Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2017r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 06 grudnia 2017r. w S.

odwołania B. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 5 grudnia 2016 r. i z dnia 02 marca 2017r. Nr (...)

w sprawie B. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżone decyzje i przyznaje B. B. prawo do emerytury od dnia 04 października 2016r.

Sygn. akt IV U 57/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5.12.2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił wnioskodawcy B. B. przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887) w zw. z par. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8 poz. 43 ze zm.) albowiem wnioskodawca nie udowodnił na dzień 1.01.1999 r. 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego, a także nie wykazał zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat. Do okresu zatrudnienia nie zaliczono ubezpieczonemu pracy w gospodarstwie rolnym w okresie od 4.10.1972 r. do 16.09.1975 r. oraz nie zaliczono okresu pracy w szczególnych warunkach w Spółdzielni Usług (...) w W. od 16.09.1985 r. do 30.06.1992 r. oraz okresu zatrudnienia od 2.09.1992 r. do 15.12.1997 r. w (...) sp. z o. o. w W., ponieważ świadectwa pracy wykonywanej w szczególnych warunkach nie zawierały powołania się na przepisy resortowe, a ponadto stanowiska te nie były zgodne z pozostałą dokumentacją.

Od decyzji tej odwołanie złożył ubezpieczony B. B., który domagał się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury. Ubezpieczony wnosił o przesłuchanie świadków, którzy potwierdzą rodzaj pracy przez niego wykonywanej w obydwu zakładach, a także wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków, którzy potwierdzą okres wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Do swojego odwołania ubezpieczony załączył nowe dokumenty wystawione przez Zakłady (...) w W., a także książeczkę wojskową oraz plany tras obrazujących odległość od miejsca jego zamieszkania w M. do miejscowości C., gdzie znajdowało się gospodarstwo rolne jego rodziców.

Pozwany organ rentowy przyjmując odwołanie ubezpieczonego, zaznajomił się ze złożonymi dokumentami i w związku z powyższym wydał nową decyzję emerytalną w dniu 2.03.2017 r., na mocy której ponownie odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do emerytury w wieku obniżonym, jednakże ZUS przyjął za udowodniony okres zatrudnienia w warunkach szczególnych w spółce z o. o. (...) od dnia 15.05.1978 r. do 30.06.1985 r. ZUS zaliczył 7 lat, 8 miesięcy i 17 dni zatrudnienia w warunkach szczególnych. Odnośnie pozostałych okresów, zarówno pracy w warunkach szczególnych, jak i okresu zatrudnienia w rolnictwie, organ rentowy podtrzymał swoje stanowisko zawarte w decyzji z dnia 5.12.2016 r. (k. 43 a. e.).

Ubezpieczony odwołał się również od tej drugiej decyzji z dnia 2.03.2017 r. i wnosił o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury w wieku obniżonym. Przytoczył tę samą argumentację, którą zawarł w odwołaniu od wcześniejszej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczony B. B., ur. (...), złożył w dniu 17.10.2017 r., wniosek do pozwanego Oddziału ZUS o przyznanie mu prawa do emerytury. Na podstawie przedłożonych dokumentów, pozwany organ rentowy ustalił, iż ubezpieczony w dacie złożenia wniosku o emeryturę legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze 22 lat, 6 miesięcy i 11 dni, w tym 7 miesięcy okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Zakład nie uznał pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, którzy posiadali gospodarstwo rolne we wsi C., tj. w miejscowości odległej o kilka kilometrów od M., gdzie zamieszkiwali rodzice wnioskodawcy, E. i E. B.. Organ rentowy przyjął, iż pomoc ubezpieczonego w pracach związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego nie była znacząca z uwagi na fakt, iż w dacie ukończenia 16-go roku życia uczył się on w (...) Szkole Zawodowej w W. i codziennie dojeżdżał do szkoły z M.. Odległość od gospodarstwa rolnego do miejsca zamieszkania nie pozwalała na systematyczne prowadzenie prac rolniczych. Ponadto, organ rentowy uznał, iż brak jest podstaw do zaliczenia okresu zatrudnienia od 16.09.1985 r. do 30.06.1992 r. w Spółdzielni Pracy Usług (...) w W. na stanowisku ślusarz-spawacz oraz okresu zatrudnienia w (...) sp. z o. o. w W. na stanowisku ślusarz-zgrzewacz, gdyż świadectwa pracy w szczególnych warunkach, które złożył ubezpieczony z tych dwóch zakładów, nie zawierają powołania się na przepisy resortowe, a także na niespójność wskazanych stanowisk pracy w tych świadectwach ze świadectwami pracy tzw. ogólnymi. W związku z tym, pozwany Oddział ZUS przyjął, iż wnioskodawca nie spełnia dwóch warunków do uzyskania prawa do emerytury w wieku obniżonym określonych w par. 4 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r.

