwłoki, przy zachowaniu zasady rozpoznawania spraw według kolejności ich wpływu oraz uwzględnieniu przepisów nakazujących rozpoznawanie niektórych rodzajów spraw w ustawowo określonych terminach (postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 lipca 2013r., (...) 9/13).

Zwrócić należy uwagę, że zbędną zwłoką nie jest każdy upływ czasu, ale dopiero nadmierne odstępstwo od czasu zwykle koniecznego dla wykonania określonych czynności, dlatego przewlekłość postępowania zachodzi wówczas, gdy zwłoka w czynnościach jest nadmierna (rażąca) i nie znajduje uzasadnienia w obiektywnych okolicznościach sprawy. (porównaj: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2013r. (...) 3/13, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 10 stycznia 2013r. sygn. akt II S 33/12; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 listopada 2010r. sygn. akt II S 28/10; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 2 września 2015r., II S 18/15).

Ustawa nie określa przeciętnego czasu oczekiwania na rozpatrzenie sprawy. W judykaturze zasadniczo za przewlekłe uznaje się postępowanie trwające ponad 12 miesięcy, (porównaj: postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 lipca 2006 r., I (...) 64/06 i z dnia 24 lipca 2008 r., (...) 20/08 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2005 r., (...) 96/05), co ma swoją podstawę w domniemaniu ustawowym ustalonym art. 14 w/w ustawy. Wskazać przy tym należy, że samo przekroczenie wskazanego terminu, nie prowadzi do automatyzmu wyrażającego się stwierdzeniem przewlekłości, gdyż uwzględnić należy nadto terminowość i celowość podejmowanych czynności. Zatem, w świetle utrwalonego orzecznictwa, o przewlekłości postępowania nie decyduje ogólny czas trwania postępowania ani też odczucia skarżącego, a jedynie taki przypadek, gdy postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne do jej wyjaśnienia, uwzględniając ocenę terminowości i prawidłowości czynności sądowych, ale także charakter sprawy, zachowanie strony, a w szczególności strony, która zarzuca przewlekłość postępowania. (porównaj: postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 lipca 2013r., (...) 9/13; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2013 r. (...) 1/13; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2012r., (...) 8/12).

Przewlekłość postępowania musi być nadto następstwem okoliczności, które pozostają w związku przyczynowym z działaniem lub bezczynnością organu prowadzącego postępowanie. Tym samym, jeżeli zwłoka wynika z zachowania strony, uczestników postępowania lub innych organów, na które organ prowadzący postępowanie nie ma wpływu, a równocześnie podejmuje on skutecznie działania dyscyplinujące i naprawcze, zmierzające do jak najszybszego zakończenia sprawy, to brak jest podstaw do stwierdzenia w takich okolicznościach o naruszeniu prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 maja 2013r., I ACa 36/13).

Analiza akt o sygn. I Ns 2872/14 Sądu Rejonowego w Gliwicach prowadzi do wniosku, że w niniejszym postępowaniu nie nastąpiła zwłoka. Pomimo, iż postępowanie w niniejszej sprawie toczy się od niemal 3 lat, to jednak wpływ na jego przedłużenia ma również sposób postępowania przez zainteresowanych w sprawie. W szczególności należy wskazać, że niewykonywanie przez nich zobowiązań sądu, jak również niestawiennictwo na wyznaczone terminy rozprawy, prowadzi do wniosku, że opóźnienie w rozpoznaniu niniejszej sprawy, jest pochodną ich aktywność lub bierności procesowej, tym bardziej, że czynności podejmowane w sprawie przez sędziego referenta, jak również wspierających go urzędników, co do zasady nie przekraczają terminu miesięcznego.

Z przytoczonych wyżej względów na mocy art. 12 ust. 1 powołanej ustawy Sąd Okręgowy oddalił skargę jako nie znajdującą usprawiedliwionych podstaw prawnych.

SSO Barbara Braziewicz SSO Andrzej Dyrda SSO Gabriela Sobczyk