Po złożeniu odwołania przez B. B. wraz z nowymi dokumentami, organ rentowy uznał za udowodniony okres pracy w warunkach szczególnych łącznie w wymiarze 7 lat, 8 miesięcy i 17 dni, tj. po doliczeniu zatrudnienia w sp. z o. o. (...). ZUS podtrzymał swoją ocenę co do pozostałych okresów pracy w warunkach szczególnych i pracy w gospodarstwie rolnym. W związku z tym, decyzją z 2.03.2017 r., organ rentowy ponownie odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do emerytury w wieku obniżonym.

Na rozprawie ubezpieczony popierał swoje odwołanie.

Sąd ustalił, iż B. B. w dacie ukończenia 16-tego roku życia zamieszkiwał w M. wraz z rodzicami i młodszą siostrą. Jego rodzice byli właścicielami gruntów rolnych o powierzchni 3,09 ha położonych we wsi C., odległej od M. ok. 3,5 km, przy czym wieś ta położona jest przy trasie kolejowej W.-M.. W tej wsi zamieszkiwała babka wnioskodawcy oraz w tym samym domu brat ojca, który jednakże pracował poza rolnictwem (k. 64v wyjaśnienia ubezpieczonego). Ojciec wnioskodawcy również nie był rolnikiem, gdyż posiadał warsztat krawiecki i jedynie sporadycznie pomagał w pracach w gospodarstwie rolnym. Gospodarstwo to nie posiadało maszyn rolniczych, a jedynie proste narzędzia. Na terenie siedliska babka ubezpieczonego hodowała 3 krowy, konia i trzodę chlewną. Ubezpieczony wracając ze szkoły w W. często wysiadał wcześniej jeden przystanek przed M. i udawał się do domu, gdzie zamieszkiwała babka lub też jeździł tam rowerem z M. po powrocie ze szkoły. Uprawiane były tam żyto, ziemniaki, owies, a hodowane również trzoda chlewna i drób. Główny ciężar wykonywania prac rolniczych spoczywał na B. B. (zeznania Z. K. (1) k. 77v-78 i L. K. k. 78v a. s.). Do głównych zadań ubezpieczonego należało przygotowanie karmy dla zwierząt, podanie tej karmy, a także wykonywanie prac polowych począwszy od wiosny do późnej jesieni. W pracach tych pomagał również ojciec po zakończeniu pracy w pracowni krawieckiej oraz wujek. Ubezpieczony również w okresie zimowym przyjeżdżał do gospodarstwa rolnego w C. i zajmował się głównie przygotowaniem karmy i wykonywaniem omłotów zboża. Przeciętnie prace w gospodarstwie rolnym rodziców zajmowały mu od 4 do 5 godzin każdego dnia. Praca w gospodarstwie rolnym była wykonywana do dnia poprzedzającego podjęcie zatrudnienia, czyli do 16.09.1975 r., kiedy to podjął pracę w Zakładach (...) w W. jako konserwator urządzeń garwanicznych.

Od 16.09.1985 r. ubezpieczony podjął pracę w Spółdzielni Pracy Usług (...) w W.. W umowie o pracę zawarty był zapis, iż zatrudniono go na stanowisku ślusarz spawacz. Sąd ustalił iż ubezpieczony jako podstawowe prace w tej spółdzielni wykonywał czynności związane ze spawaniem. Zakład ten bowiem zajmował się produkcją ogrodzeń metalowych i krat (zeznania świadka M. S. i I. R. k. 76v i 95v-96 a. s.). Ubezpieczony zajmował się spawaniem elektrycznym elementów metalowych służących do ogrodzeń i krat. W ramach czynności przygotowawczych wykonywał prace ślusarskie polegające na cięciu prętów metalowych. Prace spawalnicze były przeważające w stosunku do prac związanych z przygotowaniem materiałów do spawania. Następnie, ubezpieczony podjął zatrudnienie w (...) sp. z o. o. od dnia 2.09.1992 r. do 15.12.1997 r. W przedsiębiorstwie tym B. B. wykonywał prace spawalnicze polegające na spawaniu części metalowych służących do produkcji krzeseł plastikowych (zeznania ubezpieczonego k. 65 a. s. i zeznania świadka M. K. k. 77-77v a. s. i Z. K. (2)). Innych prac poza spawaniem ubezpieczony nie wykonywał w tym przedsiębiorstwie.

W ocenie Sądu Okręgowego, odwołanie B. B. okazało się uzasadnione.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, urodzonym po 31.12.1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1.01.1999 r., osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy o którym mowa w art. 27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego, w myśl art. 32 ust. 1 i ust. 4 ustawy o FUS, przysługuje emerytura wieku obniżonym, o ile spełnione zostały przesłanki z par. 4 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 cyt. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r.

W przedmiotowej sprawie sporne były dwa elementy, a mianowicie, co najmniej 25 letni staż ubezpieczeniowy na dzień 1.01.1999 r. oraz wykazanie zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat. Ubezpieczony domagał się zaliczenia zatrudnienia w rolnictwie po ukończeniu 16-go roku życia, na co pozwala przepis art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o FUS.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy, zdaniem Sądu, pozwala na przyjęcie, iż ubezpieczony po ukończeniu 16-go roku życia, był w stanie pogodzić naukę w szkole z pracą w gospodarstwie rolnym rodziców. Uczęszczał on bowiem do zasadniczej szkoły zawodowej w W. i dojeżdżał tam każdego dnia pociągiem. Odległość do M. wynosi niecałe 40 km. Gospodarstwo rolne będące własnością rodziców położone było o 3,5 km od M.. Był tam dom, w którym mieszkała babka wnioskodawcy, a także w drugiej części domu mieszkał wujek. W ocenie Sądu, realnym było, aby B. B. mógł każdego dnia po zajęciach szkolnych wykonywać pracę w tym gospodarstwie. Wysiadał on bowiem w drodze powrotnej przystanek przed M. o dochodził piechotą do tego gospodarstwa lub też był w stanie dojechać rowerem z M.. Z uwagi na fakt posiadania inwentarza, tj. 3 krów, trzody chlewnej i konia, była konieczność systematycznego wykonywania pracy związanej z obrządkiem, tj. przygotowaniem karmy i podaniem jej zwierzętom, a także wykonywanie innych prac, szczególnie w okresach wykonywania pracy polowych. Intensywność czynności wykonywanych przez ubezpieczonego była duża. Fakt wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym rodziców potwierdzili świadkowie, którzy zamieszkiwali w pobliżu gospodarstwa rolnego rodziców w miejscowości C.. Świadkowie zeznali, że widywali niemal codziennie ubezpieczonego, który przebywał na siedlisku gospodarstwa rolnego rodziców. Biorąc pod uwagę ilość inwentarza, wiarygodna, zdaniem Sądu, jest konieczność wykonywania w sposób systematyczny prac w rolnictwie przez co najmniej 4 godziny dziennie. Dlatego też, zdaniem Sądu, sporny okres podlegał zaliczeniu jako okres pracy w gospodarstwie rolnym. Po doliczeniu powyższego okresu do stażu 22 lat, 6 miesięcy i 11 dni, łączny ogólny wymiar okresów składkowych i nieskładkowych wynosi 25 lat.

Odnośnie dwóch okresów zatrudnienia B. B., tj. w Spółdzielni Usług (...) w W. i w PZ (...) w W., okresy te, zdaniem Sądu, podlegają zaliczeniu jako praca w warunkach szczególnych. W obydwu tych miejscach zatrudnienia ubezpieczony faktycznie wykonywał pracę spawacza. Prace przygotowawcze do spawania polegające na cięciu elementów metalowych na mniejsze kawałki, nie pozbawiają charakteru pracy ubezpieczonego jako pracy spawacza, która do praca była jego podstawowym zajęciem. W myśl ukształtowanego orzecznictwa, to podstawowe prace decydują o zaliczeniu danego zajęcia jako pracy w warunkach szczególnych. Praca spawacza niewątpliwie należy do tej kategorii, w myśl przepisów cyt. wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. załącznik A dział XIV poz. 12. Charakter pracy w obydwu tych zakładach potwierdzili świadkowie, którzy w tym samym czasie pracowali w tych samych zakładach, co ubezpieczony. Sąd dał wiarę tym zeznaniom, gdyż były one spójne ze sobą i przekonujące.

Reasumując, Sąd Okręgowy przyjął, że sporne dwa okresy należy doliczyć do okresów pracy w warunkach szczególnych uznanych przez ZUS, tj. 7 lat, 8 miesięcy i 17 dni. Łączny okres zatrudnienia w tej sytuacji przekroczył znacznie próg 15 lat na dzień 1.01.1999 r.

W świetle powyższego, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone decyzje na podstawie art. 477 ¹⁴ par. 2 kpc i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury w wieku obniżonym od daty ukończenia 60-tego roku życia.